Feeds:
Δημοσιεύσεις
Σχόλια

Posts Tagged ‘Megalopolis’

Εκλογικός κατάλογος του δήμου Μεγαλόπολης του νομού Αρκαδίας (1875). Στοιχεία επαγγελματικής απασχόλησης των κατοίκων

Posted in Άρθρα - Μελέτες - Εισηγήσεις, tagged , , , , , on 13 Νοεμβρίου, 2013| Leave a Comment »

Εκλογικός κατάλογος του δήμου Μεγαλόπολης του νομού Αρκαδίας (1875). Στοιχεία επαγγελματικής απασχόλησης των κατοίκων.

 

 

Η μελέτη της ιστορικής εξέλιξης των κυριότερων κέντρων της Πελοποννήσου, κατά τις τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα έως τις αρχές του 20ου αιώνα, αποτελεί ένα ελκυστικό πεδίο έρευνας. Ωστόσο, η όποια σχετική προσπάθεια καλείται να αντιμετωπίσει ποικίλες δυσκολίες. Στο πλαίσιο αυτής της διερεύνησης, η περιοχή της Αρκαδίας παρουσιάζει ξεχωριστό ενδιαφέρον καθώς πολλές πτυχές της ιστορικής πορείας της παραμένουν άγνωστες. Ένας από τους σημαντικότερους οικισμούς του αρκαδικού νομού που αξίζει να μελετηθεί είναι και η Μεγαλόπολη, τόσο η πόλη όσο και η ευρύτερη περιοχή της.

     

Ο δήμος Μεγαλόπολης ορίστηκε ως ένας από τους δήμους της ομώνυμης επαρχίας, με βάση το βασιλικό διάταγμα της 9ης/21ης Νοεμβρίου 1834/1835 που προσδιόριζε τη γενικότερη διοικητική συγκρότηση του νομού Αρκαδίας [1]. Κατά την πρώιμη αυτή περίοδο ο δήμος περιλάμβανε έντεκα οικισμούς. Μετά από  διοικητικές μεταβολές που σημειώθηκαν το επόμενο διάστημα, ο δήμος κατά το 1841 περιέκλειε δεκαπέντε οικισμούς συμπεριλαμβανομένης και της έδρας του (Σινάνου) [2]. Στην περιοχή δεν έλαβε χώρα κάποια σημαντική διοικητική μεταβολή μέχρι τις τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα. Στο πλαίσιο του ελληνικού κράτους και ειδικά μετά τα μέσα του 19ου αιώνα, η ευρύτερη επαρχία της Μεγαλόπολης εξελίσσεται από κάθε άποψη, οικιστική, οικονομική, κοινωνική, πληθυσμιακή αναπτύσσοντας μία νέα δυναμική [3].

Η κεντρική πλατεία Μεγαλόπολης το 1928. Αρχείο: 3ο Δημοτικό Σχολείο Μεγαλόπολης.

Η κεντρική πλατεία Μεγαλόπολης το 1928. Αρχείο: 3ο Δημοτικό Σχολείο Μεγαλόπολης.

Αναφορικά με τη ζωή του τόπου κατά το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, ο εκλογικός κατάλογος του δήμου Μεγαλόπολης του έτους 1875 [4] προσφέρει πληροφορίες ποικίλου χαρακτήρα για τους κατοίκους της περιοχής. Επικυρώθηκε στις 25 Ιουνίου 1875 και αποτελείται από 1.398 εγγραφές. Περιλαμβάνονται μόνο οι άρρενες με πολιτικά δικαιώματα στο δήμο. Στην έδρα του δήμου, στη Μεγαλόπολη (Σινάνου) καταγράφονται 255 εκλογείς. Οι υπόλοιποι 1.143 σημειώνονται στα ακόλουθα δεκατέσσερα χωριά τα οποία συναποτελούν το δήμο: Μερζέ, Βρωμοσέλα, Αγιάσμπεϊ, Κασίμη, Σιάλεσι, Ρουσβάναγα, Καρούμπαλι, Ραψομάτι, Τσιαπόγα, Κιοσέ, Αλιάγα, Κασιδοχώρι, Κερκέζι, Σούλου [5]. Ο μέσος όρος ηλικίας των καταγεγραμμένων κατοίκων είναι, κατά προσέγγιση, τα 34 έτη. Για να εκτιμηθεί το αριθμητικό μέγεθος αυτών των πληροφοριών, σημειώνεται πως με βάση τα διαθέσιμα απογραφικά δεδομένα, το 1870 ο συνολικός πληθυσμός του δήμου περιλάμβανε 4.297 άτομα ενώ το 1879, 5.000 κατοίκους [6].

Σχετικά με τις πληροφορίες που αναφέρονται στο επάγγελμα των εκλογέων, μέσα από τη σχετική επεξεργασία των δεδομένων, διαπιστώνονται τα παρακάτω. Η κύρια επαγγελματική δραστηριότητα των κατοίκων είναι η γεωργική. Ωστόσο, παρατηρείται μία σαφής διαφοροποίηση μεταξύ της έδρας του δήμου, της Μεγαλόπολης και των γύρω οικισμών. Στα γύρω χωριά οι άρρενες εκλογείς στη συντριπτική τους πλειοψηφία (σε ποσοστό 98,6%), απασχολούνται ως γεωργοί. Εντός της πόλης της Μεγαλόπολης παρατηρείται μία επαγγελματική εξειδίκευση, έστω και σε χαμηλό βαθμό. Εδώ, οι απασχολούμενοι στον πρωτογενή τομέα της οικονομικής παραγωγής (γεωργία, κτηνοτροφία κλπ) αποτελούν το 61,96% του συνόλου. Ακολουθεί ο τριτογενής τομέας της οικονομικής δραστηριότητας στον οποίο απασχολείται το 31,77 % των κατοίκων. Επικρατούν τα επαγγέλματα που σχετίζονται με τομείς παροχής υπηρεσιών καθώς και με το εμπόριο. Σημαντική είναι επίσης και η παρουσία όσων απασχολούνται ως δημόσιοι υπάλληλοι. Τέλος, ο δευτερογενής τομέας παραγωγής (τεχνίτες, βιοτέχνες κλπ) αντιπροσωπεύει το υπόλοιπο του συνόλου στην έδρα του δήμου (6,27%), με το επάγγελμα του μπαλωματή να κυριαρχεί. Αξίζει να σημειωθεί πως τα εν λόγω στοιχεία, αν και συνιστούν ποσοτικά καθώς και αποσπασματικά δεδομένα, διατηρούν την ιστορική τους σημασία. Σε συσχετισμό με άλλες κατηγορίες πηγών, μπορούν να οδηγήσουν σε ενδιαφέροντα συμπεράσματα αναφορικά με την ιστορική εξέλιξη της περιοχής.

 

Σοφία Μπελόκα

Ιστορικός

 

 

α/α

  

κατηγορίες επαγγελματιών του δήμου 

(αλφαβητικά)

  

αριθμός

ατόμων

 
1 αγωγεύς 3

 
2 αλμπάνης

 

 1
3 αμπατζής

 

 1
4 απόμαχος

 

 1
5 απόστρατος

 

 1
6 αρτοποιός

 

 1
7 αστυνόμος

 

 1
8 γεωργός

 

 1.268
9 γραμμ. εφορίας

 

 1
10 γυμνασιάρχης

 

 1
11 δήμαρχος

 

 1
12 δημοτικός εισπράκτωρ

 

 1
13 δικαστικός κλητήρ

 

 4
14 δικηγόρος

 

 4
15 επαρχιακός κλητήρ

 

 1
16 έπαρχος

 

 1
17 ιατρός

 

 1
18 ιδιώτης

 

 5
19 καπνοπώλης

 

 1
20 καφεπώλης

 

 2
21 κλητήρ εφορίας

 

 1
22 κρεοπώλης

 

 2
23 κτηματίας

 

 9
24 μαθητής

 

 16
25 μεταπράτης

 

 17
26 μπαλωματής

 

 8
27 ποιμήν

 

 5
28 ράπτης

 

 2
29 σανδαλοποιός

 

 1
30 σκυτοτόμος

 

 1
31 στρατιώτης

 

 4
32 στρατιωτικός

 

 1
33 τέκτων

 

 2
34 τηλεγραφοφύλαξ

 

 1
35 υπάλληλος

 

 4
36 υπηρέτης

 

 19
37 φαρμακοποιός

 

 2
38 φοιτητής

 

 2
39 χωροφύλαξ

 

 1
        

           σύνολο

 

  

1.398

 

 

 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Υποσημειωσεις

[1] Φλούδας Ι. Νικόλαος, Διοικητικά επαρχίας Μεγαλοπόλεως, Μεγαλόπολη 1954,  σσ. 8-10.

[2] Ονομάστηκε επίσημα Μεγαλόπολις το 1885, βλ.  Φλούδας Νικόλαος, ό. π., σ. 19.

[3] Παπανικολάου Ι. Κώστας, Μεγαλόπολη. Γενική Ιστορία της επαρχίας, Αθήνα 1986, σσ. 264-267.

[4]  Γενικά Αρχεία του Κράτους, φάκελος 30, Συλλογή Βλαχογιάννη

[5] Οι ονομασίες των οικισμών διατηρούν την ορθογραφία του αρχικού κειμένου.

[6] Φλούδας Νικόλαος, ό. π., σ. 11.

 

Read Full Post »