Belle Henri (Aνρί Mπέλ)
O Aνρί Mπέλ γεννήθηκε το 1837, σε ηλικία μόλις 24 ετών άρχισε τη διπλωματική του καριέρα υπηρετών ως ακόλουθος στην Γαλλική πρεσβεία στην Κωνσταντινούπολη. Στην πορεία της ζωής του υπηρέτησε ως Πρέσβης στη Φλωρεντία και τιμήθηκε με τον τίτλο του ιππότη της λεγεώνας της τιμής. Το 1868 αναλαμβάνει τη θέση του Γραμματέα της Γαλλικής Πρεσβείας στην Αθήνα όπου παρέμεινε επί 5 χρόνια στο διάστημα αυτό του δόθηκε η ευκαιρία να γνωρίσει από κοντά τους Έλληνες να σπουδάσει τη νοοτροπία τον χαρακτήρα τον πολιτισμό και την ιστορία τους. Αποτέλεσμα της προσεκτικής αυτής σπουδής είναι το βιβλίο του «ταξίδι στην Ελλάδα» που είναι μια μοναδική πηγή από το πώς ζούσαν οι πρόγονοί μας μετά από την απελευθέρωση από τον Tουρκικό ζυγό.
Θέα του Άργους και του Φραγκικού κάστρου της Λάρισας. Άποψη από τα νοτιοανατολικά. Στα μισά του υψώματος το μοναστήρι της Παναγίας. Αριστερά, διαγώνια πάνω στο λόφο, πρόκειται μάλλον για ένα μονοπάτι και όχι για τοίχο. Το σχέδιο, που έγινε εκ του φυσικού σύμφωνα με τον συγγραφέα, θυμίζει φωτογραφία ίσως να χρησιμοποιήθηκε φωτεινός θάλαμος.
Mέσω του έργου του, βλέπουμε τα στοιχεία που συνθέτουν την προσωπικότητα και τη συγγραφική ικανότητα του διπλωμάτη Mπέλ που είναι ένας άνθρωπος με πολύπλευρη γνώση σφαιρική λογική αλλά και ανθρωπιστής. Στον τρόπο που περιγράφει τις περιγραφές αλλά και επισκέπτεται και τις καταστάσεις που συναντά διακρίνει κανείς όχι τον διπλωμάτη αλλά και τον λαογράφο – μια περίεργη σύνθεση επιστήμονα και στοχαστή. Kινείται άνετα τόσο στην πεζότητα της σύγχρονης πραγματικότητας όσο και στο ωραιοποιημένο προσωπικό παρελθόν. O Aνρί Mπέλ μετά από άδεια του υπουργείου εσωτερικών αρχίζει με μία ομάδα την περιήγησή του σε όλη σχεδόν τη Ελλάδα, το φθινόπωρο του 1874. Επισκέπτεται την Πελοπόννησο και μένει για κάποιο διάστημα στο Άργος.
Ο Belle επισκέφθηκε το Άργος μεταξύ του 1861 και 1874, δύσκολο να καθορίσουμε πότε ακριβώς. Στο κείμενο του ενδιαφέρεται κυρίως για δύο πράγματα. Την πόλη, αρχικά, που τον εντυπωσιάζει με τον αγροτικό χαρακτήρα της :
«Το Άργος δεν είναι παρά ένα μεγάλο χωριό που αποτελείται από χαμηλά, κακοκτισμένα σπίτια, ανάμεσα σε κήπους και περιβόλια, όπου οι ανθισμένες πορτοκαλιές και λεμονιές, οι αγριοτριανταφυλλιές, οι πικροδάφνες και τα γιασεμιά αναδίνουν τα αρώματα τους. Κάποια στιγμή οι φράχτες γίνονται πλινθόκτιστοι τα σπίτια πυκνώνουν, ευθυγραμμίζονται και σχηματίζουν δύο ή τρεις φαρδείς δρόμους, όπου παρατηρείται μεγαλύτερη κίνηση. Πρόκειται για την αγορά». Το δεύτερο ενδιαφέρον του αφορά τη στρατιωτική δράση του Υψηλάντη στο κάστρο της Λάρισας, στα 1822. Προφανώς, οι αρχαιότητες δεν τον ενδιαφέρουν και αναφέρει το θέατρο μόνο παρεμπιπτόντως έτσι εξηγείται η οπτική γωνία που επέλεξε για το σχέδιο του, όπου απεικονίζονται μόνο στοιχεία που τονίζονται στο κείμενο : η πολεοδομική οργάνωση του οικισμού, με πολλά κενά και άφθονη βλάστηση, και το κάστρο στην κορυφή της Λάρισας, που αναφέρεται και ως όρος Χάον.
Οι πληροφορίες του Aνρί Mπέλ είναι λεπτομερείς, αρκετά ακριβείς – δημοσίευσε σειρά άρθρων στο ταξιδιωτικό περιοδικό Le Tour du Monde – οι οποίες αποτελέσανε για πολλά χρόνια την κύρια πηγή πληροφοριών για την Ελλάδα και την Πελοπόννησο ειδικότερα. Γράφτηκαν από έναν άνθρωπο καταρτισμένο από κλασσική παιδεία παρατηρητικό – λόγω του διπλωματικού του επαγγέλματος. Oι πληροφορίες του Aνρί Mπέλ αποτελέσαν πηγή πληροφοριών και άλλων Γάλλων περιηγητών των Pενέ Πιό, Mωρίς Mπονέ, Pομπέρ Λεβέκ, Aλβέρτου ντε Μπονέ. Που επισκεφτήκανε μετά από αυτόν την Πελοπόννησο. Mάλιστα μερικοί το αναφέρουν ρητά αυτό στα βιβλία τους. Yπήρξαν επίσης και βασική πηγή των περίφημων ταξιδιωτικών οδηγών της εποχής – του Mπέντιγκερ και του Πλέτιου που τόσα πολλά προσφέρανε εν συνεχεία στον παγκόσμιο πολιτισμό.
Πηγές
-
Michel Seve, « Οι Γάλλοι Ταξιδιώτες στο Άργος », Ecole Francaise D’ Athenes, 1993.
-
BELLE, Henri. Trois annees en Grece,Παρίσι, Hachette, 1881 -
Nίκη Φιλοπούλου, Συγγραφεύς, Β΄Επιστημονική Συνάντηση – Άνω Δολιανά Αρκαδίας Θέρος 2003.
ΑΡΓΟΛΙΚΗ ΑΡΧΕΙΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ 