Γεώργιος Στρίγκος (1878-1956): Μια πολυσχιδής προσωπικότητα
Ο Γεώργιος Στρίγκος, εγγονός αγωνιστή του 1821, συνέδεσε το όνομά του με τον εμποροβιομηχανικό κόσμο του λιμανιού του Πειραιά είτε ως πρόεδρος του Επιμελητηρίου είτε ως γερουσιαστής. Ήταν ένας από τους ιδρυτές του εμπορικού και βιομηχανικού επιμελητηρίου Πειραιώς, του οποίου χρημάτισε και πρόεδρος, καθώς και ιδρυτής του Ναυτικού Μουσείου. Επίσης ιδρυτής μιας από τις πρώτες ελληνικές ιδιωτικές τράπεζες, της τράπεζας Στρίγκου-Εμπειρίκου. Ασχολήθηκε ενεργά με την πολιτική (με το κόμμα Φιλελευθέρων) και εκλέχτηκε βουλευτής το 1926 και γερουσιαστής επιμελητηρίων το 1928. Διετέλεσε και δημοτικός σύμβουλος Πειραιώς. Πολυταξιδεμένος και πάντα ενημερωμένος για τις εσωτερικές και διεθνείς εξελίξεις, ο Γεώργιος Στρίγκος αρθρογραφούσε και μάλιστα μαχητικά για τις απόψεις του. Υπήρξε επιπλέον από τους σημαντικότερους συλλέκτες έργων τέχνης. Η οικία Στρίγκου αποτελεί σήμα κατατεθέν στο Πασαλιμάνι και στέγασε επί σειρά ετών το Γαλλικό Ινστιτούτο. Σήμερα στεγάζεται το Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη.
Γεώργιος Στρίγκος: Αρχείο οικογένειας Γεωργίου Δ. Στρίγκου.
Ο Γεώργιος Στρίγκος αυτοδημιούργητος, φιλότεχνος, αναδείχθηκε σε δεσπόζουσα μορφή της επιχειρηματικής και κοινωνικής ζωής του Πειραιά, στις αρχές του 20ου αιώνα. Ξεκίνησε τη σταδιοδρομία του ως τραπεζικός υπάλληλος, έγινε έμπορος, βιομήχανος, εφοπλιστής και πολιτικός. Στην περίοδο της επαγγελματικής και οικονομικής του ακμής θεωρούνταν ένας από τους σημαντικότερους οικονομικούς παράγοντες της Ελλάδας.
Ήταν ένας μοντέρνος επιχειρηματίας με σημαντική κοινωνική δράση. Υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους συλλέκτες έργων τέχνης του 20ου αιώνα. Η συλλογή έργων τέχνης που διέθετε στο σπίτι του, θεωρούνταν από τις σημαντικότερες ιδιωτικές συλλογές.
Ήταν ιδρυτικό μέλος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιά (Ε.Β.Ε.Π.), Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Πειραιά και βουλευτής Πειραιώς και Νήσων. Το 1949 ιδρύεται η «Εταιρεία του Ναυτικού Μουσείου της Ελλάδος», στο οποίο έγινε πρώτος Πρόεδρος (1949-1953).
Ο Γεώργιος Στρίγκος γεννήθηκε στις 12 Οκτωβρίου 1878 στο Κρανίδι της Ερμιονίδας. Ήταν γιος του Κωνσταντίνου Στρίγκου και της Μαρίας Ζερβού. Ο παππούς του, Ιωάννης Ν. Στρίγκος, είχε ενεργή συμμετοχή στην Επανάσταση με ένα μικρό εκστρατευτικό σώμα από συμπολίτες του που χρηματοδοτούσε ο ίδιος. Τον Σεπτέμβριο του 1821 είχε πάρει μέρος στην πολιορκία της Τριπολιτσάς, υπό την αρχηγία του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη και έναν χρόνο αργότερα πήρε μέρος στη μάχη των Δερβενακίων.
Συμμετείχε στην πολιορκία του Ναυπλίου τον Νοέμβριο του 1822, ως αρχηγός εκστρατευτικού σώματος από χιλίους, περίπου, Κρανιδιώτες ή Κατωναχαγιώτες, (Ερμιονίτες). Συμμετείχε επίσης σε πολεμικές επιχειρήσεις υπό την ηγεσία του στρατηγού Μακρυγιάννη, όπως στη μάχη του Φαλήρου το 1827 αλλά και την κατάληψη του Κρανιδίου.
Το 1888, η οικογένεια του Κωνσταντίνου Στρίγκου εγκαταλείπει το Κρανίδι και εγκαθίσταται στον Πειραιά, όταν ο Γεώργιος ήταν δέκα χρόνων. Τα πρώτα χρόνια στον Πειραιά είναι δύσκολα για την πολυμελή, με πέντε παιδιά, οικογένεια Στρίγκου. Ο Γεώργιος τελειώνει το Δημοτικό, το Γυμνάσιο και εγγράφεται, τον Οκτώβριο του 1895, στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Η κακή οικονομική κατάσταση, όμως, της οικογένειας δεν του επιτρέπει να ολοκληρώσει τις σπουδές του και αναζητά επαγγελματική αποκατάσταση.
Αποδεικτικό εγγραφής στο Πανεπιστήμιο.
Τον επόμενο χρόνο πετυχαίνει σε έναν διαγωνισμό που έχει προκηρύξει η Τράπεζα Αθηνών και έτσι αρχίζει η τραπεζική του σταδιοδρομία. Στην ηλικία των είκοσι τεσσάρων χρόνων παραιτείται από την Τράπεζα και αποφασίζει να δημιουργήσει δική του επιχείρηση.
Συνεταιρίζεται με τον πρώην συνάδελφό του από την Τράπεζα Αθηνών, Ι. Φραγκιάδη και ιδρύουν Γραφείο Εισαγωγών και Εξαγωγών και έρχεται σε άμεση επαφή με τις αγορές της Αργεντινής και της Αμερικής. Γρήγορα αναδεικνύεται σε κυρίαρχη μορφή του εμπορικού κόσμου του Πειραιά. Το 1910, ως γενικός γραμματέας του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιά, παίρνει μέρος στο 4ο Διεθνές Συνέδριο Εμπορικών Επιμελητηρίων στο Λονδίνο. Ο Στρίγκος παρεμβαίνει και προτείνει λύσεις για τον τρόπο συγχώνευσης του Γρηγοριανού και του Ιουλιανού ημερολογίου, τα οποία δημιουργούν δυσκολίες στον εμπορικό κόσμο. Το νέο ημερολόγιο υιοθετείται τελικά το 1923.
Του απονέμεται ο τιμητικός τίτλος του Υποπρόξενου του Βασιλείου της Ισπανίας για την Αθήνα και τον Πειραιά, θέση από την οποία παραιτείται το 1915. Το 1913 διακόπτεται η συνεργασία του Γ. Στρίγκου με τον Ι. Φραγκιάδη και αποφασίζει να συνεχίσει μόνος του τις εμπορικές του δραστηριότητες. Το 1914 ο Γ. Στρίγκος εκλέγεται δημοτικός σύμβουλος στον Δήμο Πειραιά. Το 1917 ιδρύεται η Ένωσις Ελλήνων Εφοπλιστών, η οποία αριθμεί 63 μέλη μεταξύ των οποίων συγκαταλέγεται και ο Γ. Στρίγκος.
Μαζί με τον Σερραίο υφαντουργό Σιγάλα και τον Κυθήριο εφοπλιστή Πετρόχειλο επαναλειτουργούν την «Υφαντουργική Εταιρεία Φαλήρου» (1917). Το εργοστάσιο είναι από τα πρώτα στο είδος του και απασχολεί 200 εργαζόμενους. Αργότερα με πρωτοβουλία του η εταιρεία θα συγχωνευτεί με το «Υφαντήριο Ναούσης» και θα προκύψει η γνωστή επιχείρηση «Λαναράς – Κύρτσης και Σία». Το 1919 ιδρύει, σε συνεργασία με άλλους κεφαλαιούχους, την εταιρεία «ΚΥΛΙΝΔΡΟΜΥΛΟΙ ΑΤΤΙΚΗΣ».
Το 1923 θα τον βρει Πρόεδρο του διοικητικού συμβουλίου της Εταιρείας Φαρμακευτικών προϊόντων «Sanitas». Tov Μάιο του ίδιου χρόνου, ο Γ. Στρίγκος εκλέγεται πρόεδρος του Ε.Β.Ε.Π. (Εμπορικό Βιομηχανικό Επιμελητήριο Πειραιά). Μαζί με Ρώσο εμιγκρέ λειτουργεί την αρωματοποία Geole Jeune στην Καστέλα (1925). Τα προϊόντα που παράγονται θεωρούνται εφάμιλλα των ευρωπαϊκών. Δεν θα αντέξει τον ανταγωνισμό των εισαγόμενων και θα κλείσει (1930).
Εταιρεία Φαρμακευτικών προϊόντων «Sanitas».
Μετοχές της «Sanitas».
Συνιδρυτής και μεγαλομέτοχος της Α.Ε. Ηλεκτρικών λαμπτήρων (1925), κατασκευάζει τους πρώτους ελληνικούς λαμπτήρες «Φως» και μετά τους «Ωμέγα», για να περάσει τελικά η εταιρεία στον έλεγχο της OSRAM. Μέχρι το 1926 είναι μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Εθνικής Τράπεζας. Παραιτείται, λόγω του ασυμβίβαστου που δημιουργείται με την εκλογή του στη Βουλή.
Την ίδια χρονιά ιδρύει με τον Γιώργο και Κώστα Εμπειρίκο, την Τράπεζα Στρίγκου – Εμπειρίκου. Το 1927 ως Γενικός Πρόξενος της Σουηδίας υποδέχεται τον αδελφό του βασιλιά της Σουηδίας, Ευγένιο και τον συνοδεύει στην Ολυμπία και την Αίγινα. Δύο χρόνια αργότερα οι αδελφοί Εμπειρίκοι αποφασίζουν να λύσουν τη συνεργασία τους με το Στρίγκο και να διαλύσουν την τράπεζα Στρίγκου – Εμπειρίκου, επειδή η μεγάλη αφοσίωση στην πολιτική, αποσπούσε τον Στρίγκο από τις επιχειρηματικές του δραστηριότητες.
Το Μέγαρο Σπυράκη στον Πειραιά, στην οδό Φίλωνος. Το 1928 στεγαζόταν στον Β΄ όροφο η Τράπεζα Στρίγκου – Εμπειρίκου. Συλλογή του Ελληνικού Λογοτεχνικού και Ιστορικού Αρχείου (ΕΛΙΑ).
Δημιουργεί ναυαγοσωστική εταιρεία. Σημαντική δραστηριότητα, την οποία διατηρεί για πολλά χρόνια, είναι το ναυαγοσωστικό «ΜΙΜΗΣ», 257 τόνων, εξοπλισμένο με μέσα που το καθιστούσαν μοναδικό στη Μεσόγειο. Ιδρύει στην Αίγινα εταιρεία σπογγαλιείας που αντιπροσωπεύεται στο Λονδίνο. Απασχολείται ενεργά με το εμπόριο τερεβινθελαίου (νέφτι) και ρητινελαίου. Οι εξαγωγές απαγορεύονται λόγω της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, γιατί το νέφτι γίνεται είδος πρώτης ανάγκης, με αποτέλεσμα η τιμή του να εκτιναχθεί από τη μία στις τρεις δραχμές η οκά (1929).
Ναυαγοσωστική εταιρεία «Γεώργιος Στρίγκος».
Κατά την προεδρία του Στυλιανού Γονατά (1932) εκλέγεται αντιπρόεδρος της Γερουσίας, θέση που διατηρεί ως την κατάργησή της. Το Σεπτέμβριο του 1934 ως Γενικός Πρόξενος της Σουηδίας, υποδέχεται τον διάδοχο του Σουηδικού θρόνου, Γουσταύο – Αδόλφο. Ήταν η εποχή που ο διάδοχος είχε πει την παροιμιώδη φράση: «Ήθελα να γνωρίζω, τι ΔΕΝ κατασκευάζεται εις τον τόπον σας».
Με τους πρώτους βομβαρδισμούς του Πειραιά το 1941, η οικογένεια Στρίγκου εγκαθίσταται στην Αθήνα. Το ναυαγοσωστικό «ΜΙΜΗΣ» θα βυθισθεί τις πρώτες μέρες του πολέμου, προσκρούοντας σε νάρκη, παίρνοντας μαζί του στο βυθό 26 άνδρες του πληρώματος. Το άλλο ναυαγοσωστικό της εταιρείας, «ΣΑΜΨΩΝ», επιτάχθηκε από τους Γερμανούς και βυθίστηκε από τους Συμμάχους.
Το ναυαγοσωστικό «Μίμης». Αρχείο της οικογένειας Γεωργίου Δ. Στρίγκου.
Ιδρύεται στον Πειραιά η «Εταιρεία Ναυτικού Μουσείου αλλά και περισυλλογής κειμηλίων του κατά θάλασσαν αγώνων του Έθνους». Ο Στρίγκος διετέλεσε Πρόεδρος για την περίοδο 1949-1953. Το 1953 εγκαθίσταται στην Κηφισιά. Η υγεία του έχει κλονισθεί. Πεθαίνει στις 12 Ιανουαρίου 1956.
«Την επιτυχία του» θα πει αργότερα η κόρη του Γεωργίου Στρίγκου, Αγνή Μπουροπούλου, «την απέδιδε στην τόλμη του αλλά και το ριψοκίνδυνο χαρακτήρα του. Πολλές φορές όμως πλήρωσε ακριβά αυτές του τις πρωτοπορίες. Ο ίδιος δεχόταν με καρτερία και την αποτυχία. Ανάμεσα στις πρωτοποριακές ιδέες του ήταν και η δημιουργία παραλιακών αλευρόμυλων. Έτσι το σιτάρι δεν θα μεταφερόταν με τσουβάλια, αλλά θα εκφορτωνόταν και διακινούνταν με σιλό. Πρόλαβαν όμως οι Μύλοι Αγ. Γεωργίου, που ίδρυσαν πρώτοι πολύ ικανοί επιχειρηματίες από τη Μ. Ασία. Είχε ακόμη την έμπνευση να ιδρύσει ένα ελαιουργείο, τον Ελαιοφοίνικα, που είχε τη δυνατότητα μέσω της υδρογόνωσης να στερεοποιεί το λάδι… Από μια συμμετοχή του στην εριοβιομηχανία Λαναρά-Κύρτση είχε καλά αποτελέσματα, αν και στο τέλος και εκεί δοκίμασε μεγάλη απογοήτευση. Πάντα όμως είχε μια καλή συνεργασία και διατήρησε στενές φιλικές σχέσεις με τον Σταύρο και Θωμά Λαναρά…
Ο πατέρας μου αγόρασε την οικία Στρίγκου, το έως πρόσφατα Γαλλικό Ινστιτούτο του Πειραιά, το 1917 και λίγα χρόνια αργότερα το 1926-1927 το επεξέτεινε… Μετά των άλλων δραστηριοτήτων του, υπήρξε και πρόεδρος των Κρανιδιωτών. θυμάμαι ότι φιλοξενούσαμε στο σπίτι το λάβαρο του Συλλόγου. Το λάβαρο κρατούσε ο άλλοτε υποπλοίαρχος του Πολεμικού Ναυτικού, Θανάσης Κορδώνης, συμπατριώτης και φίλος του πατέρα μου. Ο κυρ-Θανάσης θεωρούσε ιδιαίτερη τιμή να φοράει τη ναυτική στολή με όλα τα παράσημα, να μπαίνει επικεφαλής της πομπής ομάδας Κρανιδιωτών και να κατευθύνονται από το σπίτι μας προς τον Άγιο Βασίλειο. Αυτό συνέβαινε κάθε χρόνο στις 14 Ιουνίου, ανήμερα της γιορτής του Αγίου Ελισαίου, προστάτη του Συλλόγου των Κρανιδιωτών. Όλα αυτά τα θυμάμαι γύρω στη δεκαετία του 1930.
Πασαλιμάνι. Στον κύκλο η οικία Γεωργίου Στρίγκου. Σήμερα στεγάζεται το Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη. Ιστορικό Αρχείο Δήμου Πειραιά.
Το Πασαλιμάνι τον Μεσοπόλεμο. Στην άκρη αριστερά διακρίνεται η οικία Γεωργίου Στρίγκου.
Το σπίτι μας το είχαν επιτάξει οι Γερμανοί και το είχαν μετατρέψει σε Λέσχη Αξιωματικών… Μετά την Απελευθέρωση το σπίτι το επιτάξαν οι Άγγλοι και στη συνέχεια το Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό που το μετέτρεψε σε λέσχη Αξιωματικών. Στη συνέχεια νοικιάστηκε από το Γαλλικό Δημόσιο και στεγάστηκε το Γαλλικό Ινστιτούτο, με την δέσμευση να το αγοράσει, κάτι που αργότερα έγινε.
Το σπίτι του Γεωργίου Στρίγκου, στο Πασαλιμάνι, από το 1917 μέχρι το 1941, όπου και το επιτάσσουν οι Γερμανοί. Μετά την απελευθέρωση το επιτάσσουν οι Άγγλοι και αργότερα το Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό το μετατρέπει σε Λέσχη Αξιωματικών ως το 1955. Στη συνέχεια το αγοράζει το Γαλλικό Δημόσιο, για να στεγάσει το Παράρτημα του Γαλλικού Ινστιτούτου στον Πειραιά. Σήμερα στεγάζεται το Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη.
Αρκετά χρόνια μετά το τέλος του πολέμου, ο πατέρας μου πούλησε ένα μερίδιο από ένα κτήμα που είχε αγοράσει το 1920. Εκείνη την εποχή οι συνιδιοκτήτες ξεπερνούσαν τους 35. Αγοραστής ήταν ο Συνεταιρισμός Βουλευτών. Ύστερα από άλλες αγορές που έκανε, δημιουργήθηκε η Πολιτεία, στην Κηφισιά».
Την οικία Στρίγκου στο Πασαλιμάνι, που εξακολουθεί να παραμένει ένα στολίδι για την περιοχή, αγόρασε το 2006, n οικογένεια Λασκαρίδη. Από το 2009 στεγάζει την ιστορική βιβλιοθήκη του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη.
Πηγές
- Γεώργιος Στρίγκος, Επιμέλεια: Ευαγγελία Μπαφούνη, Νίκος Μέλιος, Ινστιτούτο Μελέτης της Τοπικής Ιστορίας και της Ιστορίας των Επιχειρήσεων (Ι.Μ.Τ.Ι.Ι.Ε.), Πειραιάς: 2006.
- Περιοδικά: «Εικονογραφημένη Ελλάς», τ. 1/1925 – «ΠΕΡΙΠΛΟΥΣ ναυτικής ιστορίας», τ. 108/2019.
Γιάννης Εμ. Λακούτσης
«Στην Ερμιόνη Άλλοτε και Τώρα», περιοδική έκδοση για την ιστορία, την τέχνη, τον πολιτισμό και την κοινωνική ζωή της Ερμιόνης, τεύχος 29, Απρίλιος, 2022.
Διαβάστε ακόμη:
- Αργείοι πρώτοι οικιστές του Πειραιά – Αφοί Θεόδωρου Ρετσίνα και Νικόλαος Δημητρίου Μελετόπουλος
- Κλωστοϋφαντουργία Αδελφοί Ρετσίνα – Η άνοδος και πτώση ενός κολοσσού
ΑΡΓΟΛΙΚΗ ΑΡΧΕΙΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ 
Σχολιάστε