ΑΡΓΟΛΙΚΗ ΑΡΧΕΙΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

JEAN ALEXANDRE BUCHON (1791-1849), French scholar, was born on the 21st of May 1791 at Menetou-Salon (Cher), and died on the 29th of August 1849 . 

Από το βιβλίο του, J.A. Buchón, La Grèce continentale et la Morée. Voyage en 1840 et 44. Παρίσι 1843, διαβάζουμε για το Ναύπλιο.

[….] Το Ναύπλιο είναι μια μικρή πολιτεία, κανονική και καθαρά χτισμένη ανάμεσα στα ριζά του οχυρωμένου βουνού πού φέρνει ακόμη το όνομα του άτυχου Παλαμήδη, γιου του βασιλιά Ναυπλίου και τής θάλασσας. «Έχει όλη την όψη μιας από τις πολιτείες μας της Δύσης, από την καλή και την κακή μεριά, την τάξη, άλλα κάποτε και την όχληση. Οι δρόμοι του είναι ίσιοι και καλά πλακοστρωμένοι, τα σπίτια έχουν ταιριαστό ύψος – στις δύο δημόσιες πλατείες είναι φυτεμένα δέντρα, τα μεγάλα μαγαζιά, τα χτισμένα άλλοτε άπα τούς Βενετσάνους στους πρόποδες του κάστρου και το Κυβερνείο, το χτισμένο από τον Καποδίστρια όταν έμενε στο Ναύπλιο, θυμίζουν τα καλύτερα, αν όχι τα κομψότερα κτίρια των μεγάλων μας πόλεων και σαν τελευταία και πλήρη απόδειξη δυτικού πολιτισμού, βρίσκει κανείς εδώ αυτό πού μόνο στην Αθήνα συναντάει με υποφερτό, στην Πάτρα με ικανοποιητικό και στην Κόρινθο με υποτυπώδη τρόπο: ένα πανδοχείο… δηλαδή ένα άσυλο, όπου κάθε άτομο, υποχρεωμένο από τις υποθέσεις του, από τα γούστα ή από τα πάθη του να γυρίσει στον κόσμο, βρίσκει, μιαν ανταύγεια της σπιτικής του ευμάρειας… και πάνω άπ’ όλα ένα καταφύγιο όπου, μόνος με παρουσία του εαυτού του μπορεί ν’ αναλογιστεί όσα είδε και αισθάνθηκε, να σκεφτεί τούς μακρινούς φίλους του, χωρίς να διατρέχει κίνδυνο να προσβάλει αυτούς πού τον φιλοξενούν, και να μιλήσει μαζί τους με τη γλυκιά οικειότητα της επιστολικής επικοινωνίας.

Εμείς οι άλλοι, οι χορτασμένοι άνθρωποι της Δύσης, χαιρόμαστε όλα αυτά τα αγαθά χωρίς να ρωτιόμαστε τί αξίζουν, όπως ένας άνθρωπος γερός χαίρεται την υγεία του… Δεν μαθαίνει κανείς να εκτιμάει την αξία όλων αυτών των θησαυρών παρά αν τούς στερηθεί λίγες στιγμές και δυστυχώς, μόλις ταξιδεύει κανείς στην Ανατολή, είναι υποχρεωμένος πάντα να στερείται άπ’ όλα αυτά, έκτος από την διαύγεια του αέρα, την ομορφιά του ουρανού, τη λάμψη του ήλιου, τη χάρη τής νύχτας, το θαύμα της φύσης.Το Ναύπλιο υπήρξε, ως το τέλος του 1834, ή έδρα τής Κυβέρνησης του νέου ελληνικού κράτους. Η ξαφνική αυτή απόκτηση όλων των πλεονεκτημάτων μιας πρωτευούσης έφτασε για να διαμορφώσει ένα πληθυσμό τόσο επιδεκτικό στον πολιτισμό τον πιο λεπτό, όπως είναι ό ελληνικός λαός. Οι γυναίκες προσαρμόστηκαν στις γαλλικές μόδες– πολλές μιλούν τη γλώσσα μας με κομψότητα και πολλές θα ξεχώριζαν στις συναθροίσεις μας τις πιο λαμπρές, όχι μόνο με τον τύπο αυτό της ζωντανής και καθαρής ομορφιάς πού πήραν από την προγονή τους την Ελένη, αλλά και με την άνεση και την τέλεια χάρη των τρόπων τους, πού μοιάζουν τόσο φυσικοί εδώ όσο και ανάμεσα στις γυναίκες τής Γαλλίας. Επέρασα στο Ναύπλιο μερικές βραδιές με εύκολη συζήτηση, έτσι πού θα μπορούσα να πιστέψω ότι βρισκόμουν ακόμη στους δρόμους τής Anjou, της Ville-‘l Évêque και τς Astorg… Το Ναύπλιο είναι ένας τόπος ισχυρός. Έχει τις πλαγιές του, τις κινητές του γέφυρες, τα τείχη του, τη φρουρά του, τον στρατιωτικό του διοικητή, τις πύλες του, πού κλείνουν, και τα συνθήματα του. Με το βασίλεμα του ήλιου οι πύλες της πόλης κλείνουν και τα κλειδιά παραδίνονται στον διοικητή, τόσο το χειρότερο για σας αν έχετε μείνει πολύ έξω για να θαυμάσετε τα αρχαία τείχη της Τίρυνθος, της καλά οχυρωμένης (Ιλιάδος Π, 559), τη θέση όπου υπήρξε το Άργος, και τα θαυμαστά ερείπια των αρχαίων Μυκηνών… «Όταν δύσει ο ήλιος, δεν θα ξαναμπείτε στο Ναύπλιο και θα χρειαστεί να μετανοήσετε για τις χαρές της εκδρομής σας πηγαίνοντας να βρείτε ένα κατάλυμα σ’ ένα ακάθαρτο χάνι ή καραβάνσεράϊ της Πρόνοιας. […]

Γυρίζοντας ο Buchón από την εκδρομή του «στα βασίλεια του βασιλιά Αγαμέμνονα», περιδιαβάζει στην πολιτεία και στα κάστρα του Άναπλιού και αντιγράφει λατινικές επιγραφές των Βενετσάνων. Στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου προσέχει μια τοιχογραφία, αντίγραφο του Μυστικού Δείπνου του Λεονάρντο ντά Βίντσι. Κοντά στην εκκλησία του Άγιου Νικήτα (Νικολάου;), πού κατεδαφίστηκε στα χρόνια του Καποδίστρια για να γίνει ό Μεγάλος Δρόμος, προσέχει πάνω σ’ ένα σκαλί μιαν επιγραφή, με το όνομα του Francisco Grimani «supremo classis moderatori qui urbem extra monumentis firmavit». Από μιαν εκδρομή του στο Τολό γύρισε στο Ναύπλιο πριν από τη δύση του ήλιου, γιατί ό διοικητής Αλμέϊδα φροντίζει να κλείνει τις θύρες στις 8 το βράδυ, σαν σε μια πόλη πού φοβάται εχθρικές επιθέσεις, μια φροντίδα στρατιωτική ανώφελη και πολύ δυσάρεστη για όλους τούς κατοίκους και για τον μικρόν αριθμό των ξένων πού φτάνουν εκεί. ( Σέμνη Καρούζου)

διαβάστε περισσότερα…

• J.A. Buchon, « La Grèce continentale et la Morée», Voyage, séjour et études historiques en 1840 et 1841, σελ. 380-393, Paris, 1843.
• Καρούζου-Παπασπυρίδη Σέμνη, «Το Ναύπλιο»,  Εκδόσεις: Εμπορικής Τράπεζας, Αθήνα, 1979.