Η Α’ Βενετοκρατία στο τερριτόριο Ναυπλίου και τα φέουδα Θερμησίας και Καστρίου (Ερμιόνης) από το 1388-1540 – Ιωάννης Αγγ. Ησαΐας
Από τα μέσα του 14ου αιώνα (1348) είχε ιδρυθεί από τους Καντακουζηνούς[1] το Δεσποτάτο της Πελοποννήσου με πρωτεύουσα τον Μυστρά. Το Δεσποτάτο αναδείχθηκε και σταθεροποιήθηκε από τον Μανουήλ Καντακουζηνό και βελτιώθηκε σημαντικά στο ιστορικό προσκήνιο από την αυτοκρατορική οικογένεια των Παλαιολόγων το 1383, όταν σχεδόν όλη η Πελοπόννησος, με εξαίρεση το Ναύπλιο και τη Θερμησία (Ερμιονίδα), με κέντρο τον Μυστρά είχε γίνει ελληνική (βυζαντινή).
Τους Καντακουζηνούς διαδέχτηκαν στον Μυστρά οι Παλαιολόγοι (1383 – 1460), που κατείχαν τον θρόνο και της Βασιλεύουσας. Ο 15ος αιώνας υπήρξε περίοδος ακμής και επέκτασης του Δεσποτάτου σε ολόκληρη σχεδόν την Πελοπόννησο. Την ίδια περίοδο οι Βενετοί οικειοποιήθηκαν με πλάγιους τρόπους την αργολική χερσόνησο με τις πόλεις και τα λιμάνια της (1383),[2] κυριαρχώντας στον Κορινθιακό και τον Αργολικό.
Μετά τον θάνατο του Βενετού Πατρίκιου – Πέτρου Κορνάρου, συζύγου της Μαρίας ντε Ενγκιέν, κληρονόμου του Άργους και της Ναυπλίας από τον πατέρα της Γκυ ντε Ενγκιέν, ο Δεσπότης (ηγεμόνας) του Μυστρά[3] Θεόδωρος Α’ Παλαιολόγος κατέλαβε το Άργος το 1390.[4] Ταυτόχρονα οι Βενετοί κατείχαν το Ναύπλιο (1389), μετά την παραχώρηση αυτού από την χήρα Μαρία Ντ’ Εγκιέν και όρισαν προβλεπτή[5] ή προνοητή τον Περάτσο Μαλιπιέρο (ευπατρίδη Βενετσάνο). Ο προαναφερόμενος Βενετός προσπάθησε να καταλάβει το γειτονικό Άργος, αλλά αποκρούστηκε από τον Δεσπότη του Μυστρά και Καλαβρύτων Θεόδωρο Α’ Παλαιολόγο.[6]
Στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα ο Θεόδωρος έβαλε σκοπό να πάρει το Ναύπλιο. Ωστόσο τον πρόλαβαν οι Βενετοί και το κατέλαβαν το 1389. Στη συνέχεια εξανάγκασαν τον ίδιο Δεσπότη του Μυστρά να συμφωνήσει στην ανταλλαγή του Άργους και του Θερμησίου με τα Μέγαρα και τον πύργο του Βασιλοποτάμου της Λακωνίας.[7]
Είναι βέβαια αξιοπαρατήρητο ότι οι Βενετοί θέλησαν να κρατήσουν την επαρχία – φέουδο[8] της Θερμησίας, ώστε να μπορέσουν να εκμεταλλευτούν την αλυκή, που βρισκόταν πλησίον της λιμνοθάλασσας.[9] Επιπλέον το μεσαιωνικό οχυρό – κάστρο της Θερμησίας δεν εξασφάλιζε στην αλυκή προστασία, αλλά αποτελούσε, λόγω της γεωστρατηγικής του θέσης, προστατευτικό οχύρωμα στον γειτονικό οικισμό του Θερμησιού και του σπουδαίου λιμανιού της Ερμιόνης.
Κάστρο Θερμησίας. Φωτογραφία από τον ιστότοπο, «Περιήγηση στα Μνημεία της Αργολίδας». Εφορεία Αρχαιοτήτων Αργολίδας.
Γενικότερα παρατηρούμε ότι τα διοικητικά όρια του Ναυπλίου δεν παρέμεναν σταθερά και αμετάβλητα κατά την Α’ Βενετοκρατία, αλλά έγιναν αυξομειώσεις λόγω των πολιτικοστρατιωτικών εξελίξεων στην Αργολίδα. Τα πρώτα χρόνια η εδαφική αρμοδιότητα του Ναυπλίου εκτεινόταν σε κάποια περιορισμένη περιοχή της επαρχίας, καθώς κάποια γεωγραφικά τμήματα στα ενδότερα και συγκεκριμένα στη νότια περιοχή της Αργολίδας, που ανήκαν παλαιότερα στη δικαιοδοσία του Ναυπλίου, βρίσκονταν ακόμη στον έλεγχο των Βυζαντινών,[10] όπως ακριβώς ήταν το Κρανίδι με το χρυσόβουλο του Ανδρονίκου Β’ Παλαιολόγου (1288).[11] (περισσότερα…)
ΑΡΓΟΛΙΚΗ ΑΡΧΕΙΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ 