Δελής Χρήστος (1887-1960)
Χρήστος Δελής
Ο δημοσιογράφος και ποιητής Χρήστος Δελής γεννήθηκε στη Κίο της Μικράς Ασίας το 1887. Τελείωσε το Ελληνικό Σχολείο στην Κίο και το Ελληνικό – Γαλλικό Λύκειο της Κωνσταντινούπολης. Δίδαξε σε σχολεία της Κωσταντινούπολης γράφοντας υπέρ της δημοτικής γλώσσας σε μια εποχή και σε μια περιοχή κυριαρχίας του λογιοτατισμού. Αγωνίστηκε για να μη στρατεύονται οι Έλληνες της Τουρκίας στα φοβερά τάγματα εργασίας. Παντρεύτηκε στην Κωνσταντινούπολη την Υπατία Αδαμαντιάδη και απέκτησαν μια κόρη, την Εύα (1921), η οποία έφυγε νωρίς από τη ζωή, το 1940, σε ηλικία 19 ετών.
Το πρώτο του βιβλίο «Τα Χουχλίδια», ποιήματα και διηγήματα, το εξέδωσε στην Κωνσταντινούπολη το 1908. Το 1910 κυκλοφορεί το εβδομαδιαίο σατυρικό περιοδικό «Άνω Κάτω». Εκδίδει ακόμα τα «Φιλολογικό Πάσχα» και το Ημερολόγιο «Περίδρομος». Το 1919 εκδίδεται το δεύτερο βιβλίο του «Ηρωικά διηγήματα του Ταβάν Ταμπουρού». Έγραψε ποιήματα λυρικά και σατυρικά.
Ημερολόγιο «Περίδρομος», 1915.
Όταν, μετά την καταστροφή, εγκαταστάθηκε στη νέα του πατρίδα, τη Νέα Κίο, συνέχιζε να γράφει σε εφημερίδες και λογοτεχνικά περιοδικά («Τα Ηραία», του Άργους) σατιρίζοντας την κοινωνική ζωή της Αργολίδας. Υπέγραφε με το όνομα «Τρελός» (η σημασία του «Δελής» στα τούρκικα). Τα σατιρικά του ποιήματα έκρυβαν «πίκρα για την καταστροφή του ‘22, το χαμό της κόρης του Εύας,» (Λιαλιάτσης) την πνευματική φτώχεια του αργείτικου κάμπου.
Πρωτοστάτησε στις ενέργειες για την ίδρυση της Νέας Κίου ως πρόεδρος Επιτροπής που είχε δημιουργηθεί για το σκοπό αυτό το 1925. Ίδρυσε Μεταξουργείο, συνεχίζοντας την παράδοση της Κίου της Μ. Ασίας. Μουριές φυτεύτηκαν στους δρόμους της Ν. Κίου και στα σπίτια διαμορφώθηκε ειδικός χώρος για την επεξεργασία των κουκουλιών. Το μετάξι διοχετευόταν στη βιομηχανία υφασμάτων Ναθαναήλ. Το 1932 μάλιστα το μετάξι αυτό πήρε το πρώτο βραβείο στην Έκθεση Θεσσαλονίκης. Το Μεταξουργείο καταστράφηκε από τους Γερμανούς στα χρόνια της Κατοχής. Υπήρξε για δύο δεκαετίες πρόεδρος της κοινότητας της Νέας Κίου. Απεβίωσε το 1960. Οι τοπικές εφημερίδες μίλησαν εγκωμιαστικά για την πνευματική και κοινωνική προσφορά του, τόσο στη Νέα Κίο, όσο και γενικότερα στην Αργολίδα.
Πηγή
- Γυμνάσιο Νέας Κίου, «Η εντεύθεν και εκείθεν του Αιγαίου Κίος», Νέα Κίος, 2010.
ΑΡΓΟΛΙΚΗ ΑΡΧΕΙΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ 