Προσωπογραφίες Αγωνιστών
Κολοκοτρώνης Θεόδωρος – Kolokotronis Theodoros (1770-1843)
«Όταν αποφασίσαμε να κάμομε την Επανάσταση,
δεν εσυλλογισθήκαμε, ούτε πόσοι είμεθα, ούτε πως δεν έχομε άρματα,
ούτε ότι οι Τούρκοι εβαστούσαν τα κάστρα και τας πόλεις,
ούτε κανένας φρόνιμος μας είπε: «που πάτε εδώ να πολεμήσετε με
σιταροκάραβα βατσέλα»,
αλλά , ως μία βροχή, έπεσε σε όλους μας η επιθυμία
της ελευθερίας μας, και όλοι, και οι κληρικοί, και οι προεστοί,
και οι καπεταναίοι, και οι πεπαιδευμένοι, και οι έμποροι,
μικροί και μεγάλοι, όλοι εσυμφωνήσαμε εις αυτό το σκοπό
και εκάμαμε την Επανάσταση».
Κολοκοτρώνης Θεόδωρος, ξυλογραφία.
Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, λιθογραφία, Adam Friedel, Λονδίνο, 1824.
«O Ιμπραΐμης μου επαράγγειλε μια φορά διατί δεν στέκω να πολεμήσωμεν (κατά μέτωπον). Εγώ του αποκρίθηκα, ας πάρη πεντακόσιους, χίλιους, και παίρνω και εγώ άλλους τόσους, και τότε πολεμούμε, ή αν θέλη ας έλθη και να μονομαχήσωμεν οι δύο. Αυτός δεν με αποκρίθηκε εις κανένα. Και αν ήθελε το δεχθή το έκαμνα με όλην την καρδιάν, διότι έλεγα αν χανόμουν, ας πήγαινα, αν τον χαλούσα, εγλύτωνα το έθνος μου».
Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, σχέδιο Voutier. Δημοσιεύεται στο βιβλίο P.C.H.I. Pouqueville, “Histoire de la regeneration de la Greece’’, Παρίσι 1824.
Θεόδωρος Κολοκοτρώνης. Λιθογραφία. Φανταστική απεικόνιση χαρακτηριστική της απήχησης του ήρωα στη Ρωσία. Εδώ αποδίδεται έφιππος σε ρωσική λαϊκή εικόνα (1830).
Ο Κολοκοτρώνης έχων αγαθήν καρδίαν, πατριωτισμόν μέγαν, φρόνησιν μεγάλην, και δεν ηθέλησε ποτέ να εμβάψη τας χείρας του εις ανθρώπινον αίμα, αν και το εξωτερικό του ήτον άγριον και ο χαρακτήρ του ορμητικός, και όστις τον έβλεπε, τον εξελάμβανεν ως άνθρωπον άγριον και αιμοβόρον, και εντεύθεν ηπατήθησαν πολλοί.
Ήτο μεν αγράμματος, αλλ’ ευφυής, και ως επί το πλείστον ωμίλει δια παροιμιών και μύθων καταλλήλως εφαρμοζομένων εις την προκειμένην ομιλίαν. Ήτο σύννους πάντοτε, και τα στρατιωτικά σχέδιά του συνετά, ώστε ουδέποτε απέτυχον. Εγνώριζε να προφυλάττη τους στρατούς του από τους κινδύνους.
[ Θεόδωρος Ρηγόπουλος, γραμματικός του Πάνου Κολοκοτρώνη, «Απομνημονεύματα από των αρχών της Επαναστάσεως μέχρι του έτους 1881», Αθήνα, 1979].
Προσωπογραφία του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, ελαιογραφία σε μουσαμά, 1853. Εθνικό Ιστορικό Μουσείο.
Ο μακαρίτης Γέρο-Κολοκοτρώνης ήτο ευαπάτητος, και τον εγελούσε το μικρόν παιδίον, ήτο δε ευπροσήγορος και πολλάκις καταδέχετο να παίζει με παιδία. Εσυνήθιζε να παίζη την κοντζίναν και την μπέλλα-δόνα με δύο ή πέντε λεπτά, αλλά και παίζων ευκόλως ηπατάτο.
Ενδιεφέρετο δε να κερδίζη πάντοτε, και τα κερδιζόμενα λεπτά διετήρει ως κειμήλια. Φιλόδωρος δεν ήτο, αλλ’ ό,τι του έπαιρνέ τις δεν το εζήτει. Ήτο δε ευσταθούς χαρακτήρος και τιμίου, και ουδέποτε ανεκάλει ό,τι υπέσχετο, διό και οι Αλβανοί Τούρκοι τον έλεγον μπεσιλή, δηλαδή ετήρει τον λόγον και τον όρκον.
[ Θεόδωρος Ρηγόπουλος, γραμματικός του Πάνου Κολοκοτρώνη, «Απομνημονεύματα από των αρχών της Επαναστάσεως μέχρι του έτους 1881», Αθήνα, 1979].
Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, έργου του Καρλ Πάβλοβιτς Μπριουλώφ (1799–1852), ενός από τους σπουδαιότερους Ρώσους ζωγράφους του 19ου αιώνα. Σε ένα ταξίδι του, περίπου το 1835,στα Ιόνια νησιά, στην ανεξάρτητη τότε Ελλάδα και στην Μικρά Ασία, ο Μπριουλώφ ζωγράφισε αρκετά έργα, τόσο με ελληνικά τοπία όσο και προσωπογραφίες. Μεταξύ αυτών είναι και το πορτραίτο του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, ακριβώς μετά την αποφυλάκισή του από το Παλαμήδι. [Πινακοθήκη Τρετιακώφ Μόσχα].
Τα περισσότερα σχέδιά του δημοσιεύθηκαν στο βιβλίο του Νταβίντωφ «Ταξιδιωτικές σημειώσεις, που συντάχθηκαν κατά την παραμονή στα Ιόνια νησιά, στην Ελλάδα, στην Μικρά Ασία και στην Τουρκία το 1835» (Αγ. Πετρούπολη, 1839), ενώ άλλα βρίσκονται στο Πινακοθήκη Τρετιακώφ στην Μόσχα.
Οι πληροφορίες από τον ιστότοπο του κυρίου Σωτήρη Δημόπουλου, Διδάκτορα Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου & Πτυχιούχο του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων του Κιέβου.
Πορτρέτο του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη (1843) σχεδιασμένο εκ του φυσικού από τον Γάλλο ζωγράφο Πιερ Μπονιρότ (Pierre Bonirote, 1811-1891). Υδατογραφία και μολύβι σε χαρτί, 27,5 x 20 cm.
Ο Κολοκοτρώνης στη νεκρική του κλίνη. Pierre Bonirote (Πιέρ Μπονιρότ), 1843. Ο Γάλλος Pierre Bonirote (1811-1891), ο οποίος δίδαξε ζωγραφική για τρία περίπου χρόνια στην Αθήνα μισθοδοτούμενος από τη δούκισσα της Πλακεντίας Sophie de Marbois-Lebrun, ήταν ένας από τους τρεις ζωγράφους που, σύμφωνα με την εφημερίδα «Αιών», απαθανάτισαν τον Κολοκοτρώνη στη νεκρική του κλίνη. Σύμφωνα με περιγραφή αθηναϊκής εφημερίδας: «Ὁ δὲ νεκρὸς ἦταν κεκοσμημένος μὲ τὴν στολὴν τοῦ Ἀρχιστρατήγου, ἔφερε τὸ ξίφος, τὸ ὁποῖον εἶχε εἰς τὴν ἀρχὴν τῆς Ἐπαναστάσεως τὴν περικεφαλαίαν εἰς τὸ πλευρὸν καὶ ἐπωμίδας τῆς εἰς τὴν Ἑπτάνησον ὑπηρεσίας του. Παρακείμενον δὲ τὸν θώρακα, καὶ εἰς τοὺς πόδας τζαρούχια, τὸ παλαιὸν αὐτοῦ ὑπόδημα».
Μια ακόμα προσωπογραφία του Θ. Κολοκοτρώνη, του Γκιαούρ πασά, όπως τον αποκαλούσαν οι Τούρκοι, προσωνύμιο που υποδηλώνει τον σεβασμό που προκαλούσε στις τάξεις του εχθρού, όπως γράφει και το Κολοκοτρωνεΐκο λεξικό.
Δημοσιεύεται στο βιβλίο του Γάλλου φιλέλληνα διπλωμάτη Κλοντ Ντενίς Ραφενέλ (C.D. RAFFENEL), «Ιστορικά Γεγονότα στην Ελλάδα» («L’Histoire Des Evenements De La Grece», τόμος 2ος), που εκδόθηκε στο Παρίσι το 1824.
Πορτρέτο Έλληνα αγωνιστή (ενδεχομένως του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη). Ελαιογραφία αγνώστου, 19ος αιώνας. Μουσείο Μπενάκη, Αθήνα.
Ο Κολοκοτρώνης ορκίζει τον γιό του. Έργο του Διονυσίου Τσόκου. Συλλογή Ιδρύματος Ε. Κουτλίδη – Εθνική Πινακοθήκη – Μουσείο Αλέξανδρου Σούτσου.
«Ο Κολοκοτρώνης προσευχόμενος». Υδατογραφία του Αποστόλου Γεραλή (1886-1983). Πολεμικό Μουσείο.
Προσωπογραφία του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, έργο του Θεόδωρου Βρυζάκη (1814 ή 1819- 1878), λάδι σε μουσαμά, 29 x 22 εκ. Εθνική Πινακοθήκη. Εκτίθεται στη Σπάρτη, Κουμαντάρειος Πινακοθήκη.
Διαβάστε επίσης:
- Κολοκοτρώνης Θεόδωρος (1770-1843)
- Κολοκοτρώνης – Ο Λόγος του στην Πνύκα (1838)
- Κολοκοτρώνης Θεόδωρος – Φαλέζ
- Κολοκοτρώνης Κολίνος – Κωνσταντίνος (1810-1848)
- Κολοκοτρώνης Θ. Παναγιώτης (1836-1893)
- Η διαθήκη του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, 3 Μαΐου 1841
- Κολοκοτρώνης Ιωάννης ή Γενναίος (1805 -1868)
- Προσωπογραφίες: Κολοκοτρώνης Γενναίος
ΑΡΓΟΛΙΚΗ ΑΡΧΕΙΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ 