Οι δημοδιδάσκαλοι του Δημοτικού Σχολείου Αρρένων Διδύμων (1880-1899) | Γιάννης Σπετσιώτης – Τζένη Ντεστάκου
Το Δημοτικό Σχολείο Αρρένων Διδύμων από τη σύστασή του (1829 – 1830) μέχρι και το έτος 1897 λειτουργούσε ως μονοτάξιο. Με εισήγηση του Εποπτικού Συμβουλίου του Νομού Αργολίδας και την υπ’ αριθμ. Ιστ΄/21 Οκτωβρίου 1897 πράξη του προάγεται σε 2/τάξιο, ενώ είχε 92 μαθητές. [1] Ήδη από 15/ετίας ο τότε Δήμαρχος Διδύμων Αντώνιος Παπαδήμας με την υπ’ αριθμ. 249/19 Αυγούστου 1882 αναφορά του προς τον Έπαρχο Σπετσών και Ερμιονίδος και σε απάντηση της υπ΄αριθμ.1155 διαταγής εκείνου, του αναφέρει ότι προ 10/μήνου δημοδιδάσκαλος στο σχολείο δεν έχει διοριστεί. Στη συνέχεια ο Έπαρχος με την υπ΄ αριθμ. 1257/25 Αυγούστου 1882 αναφορά του προς το «Επί των Εκκλησιαστικών και της Δημοσίας Εκπαιδεύσεως Υπουργείον» ζητεί να «μεριμνήση» για τον διορισμό του δημοδιδασκάλου στην κενή θέση του Δημοτικού Σχολείου Αρρένων Διδύμων. Το θέμα φαίνεται πως λύθηκε προσωρινά, γιατί οκτώ χρόνια αργότερα έχουμε επανάληψη των ίδιων γεγονότων.
Στις 20 Μαΐου 1890 ο δήμαρχος Διδύμων Α. Αντωνόπουλος υποβάλλει αναφορά την οποία υπογράφουν και 50 κάτοικοι του Δήμου «Προς την Βουλήν του Έθνους δια του αξιοτίμου Βουλευτού του Νομού Αργολιδοκορινθίας Κου Αγγέλου Γεωργαντά».[2] Με αυτή καθιστούσε γνωστό στην Εθνική αντιπροσωπεία την πλημμελή λειτουργία του Σχολείου τονίζοντας ότι:
Σε διάστημα δύο ετών έχουν μετατεθεί από το σχολείο οι δημοδιδάσκαλοι χωρίς αυτοί να αντικατασταθούν άμεσα. Έτσι το σχολείο για τρεις και τέσσερις μήνες παραμένει κλειστό. Αυτό έγινε και τον προηγούμενο χρόνο, με αποτέλεσμα οι 80 μαθητές να μη διδάσκονται κανονικά τα μαθήματά τους και ιδιαίτερα να βλάπτονται οι μαθητές εκείνοι που θέλουν να δώσουν εξετάσεις στο Ελληνικό Σχολείο. Είναι «κακόν μέγιστον και ολέθριον εις μίαν πρωτεύουσαν Δήμου εκ 1.400 περίπου ψυχών να μένη το Δημοτικόν Σχολείον εις αργίαν ένεκα των συχνών μεταθέσεων των Δημοδιδασκάλων… ενώ ο Δήμος ούτος αν και δεν επαρκή εις την συντήρησιν των αναγκών του πληρώνη προκαταβολικώς την εισφοράν υπέρ του ταμείου της Δημοτικής Εκπαιδεύσεως ετησίως 1.325 δραχμών…».
Την αναφορά αυτή ο Πρόεδρος της Βουλής με το υπ΄ αριθμ. 100/26 Μαΐου 1890 έγγραφό του τη διεβίβασε «Εις το Υπουργείον Δημοσίας Εκπαιδεύσεως», το οποίο την παρέλαβε με αρ.πρωτ.6740/28 Μαΐου 1890.
Ωστόσο πρέπει να επισημάνουμε πως εξαιτίας των πολιτικών παρεμβάσεων και της ευκολίας με την οποία πραγματοποιούνταν οι υπηρεσιακές μεταβολές (διορισμοί, μεταθέσεις, απολύσεις κ.λπ.) αρκετά σχολεία της χώρας «έκλειναν» για μικρότερο ή μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Ιδιαίτερα αυτό συνέβαινε στα σχολεία των Δήμων ορεινών περιοχών με δύσκολη πρόσβαση και μικρό αριθμό κατοίκων ή σε Δήμους με «νοσώδες κλίμα», που ευνοούσε τους «ελώδεις πυρετούς».
Διτάξιο Δημοτικό Σχολείο Διδύμων Αργολίδας, 1900. Δημοσιεύεται στο: Καλαφάτη, Ελένη, «Τα σχολικά κτίρια της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης (1821-1929), Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς, Αθήνα, 1988.
Την ανωτέρω 20/ετία (1880-1899) οι δημοδιδάσκαλοι του Σχολείου για τους οποίους βρέθηκαν στοιχεία ήσαν οι εξής:
- 1882: Νικόλαος Βεντούρης, Απόλυση
«Ως μη αναλαβόντα μέχρι σήμερον τα καθήκοντά του επιφυλασσόμενοι δια να διορίσωμεν αντ’ αυτού… καταλληλότερον».
Φ.Ε.Κ.149/29 Σεπτεμβρίου 1882 – Κοινοποίηση 30 Οκτωβρίου 1882.
- 1885: Νικόλαος Πόγκας Β΄ τάξεως, Διορισμός
Πράξη Υπουργού 10736/31 Αυγούστου 1885
Φ.Ε.Κ.227/31 Αυγούστου 1885. Μηνιαίος μισθός 100 δραχμές.
Το 1887 ο Νικόλαος Πόγκας πήρε μετάθεση, με αίτησή του, από το Δημοτικό Σχολείο Αρρένων Διδύμων στο αντίστοιχο των Σπετσών (Φ.Ε.Κ.353/29 Δεκεμβρίου 1887 – Κοινοποίηση υπ. πρ.18843/30 Δεκεμβρίου 1887). Δεν γνωρίζουμε πόσο χρόνο παρέμεινε στις Σπέτσες πάντως το 1906 απολύθηκε από το Α΄ πλήρες Δημοτικό Σχολείο Αρρένων Σπετσών «διότι υποβιβασθείς εν η θέσιν υπηρετεί εδήλωσεν ότι δεν αποδέχεται την επί βαθμώ κατωτέρω του πτυχίου του». Την απόλυσή του πραγματοποίησε το Εποπτικό Συμβούλιο Νομού Αργολίδος. Φ.Ε.Κ.14/18 Ιανουαρίου 1900 – Κοινοποίηση υπ. πρ. 1209/19 Ιανουαρίου 1906.
- 1886: Αμάνδραυλος(;), Β΄ τάξεως
Μετάθεση από το Δημοτικό Σχολείο Αρρένων Διδύμων στο αντίστοιχο της Στυμφαλίας.
- 1887: Κωνσταντίνος Παπαϊωάννου
Μετάθεση, με αίτησή του, στο Δημοτικό Σχολείο Αρρένων Διδύμων. Φ.Ε.Κ.353/29 Δεκεμβρίου 1887. Φ.Ε.Κ.353/29 Δεκεμβρίου 1887 – Κοινοποίηση υπ. πρ. 18843/30 Δεκεμβρίου 1887. Προηγουμένως είχε τοποθετηθεί στο Δημοτικό Σχολείο Αρρένων Στυμφαλίας, όπου δεν παρουσιάστηκε.
- 1888: Κωνσταντίνος Παπασωτηρίου
Μετάθεση από το Δημοτικό Σχολείο Αρρένων Διδύμων, με αίτησή του, στο αντίστοιχο Λαύκας του Δήμου Στυμφαλίας. Φ.Ε.Κ.23/1 Μαρτίου 1888 – Κοινοποίηση υπ. πρ. 2458/8 Μαρτίου 1888. Μηνιαίος μισθός 80 δραχμές.
- 1888: Αντώνιος Ηλ. Καλογήρου Β΄ τάξεως
Μετάθεση στο Δημοτικό Σχολείο Αρρένων Διδύμων στο τέλος σχεδόν της σχολικής χρονιάς, τον Απρίλιο του 1888, από το αντίστοιχο Δημοτικό Σχολείο Αρρένων Λυγουρίου. «Εκ των καλών διδασκάλων της νέας μεθόδου» της συνδιδακτικής.
- 1888: Γεώργιος Παπαϊωάννου
Μετάθεση με την υπ΄ αριθμ. 15680/12 Νοεμβρίου 1888 πράξη του Υπουργού από το Δημοτικό Σχολείο Αρρένων Ποταμιάς Ευβοίας στο αντίστοιχο των Διδύμων. Απόλυση στη συνέχεια από το Δημοτικό Σχολείο Αρρένων Διδύμων, γιατί κατά πληροφορία του «αρμοδίου Νομάρχου μετατεθείς δεν μετέβην εις την θέσιν του». Φ.Ε.Κ.15 Ιανουαρίου 1889 – Κοινοποίηση υπ. πρ. 18256/26 Ιανουαρίου 1889.
Διορισμός με σημείωμα πολιτικού παράγοντα «εις το αργούν Δημοτικό Σχολείο Αρρένων Διδύμων». Φ.Ε.Κ.27/1 Φεβρουαρίου 1889 – Κοινοποίηση υπ. πρ. 1305/3 Φεβρουαρίου 1889.
Μετάθεση από το Δημοτικό Σχολείο Διδύμων στο αντίστοιχο Λουτρακίου με αίτησή του. (Φ.Ε.Κ.109/14 Μαΐου 1890).
- 1890: Σπυρίδων Κανδηλώρας
Μετάθεση, με αίτησή του, από το Δημοτικό Σχολείο Αρρένων Διδύμων στο αντίστοιχο του Μενιδίου Δήμου Αχαρνών. Φ.Ε.Κ.293/12 Νοεμβρίου 1890 – Κοινοποίηση υπ. πρ. 17757/14 Νοεμβρίου 1890. Μηνιαίος μισθός 100 δραχμές.
- Ρήγας Παπαθανασίου, Τριτοβάθμιος
Μετάθεση από Δημοτικό Σχολείο Αρρένων Σκοτεινής Δήμου Αλέας στο αντίστοιχο «αργούν» των Διδύμων με τη σύμφωνη γνώμη του Γενικού Επιθεωρητή Μ. Βρατσάνου. Φ.Ε.Κ.146/22 Μαΐου 1891 – Κοινοποίηση υπ. πρ. 9372/25 Μαΐου 1891. Το 1892 ο Ρήγας Παπαθανασίου υπηρετεί στο Δημοτικό Σχολείο Αρρένων Διδύμων, όπως αναφέρεται στο «Μητρώον των εν τω Κράτει Δημοτικών Σχολείων».
- 1893: Λουκάς Α. Ρόδης, Τριτοβάθμιος
Με αίτησή του μετάθεση από Δημοτικό Σχολείο Αρρένων Σπετσών στο αντίστοιχο των Διδύμων. Φ.Ε.Κ.196/27 Ιουλίου 1893 – Κοινοποίηση υπ. πρ. 21350/24 Σεπτεμβρίου 1893. Μηνιαίες αποδοχές 100 δραχμές.
- 1893: Αθανάσιος (αναφέρεται και ως Απόστολος) Μητσάκος, Δευτεροβάθμιος
Μετάθεση από το Δημοτικό Σχολείο Αρρένων Διδύμων στο αντίστοιχο «αργούν» Πασιά Χώνικα του Δήμου Προσυμναίων. Υπουργική πράξη 22626/23 Σεπτεμβρίου 1893 – Φ.Ε.Κ.196/27 Σεπτεμβρίου 1893. Μηνιαίος μισθός 120 δραχμές.
- 1893: Πέτρος Κ. Παπαναστασίου
Μετάθεση από Δημοτικό Σχολείο Αρρένων Γρανίτσας του Δήμου Νυμφασίας «εις το τριβάθμιον σχολείον του Δήμου Διδύμων». Φ.Ε.Κ.221/23 Οκτωβρίου 1893. Μηνιαίος μισθός 100 δραχμές. Το 1894 ο Πέτρος Παπαναστασίου παίρνει μετάθεση από το Δημοτικό Σχολείο Αρρένων Διδύμων στο αντίστοιχο Τατσίου Δήμου Αλέας. Υπουργική Πράξη 15542/31 Αυγούστου 1894 – Φ.Ε.Κ.195/31 Αυγούστου 1894 με τις ίδιες μηνιαίες αποδοχές.
- 1894: Δημήτριος Παπαδήμας
Τριτοβάθμιος δημοδιδάσκαλος με καταγωγή από τα Δίδυμα. Πρώτος διορισμός στο Δημοτικό Σχολείο Αρρένων Διδύμων σύμφωνα με την υπ΄ αριθμ. 15546/31 Αυγούστου 1894 πράξη του αρμοδίου Υπουργού δημοσιευμένη στο Φ.Ε.Κ.195/3 Σεπτεμβρίου 1894. Μηνιαίος μισθός 100 δραχμές. Το επόμενο έτος, 1895, απολύθηκε σύμφωνα με το άρθρο 16 του Νόμου ΒΠΖ(2087) και την υπουργική πράξη 14142/31 Αυγούστου 1895 «καταχωρηθείσα» στο Φ.Ε.Κ.209/4 Σεπτεμβρίου 1895. Στη συνέχεια έγινε ανάκληση της απόλυσης του Δημητρίου Παπαδήμα με την υπ΄ αριθμ. 15758/22 Σεπτεμβρίου 1845 πράξη του Υπουργού που δημοσιεύτηκε στο Φ.Ε.Κ.230/23 Σεπτεμβρίου 1895. Μέχρι και την πρώτη 10/ετία του 20ου αιώνα ο Δημήτριος Παπαδήμας υπηρέτησε στο Δημοτικό Σχολείο Αρρένων Διδύμων, οπότε και απολύθηκε στις 15 Ιανουαρίου 1908.
Θεωρούμε πως ο ανωτέρω δημοδιδάσκαλος είναι το ίδιο πρόσωπο που αναφέρεται στους απολυθέντες μαθητές της Γ΄ τάξης του Ελληνικού Σχολείου Ναυπλίου μαζί με τον έτερο διδυμιώτη μαθητή και μετέπειτα δημοδιδάσκαλο Γεώργιο Λ. Πέτρου, αδελφό του σπουδαίου γιατρού, Γιάννη Λ. Πέτρου. Τα προσωπικά στοιχεία που αναγράφονται στο Γενικό Έλεγχο είναι:
Δημήτριος Παπαδήμας, τόπος καταγωγής Δίδυμα, ετών 14, επάγγελμα πατέρα κτηματίας, βαθμολογία «Λίαν καλώς» 8.
Ημερομηνία Γενικού Ελέγχου 30 Ιουνίου 1889.
Σχολάρχης: Βαρθολομαίος Παναγιωτόπουλος.
- 1898: Γεώργιος Παπαπροκοπίου
Τοποθετήθηκε από το Εποπτικό Συμβούλιο ως ο πρώτος Διευθυντής του 2/ταξίου Δημοτικού Σχολείου Αρρένων με την υπ΄ αριθμ. ΙΘ΄/30 Σεπτεμβρίου 1898 πράξη του, αφού ο Δήμος δεν «ήθελε» να προτείνει κάποιον άλλον.
Ο ανωτέρω δημοδιδάσκαλος ήταν αρκετά ικανός, αφού είχε διοριστεί και στο Πρότυπο Σχολείο του Διδασκαλείου Πελοποννήσου (1890). Ήταν όμως εξαιρετικά εριστικός, φιλόνικος και με ιδιαίτερα «χαλαρή» επαγγελματική συνείδηση όπως αποδεικνύεται από τα σωζόμενα έγγραφα της υπηρεσιακής του θητείας. Από αυτά, άλλωστε, διαπιστώνεται ότι ο Γεώργιος Παπαπροκοπίου για πολλά χρόνια με τη συμπεριφορά του ταλαιπωρούσε τις προϊστάμενες αρχές, οι οποίες τον καλούσαν τακτικά σε απολογία και του «άλλαζαν» σχολεία.
Υποσημειώσεις
[1] Γ.Α.Κ.-Υ.Ε.Δ.Ε. Δ’ «Εποπτικόν Συμβούλιον Δημοτικής Εκπαιδεύσεως Νομού Αργολίδος», Θυρ.182, Υλικό αταξινόμητο.
[2] Ο Άγγελος Γεωργαντάς εκλεγόταν αρχικά βουλευτής της επαρχίας Άργους και στη συνέχεια του Νομού Αργολιδοκορινθίας. Συνολικά είχε εκλεγεί βουλευτής 5 φορές από το 1879 έως το 1895.
Πηγή:
Γ.Α.Κ. – Υ.Ε.Δ.Ε. Γ΄ και Υ.Ε.Δ.Ε. Δ΄ «Διορισμοί – μεταθέσεις, απολύσεις» – Υλικό αταξινόμητο.
Γιάννης Σπετσιώτης – Τζένη Ντεστάκου
Read Full Post »
