Ελληνιστική Πυραμίδα Ελληνικού
Στο νοτιοδυτικό άκρο της αργολικής πεδιάδας κοντά στις πηγές του Ερασίνου ποταμού (σημερινό Κεφαλάρι) και πάνω σε κύρια οδική αρτηρία που κατά την αρχαιότητα οδηγούσε από το ‘Αργος προς την Τεγέα και την υπόλοιπη Αρκαδία, βρίσκεται ένα μεμονωμένο μνημείο, ένα μικρό οχυρό, γνωστό σήμερα με την ονομασία »Πυραμίδα» του Ελληνικού (σημερινό χωριό «Ελληνικό» ). Σύμφωνα με τις ανασκαφικές μαρτυρίες και τα χαρακτηριστικά στοιχεία της δομής του χρονολογείται στα τέλη του 4ου π.Χ. αιώνα και όχι στην προϊστορική περίοδο, όπως πρόσφατα θέλησαν να αποδείξουν ορισμένοι ερευνητές. Στα ύστερα χρόνια της αρχαιότητας θεωρούσαν την πυραμίδα ως ταφικό μνημείο »Πολυάνδριον», ενώ σήμερα είναι βέβαιο ότι είναι οχυρό του τύπου των μικρών φρουρίων που έλεγχαν τους οδικούς άξονες και που είναι γνωστός και από άλλες περιοχές της Αργολίδας και Κυνουρίας.
Έχει σχήμα πύργου με επικλινείς τις εξωτερικές πλευρές του οι οποίες περιβάλλουν ένα ορθογώνιο οικοδόμημα συνολικών εσωτερικών διαστάσεων 7,03 x 9,07 μ. Οι εξωτερικοί αυτοί τοίχοι, ανερχόμενοι με κλίση πλευράς 60 μοιρών, σε ύψος 3,50 μ. μετατρέπονται σε κατακόρυφους για να στηρίξουν τους ορόφους της ανωδομής. Η κύρια είσοδος του μνημείου βρίσκεται στην ανατολική πλευρά του μνημείου, δηλαδή στην πλευρά που κοιτάζει προς την θάλασσα του Αργολικού κόλπου. Απ’ αυτήν εσωτερικά ξεκινά ένας στενόμακρος διάδρομος που οδηγεί σε μικρότερη πυλίδα, ανοιγμένη στο νότιο τοίχο του κυρίως χώρου, ενός τετράγωνου δωματίου πλευράς 7 μ περίπου.
Το επιβλητικό αυτό μνημείο είναι όλο δομημένο από σκληρό γκρίζο ασβεστόλιθο της περιοχής σε τραπεζιόσχημο και πολυγωνικό εν μέρει σύστημα από μεγάλους λιθόπλινθους.
[1] Ο Παυσανίας στην Περιήγησή του (“Κορινθιακά”) θεωρεί την Πυραμίδα του Ελληνικού ως πολυάνδριο δηλαδή ως ομαδικό τάφο κατοίκων του Άργους. Aναφέρει : “ΕΡΧΟΜΕΝΟΙΣ ΔΕ ΕΞ’ ΑΡΓΟΥΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΕΠΙΔΑΥΡΙΑΝ ΕΣΤΙΝ ΟΙΚΟΔΟΜΗΜΑ ΕΝ ΔΕΞΙΑ ΠΥΡΑΜΙΔΙ ΜΑΛΙΣΤΑ ΕΙΚΑΣΜΕΝΟΝ, ΕΧΕΙ ΔΕ ΑΣΠΙΔΑΣ ΣΧΗΜΑ ΑΡΓΟΛΙΚΑΣ ΕΠΕΙΡΓΑΣΜΕΝΑΣ”“ΕΝΤΑΥΘΑ ΠΡΟΙΤΩ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΑΡΧΗΣ ΠΡΟΣ ΑΚΡΙΣΙΟΝ ΜΑΧΗ ΓΙΝΕΤΑΙ, ΚΑΙ ΤΕΛΟΣ ΜΕΝ ΙΣΩ ΤΩ ΑΓΩΝΙ ΣΥΜΒΗΝΑΙ ΚΑΙ ΦΑΣΙ ΚΑΙ ΑΠΑΥΤΟΥ ΔΙΑΛΛΑΓΑΣ ΥΣΤΕΡΟΝ, ΩΣ ΟΥΔΕΤΕΡΟΙ ΒΕΒΑΙΩΣ ΚΡΑΤΕΙΝ ΕΔΥΝΑΝΤΟ ΣΥΜΒΑΛΕΙΝ ΔΕ ΣΦΑΣ ΛΕΓΟΥΣΙΝ ΑΣΠΙΣΙ ΠΡΩΤΟΝ ΤΟΤΕ ΚΑΙ ΑΥΤΟΥΣ ΚΑΙ ΤΟ ΣΤΡΑΤΕΥΜΑ ΩΠΛΙΣΜΕΝΟΥΣ . ΤΟΙΣ ΔΕ ΠΕΣΟΥΣΙΝ ΑΦΕΚΑΤΕΡΩΝ (ΠΟΛΙΤΑΙ ΓΑΡ ΚΑΙ ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΗΣΑΝ) ΕΠΟΙΗΘΗ ΜΝΗΜΑ ΕΝ ΚΟΙΝΩ”
«Δεξιά καθώς κανείς πηγαίνει από το Αργος προς την Επιδαυρία υπάρχει οικοδόμημα που μοιάζει πολύ με πυραμίδα και έχει απεικονισμένες ανάγλυφες ασπίδες του σχήματος των αργολικών ασπίδων. Αυτού είχε πολεμήσει ο Προίτος εναντίον του Ακρισίου για την βασιλεία, και λένε πως ο αγώνας έληξε ισόπαλος και γι’ αυτό αργότερα συμφιλιώθηκαν, αφού ούτε ο ένας ούτε ο άλλος μπόρεσε να πετύχει αποφασιστική νίκη. Λένε πως τότε πρώτη φορά συγκρούστηκαν οπλισμένοι με ασπίδες και οι ίδιοι και το στράτευμά τους. Για όσους εκατέρωθεν έπεσαν, επειδή ήταν συμπολίτες και συγγενείς. έγινε σ’ αυτό το μέρος κοινός τάφος.»
(Μετάφραση Νικολάου Παπαχατζή, εκδ. «Εκδοτική Αθηνών»).
Βιβλιογραφία
-
Theodore Wiegand, μονογραφία του 1901
-
Louis E. Lord, The «Pyramids» of Argolis, Hesperia, Vol. 7, No. 4 (1938), pp. 481-527, (JSTOR)
-
Louis E. Lord, M. Alison Frantz, Carl Roebuck, Blockhouses in the Argolid, Hesperia, Vol. 10, No. 2 (Apr. – Jun., 1941), pp. 93-112 (JSTOR
-
Ιωάννης Γ. Λυριτζής, Το Μυστήριο των Ελληνικών Πυραμιδοειδών, Εκδόσεις Ακαδημίας Δελφικών Μελετών, 1998
-
Υπουργείο Πολιτισμού
Σχολιάστε