Ασίνη
Ασίνη: Αρχαία παραλιακή κωμόπολη της Αργολίδος που αναφέρεται στην Ιλιάδα του Ομήρου. Τα ερείπιά της βρίσκονται στη θέση «Καστράκι» ή «Παλαιόκαστρο», κοντά στο Τολό, σε απόσταση 9 χλμ. από το Ναύπλιο.
Ασίνη. Άνδρες και αγόρια στον προμαχώνα της ανατολικής πλευράς του κυκλικού οχυρώματος της ακροπόλεως. 1922 (© Βασιλικές Συλλογές).
Η Ασίνη ανήκε στο βασίλειο του Άργους και προϊστορικοί κάτοικοί της ήταν οι Δρύοπες. Το 740 π.Χ. καταστράφηκε από τους Αργείους και από την καταστροφή σώθηκε μόνο ο ναός του Πυθαέως Απόλλωνος. Οι κάτοικοί της τότε την εγκατέλειψαν και εγκαταστάθηκαν ως άποικοι στη Μεσσηνία, όπου ίδρυσαν την ομώνυμη πόλη. Κατά τις αρχαιολογικές έρευνες, που άρχισαν το 1922 από Σουηδούς αρχαιολόγους, βρέθηκαν ερείπια αρχαίου τείχους πλάτους 2 μέτρων και μήκους περίπου 125, ναού, νεκροπόλεως κ.ά. και εντοπίστηκε η σημερινή θέση της.
Το λιμάνι της Αρχαίας Ασίνης. Διακρίνεται το Τολό δεξιά και η νησίδα Ρόμβη αριστερά. Άφιξη των εφοδίων για τις ανασκαφές. 1922 (Αρχείο Ασίνης).
Μυκηναϊκό ειδώλιο από την Ασίνη, γνωστό ως ο «άρχων της Ασίνης» (12ος αιώνας π.Χ.)
Με τις ανασκαφές αυτές ήλθαν στο φως κοσμήματα, χρυσοποίκιλτα ξίφη και το μυστηριώδες προσωπείο, «ο Άρχων της Ασίνης» (Lord of Asine, όπως το χαρακτήρισαν οι ξένοι), μικρό πορτραίτο από αργιλώδη γη, που σήμερα βρίσκεται στο Μουσείο Ναυπλίου. Σώζονται επίσης ερείπια της ελληνιστικής και της ρωμαϊκής εποχής.
Το όνομα Ασίνη έχει σήμερα δημοτικό διαμέρισμα του Δήμου Ναυπλίου, με 1100 περίπου κατοίκους, που βρίσκεται πολύ κοντά στο Τολό, και απέχει από το Ναύπλιο 8 χλμ.Το χωριό αυτό ονομαζόταν παλαιότερα Τζαφέρ Αγά, από το όνομα ενός Τούρκου τοπάρχη. Το ίδιο όνομα έχουν επίσης ένα χωριό της επαρχίας Πυλίας του νομού Μεσσηνίας, που κτίστηκε στη θέση της αρχαίας ομώνυμης πόλεως, μία αρχαία πόλη της Λακωνίας 5 χλμ. ΝΔ του Γυθείου, μία πόλη της Κύπρου, που αναφέρεται από το Στέφανο Βυζάντιο, και μία πόλη της Κιλικίας στη Μικρά Ασία.
Γιώργος Σεφέρης
Ο Γιώργος Σεφέρης στην Ασίνη. Ο Γιώργος Σεφέρης (1900-1971), που τιμήθηκε με το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1963, αποθανάτισε την Ασίνη, το αρχαίο λιμάνι κοντά στο Ναύπλιο, στο ποίημά του «Ο Βασιλιάς της Ασίνης», από την συλλογή ποιημάτων του Deck Diaries B. Το ποίημα είναι ένα ελεγείο για τον χαμένο χρόνο, την ασημαντοσύνη της ανθρώπινης ύπαρξης και την ματαιότητα της δόξας. Ο Βασιλιάς της Ασίνης, που κυβερνούσε κατά την Μυκηναϊκή περίοδο, ο Σεφέρης λέει γι’ αυτόν, ότι ήταν σίγουρα ένας παντοδύναμος άνδρας της εποχής του, και έπαιρνε αποφάσεις που επηρέαζαν τις ζωές των άλλων, έχει χαθεί, έχει εξαφανιστεί αλλά αναφέρεται στην Ιλιάδα. Τίποτα δεν έμεινε μακροπρόθεσμα, από το πέρασμα των ανθρώπων στον κόσμο, προειδοποιεί ο Σεφέρης.
Γιώργος Σεφέρης: Ο βασιλιάς της Ασίνης
Ασίνην τε…
ΙΛΙΑΔΑ
Κοιτάξαμε όλο το πρωί γύρω-γύρω το κάστρο
αρχίζοντας από το μέρος του ίσκιου εκεί που η θάλασσα
πράσινη και χωρίς αναλαμπή, το στήθος σκοτωμένου παγονιού
μας δέχτηκε όπως ο καιρός χωρίς κανένα χάσμα.
Οι φλέβες του βράχου κατέβαιναν από ψηλά
στριμμένα κλήματα γυμνά πολύκλωνα ζωντανεύοντας
στ΄ άγγιγμα του νερού, καθώς το μάτι ακολουθώντας τις
πάλευε να ξεφύγει το κουραστικό λίκνισμα
χάνοντας δύναμη ολοένα.
Από το μέρος του ήλιου ένας μακρύς γιαλός ολάνοιχτος
και το φως τρίβοντας διαμαντικά στα μεγάλα τείχη.
Κανένα πλάσμα ζωντανό τ’ αγριοπερίστερα φευγάτα
κι ο βασιλιάς της Ασίνης που τον γυρεύουμε δυο χρόνια τώρα
άγνωστος λησμονημένος απ’ όλους κι από τον Όμηρο
μόνο μια λέξη στην Ιλιάδα κι εκείνη αβέβαιη
ριγμένη εδώ σαν την εντάφια χρυσή προσωπίδα.
Την άγγιξες, Θυμάσαι τον ήχο της; κούφιο μέσα στο φως
σαν το στεγνό πιθάρι στο σκαμμένο χώμα
κι ο ίδιος ήχος μες στη θάλασσα με τα κουπιά μας.
Ο βασιλιάς της Ασίνης ένα κενό κάτω απ’ την προσωπίδα
παντού μαζί μας παντού μαζί μας, κάτω από ένα όνομα:
«Ασίνην τε… Ασίνην τε…»
και τα παιδιά του αγάλματα
κι οι πόθοι του φτερουγίσματα πουλιών κι ο αγέρας
στα διαστήματα των στοχασμών του και τα καράβια του
αραγμένα σ’ άφαντο λιμάνι
κάτω απ’ την προσωπίδα ένα κενό.
Πίσω από τα μεγάλα μάτια τα καμπύλα χείλια τους βοστρύχους
ανάγλυφα στο μαλαματένιο σκέπασμα της ύπαρξής μας
ένα σημείο σκοτεινό που ταξιδεύει σαν το ψάρι
μέσα στην αυγινή γαλήνη του πελάγου και το βλέπεις:
ένα κενό παντού μαζί μας.
Και το πουλί που πέταξε τον άλλο χειμώνα
με σπασμένη φτερούγα σκήνωμα ζωής,
κι η νέα γυναίκα που έφυγε να παίξει
με τα σκυλόδοντα του καλοκαιριού
κι η ψυχή που γύρεψε τσιρίζοντας τον κάτω κόσμο
κι ο τόπος σαν το μεγάλο πλατανόφυλλο που παρασέρνει
ο χείμαρρος του ήλιου με τ’ αρχαία μνημεία και τη σύγχρονη θλίψη.
Κι ο ποιητής αργοπορεί κοιτάζοντας τις πέτρες κι αναρωτιέται
υπάρχουν άραγε
ανάμεσα στις χαλασμένες τούτες γραμμές τις ακμές τις
αιχμές τα κοίλα και τις καμπύλες
υπάρχουν άραγε
εδώ που συναντιέται το πέρασμα της βροχής του αγέρα
και της φθοράς
υπάρχουν, η κίνηση του προσώπου το σχήμα της στοργής
εκείνων που λιγόστεψαν τόσο παράξενα μες στη ζωή μας
αυτών που απόμειναν σκιές κυμάτων και στοχασμοί με
την απεραντοσύνη του πελάγου
ή μήπως όχι δεν απομένει τίποτε παρά μόνο το βάρος
η νοσταλγία του βάρους μιας ύπαρξης ζωντανής
εκεί που μένουμε τώρα ανυπόστατοι λυγίζοντας
σαν τα κλωνάρια της φριχτής ιτιάς σωριασμένα μέσα στη
διάρκεια της απελπισίας
ενώ το ρέμα κίτρινο κατεβάζει αργά βούρλα ξεριζωμένα
μες στο βούρκο
εικόνα μορφής που μαρμάρωσε με την απόφαση μιας πίκρας παντοτινής.
Ο ποιητής ένα κενό.
Ασπιδοφόρος ο ήλιος ανέβαινε πολεμώντας
κι από το βάθος της σπηλιάς μια νυχτερίδα τρομαγμένη
χτύπησε πάνω στο φως σαν τη σαΐτα πάνω στο σκουτάρι:
«Ασίνην τε Ασίνην τε…».
Να ‘ταν αυτή ο βασιλιάς της Ασίνης
που τον γυρεύουμε τόσο προσεχτικά σε τούτη την ακρόπολη
αγγίζοντας κάποτε με τα δάχτυλά μας την υφή του πάνω στις πέτρες.
Ασίνη, καλοκαίρι ’38 – Αθήνα, Γεν. ’40
Πηγές
- Νέλλη Χρονοπούλου – Μάρω Βουγιούκα – Βασίλης Μεγαρίδης, «Οδωνυμικά του Ναυπλίου», έκδοση Δήμου Ναυπλιέων, 1994.
- http://nylou.com
ΑΡΓΟΛΙΚΗ ΑΡΧΕΙΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ 