Το Μεσαιωνικό Κάστρο του [Παλαιού] Λυγουριού – Με αφορμή τα 559 χρόνια από την πρώτη τουρκική κατάκτησή του | Αντώνης Ξυπολιάς
Πενιχρές και μάλλον σιωπηλές, είναι οι ιστορικές πηγές για το κάστρο του παλαιού Λυγουριού, που έχει κτιστεί σε ένα χαμηλό πέτρινο ύψωμα, στους ανατολικούς πρόποδες του Αραχναίου όρους και σήμερα είναι ένα απέραντο ερείπιο.
Οι ελάχιστες ιστορικές πηγές αναφέρουν ότι το ύψωμα κατοικήθηκε ήδη από την Μυκηναϊκή εποχή και οχυρώθηκε κατά την βυζαντινή περίοδο, όπου ιδιαίτερα τον 9ο-11ο αιώνα το Κράτος προσπάθησε να δημιουργήσει ασφαλείς συνθήκες στην ύπαιθρο με δίκτυα οχυρώσεων, που αποτελούσαν χώρους καταφύγια και συγκέντρωσης πληθυσμού, σε περίπτωση κινδύνου.
Με την ολοκλήρωση της πρώτης χιλιετηρίδας οι πειρατικές επιδρομές είχαν ερημώσει τις ακτές του Σαρωνικού, αλλά και εισχωρούσαν βαθειά στην ενδοχώρα, ο Ακαδημαϊκός Δ. Καμπούρογλου γράφει ότι το 896 οι Σαρακηνοί πειρατές κυρίευσαν το κάστρο του Λυγουριού, αφού κατέστρεψαν τα παράλια της Επιδαύρου.
Φαίνεται ότι η απειλή από τις ακτές ήταν μεγάλη και συνεχής και σήμερα εντοπίζονται κατάλοιπα από μεσαιωνικές οχυρώσεις και παρατηρητήρια σε υψώματα της περιοχής, που έλεγχαν τα περάσματα από τις ακτές προς την ενδοχώρα και κατά ομάδες ήταν σε οπτική μεταξύ τους επαφή, με δυνατότητα μετάδοσης μηνυμάτων στο κάστρο.
Πρόκειται για ακατάγραφα απομεινάρια υποδομών που ανήκαν στην αμυντική οργάνωση του κάστρου του Λυγουριού, τα δύσκολα εκείνα χρόνια της ανασφάλειας. Στην επιφανειακή έρευνα της γύρω από το κάστρο περιοχή εντοπίστηκαν και άλλα στοιχεία που ήταν τότε σε χρήση των κατοίκων, όπως απομεινάρια από δεξαμενές, αγωγούς ύδρευσης, θεμέλια κτισμάτων, αλλά και πιθάρια/κρύπτες χωμένα στην γη για αποθήκευση αγαθών, που γενικά επαληθεύονται την μεσοβυζαντινή περίοδο κλπ.
Άποψη ΒΑ κάστρου. Απομεινάρια υποδομών που ανήκαν στην αμυντική οργάνωση του κάστρου του Λυγουριού.
Το ψηλότερο σωζόμενο τείχος στη Βόρεια μεριά. Φωτογραφία: Σάκης Λεμονάκης.
Την μεσοβυζαντινή επίσης περίοδο αποδεικνύεται γενικά και ένα ιδιαίτερο λατρευτικό περιβάλλον με κοινοβιακές μοναστικές κοινότητες, μεμονωμένα μοναστήρια χαμηλότερα από τους οχυρωμένους οικισμούς και σπηλαιώδη παρεκκλήσια ψηλότερα, κάτι που επαληθεύεται και στην περίπτωση του μεσαιωνικού Λυγουριού, αλλά και σε Λακωνία, Σικελία κλπ. (περισσότερα…)
ΑΡΓΟΛΙΚΗ ΑΡΧΕΙΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ 