Έκθεση: «Θωρηκτό Γεώργιος Αβέρωφ»
Το θωρηκτό «Γεώργιος Αβέρωφ», 1911-2011. Ιστορία και Τέχνη.
5 Οκτωβρίου 2011 – 7 Ιανουαρίου 2012
Θωρηκτό Αβέρωφ
Το Ναυτικό Μουσείο Ελλάδας, στο πλαίσιο της αποστολής του, συμμετέχει στους εορτασμούς για την επέτειο των 100 χρόνων από την ένταξη του θωρηκτού «Γ. Αβέρωφ*» στο Πολεμικό Ναυτικό με τη διοργάνωση μίας μονοθεματικής έκθεσης που φιλοδοξεί να παρουσιάσει την ελληνική ζωγραφική παραγωγή, η οποία είχε ως πηγή έμπνευσής της το ηρωικό πλοίο και ταυτόχρονα να παρουσιάσει τα ιστορικά γεγονότα που καθιέρωσαν το «Γ. Αβέρωφ» ως σύμβολο των ναυτικών αγώνων του νέου ελληνισμού.
Η έκθεση περιλαμβάνει πίνακες ζωγραφικής σημαντικών καλλιτεχνών, όπως ο Βασίλειος Χατζής, ο Αιμίλιος Προσαλέντης, ο Λυκούργος Κογεβίνας, ο Νικόλαος Καλογερόπουλος, κ.α. οι οποίοι απαθανάτισαν με τον χρωστήρα τους τις ναυτικές επιχειρήσεις των Βαλκανικών Πολέμων και τη συμμετοχή της Ελλάδας στον Α’ και Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, από την πλευρά του Ναυτικού πάντοτε. Οι περισσότεροι απ’ αυτούς είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν τα γεγονότα από κοντά, ως εντεταλμένοι εικαστικοί ανταποκριτές.
Αιμίλιος Προσαλέντης, Το θωρηκτό «Αβέρωφ» στην Πόλη, Πινακοθήκη Ε. Αβέρωφ, Μέτσοβο.
Τα έργα, που θα παρουσιαστούν, προέρχονται από τη συλλογή του Ναυτικού Μουσείου της Ελλάδας, της Βουλής των Ελλήνων, της Πινακοθήκης του Δήμου Αθηναίων, της Δημοτικής Πινακοθήκης Πειραιώς, της Πινακοθήκης Ευάγγελου Αβέρωφ στο Μέτσοβο, του Πολεμικού Μουσείου, του Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης, του Ναυτικού Μουσείου Τέχνης και Παράδοσης «Αειναύτες» και ιδιωτών-συλλεκτών.
Την επιμέλεια της έκθεσης έχει ο ιστορικός τέχνης και τ. καθηγητής του Παν/μίου Αθηνών κος Μανόλης Βλάχος. Την έκθεση συνοδεύει κατάλογος στον οποίο περιλαμβάνονται κείμενα του επιμελητή της έκθεσης και του Αντιναυάρχου Π.Ν.εα κ. Ιωάννη Παλούμπη.
Κατά την διάρκεια της έκθεσης θα πραγματοποιηθούν εκπαιδευτικά προγράμματα για μαθητές του Δημοτικού και Γυμνασίου καθώς και ξεναγήσεις σε οργανωμένες ομάδες ενηλίκων. (Πληροφορίες: Τμήμα Εκπαιδευτικών και Ξεναγήσεων: 210 4516822)
Διάρκεια έκθεσης: 5 Οκτωβρίου 2011 – 7 Ιανουαρίου 2012
Ωράριο λειτουργίας: Τρίτη – Σάββατο: 9:00-14:00
Θωρηκτό Αβέρωφ
* Την 1η Σεπτεμβρίου 1911 το θωρακισμένο καταδρομικό «Γεώργιος Αβέρωφ» αγκυροβόλησε στον όρµο του Φαλήρου, ενώ πλήθη κόσµου στην παραλία παρακολουθούσαν µε ανάµεικτα συναισθήµατα περιέργειας, προσµονής και ελπίδας τη ρουτίνα των κινήσεων για την προετοιµασία της αγκυροβολίας.
Κυβερνήτης του ήταν ένας αξιωματικός που έµελλε και αυτός να µείνει στην ιστορία ως ο πλέον άξιος κληρονόµος της ναυτικής παράδοσης και της ριψοκίνδυνης ορµητικότητας των µπουρλοτιέρηδων του ᾿21, ο υδραίος πλοίαρχος Παύλος Κουντουριώτης. Η τύχη έφερε να σµίξουν νωρίς ο αξιωµατικός και το καράβι και να γίνουν αχώριστα εθνικά σύµβολα στη λαϊκή συνείδηση. Στην ιστορία έχει γραφεί με ανεξίτηλα γράμματα η νίκη κατά του τουρκικού στόλου στην ναυμαχία της Λήμνου που σφράγισε την επιτυχία των Βαλκανικών αγώνων με Ναύαρχο – Αρχηγό τον Παύλο Κουντουριώτη. (Λυμπεροπούλου Κατερίνα, Το Βήμα, 29 Σεπτεμβρίου 2011)
Χρονολόγιο Θωρηκτού «Γεώργιος Αβέρωφ»
1910 Tο θωρηκτό «Γεώργιος Αβέρωφ» καθελκύεται στο Livorno της Ιταλίας.
1911 Έπαρση ελληνικής σηµαίας. Το πλοίο συµµετέχει στις εκδηλώσεις στέψεως του Γεωργίου Ε’ στο Portsmouth της Μεγάλης Βρετανίας. Το θωρηκτό «Γεώργιος Αβέρωφ» φθάνει στην Ελλάδα.
1912-1913 Το θωρηκτό συµµετέχει ως ναυαρχίς του ελληνικού στόλου στους Βαλκανικούς Πολέµους.
Βασίλειος Χατζής, Θωρηκτό Γεώργιος Αβέρωφ, «Η ναυμαχία της Έλλης», λάδι σε καμβά, Ναυτικό Μουσείο της Ελλάδας.
Λαµβάνει µέρος στις ακόλουθες επιχειρήσεις:
5.10.1912 Έναρξη του Α´ Βαλκανικού Πολέµου. Απόπλους του στόλου από το Φάληρο.
8.10.1912 Κατάληψη της Λήµνου και εγκατάσταση προκεχωρηµένου ορµητηρίου του ελληνικού στόλου στον όρµο του Μούδρου.
18.10.1912 Απελευθέρωση της νήσου Ίµβρου.
24.10.1912 Απελευθέρωση της νήσου Τενέδου.
2.11.1912 Ο ελληνικός στόλος απελευθερώνει το Άγιον Όρος.
7.11-8.12.1912 Επιχειρήσεις απελευθέρωσης της νήσου Λέσβου.
3.12.1912 Ναυµαχία της Έλλης.
5.1.1913 Ναυµαχία της Λήµνου.
17.5.1913 Υπογραφή της συνθήκης ειρήνης του Λονδίνου.
16.6.1913 Έναρξη του Β´ Βαλκανικού Πολέµου.
11.7.1913 Απελευθέρωση της Αλεξανδρούπολης.
28.7.1913 Υπογραφή της συνθήκης ειρήνης του Βουκουρεστίου.
5.8.1913 Επιστροφή του ελληνικού στόλου στο Φάληρο.
Νοέµβριος 1918 Πέρας Α’ Παγκοσµίου Πολέµου. Μεικτός συµµαχικός στολίσκος από τρεις Μοίρες του ελληνικού, του γαλλικού και του αγγλικού στόλου εισέρχεται στα Στενά και αγκυροβολεί στην Κωνσταντινούπολη. Επικεφαλής της ελληνικής ναυτικής Μοίρας είναι το θωρηκτό «Γεώργιος Αβέρωφ».
1919-1922 Μικρασιατική εκστρατεία. Το θωρηκτό συμμετέχει επικεφαλής του Α´ στόλου µε βάση την Κωνσταντινούπολη και υποστηρίζει τις επιχειρήσεις του Στρατού ξηράς. Παράλληλα, ενεργεί αποκλεισµό των παραλίων της Μικράς Ασίας µε σκοπό την παρεµπόδιση µέχρι πλήρους αποκοπής της ενίσχυσης δι᾿ εφοδίων και οπλισµού των τουρκικών στρατιωτικών δυνάµεων.
1926 Εργασίες µετασκευών και εκσυγχρονισµού του θωρηκτού «Γεώργιος Αβέρωφ» στα ναυπηγεία της Toulon στη Γαλλία.
1941 Μετά την κατάληψη της Ελλάδας, το θωρηκτό «Γεώργιος Αβέρωφ» µαζί µε τον υπόλοιπο ελληνικό στόλο διαφεύγει στη Μέση Ανατολή και συνεχίζει τον αγώνα. Χρησιµοποιείται σε συνοδείες νηοποµπών και περιπολίες στον Ινδικό Ωκεανό και τον Περσικό Κόλπο. Κατά την παραµονή του στο Πόρτ Σάιντ χρησιµοποιείται ως έδρα του έλληνα Aρχηγού Στόλου.
1944 Το θωρηκτό «Γεώργιος Αβέρωφ» επιστρέφει στην Ελλάδα µεταφέροντας την ελληνική κυβέρνηση στην απελευθερωµένη χώρα. Μία κίνηση υψίστου συµβολισµού, καθώς η ελεύθερη Ελλάδα επανενώνεται µε την απελευθερωµένη της γη.
1956 Το πλοίο παροπλίζεται και παραµένει αγκυροβοληµένο στον Πόρο για 27 χρόνια. Καθ᾿ όλο το διάστηµα συντηρείται και επ᾿ αυτού λαµβάνουν χώρα κάθε χρόνο οι εορταστικές εκδηλώσεις για την επέτειο της ναυµαχίας της Έλλης.
1983 Αποφασίζεται η αναπαλαίωση και µετατροπή του θωρηκτού «Γεώργιος Αβέρωφ» σε Μουσείο. Πρυµνοδετεί στον λιµενίσκο του Φλοίσβου στο Φάληρο, όπου και παραµένει. Οι αναπαλαιωµένοι χώροι του είναι επισκέψιµοι από το κοινό.
Το Θωρηκτό Αβέρωφ, αποκτήθηκε από την Ελλάδα χάρη σε κληροδότημα του εθνικού ευεργέτη Γεωργίου Αβέρωφ, απ’ όπου προήλθε σημαντικό μέρος των χρημάτων για την αγορά του. Η ναυπήγησή του ολοκληρώθηκε το 1911 στην Ιταλία.
Ναυτικό Μουσείο Ελλάδος
Ναυτικό Μουσείο της Ελλάδας
Το Ναυτικό Μουσείο Ελλάδας ιδρύθηκε το 1949 και από το 1971 στεγάζεται στο κτήριο της Μαρίνας Ζέας, στη Φρεαττύδα, στον Πειραιά. Είναι νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου, σωματείο κοινωφελές, μη κερδοσκοπικό. Είναι το μεγαλύτερο Ναυτικό Μουσείο της Ελλάδας και παρουσιάζει την δημιουργία, ιστορία και εξέλιξη του Ναυτικού των Ελλήνων από την προϊστορική εποχή ως τις μέρες μας.
Σκοποί του Μουσείου είναι η αναζήτηση, περισυλλογή, συγκέντρωση, συντήρηση, διαφύλαξη και έκθεση των αντικειμένων που έχουν σχέση με την επίδοση των Ελλήνων στα θαλάσσια έργα από τους προϊστορικούς χρόνους μέχρι σήμερα. Στους σκοπούς του περιλαμβάνεται ακόμα η μελέτη και τεκμηρίωση της ναυτικής μας κληρονομιάς και γενικά η καλλιέργεια της αγάπης των νέων για τη θάλασσα, γεγονός που εκπληρώνει την παιδαγωγική αποστολή του Μουσείου.
Στις 10 μεγάλες αίθουσες που έχουν συνολική επιφάνεια περίπου 1850 τ.μ. παρουσιάζεται με ανάγλυφο τρόπο η ναυτική πορεία του ελληνισμού μέσα στους αιώνες. Στην πρώτη στεγάζεται η Ναυτική Πινακοθήκη, με έργα των σημαντικότερων θαλασσογράφων του 19ου και 20ου αιώνα (Προσαλέντη-Βολανάκη-Χατζή κ.ά.).
Ναυτικό Μουσείο της Ελλάδας
Στη συνέχεια παρουσιάζεται η ναυτική δραστηριότητα των Ελλήνων στην προϊστορία, στην αρχαιότητα, στη βυζαντινή και μεταβυζαντινή περίοδο ως το τέλος του 18ου αιώνα, στους Βαλκανικούς Πολέμους και από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο έως τις μέρες μας. Παράλληλα, δίνεται έμφαση στη μετάβαση από την ιστιοφόρο ναυτιλία στην ατμοπλοΐα. Οι τελευταίες εκθεσιακές ενότητες αφορούν την ιστορία και εξέλιξη του εμπορικού ναυτικού.
Στο Ναυτικό Μουσείο της Ελλάδας υπάρχει επίσης μία μεγάλη συλλογή χαρτών του Ελληνικού αλλά και του παγκόσμιου χώρου από τον 16ο έως τον 19ο αιώνα. Εδώ λειτουργεί και η μοναδική ναυτική βιβλιοθήκη με περισσότερους από 10.000 τόμους βιβλίων και περιοδικών, οργανωμένη με το σύστημα Dewey. Η βιβλιοθήκη είναι ανοικτή στο κοινό. Δέχεται και εξυπηρετεί πάνω από 2000 ερευνητές και μαθητές το χρόνο.
Το Ναυτικό Μουσείο της Ελλάδος είναι μέλος της Διεθνούς Ένωσης Ναυτικών Μουσείων (ICMM), και συμμετέχει ενεργά σε εθνικά και παγκόσμια συνέδρια καθώς και σε εθνικές και διεθνείς εκθέσεις δανείζοντας υλικό του.
Ναυτικό Μουσείο της Ελλάδας, Ακτή Θεμιστοκλέους, Πειραιάς
Τηλ.: 210 45.16.264, 210 45.16.822. Fax: 210 45.12.277
ΑΡΓΟΛΙΚΗ ΑΡΧΕΙΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ 
Σχολιάστε