Το Θέατρο Άργους με τα ευθύγραμμα εδώλια
Το Άργος ήταν από τις πρώτες πόλεις της Ελλάδας με θέατρο στην κλασική εποχή, που χρονολογείται το 450 π.Χ. Το θέατρο αυτό, στους ΝΔ πρόποδες του λόφου Λάρισα και αριστερά του μεγάλου θεάτρου, όπως και πολλά άλλα θέατρα της εποχής εκείνης, αποτελείτο από ευθύγραμμα εδώλια και από μια επίσης ευθύγραμμη ορχήστρα, πλάτους 25 μ. περίπου. Οι 37 σειρές εδωλίων ήταν μεν ευθύγραμμες, αλλά παρουσίαζαν μια πολύ ελαφρά καμπύλη και ήταν λαξευμένες στο φυσικό βράχο του λόφου της Λάρισας.
To ύψος μιας σειράς εδωλίων ανερχόταν στα 32 εκ., το πλάτος στα 90 εκ. και το μέγιστο μήκος στα 30 μ. Το κοίλο του θεάτρου, χωρητικότητας 2.300 – 2.500 ατόμων, διαιρούνταν σε δύο τμήματα από μια μεσαία κλίμακα, ενώ στο άνω μέρος του οριοθετούνταν από έναν οριζόντιο διάδρομο. Κανένα ίχνος σκηνικού οικοδομήματος δεν διατηρήθηκε.
Η κύρια λειτουργία του θεάτρου, που χαρακτηρίζεται από την έρευνα ως «Πνύκα του Άργους», ήταν πολιτική. Ο χρόνος, άλλωστε, της κατασκευής του συνδέεται με την εγκαθίδρυση του δημοκρατικού πολιτεύματος στο Άργος το 460 π.Χ. Ορισμένοι μελετητές ταυτίζουν το εν λόγω μνημείο με την Ἁλιαία ή τον Πρῶνα, όπου σύμφωνα με μια αρχαία πηγή (Schol. Eurip. Or. 871-872) λάμβαναν χώρα οι συνεδριάσεις του δικαστηρίου και οι συγκεντρώσεις των Αργείων.
Πέρα, όμως, από πολιτικό, το θέατρο, ίσως, είχε και λατρευτικό χαρακτήρα. Μια (πομπική) ράμπα στα δυτικά, πλάτους 1,80 μ., το συνέδεε με το ιερό της Αφροδίτης που βρισκόταν 20 μ. νοτιότερα. Σύμφωνα με τη θεωρία του I. Nielsen, το θέατρο θα μπορούσε να ταυτιστεί με το οἴκημα του Άδωνη που αναφέρει ο Παυσανίας (ΙΙ, 20, 6), στο οποίο οι γυναίκες των Αργείων θρηνούσαν τον Άδωνη, τον σύντροφο της Αφροδίτης, που πέθαινε κάθε χρόνο και ανασταινόταν τον επόμενο (συμβολισμός της βλάστησης).
Το θέατρο με τα ευθύγραμμα εδώλια φιλοξενούσε μουσικούς και δραματικούς αγώνες μέχρι την εποχή που οικοδομήθηκε το νέο μεγάλο θέατρο της πόλης κοντά στην αρχαία αγορά (τέλη 4ου / αρχές 3ου π.Χ. αιώνα). Ο Πλούταρχος (De Musica [Moralia] 1134C) αναφέρει ότι στο παρελθόν τελούνταν στο Άργος μουσικοί αγώνες στο πλαίσιο των επονομαζόμενων Ἐνδυμάτιων που ήταν μια εορτή προς τιμήν της Ήρας, της πολιούχου θεάς του Άργους. Εντούτοις, δεν είναι βέβαιο, αν οι συγκεκριμένοι αγώνες λάμβαναν χώρα στο κλασικό θέατρο ή σε κάποιο άλλο μέρος, όπως για παράδειγμα στο Ηραίο του Άργους, που βρίσκεται μεταξύ Άργους και Μυκηνών, στη θέση ενός προϊστορικού οικισμού, που φαίνεται πως ονομαζόταν Πρόσυμνα.
Τέλος, στις αρχές του 2ου μ.Χ. αιώνα, έγιναν εκτεταμένες μετατροπές στο θέατρο: λαξεύτηκε ξανά ο φυσικός βράχος του λόφου της Λάρισας για να κατασκευαστούν καμπύλα εδώλια, που επενδύθηκαν με οπτόπλινθους, και οικοδομήθηκε ένα ρωμαϊκού τύπου σκηνικό οικοδόμημα στην άκρη της ορχήστρας. Οι αλλαγές αυτές έγιναν στο πλαίσιο ανοικοδόμησης ενός ωδείου, δηλαδή ενός μικρού στεγασμένου θεάτρου (theatrum tectum), που είχε πολύ καλή ακουστική και προοριζόταν για τη διεξαγωγή δραματικών παραστάσεων και μουσικών θεαμάτων. Έτσι, αυτό που συναντά σήμερα ο παρατηρητικός επισκέπτης είναι ένα ρωμαϊκό ωδείο με καμπύλα εδώλια να πλαισιώνει τα ευθύγραμμα εδώλια ενός αρχαίου θεάτρου της κλασικής περιόδου.
Βιβλιογραφία
- Anti, C., Teatri greci arcaici, Padua 1947, 175.
- Anti, C. – Polacco, L., Nuove ricerche sui teatri greci arcaici, Padua 1969, 79-100, 177-178 no. 5, tav. 5.
- Ciancio Rossetto, P. – Pisani Sartorio, G. (επιμ.). Teatri greci e romani: Αlle origini del linguaggio rappresentato, ΙΙ, Rom 1994, 123 (H.P. Isler).
- Daux, G., Bulletin de correspondance hellénique 93, 1969, 986-1013 (Αφροδίσιον).
- Froning, H., «Bauformen – Vom Holzgerüst zum Theater in Epidauros» στο: S. Moraw – E. Nölle (επιμ.), Die Geburt des Theaters in der griechischen Antike, Mainz 2002, 37, εικ. 42-43.
- Ginouvés, R., Le théâtron à gradins droits et l’ odéon d’ Argos (Études Péloponnésiennes 6) Paris 1972, 15-82, tavv.1-5 (Βιβλιοκρισία: E. Gebhard, American Journal of Archaeology 79, 1975, 161-163).
- Goette, H.R., «Griechische Theaterbauten der Klassik – Forschungsstand und Fragestellungen» στο: E. Pöhlmann, Studien zur Bühnendichtung und zum Theaterbau der Antike (Studien zur klassischen Philologie 93), Frankfurt 1995, 19 εικ. 5.
- Kolb, F., Agora und Theater, Volks- und Festversammlung (Archäologische Forschungen, 9), Berlin 1981, 91.
- Larmour, D.H.J., Stage and Stadium. Drama and Athletics in Ancient Greece (Nikephoros Beihefte 4), Hildesheim 1999, 185 νο. 47 (Ἐνδυμάτια).
- Marchetti, P. – Rizakis, Y., «Recherches sur les mythes et la topographie d’ Argos. IV. L’ agora revisitée», Bulletin de correspondance hellénique 119, 1995, 437-472, ιδ. σ. 456.
- Moretti, J.-Ch., Théâtres d’ Argos, Sites et Monuments X, Paris 1993, 30-32.
- Nielsen, Ι., Cultic Theatres and Ritual Drama. A Study in Regional Development and Religious Interchange between East and West in Antiquity (Aarhus Studies in Mediterranean Antiquity 4), Aarhus 2002, 103.
- Sear, F., Roman Theatres. An Architectural Study, Oxford 2006, 386.
- Vollgraff, W., Bulletin de correspondance hellénique 44, 1920, 223.
Πηγή
- «Τα Αρχαία Θέατρα της Αργολίδας», Μαρία Μικεδάκη, Λέκτορας , Τμήμα Θεατρικών Σπουδών Πανεπιστημίου Πελοποννήσου.
Διαβάστε ακόμη:
- Το Ρωμαϊκό Ωδείο του Άργους
- Τα λουτρά του Αρχαίου θεάτρου Άργους – Οι λεγόμενες «Θέρμες Α»
- Αργειακός Πολιτισμός
- Αρχαίο θέατρο Άργους
- Ένας τεκές και ένα καφενείο στα χρόνια της ελληνικής επανάστασης και ανεξαρτησίας στις Θέρμες του Άργους
- Η αγορά των Πόλεων της Ελλάδας από τη Ρωμαϊκή κατάκτηση ως τον 3ο αι. μ.Χ. – Η αγορά του Άργους
- Οι πολιτικές διαμάχες στο αρχαίο Άργος και ο σκυταλισμός του 370 π.Χ.
Σχολιάστε