Η Παναγία στην Νεοελληνική Ποίηση
«Ελεύθερο Βήμα»
Από την Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας και Πολιτισμού.
Η Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας και Πολιτισμού, δημιούργησε ένα νέο χώρο, το «Ελεύθερο Βήμα», όπου οι αναγνώστες της θα έχουν την δυνατότητα να δημοσιοποιούν σκέψεις, απόψεις, θέσεις, επιστημονικά άρθρα ή εργασίες αλλά και σχολιασμούς επίκαιρων γεγονότων.
Φιλοξενούμε σήμερα στο «Ελεύθερο Βήμα» ομιλία του κυρίου Ηλία Γιαννικόπουλου με τίτλο:
«Η Παναγία στην Νεοελληνική Ποίηση»
Είναι ακόμα νωπές στη μνήμη μας οι εξαίσιες μελωδίες με τις οποίες η Εκκλησία μας έψαλε την Κοίμηση της Υπεραγίας Θεοτόκου. Στα χωριά και στις πόλεις, σε μεγαλοπρεπείς ναούς και ταπεινά ξωκκλήσια, σε πλούσια ή ταπεινά μοναστήρια, χιλιάδες λαού συνέρρευσαν για να τιμήσουν το Άγιο πρόσωπο της Παναγίας και να προσευχηθούν στη χάρη Της. Όπως εκ περάτων της γης μαζεύτηκαν οι απόστολοι και οι άγγελοι για να συνοδεύσουν τη μετάσταση της Παρθένου από την επίγεια ζωή στην αιώνια, έτσι και οι πιστοί σε όλες τις γωνιές της πατρίδας μας μαζεύτηκαν για να ανυμνήσουν με κατάνυξη και ευλάβεια την «Πλατυτέρα των Ουρανών».
Η Παναγία, το αγλάϊσμα της Ορθοδοξίας, η τιμιωτέρα των Χερουβείμ και ενδοξοτέρα ασυγκρίτως των Σεραφείμ, το αμάραντο ρόδο της πίστης μας, έχει καταστεί η σημαντικότερη και προσφιλέστερη μορφή και παρουσία στην ψυχή του πιστού λαού μας. Όχι μόνο ως «σκεύος εκλογής» του Θεού, η οποία με άκρα ταπεινοσύνη βοήθησε στην πραγματοποίηση του σχεδίου της θείας οικονομίας για τη σωτηρία των ανθρώπων με τη Γέννηση του Χριστού, αποτελώντας έτσι την ιερή κλίμακα που ενώνει τα επίγεια με τα ουράνια, αλλά και ως μεσίτρια και πρέσβειρα στο μονογενή Της, καθώς επίσης ως σκέπη, καταφυγή και βοηθός κάθε πιστού χωριστά και του ελληνισμού γενικότερα. Από τα παλιά χρόνια μέχρι σήμερα, η Παναγία ήταν η Υπέρμαχος Στρατηγός του ελληνικού Γένους.
Η εικόνα της Παναγίας του Ακάθιστου Ύμνου (1700), «του εν ιεροδιακόνοις ελαχίστου Στεφάνου Τζανκαρόλου Κρητός κόπος».
Η Παναγία είναι η αγαπημένη του λαού μας, γιατί είναι προστάτιδα των φτωχών, των κατατρεγμένων και των ορφανών, η παρηγορήτρα των ασθενών, των πονεμένων και των θλιμμένων. Η Παναγία είναι η πρόθυμη αποδέκτρια των αυθόρμητων ικεσιών και επικλήσεων των ανθρώπων σε κάθε στιγμή ανάγκης και κινδύνου. «Παναγία μου», αναφωνούμε σχεδόν όλοι από ένστιχτο σε τέτοιες περιστάσεις και σ’ αυτήν προστρέχουμε, ως μεγάλη και στοργική Μητέρα.
Ως Θεοτόκο και Αειπάρθενο, ως μητέρα των όλων, ως προστάτιδα των αδυνάτων, ως Υπέρμαχο στρατηγό και ως σκέπη της πατρίδας μας, δηλαδή όπως ακριβώς τη βλέπει και την «βιώνει» καθημερινά ο απλός λαός, έτσι είδαν και τραγούδησαν την Παναγία και οι Έλληνες ποιητές. Αμέτρητα είναι τα ποιητικά αριστουργήματα που αφιέρωσαν στην Παναγία οι θεόπνευστοι ψαλμωδοί της Εκκλησίας μας. Αυτά όμως δεν θα μας απασχολήσουν εδώ. Εδώ θα ασχοληθούμε μόνο με την έντεχνη προσωπική «κοσμική» ελληνική ποίηση.
Ήδη από τις αρχές του 18ου αιώνα νεοέλληνες ποιητές αφιερώνουν ποιητικές δημιουργίες τους στην Παναγία. Μάλιστα η πρώτη συλλογή προσωπικής ποίησης που διαθέτουμε, φέρει το χαρακτηριστικό τίτλο «Άνθη ευλαβείας» και είναι αφιερωμένη στη Θεοτόκο. Εκδόθηκε στη Βενετία το 1708 και οφείλεται στους φοιτητές του περίφημου Φλαγγινιανού Ελληνομουσείου, που είχε ιδρυθεί στη Βενετία το 1664. Είναι το σονέτο «Εις την μετάστασιν της Πανάγνου» του σπουδαστή του Ελληνομουσείου Φραγκίσκου Κολομπή. (περισσότερα…)
ΑΡΓΟΛΙΚΗ ΑΡΧΕΙΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ 