Feeds:
Δημοσιεύσεις
Σχόλια

Posts Tagged ‘Μαρία Ευθυμίου’

Οι Εβραίοι της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας: πλευρές της ζωής και της δράσης τους

Posted in Άρθρα - Μελέτες - Εισηγήσεις, tagged , , , , , , , , , on 7 Ιουλίου, 2021| Leave a Comment »

Οι Εβραίοι της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας: πλευρές της ζωής και της δράσης τους – Μαρία Ευθυμίου

 

Η ιστορία των Εβραίων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας δεν αρχίζει το 1453 με την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης ούτε, περισσότερο, το 1492 με την εκδίωξη των σεφαραδιτών Εβραίων από την Ιβηρική χερσόνησο και την εγκατάστασή τους στα εδάφη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Είναι γεγονός ότι η εντυπωσια­κή παρουσία, κατά τον 16ο αιώνα, των Εβραίων της Ιβηρίας στον οθωμανικό χώρο είχε στρέψει για δεκαετίες τις ιστορικές μελέτες στη δράση των χιλιάδων αυτών σεφαραδιτών, που κατέφυγαν, στο τέλος του 15ου αιώνα στις πόλεις της Βαλκανικής και της Μικράς Ασίας.[1]

Υπογεγραμμένο αντίγραφο από το Διάταγμα της Αλάμπρα, με το οποίο περίπου 200.000 Εβραίοι εκδιώχθηκαν από την Ισπανία το 1492.

Μελέτες που δημοσιεύτηκαν, ωστόσο, κατά την τελευταία δεκαπενταετία εστίασαν το ενδιαφέρον τους στην προ του 1492 ιστορία των Εβραίων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, δίνοντας στο φως νέα στοιχεία και επιτρέποντας σημαντικά συμπεράσματα: οι μελέτες του Mark Alan Epstein, του Aryeh Shmuefle-vitz [2] και άλ­λων έδειξαν ότι η δράση των προ του 1492 Εβραίων της Οθωμανι­κής Αυτοκρατορίας προετοίμασε όχι μόνον τη βάση της οικονομικής παρέμβασης των μεταγενεστέρων, αλλά και διαμόρφωσε τους όρους της κοινωνικής τους συνύπαρξης με την υπόλοιπη οθωμανι­κή κοινωνία. Όπως έδειξαν οι ίδιες αυτές μελέτες, οι όροι αυτοί διαμορφώθηκαν κυρίως μέσα από την εμπειρία κατάκτησης της ίδιας της ενδοεβραϊκής αφομοιωσιμότητας των εβραϊκών ομάδων, που, από τον 14ο αιώνα και εξής, βρίσκουν απ’ όλες τις γωνιές της Ευρώπης καταφύγιο στον οθωμανικό χώρο.

Οι μελέτες που εστιάζουν στο εβραϊκό οθωμανικό φαινόμενο συμφωνούν σε ένα σημείο: η Οθωμανική Αυτοκρατορία και οι προελαύνοντες Τούρκοι δεν απετέλεσαν για τους Εβραίους της Βαλκανικής και των πρώην βυζαντινών εδαφών πραγματικότητα τρόμου και αρνητικών αισθημάτων. Η μουσουλμανική φιλοσοφία της συνύπαρξης των μουσουλμάνων με τους μονοθεϊστές «λαούς της Βίβλου», Εβραίους και Χριστιανούς, καθώς και τα δείγματα γραφής που είχαν οι Οθωμανοί ήδη δώσει κατά την πρώιμη επέ­κτασή τους, [3] έδωσαν στους Εβραίους των βαλκανικών εδαφών ένα αίσθημα εμπιστοσύνης σε σχέση με την προσωπική τους τύχη, στην περίπτωση που οι πόλεις όπου διαβίωναν απορροφούνταν από την ανδρούμενη Οθωμανική Αυτοκρατορία.

Έτσι, από νωρίς, η νέα πρωτεύουσα των Οθωμανών στην Βαλκανική, η Αδριανούπολη, αποτελεί, μετά το 1365, πόλο έλξης για τους Εβραίους κατοί­κους των πόλεων της χερσονήσου, Βυζαντινών και μη, που βρί­σκονται σε παρακμή και αγωνία. Από τη χρονολογία αυτή και για δύο ακόμη αιώνες τα κύματα μετακίνησης Εβραίων προς τη φιλό­ξενη για τους Εβραίους Οθωμανική Αυτοκρατορία δεν θα λείψουν: στα 1376 Εβραίοι από την Ουγγαρία, στα 1394 Εβραίοι από τη Γαλλία, στο πρώτο μισό του 15ου αιώνα Εβραίοι από τη Σικε­λία, στη δεκαετία του 1390 Εβραίοι από την Ιβηρική χερσόνησο, στο δεύτερο μισό του 15ου αιώνα Εβραίοι από τη Βαυαρία βρίσκουν το δρόμο τους στις οθωμανικές πόλεις της Βαλκανικής. [4] Οι μετακινήσεις αυτές θα αλλάξουν τη δημογραφική σύνθεση των πό­λεων αυτών και θα αλλοιώσουν την παγιωμένη κοινοτική και θρη­σκευτική ζωή των παλαιότατων ελληνόφωνων ρωμανιώτικων εβραϊκών κοινοτήτων που βρίσκονται στα πρώην βυζαντινά εδάφη της ελληνικής χερσονήσου και της Θράκης. (περισσότερα…)

Read Full Post »

«Το ’21 μέσα από κείμενα του ’21» – Μαρία Ευθυμίου (Επεισόδια 1-15)

Posted in Ελεύθερο Βήμα, Πρόσωπα & γεγονότα του΄21, tagged , , , , , , , , , , on 13 Μαρτίου, 2021| Leave a Comment »

«Το ’21 μέσα από κείμενα του ’21» – Μαρία Ευθυμίου (Επεισόδια 1-15)

 

«Ελεύθερο Βήμα»

Από την Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας και Πολιτισμού.

 

Η Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας και Πολιτισμού, δημιούργησε ένα νέο χώρο, το «Ελεύθερο Βήμα», όπου οι αναγνώστες της θα έχουν την δυνατότητα να δημοσιοποιούν σκέψεις, απόψεις, θέσεις, επιστημονικά άρθρα ή εργασίες αλλά και σχολιασμούς επίκαιρων γεγονότων.

Με αφορμή τον εορτασμό του εθνικού ορόσημου των 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821, η ΕΡΤ μεταδίδει καθημερινά, ένα διαφορετικό μονόλεπτο βασισμένο σε χωρία κειμένων αγωνιστών του ’21 και λογίων της εποχής, με γενικό τίτλο «Το ’21 μέσα από κείμενα του ’21». 

Παρουσιάζουμε σήμερα στο «Ελεύθερο Βήμα» τα δεκαπέντε πρώτα μονόλεπτα επεισόδια.   

Η ιδέα, η επιλογή, η σύνθεση των κειμένων και η ανάγνωση είναι της καθηγήτριας Ιστορίας του Νέου Ελληνισμού, στο ΕΚΠΑ, Μαρίας Ευθυμίου, η οποία αφιλοκερδώς σταχυολόγησε και παρουσιάζει κείμενα της εποχής του 1821, που εξηγούν, θυμίζουν και αφηγούνται τα επαναστατικά χρόνια μέσα από τα λόγια των αγωνιστών του ’21 και λογίων της εποχής. 

 

«Το ’21 μέσα από κείμενα του ’21» – Επεισόδιο 1.

 Ο Φωτάκος, ο Πελοποννήσιος αγωνιστής του ’21, για τη ζωή πριν την επανάσταση.

 

 

«Το ’21 μέσα από κείμενα του ’21» – Επεισόδιο 2. 

Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, για την παιδεία που ο ίδιος έλαβε ως νέος, στα ορεινά της Πελοποννήσου.

 

 

«Το ’21 μέσα από κείμενα του ’21» – Επεισόδιο 3. 

Ο Νεόφυτος Βάμβας, για την παιδεία στην Πάτμο πριν την Επανάσταση.

 

(περισσότερα…)

Read Full Post »

Κέντρο Ελληνικών Σπουδών – Ιστορικό παράδοξο: οι θρησκευτικές καταβολές του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού»

Posted in Ειδήσεις - Πολιτισμός, tagged , , , , , , , , , , , , , , , on 19 Μαρτίου, 2018| Leave a Comment »

Κέντρο Ελληνικών Σπουδών – Ιστορικό παράδοξο: οι θρησκευτικές καταβολές του  Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού»

 

Την Τετάρτη 21 Μαρτίου 2018 και ώρα 7.00 μ.μ., στην αίθουσα του Βουλευτικού στο Ναύπλιο  θα δώσει διάλεξη η Μαρία Δ. Ευθυμίου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ιστορίας στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών με θέμα: «Ιστορικό παράδοξο: οι θρησκευτικές καταβολές του  Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού».

 

Σύντομη περίληψη της διάλεξης 

Μαρία Δ. Ευθυμίου. Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO.

Στην ανακοίνωση αυτή υποστηρίζεται ότι το κίνημα της Θρησκευτικής Μεταρρύθμισης του 16ου αιώνα – και, κυρίως, η καλβινιστική οπτική των πραγμάτων – βρίσκεται στη βάση των στοχασμών και διακυβευμάτων του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού του 18ου αιώνα. Η μεγάλη συμμετοχή καλβινιστικών ομάδων στην πρωτοπόρα Αγγλική Επανάσταση του 17ου αιώνα και ο δυναμισμός άγγλων στοχαστών του τέλους του 17ου αιώνα στους προβληματισμούς περί την κοινωνία και τη λειτουργία της αποδεικνύουν την διαδρομή σκέψεων και ωριμάνσεων που άνθισαν, στη συνέχεια, στον αμερικανικό, γαλλικό και αγγλικό 18ο αιώνα.

 

Μαρία Ευθυμίου

Η Μαρία Ευθυμίου γεννήθηκε το 1955 στη Λάρισα. Σπούδασε Ιστορία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης, από το οποίο έλαβε και τον τίτλο της διδάκτορος της Ιστορίας. Από το 1981 διδάσκει στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών θέματα από την Ιστορία του Ελληνισμού κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας καθώς και Παγκόσμια Ιστορία. Έχει διδαχθεί επτά ξένες γλώσσες. Το 2013 έλαβε το «Βραβείο Εξαίρετης Πανεπιστημιακής Διδασκαλίας εις μνήμην Β. Ξανθόπουλου -Στ. Πνευματικού».

Read Full Post »

Ομιλία στο Δαναό με θέμα: «Πλευρές της Ελληνικής Επανάστασης που διαμόρφωσαν το μέλλον του Νεότερου Ελληνισμού»

Posted in Ειδήσεις - Πολιτισμός, tagged , , , , , , on 15 Μαρτίου, 2018| Leave a Comment »

Ομιλία στο Δαναό με θέμα: «Πλευρές της Ελληνικής Επανάστασης που διαμόρφωσαν το μέλλον του Νεότερου Ελληνισμού»

 

Στα πλαίσια του προγράμματος Διαλέξεων και Συζητήσεων της χειμερινής περιόδου, ο Σύλλογος Αργείων «Ο Δαναός» συνεχίζει τις μετακλήσεις σημαντικών και διακεκριμένων  προσωπικοτήτων, προκειμένου να προσφέρει στους Αργείους την ευκαιρία επικοινωνίας με θέματα που αφορούν στον άνθρωπο και τις πνευματικές του αναζητήσεις.

Την Κυριακή  18 Μαρτίου 2018, και  ώρα 7.30   μ.μ. στην αίθουσα διαλέξεων του Συλλόγου Αργείων «ο Δαναός» Αγγελή Μπόμπου 8, στο Άργος,  θα μιλήσει:

 

η κ. Μαρία Ευθυμίου

Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ιστορίας Πανεπιστημίου Αθηνών,

με θέμα: «Πλευρές της Ελληνικής Επανάστασης που διαμόρφωσαν το μέλλον του Νεότερου Ελληνισμού».

 

Θα ακολουθήσει συζήτηση.

 

Μαρία Ευθυμίου

 

Γεννήθηκε στη Λάρισα. Σπούδασε στο Τμήμα Ιστορίας  και Αρχαιολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών  (ΕΚΠΑ).   Ολοκλήρωσε τους κύκλους των μεταπτυχιακών της σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης, στο Παρίσι. Έχει διδαχθεί επτά ξένες γλώσσες.

Η ιστορικός Μαρία Ευθυμίου.

Από το 1981 ανήκει στο διδακτικό και ερευνητικό προσωπικό του ΕΚΠΑ. Στην παρούσα φάση, κατέχει τον τίτλο της Αναπληρώτριας Καθηγήτριας. Από τη θέση αυτή, έχει διδάξει, επί 36 χρόνια, χιλιάδες φοιτητές, και εποπτεύσει δεκάδες σεμιναριακές και μεταπτυχιακές εργασίες και διδακτορικά. Έχει εκπροσωπήσει την Ελλάδα σε επιτροπές ιστορίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έχει παρουσιάσει επιστημονικές ανακοινώσεις σε πολυάριθμα διεθνή συνέδρια Ιστορίας. Έχει μετάσχει σε πολλές ατομικές και ομαδικές εκπαιδευτικές δράσεις σε επίπεδο δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Έχει συμμετάσχει στο εγχείρημα του Mathesis, των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων Κρήτης, με έξι ενότητες ελληνικής και παγκόσμιας ιστορίας ( mathesis.cup.gr).

Κατά την ενδεκαετία 2006-2017, δίδαξε στο ευρύ κοινό – δωρεάν, σχεδόν καθημερινά, σε εσπερινή βάση, επί περίπου 2.300 ώρες – σε ολόκληρη την Ελλάδα (σε δήμους, βιβλιοθήκες, σχολεία, πολιτιστικά κέντρα, καθώς και σε φυλακές και κέντρα απεξάρτησης), κύκλους Παγκόσμιας και Ελληνικής Ιστορίας. Τα μαθήματα αυτά παρακολούθησαν δεκάδες χιλιάδες άτομα. Την άνοιξη του 2016 – στο πλαίσιο συνεργασίας του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών και του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών – δίδαξε στο Μέγαρο έναν κύκλο 19 τρίωρων μαθημάτων παγκόσμιας Ιστορίας. Τα μαθήματα αυτά βρίσκονται ηλεκτρονικά αποθηκευμένα στη θέση Blod.gr Μαρία Ευθυμίου.

Έχει συγγράψει και επιμεληθεί τρία βιβλία Ιστορίας, ενώ έχουν δημοσιευθεί σε συλλογικούς τόμους, περιοδικά Ιστορίας, πρακτικά συνεδρίων Ιστορίας και ένθετα Ιστορίας περί τις εβδομήντα μελέτες, επιστημονικές συμβολές και άρθρα της.

Ο ημερήσιος τύπος έχει, κατά καιρούς φιλοξενήσει παρεμβάσεις και τοποθετήσεις της σε σχέση με θέματα πανεπιστημιακά και κοινωνικά. Έχει αποδώσει στα ελληνικά ποιήματά της  Raquel Angel- Nagler, σε τέσσερα βιβλία ποίησης που έχουν εκδοθεί από τις εκδόσεις Σιμίλη. Κατά το έτος 2013 τιμήθηκε με  το «Βραβείο Εξαίρετης Πανεπιστημιακής Διδασκαλίας εις μνήμην Β. Ξανθόπουλου- Στ. Πνευματικού».

Είναι μητέρα δύο υπέροχων γιών, του Γιωργή και του Ρήγα Χατζηλάκου, και γιαγιά της Μάγιας και της ΄Ελενας. Είχε την ευλογία να είναι θυγατέρα δύο ακέραιων ανθρώπων, της Χριστίνας και του Δημήτρη Ευθυμίου, αδελφή ενός αγαπημένου αδελφού, του Πέτρου, μαθήτρια ενός σπουδαίου πανεπιστημιακού δασκάλου και ιστορικού, του Βασ. Βλ. Σφυρόερα.

Τέλος, έχει την τιμή να συγκαταλέγεται στον κύκλο των φίλων δεκάδων ζεστών, ουσιαστικών, αυθεντικών, ταλαντούχων, δημιουργικών, δοτικών και φωτεινών ανθρώπων- φίλων, συγγενών, συνορειβατών, συγκωπηλατών, συγχορευτών, συντραγουδιστών, συνοραματιστών, συν-συζητητών, συναδέλφων.

Read Full Post »

Παρουσίαση του βιβλίου της Μαρίας Ευθυμίου «Μόνο Λίγα Χιλιόμετρα, Ιστορίες για την Ιστορία».

Posted in Ειδήσεις - Πολιτισμός, tagged , , , , , , , , , on 9 Ιανουαρίου, 2018| Leave a Comment »

Παρουσίαση του βιβλίου της Μαρίας Ευθυμίου «Μόνο Λίγα Χιλιόμετρα, Ιστορίες για την Ιστορία». Σάββατο 13 Ιανουαρίου 2018 στις 6 το βράδυ στο Βουλευτικό Ναυπλίου.

 

Μόνο λίγα χιλιόμετρα…

Ο δημοσιογράφος Μάκης Προβατάς συνομιλεί με τη Μαρία Ευθυμίου, αναπληρώτρια καθηγήτρια Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Ο Θουκυδίδης έχει πει πως «Η Ιστορία είναι φιλοσοφία μέσω παραδειγμάτων». Ταυτόχρονα η Ιστορία είναι η ιστορία των ανθρώπων. Αυτών των εύθραυστων, θνησιγενών πλασμάτων, των εκτεθειμένων σε κάθε κίνδυνο και κάθε ανατροπή. Των ίδιων ανθρώπων, όμως, που έχουν, παράλληλα, νου, σκέψη, βούληση, αισθήματα, στοχεύσεις, ιδιοτέλεια, ανιδιοτέλεια, αίσθηση χρόνου και αίσθηση θανάτου. Και που μπορούν να επεμβαίνουν στον εαυτό τους, στη φύση και στον άλλον. Να ορίζουν και να κατανοούν, δηλαδή, τη μικρή τους ζωή.

Σε αυτό το βιβλίο προσεγγίζονται εποχές και γεγονότα, άτομα και κοινωνίες, προθέσεις και στοχεύσεις, διαψεύσεις και επιβεβαιώσεις. Οι διαδρομές αναπόφευκτα εμπλέκονται με την προσωπική ιστορία της Μαρίας Ευθυμίου, τις μνήμες ζωής και τις δυνάμεις που την οδήγησαν, με τόσο πάθος και πίστη, στη μελέτη και διδασκαλία της Ιστορίας. Μιας επιστήμης που συνδέεται με τη μνήμη και τον χρόνο – τους ακούραστους συντρόφους του ατομικού και ομαδικού ταξιδιού όλων μας.

Η διαδρομή που διανύει το βιβλίο ξεκινάει από τους προϊστορικούς χρόνους και φτάνει μέχρι σήμερα. Στην πραγματικότητα δεν είναι καθόλου μεγάλο διάστημα… Μόνο λίγα χιλιόμετρα…

Το βιβλίο παρουσιάζουν ο κ. Κωνσταντίνος Χελιώτης, Πρόεδρος του Ναυπλιακού Ιδρύματος Ιωάννης Καποδίστριας και ο κ. Νικόλαος Μπουμπάρης, Πρόεδρος του Συνδέσμου Φιλολόγων Αργολίδας. Μαζί τους θα είναι και οι συγγραφείς.

Η Μαρία Ευθυμίου γεννήθηκε στην Λάρισα. Σπούδασε Ιστορία στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και συνέχισε τις μεταπτυχιακές σπουδές της στο Παρίσι, στο Πανεπιστήμιο της Σορβόνης, από το οποίο έλαβε και τα μεταπτυχιακά της διπλώματα καθώς και τον τίτλο της διδάκτορος. Από το 1981 είναι μέλος του Διδακτικού και Ερευνητικού Προσωπικού του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας, στο οποίο διδάσκει Ελληνική Ιστορία της περιόδου της Τουρκοκρατίας και της Επανάστασης του 1821 καθώς και Παγκόσμια Ιστορία. Το 2013 τιμήθηκε από τον τότε Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας κ. Κάρολο Παπούλια με το βραβείο Εξαίρετης Πανεπιστημιακής Διδασκαλίας.

Ο Μάκης Προβατάς γεννήθηκε στην Αθήνα. Είναι απόφοιτος της Οδοντιατρικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Από το 1999 κάνει ραδιοφωνικές εκπομπές, τώρα εργάζεται στον Athens Voice Radio. Συνεργάζεται επίσης με το περιοδικό Ιστορία. Έχει πάρει συνεντεύξεις από κορυφαίους στοχαστές, όπως οι Eric Hobsbawm, Norman Davies, Dario Fo, Noam Chomsky.

Σάββατο 13 Ιανουαρίου 2018 στις 6 το βράδυ στο Βουλευτικό Ναυπλίου.

Διοργάνωση:  Σύνδεσμος Φιλολόγων Αργολίδας, Δήμος Ναυπλίου, Εκδόσεις Πατάκη.

Read Full Post »