Αρχαίος Κόσμος και ποιότητα
«Ελεύθερο Βήμα»
Η Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας και Πολιτισμού, δημιούργησε ένα νέο χώρο, το «Ελεύθερο Βήμα», όπου οι αναγνώστες της θα έχουν την δυνατότητα να δημοσιοποιούν σκέψεις, απόψεις, θέσεις, επιστημονικά άρθρα ή εργασίες αλλά και σχολιασμούς επίκαιρων γεγονότων.
Φιλοξενούμε σήμερα στο «Ελεύθερο Βήμα» μια ενδιαφέρουσα, αδημοσίευτη, ομιλία του Χημικού κ. Βασιλείου Γκάτσου, η οποία πραγματοποιήθηκε στην πρώτη εκδήλωση του Ιστορικού και Λαογραφικού Μουσείου Ερμιόνης (ΙΛΜΕ) το 2003. Όπως σημειώνει ο κ. Γκάτσος, «απευθυνόταν σε κοινό που πρώτο άκουγε τέτοια θέματα τόσο για την αρχαιότητα όσο και για την εποχή μας και όχι σε επιστημονική κοινότητα ή ειδικούς. Ήταν η εποχή που άρχισαν να απλώνονται και στη χώρα μας τα συστήματα ποιότητας, κ.λ.π. και ως τότε Διευθυντής Ποιότητας και Περιβάλλοντος στη Χαλυβουργική-Ελληνική Βιομηχανία Α.Ε. θεώρησα ότι τα Λαογραφικά μας Μουσεία και οι Δημοτικές Βιβλιοθήκες μας πρέπει να βλέπουν στο μέλλον να αναγεννούν και επανανοηματοδοτούν την παράδοσή μας μη μένοντας προσκολλημένα σε στείρα προγονολατρεία».
Αρχαίος Κόσμος και ποιότητα
Επί των ημερών μας ζήσαμε το οικονομικό θαύμα της Ιαπωνίας που συντάραξε το δυτικό κόσμο. Τη μακρινή αυτή χώρα την αισθανθήκαμε τη δεκαετία του 1960 ως αντιγραφέα και μάλιστα επιπόλαιο δυτικών προϊόντων. Τραντζιστοράκια, ρολόγια, μικροσυσκευές, διακοσμητικά, αυτοκίνητα κακής ποιότητας. Μια παραγωγή από φτηνά εργατικά χέρια, ατέλειωτες ώρες εργασίας κάτω από σχεδόν στρατιωτικές συνθήκες πειθαρχίας. Κανείς δεν έδωσε σημασία, μια και είχε προηγηθεί ανάλογη παραγωγή στην Ιταλία που και αυτή βασιζόταν περισσότερο στην αντιγραφή και όχι στην έρευνα. Το σήμα «κατασκευασμένο στην Ιαπωνία» ήταν ταυτόσημο με το φτηνό και το σκάρτο.
Μετά όμως από 10 χρόνια η δυτική αγορά γέμισε γιαπωνέζικα προϊόντα πολύ φτηνά και αρίστης ποιότητας που όχι μόνον ανταγωνίζονταν τα πολύ ακριβότερα δυτικής παραγωγής, αλλά τα εκτόπιζαν μαζικά από την παγκόσμια αγορά. Η Ιαπωνία μέσα σε λίγα χρόνια γίνεται η πρώτη εξαγωγική χώρα στον κόσμο.
Να δούμε πώς τα κατάφερε:
Ως το 1960 όλα τα προϊόντα έβγαιναν λίγο πολύ με τυχαίο τρόπο, ακόμη και στις μεγάλες αλυσίδες παραγωγής. Και θα πάρουμε για παράδειγμα το αυτοκίνητο, γιατί είναι ένα σύνθετο προϊόν που όλοι μας πια το έχουμε ζήσει για τα καλά.
Ένα εργοστάσιο αυτοκινήτων συγκέντρωνε από εκατοντάδες προμηθευτές τα διάφορα μέρη του αυτοκινήτου, πρόσθετε και τα δικά του και συναρμολογούσε το τελικό προϊόν. Γίνονταν βέβαια ορισμένες δοκιμές, αλλά δεκάδες λάθη και κακοτεχνίες κρυμμένες μέσα στα μέρη του αυτοκίνητου, στον τρόπο εργασίας, στην οργάνωση και την έρευνα, φορτώνονταν τελικά στον πελάτη. Αλλά και τα ανταλλακτικά ήταν φορτωμένα με λάθη από τον προμηθευτή.
Ο πελάτης μαζί με το αυτοκίνητο αγόραζε ένα σύνολο λαθών που τον οδηγούσαν συνέχεια στο συνεργείο. Το κόστος ήταν μεγάλο και για τον παραγωγό, γιατί ένα τελειωμένο αυτοκίνητο μπορεί να έβγαινε σκάρτο πριν καν πουληθεί, αλλά και για τον πελάτη – χρήστη, όταν μάλιστα ο τελευταίος ήταν και επαγγελματίας. Ας θυμηθούμε την τύχη που είχαν και στην Ερμιόνη αμερικάνικα αυτοκίνητα την δεκαετία του 1960, την Πλίμουθ που είχε για ταξί ο Αρβανιτάκης, πόσο ταλαιπώρησαν τους ιδιοκτήτες που ουσιαστικά τα πέταξαν, αν και ήσαν προϊόντα της πλέον αξιόπιστης βιομηχανικής χώρας.
William Edwards Deming (1900-1993), Αμερικανός μηχανικός, στατιστικός, καθηγητής, συγγραφέας, και σύμβουλος διαχείρισης.
Δύο Αμερικανοί επιστήμονες ο Deming, ειδικός στην στατιστική και ο Jyran, μηχανικός και ειδικός εργατολόγος, και οι δυο τους με μεγάλη βιομηχανική πείρα, σκέφτηκαν ότι αυτός ο τρόπος παραγωγής, παραδίδει προϊόντα κακής ποιότητας με μεγάλο κόστος για το εργοστάσιο, τον πελάτη και την κοινωνία. Πόσο μάλλον που και οι υπηρεσίες υποστήριξης του προϊόντος, όταν αυτό πια χρησιμοποιείται από τον πελάτη, είναι υποτυπώδεις. Δεν συμφέρει να παράγει σωρηδόν ένα εργοστάσιο, να κάνει διαλογή στο τελικό προϊόν, να πετάει ένα σωρό σκάρτα, αλλά και τα καλά που τα παίρνει ο πελάτης να έχουν λάθη που δύσκολα μετά διορθώνονται. Η ποιότητα του προϊόντος δεν μπορεί να είναι τυχαία, σκέφτηκαν, πρέπει να σχεδιάζεται και συνεχώς να ελέγχεται. Με τα συγγράμματα τους πρότειναν ουσιαστικές αλλαγές.
Ας πάμε πάλι στην κατασκευή του αυτοκινήτου.
Το ποιος διοικεί, τι στόχους έχει, ποιος διευθύνει, ποιος εκτελεί, τι κάνει ο καθένας, πότε, πώς και με τι μέσα, όλα αυτά πρέπει να είναι με ακρίβεια καταγραμμένα. Ο έλεγχος πρέπει να γίνεται πλήρης σε κάθε στάδιο κατασκευής ή συναρμολόγησης. Το σκάρτο, το ελαττωματικό, να εντοπίζεται πριν ενσωματωθεί στον επόμενο μηχανισμό και τελικά μείνει στο αυτοκίνητο. Πρέπει να υπάρχει σαφές και καταγραμμένο σύστημα συνεχούς εκπαίδευσης.
Και αν οι προμηθευτές δίνουν στο εργοστάσιο ανταλλακτικά με πολλά λάθη; Και σ’ αυτούς πρέπει να επεκταθεί το ίδιο σύστημα. Και πώς θα εξυπηρετείται ο πελάτης μετά την αγορά; Με ένα σύστημα υπηρεσιών που θα βασίζεται στις ίδιες αρχές.
Ο Joseph Moses Juran (1904-2008), ρουμανικής καταγωγής Αμερικανός μηχανικός, σύμβουλος διαχείρισης και συγγραφέας. Υπήρξε υπέρμαχος της διαχείρισης ποιότητας.
Η ποιότητα λοιπόν απλώνεται παντού, κατακλύζει τα πάντα με στόχο την πλήρη ικανοποίηση του πελάτη. Ποιότητα στο προϊόν κάθε βαθμίδας, ποιότητα στον έλεγχο, στη διοίκηση, στην εκπαίδευση, στις υπηρεσίες αλλά και στο σχεδιασμό νέων προϊόντων. Ποιότητα στα πάντα.
Αυτές ήταν οι ιδέες τους που όμως δεν βρήκαν ανταπόκριση στην Αμερική. Οι βιομηχανίες τις θεώρησαν ουτοπικές, μη πραγματοποιήσιμες, οι υπηρεσίες τις χλεύαζαν όσο για τους αγρότες, μάλλον ούτε που τις πληροφορήθηκαν.
Τέτοιου είδους πνευματική αγκύλωση δεν είναι πρωτόγνωρη στο χώρο της βιομηχανικής τουλάχιστον παραγωγής, αφού μέχρι το 1910 η βιομηχανία δεν χρησιμοποιούσε μηχανικούς και χημικούς, γιατί τους θεωρούσε πανεπιστημιακούς, δηλαδή ανθρώπους της διδασκαλίας και της καθαρής έρευνας, ακατάλληλους για παραγωγή.
Έφυγαν και οι δύο απογοητευμένοι για την Ιαπωνία, μια χώρα άλλης νοοτροπίας με εργατικό λαό με μεγάλη παράδοση πειθαρχίας στην εργασία, αλλά και με φιλόδοξα όνειρα. Οι ιδέες τους έγιναν με ενθουσιασμό δεκτές, εφαρμόστηκαν και δημιούργησαν το ιαπωνικό οικονομικό θαύμα. Στους δύο αυτούς πρωτεργάτες οι Ιάπωνες έστησαν αγάλματα και τους λατρεύουν σαν ήρωες.
Σ’ όλους μας γνωστά τα αποτελέσματα. Ακολούθησε τα τελευταία χρόνια η Αμερική και η Ευρώπη και σήμερα δεν διανοείται κανείς να αμφισβητήσει τις αρχές αυτές. Η ποιότητα είναι προς το συμφέρον όλων. Δεν υπάρχει πια προϊόν, έντυπο, διαφήμιση, πανεπιστημιακό σύγγραμμα που να μην κατακλύζεται από όρους: Ποιότητα, ολική ποιότητα, πολιτική ποιότητας, διαχείριση ποιότητας, πρότυπα διασφάλισης ποιότητας, τεκμηρίωση, προδιαγραφές, αξιολόγηση προμηθευτών, πιστοποίηση, τυποποίηση, διακρίβωση, οργανισμοί τυποποίησης, πιστοποίησης, διακρίβωσης, ISO – 9002, ELOT – EN ISO 9002, ISO – 9000 κ.λ.π. (περισσότερα…)
ΑΡΓΟΛΙΚΗ ΑΡΧΕΙΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ 