Feeds:
Δημοσιεύσεις
Σχόλια

Posts Tagged ‘Χριστιανική Αρχαιολογική Εταιρεία’

Οικονόμου Τασούλα – Αρχαιολόγος, Βυζαντινολόγος (1956-1998)

Posted in Πρὀσωπα, tagged , , , , , , , , , , , , , , , , , on 17 Ιουνίου, 2010| Leave a Comment »

Οικονόμου Τασούλα – Αρχαιολόγος, Βυζαντινολόγος (1956-1998)

 

 

Τασούλα Οικονόμου

Η Τασούλα Οικονόμου γεννήθηκε στις 15 Μαρτίου 1956 στις Λίμνες της Αργολίδας. Ήταν μοναχοκόρη του Δημητρίου και της Χρυσούλας Οικονόμου. Αφού τελείωσε το Δημοτικό Σχολείο στις Λίμνες, συνέχισε στο Γυμνάσιο του Άργους, φιλοξενούμενη στο Οικοτροφείο της Χριστιανικής Ένωσης. Το 1974, μετά από εξετάσεις, εισήχθη στην Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, από όπου έλαβε το πτυχίο της το 1979.

Την διετία 1989-1990 φοίτησε στο Universite de Paris I- Pantheon- Sorbonne, λαμβάνοντας το Diplome d’ Etudes Approfondies (D.E.A.) στη Βυζαντινή Αρχαιολογία, με θέμα: La ceramigue des cimetieres paleochretiens d’ Argos. Συνέχισε τις σπουδές της και το 1994, έλαβε το διδακτορικό της δίπλωμα από το ίδιο πανεπιστήμιο, με τίτλο: Argos paleochretienne et protobyzantine με επιβλέποντα καθηγητή J.P. Sodini.

Στο  Παρίσι,  κατά  την  διάρκεια  των  σπουδών  της,  εργάστηκε  ως preparateur temporaire (εποχιακή βοηθός) στο Centre de recherché d’ histoire et civilization de Byzance του C.N.R.S. και του College de  France (1989-1992).

H Τασούλα, γνώριζε πέντε γλώσσες. Μιλούσε απταίστως τα Γερμανικά και τα Γαλλικά, λιγότερο τα Αγγλικά και τα Ιταλικά, ενώ από τους γονείς της είχε μάθει τα Αρβανίτικα. Υπήρξε τακτικό μέλος της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας και της Εταιρείας Πελοποννησιακών Σπουδών.

Το 1981, μετά από εξετάσεις, διορίστηκε στην Αρχαιολογική Υπηρεσία του Υπουργείου Πολιτισμού. Εργάστηκε στην 2η ΕΒΑ και στην 5η ΕΒΑ. Τον Ιούλιο του 1987 τοποθετήθηκε στο Γραφείο Άργους της 5ης ΕΒΑ. Διενήργησε πολλές ανασκαφές στην πόλη του Άργους αλλά και στην ευρύτερη περιοχή της Αργολίδας, όπως στην Τίρυνθα, το Νέο Ηραίο (Χώνικα) και την Επίδαυρο. Συμμετείχε στην ομάδα εκπόνησης του αρχαιολογικού χάρτη του Άργους, σε συνεργασία με την Δ΄ Εφορία Κλασσικών Αρχαιοτήτων και την Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή. Για μικρό χρονικό διάστημα τοποθετήθηκε στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο Αθηνών.         ( Μάρτιος-Ιούλιος 1995).

Παντρεύτηκε τον Ισραηλινό Βυζαντινολόγο, Καθηγητή στο Πανεπιστήμιο του Τελ- Αβίβ Avshalom Laniado ( Αβεσαλώμ- Άβη Λανιάντο) με τον οποίο απέκτησε τον μοναχογιό της  Δημήτρη- Δανιήλ.  Στις 17 Μαρτίου 1998, η Τασούλα πιεσμένη από διάφορες καταστάσεις που λύγισαν την ευαίσθητη ψυχή της, αυτοκτόνησε στο υπόγειο της  πατρικής της οικίας. Ήταν μόλις 42 χρόνων.

Ο Αρχαιολόγος Χρήστος Πιτερός γράφει:

« Σαν κεραυνός ακούστηκε το πρωινό της 17ης Μαρτίου 1998 ημέρα Τρίτη στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ναυπλίου ο απροσδόκητος χαμός της φίλης και αγαπητής μας συναδέλφου Αναστασίας Οικονόμου. Κανένας δεν μπορούσε λογικά να απο­δεχθεί την τραγική πραγματικότητα.

Η Τασούλα Οικονόμου (τρίτη από αριστερά) με συναδέλφους της, στην είσοδο του Μουσείου Άργους το 1989.

Η Αναστασία καταγόταν από το χωριό Λίμνες της Αργολίδας και η ψυχή της ήταν καλή και αγέρωχη σαν τα ψηλά βουνά του χωριού της. Ήταν παιδί αγροτικής οικογένειας, όπως πολλοί από εμάς. Σπούδασε αρχαιολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Παν/μίου Αθηνών από όπου απεφοίτησε το 1978. Το 1981 διορίστηκε μετά από εξετάσεις στην Αρχαιολογική Υπηρεσία και από το 1987 εργαζόταν στο Άργος ως υπεύθυνη των Βυζαντινών Αρχαιοτήτων. Το 1993 έγινε διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Σορβόννης και είχε διαρκή επιστημονική παρουσία.

Η ενασχόληση της με το Άργος, όπως και του υπογράφοντος και άλλων συναδέλφων, μας είχε συνδέσει με βαθιά ψυχική επαφή, που έχουν συνήθως οι αρχαιολόγοι μεταξύ τους, η οποία, όταν υπάρχει, είναι δύσκολο να γίνει αντιληπτή από μη αρχαιολόγους, διότι σχετίζεται με τη βαθύτερη ιστορική-αρχαιολογική συνείδηση της ουσίας των πραγμάτων.

Τον τελευταίο χρόνο είχε συμβεί να σκάβουμε παράλληλα στο Άργος δυο διπλανά οικόπεδα. Η σχεδόν καθημερινή επαφή, οι επιστημονικοί προβληματισμοί και η υπηρεσιακή συνεργασία μας είχε συνδέσει πιο στενά. Το ενδιαφέρον της να γίνει το συντομότερο δυνατόν το Βυζαντινό Μουσείο του Άργους στους Στρατώνες, οι επισκευές του οποίου καθυστερούν απαράδεκτα, το ενδιαφέρον της για την επιστημονική έρευνα παράλληλα με την μεγάλη της αγάπη, το μικρό Δημητρό, η συνεργασία της με το Δήμο Μιδέας για τη διοργάνωση φωτογραφικής έκθεσης των Βυζαντινών μνημείων της περιοχής φανέρωναν ότι από καιρό είχε ξεπεράσει τη συνήθη στενή και ατομική αρχαιολογική έρευνα και είχε συλλάβει τα μηνύματα του καιρού μας.

Στις 15 Φεβρουαρίου 1998 μίλησε στο Άργος στην αίθουσα του «Δαναού» με θέμα: «Το Άργος από τον 5ον μέχρι τον 7ον μ.Χ. αιώνα». Ήταν ένα χρέος και μια οφειλή για την πόλη που αγαπούσε και, χωρίς κανείς να το γνωρίζει, και το κύκνειο άσμα της.

Λίγο πριν την ομιλία θυμάμαι που με παρεκάλεσε να μην την παρεξηγήσω, γιατί οι διαφάνειες (σλάιτς) που θα πρόβαλε στην ομιλία της δεν ήταν τόσο καλές – λες και δεν γνωρίζαμε τις καθημερινές δυσκολίες που αντιμετώπιζε.

Και στις 23 Φεβρουαρίου 1998, όταν μίλησε η πρύτανις του Πανεπιστημίου της Ευρώπης κ. Ελ. Γλύκαντζη-Αρβελέρ στο Ναύπλιο με θέμα: «Αργολίδα και Βυζάντιο», η Αναστασία την ενημέρωσε για τη νέα χρονολόγηση της βυζαντινής εκκλησίας του Μέρμπακα (Αγίας Τριάδας) στον 13ον μ. Χ. αι. Η κ. Γλύκαντζη-Αρβελέρ χάρηκε ιδιαίτερα και της παράγγειλε με τον υπογράφοντα να της στείλει αντίτυπο της εργασίας μόλις δημοσιευθεί.

Τον τελευταίο αρχαιολογικό χώρο που επισκέφθηκε για υπηρεσιακούς λόγους λίγες μόλις ημέρες πριν μας αφήσει ήταν το Παλαμήδι, όπως με πληροφόρησαν οι φύλακες, το χώρο που τόσο αγαπούσε, αλλά και οι φύλακες την αγαπούσαν.

Στο χώρο αυτό λοιπόν που αγναντεύει τον Αργολικό από ψηλά, το αγαπημένο της Άργος αλλά και το χωριό της, πρότεινα στους φύλακες του Παλαμηδιού, οι οποίοι το δέχτηκαν με την καρδιά τους, να φυτέψουμε τρεις ελιές, έτσι που κάτω από τον ίσκιο τους να δροσίζονται οι επισκέπτες του Παλαμηδιού και τρία κυπαρίσσια, τα οποία όσο θα μεγαλώνουν θα ανεβαίνουν στον ουρανό και, όταν ο άνεμος θα τα φυσάει, οι κορφές τους θα σιγοψιθυρίζουν και θα επιβεβαιώνουν ότι η αγαπημένη μας Αναστασία βρίσκεται ανάμεσα μας».

Τον Μάρτιο του 2009 ο Σύλλογος Αργείων « Ο Δαναός» οργάνωσε την παρουσίαση της έκδοσης των πρακτικών της ημερίδας που είχε πραγματοποιηθεί στις 15 Νοεμβρίου 2007 με τον χαρακτηριστικό τίτλο  “Μνήμη Τασούλας Οικονόμου (1998-2008)”.  Την ευθύνη της έκδοσης είχαν αναλάβει η Δημοτική Επιχείρηση Πολιτισμού Άργους, το Τμήμα ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και ο Δήμος Μυκηναίων. Την έκδοση επιμελήθηκαν ο Λέκτορας Ι.Δ. Βαραλής και ο Καθηγητής Γ.Α. Πίκουλας.

Στο σημείωμά τους οι δυο Επιμελητές, μεταξύ άλλων γράφουν:

Είναι καιρός τώρα που σε κάθε συνάντηση συμφοιτητών και συναδέλφων σχεδόν πάντοτε ερχόταν η συζήτηση στην Τασούλα Οικονόμου, την πρόωρη εκδημία της (17.3.1998) και το συνακόλουθο χρέος μας να τιμήσουμε τη μνήμη της. Όσοι, μάλιστα, σχετίζονταν με το προσφιλές της Άργος και τα περίχωρα του, ένιωθαν ακόμη πιο έντονο τούτο το χρέος, αφού η παρουσία, το έργο και η ζωή της εκεί κατέλιπαν ανεξίτηλες μνήμες.

Το 2008 ήταν η χρονιά που αποτελούσε έναν αξεπέραστο terminus για την εκπλήρωση αυτού του χρέους: με τη συμπλήρωση δέκα ολόκληρων χρόνων από τότε πού έφυγε από κοντά μας, δεν υπήρχαν άλλα περιθώρια υπεκφυγών….   

Μετά από περίσκεψη, καταλήξαμε ότι της άρμοζε μία επιστημονική ημερίδα, πού θα άφηνε πίσω της έναν τόμο, δείγμα εσαεί μνήμης, και μάλιστα με πραγμάτωση στον τόπο της και με άμεση εμπλοκή των τοπικών αρχών και φορέων. Προφανής απώτατος στόχος η ανάδειξη του έργου της, συνάμα της προσωπικότητας της, η ήττα της λήθης, το δώρον στους δικούς της, ιδίως τον Άβη και τον λατρεμένο της Δημήτρη…. 

 

Δημοσιεύσεις  

Βιβλία

  • Argos Paléochrétienne: Contribution à l’étude du Péloponnèse Byzantin. BAR IS
    1173, Oxford 2003.

Άρθρα σε περιοδικά

 

  • H εκκλησιαστική αρχιτεκτονική τον 12ον αιώνα στην Αργολίδα. Ελλέβορος 3 (1986)153-159.
  • Lampes paléochrétiennes d’Argos. BCH 112(1988)481-502.
  • Παλαιοχριστιανικά λυχνάρια από τη Σπάρτη. ΛακΣπ 9(1988)286-300 [Ανα­κοίνωση στο Έβδομο Συμπόσιο Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Αρχαιολο­γίας και Τέχνης, Αθήνα 1987].
  • Un sceau de Georges Akropolite trouvé à Argos. REB 55(1997)289-293.]
  • Une représentation pornographique sur un tesson d’Argos byzantine. ΔΧΑΕ 20(1998)259-260.

 

Άρθρα σε Πρακτικά Επιστημονικών Συνεδρίων

 

  • Συμβολή στην τοπογραφία της περιοχής Άνω Επιδαύρου στους μέσους χρό­νους. Στο Πρακτικά του Β’ Τοπικού Συνεδρίου Αργολικών Σπουδών, Άργος 30.5-1.6.1986, Πελοποννησιακά, Παράρτημα 14, Αθήνα 1989, 303-312.
  • Το Άργος κατά τη ρωμαϊκή και την παλαιοχριστιανική περίοδο: σύνθεση των αρχαιολογικών δεδομένων, στο Α. Pariente – G. Touchais (éd.), Άργος και Αργολίδα. Τοπογραφία και πολεοδομία. Argos et l’Argolide : topographie et urbanisme, Actes de la table ronde internationale, 28.4-1.5.1990, Athènes -Argos, ÉFA, Recherches Franco-Helléniques 3, Paris, Athènes, Nauplie 1998, 327-336 (σε συνεργασία με τις Α. Μπανάκα-Δημάκη και Α. Παναγιωτοπούλου).
  • Les cimetières paléochrétiens d’Argos. Στο A. Pariente – G. Touchais (éd.), Άργος και Αργολίδα…, όπ. π., Λ05-Μ6 [Ανακοίνωση στο Ενδέκατο Συμπόσιο Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Αρχαιολογίας και Τέχνης, Αθήνα 1991].
  • La céramique protomajolique d’Argos. Στο S. Gelichi (éd.), La ceramica nel mondo bizantino tra XI e XV secolo e i suoi rapporti con Γ Italia, Atti del Seminario, Certosa di Pontignano (Siena), 11-13 marzo 1991, Firenze 1993,307-316.
  • Céramique commune byzantine d’Argos. Στο G. Démians d’Archimbaud (éd.), Actes du 6e congrès international de l’Association internationale pour l’étude des céramiques médiévales méditerranéennes, Aix-en-Provence, 12-18 novembre 1995, Aix-en-Provence 1997,237-238.
  • Βυζαντινή κεραμική από το Άργος (12ος-13ος αιώνας). Στο Α’ Αρχαιολογική Σύνοδος Νότιας και Δυτικής Ελλάδας, Πάτρα 9-12.6.1996, Αθήνα 2006, 345-348.

 

Ανακοινώσεις – Διαλέξεις

 

  • La céramique glaçurée d‘Argos. Διεθνές συνέδριο Recherches sur la céramique byzantine, Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή, Αθήνα 8-10.4.1987.
  • Κεραμική του 12ον αιώνα από το Άργος. Όγδοο Συμπόσιο Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Αρχαιολογίας και Τέχνης, Πρόγραμμα και περιλήψεις ειση­γήσεων και ανακοινώσεων, Αθήνα 1988, 75.
  • Συμβολή στην τοπογραφία της Αργολίδας στους μέσους χρόνους. Ένατο Συμπόσιο Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Αρχαιολογίας και Τέχνης, όπ. π., Αθήνα 1989, 63.
  • Παλαιοχριστιανικό Άργος (5ος-7ος αι.). Δέκατο Συμπόσιο Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Αρχαιολογίας και Τέχνης, όπ. π., Αθήνα 1990, 60-61.
  • Ένα εργαστήριο λαγήνων του 12ου αιώνος στο Άργος. Δ’ Διεθνές Συνέδριο Πελοποννησιακών Σπουδών, Κόρινθος 9-16.9.1990.
  • Το Άργος στους βυζαντινούς χρόνους. Δέκατο Πέμπτο Συμπόσιο Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Αρχαιολογίας και Τέχνης, όπ. π., Αθήνα 1995,53 [βλ. στον παρόντα τόμο Παράρτημα I, 205-214].
  • Η αρχιτεκτονική και ο ζωγραφικός διάκοσμος της Παλαιάς Μονής Ταλαντίου, Ε’ Διεθνές Συνέδριο Πελοποννησιακών Σπουδών, Άργος – Ναύπλιο 6-10.9. 1995 [βλ. στον παρόντα τόμο Παράρτημα II, 215-220].
  • Το Άργος από τον 4ο στον 7ο αιώνα. Δέκατο Έβδομο Συμπόσιο Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Αρχαιολογίας και Τέχνης, όπ. π., Αθήνα 1997,51-52.
  • Το Άργος από τον 5ο μέχρι τον 7ο αιώνα μ.Χ. Άργος 15.2.1998, Σύλλογος Αργείων «Ο Δαναός».

 

Κατάλοιπα

  • Η παλαιοχριστιανική κεραμική της βασιλικής του Λεχαίου (ανασκαφές καθ. Δ.I. Πάλλα).
  • Η μεσοβυζαντινή, υστεροβυζαντινή και εισηγμένη από την Ιταλία κεραμική του Άργους.

 

Πηγή

  • Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, «Μνήμη Τασούλας Οικονόμου 1998-2008», Βόλος, 2009.                                                                                                                                

 

Read Full Post »