Μιστράς (Mistras) - Bernard Randolph, χαλκογραφία, 1681
Έχει δυο παλαιά τείχη που διασχίζουν τον λόφο από Β. προς Ν., διαιρώντας τον σε τρία σχεδόν μέρη. Ο δρόμος για να μπεις στο κάστρο είναι δύσβατος πολύ. Τα τείχη του κάστρου είναι γεροκτισμένα αλλά πολύ παλαιά. Έχουν περίπου μισό μίλι διάμετρο και δυο πύλες απ’ όπου πρέπει να περάσει κανείς. Η πόλη είναι μεγάλη και θεωρείται η δεύτερη σε μέγεθος σε όλο το Μοριά, όμως η Πάτρα έχει πιο πολλά σπίτια. Τα ερείπια γύρω απ’ αυτήν είναι πολλά και προς το Ν. ξεπερνούν τα 4 μίλια και διατηρούν σε μερικά μέρη τα θεμέλια ενός πλάγιου τείχους το οποίο λένε ήταν το τείχος της Σπάρτης.
Στα Β. ένα τέταρτο του μιλίου περίπου από την πόλη βρίσκεται ένα μεγάλο και ψηλό κτίσμα που ήταν λένε η καμάρα ενός υδραγωγείου. Η πεδιάδα είναι πολύ όμορφη γεμάτη μικρά χωριά, ελαιόδεντρα και μουριές. Το μέρος αυτό και η Καλαμάτα παράγουν περισσότερο μετάξι απ’ όλα τα άλλα μέρη τον Μοριά. Ο ποταμός που διασχίζει την πεδιάδα ονομάζεται τώρα Βασιλοπόταμος. Το χειμώνα φουσκώνει αλλά το καλοκαίρι μέσα στην πόλη είναι σχεδόν ξερός. Η πόλη βρίσκεται μακριά από την θάλασσα και είναι απρόσβλητη από τους κινδύνους που προέρχονται από εκεί».
Ο άγγλος περιηγητής δεν αφηγείται τις εντυπώσεις του από κάποιο ταξίδι, ούτε προσωπικές αναμνήσεις, αλλά επιχειρεί συνεκτική περιγραφή των τόπων και των κατοίκων τους με σύντομες αναφορές στην πρόσφατη ιστορία της κάθε περιοχής. Έζησε πολλά χρόνια στην Ελλάδα και δεν κρύβει την απέχθειά του για την τούρκικη κατοχή, ενώ αντιθέτως αναφέρεται με ιδιαίτερα κολακευτικά λόγια στους Έλληνες.
Peloponnesus, “The Ark of Hellenic Civilization’’, Fist edition 1998 deposed in the National Library at Athens.
ΑΡΓΟΛΙΚΗ ΑΡΧΕΙΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ 
Σχολιάστε