ΑΡΓΟΛΙΚΗ ΑΡΧΕΙΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Εργαστήριο Επιγραφικής – Πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος

Ο Louis Robert χαρακτήρισε τον αρχαίο ελληνικό και ρωμαϊκό κόσμο «πολιτισμό της επιγραφικής». Οι αρχαίες πόλεις, τα ιερά, τα δημόσια κτίρια, τα νεκροταφεία, οι δρόμοι ήταν γεμάτοι με επιγραφές σε κάθε είδους αντικείμενα: σε στήλες, σε βάθρα αγαλμάτων, σε αγγεία και σε όστρακα, σε ποικίλα αναθήματα, σε ξύλινους πίνακες, σε όπλα, σε οδοδείκτες, σε αντικείμενα της καθημερινότητας. Οι σωζόμενες σήμερα επιγραφές αποτελούν ένα ελάχιστο μέρος των επιγραφών της αρχαιότητας, οι οποίες έχουν καταστραφεί στο πέρασμα των αιώνων λόγω καιρικών συνθηκών, φυσικών φαινομένων, πολέμων ή βανδαλισμών και δεν είναι δυνατόν να καταμετρηθούν με ακρίβεια, καθώς προστίθενται διαρκώς νέα ευρήματα από τις ανασκαφές. Συνεπώς, οι επιγραφές παρέχουν πολύτιμο πρωτογενές αρχαίο γραπτό υλικό και αποτελούν μια διαρκώς ανανεούμενη πηγή πληροφοριών για την ιστορία του αρχαίου ελληνικού κόσμου σε ένα ευρύτατο χρονικό φάσμα δώδεκα περίπου αιώνων.

Η ελληνική Επιγραφική, η οποία μελετά επιγραφές που έχουν γραφτεί στην ελληνική γλώσσα και σε αλφαβητική γραφή πάνω σε σκληρό υλικό, όπως πέτρα, πηλό, μέταλλο, ξύλο, οστά, στη χρονική περίοδο από τον 8ο αιώνα π.Χ. ως τον 4ο αιώνα μ.Χ., έχει τον δύσκολο αλλά και γοητευτικό ρόλο να αποκαταστήσει και να ερμηνεύσει τα επιγραφικά κείμενα συμβάλλοντας καθοριστικά στην ανασύνθεση του επιγραφικού πολιτισμού της αρχαιότητας και στην κατανόηση της αρχαίας ελληνικής κοινωνίας. Η μοναδική αμεσότητα των επιγραφών, το χέρι του αρχαίου χαράκτη, η διάλεκτος και το αλφάβητο που χρησιμοποίησε, τα ορθογραφικά του λάθη, οι διορθώσεις του αποκαλύπτουν την αινιγματική και ταυτόχρονα συναρπαστική υλική διάσταση του γραπτού λόγου συνδέοντας με μοναδικό τρόπο το κείμενο με το αντικείμενο-φορέα γραφής.

Ανδρονίκη Οικονομάκη

Ancient Greece Marble – Inscription Museum of Cycladic Art, Athens.

Περιγραφή

Το Εργαστήριο Επιγραφικής απευθύνεται σε εκπαιδευτικούς, κυρίως φιλολόγους, ιστορικούς και αρχαιολόγους, χωρίς να αποκλείονται και άλλες ειδικότητες που μπορεί να εκδηλώσουν ενδιαφέρον, εφόσον οι επιγραφές αφορούν όλους τους τομείς της ιδιωτικής και δημόσιας ζωής στην αρχαιότητα, όπως τη θρησκεία, την πολιτική, το νομικό σύστημα, την οικονομία, τον ρόλο των φύλων στην κοινωνία.  Επίσης, το Εργαστήριο απευθύνεται και σε φοιτητές φιλολογίας και ιστορίας/αρχαιολογίας, οι οποίοι επιθυμούν να εξοικειωθούν με την επιστήμη της επιγραφικής και να διευρύνουν τα επιστημονικά τους ενδιαφέροντα.

Στο εργαστήριο οι συμμετέχουσες/οντες θα έχουν την ευκαιρία να συνεργαστούν με τη Δρα Ανδρονίκη Οικονομάκη.

Το πρόγραμμα του Εργαστηρίου θα βασιστεί στη θεωρητική διδασκαλία και στην πρακτική εφαρμογή με στόχο τη γνωριμία με την Επιγραφική, τη σύνδεσή της με άλλες επιστήμες, όπως η Ιστορία και η Αρχαιολογία, και την αξιοποίησή της τόσο σε ερευνητικό όσο και σε εκπαιδευτικό περιβάλλον.

• 1η ημέρα: θεωρητικό σεμινάριο για την εισαγωγή στην επιστήμη της Επιγραφικής (ορισμός και αντικείμενο, αλφάβητα και γλώσσα των επιγραφών, φορείς γραφής, τεχνικές χάραξης, είδη επιγραφών, μορφή επιγραφικής έκδοσης). Θα δοθεί από τη συντονίστρια υλικό (έντυπο και ψηφιακό) για μελέτη και εξάσκηση.
• 2η ημέρα: ασκήσεις και πρακτική εφαρμογή της θεωρίας σε συγκεκριμένα κείμενα επιγραφών (χρονολόγηση επιγραφών, περιήγηση/αναζήτηση σε επιγραφικές ψηφιακές βάσεις δεδομένων, παραγωγή εκπαιδευτικού σεναρίου, κατασκευή απόγραφου και εκτύπου επιγραφών).
• Μετά τη λήξη του σεμιναρίου: οι συμμετέχουσες/οντες ενθαρρύνονται να εφαρμόσουν τις γνώσεις και τα δεδομένα του εργαστηρίου στη σχολική τάξη. Εφόσον επιθυμούν να μας ενημερώσουν για τις πρακτικές που εφάρμοσαν και την ανταπόκριση των μαθητών ή για δικές τους νέες πρακτικές και ιδέες, θα λάβουν ανατροφοδότηση από τη συντονίστρια.

Η συμμετοχή στο εργαστήριο, όπως και σε όλες τις δραστηριότητες που οργανώνει το ΚΕΣ, είναι δωρεάν.

Corinthian Vase depicting Perseus, Andromeda and Ketos – Altes Museum, Berlin.

Στόχοι του εργαστηρίου

Οι συμμετέχουσες/οντες στο εργαστήρι αναμένεται:

• Να γνωρίσουν, να εξοικειωθούν, και να εμβαθύνουν στην επιστήμη της Επιγραφικής και τη δυναμική διεπιστημονική αλληλεπίδρασή της με τις Κλασικές Σπουδές και άλλες επιστήμες.
• Να έχουν τη δυνατότητα άμεσης πρόσβασης και αναζήτησης στις πρωτογενείς πηγές.
• Να επιμορφωθούν, ώστε να αξιοποιούν τις επιγραφές στην εκπαιδευτική διαδικασία εντός και εκτός της σχολικής τάξης.
• Να εφαρμόζουν τις γνώσεις τους και να δημιουργούν εκπαιδευτικά σενάρια στη διδασκαλία των μαθημάτων της Ιστορίας και των Αρχαίων Ελληνικών, καθώς και στο πλαίσιο σχολικών projects και άλλων εκπαιδευτικών και πολιτιστικών δραστηριοτήτων.
• Να προσφέρουν στους μαθητές βιωματική μάθηση συνδέοντας παράλληλα το σχολείο με την κοινωνία, την τοπική ιστορία, αξιοποιώντας τα μουσεία ή τα μνημεία της περιοχής τους.

Οι ενδιαφερόμενες/οι απαιτείται να παρακολουθήσουν όλες τις συναντήσεις του εργαστηρίου και να είναι συνεπείς στις ώρες της υλοποίησής του.

Συντονίστρια: Δρ Ανδρονίκη Οικονομάκη, Ε.ΔΙ.Π. στο Τμήμα Φιλολογίας, μέλος του Εργαστηρίου Επιγραφικής και Παπυρολογίας του Α.Π.Θ., και πρώην Fellow του Κέντρου Ελληνικών Σπουδών.
Προθεσμία υποβολής αιτήσεων: Κυριακή 6 Οκτωβρίου, 2019
Ημερομηνίες διεξαγωγής των δύο τετράωρων συναντήσεων:
Σάββατο 2 και Κυριακή 3 Νοεμβρίου 2019

Τόπος διεξαγωγής: Το εργαστήριο θα διεξαχθεί στην αίθουσα σεμιναρίων του Κέντρου Ελληνικών Σπουδών (ΚΕΣ) Ελλάδος στο Ναύπλιο.

Εργαστήριο Επιγραφικής

Ανδρονίκη Οικονομάκη

Η Ανδρονίκη Οικονομάκη σπούδασε κλασική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Κρήτης (Πτυχίο 1991, ΜΑ 2005) και στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης  (PhD 2010). Έχει διδάξει στη Μέση Εκπαίδευση και έχει συμμετάσχει στα επιγραφικά προγράμματα του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας. Από το 2017 είναι Ε.ΔΙ.Π. στο Τμήμα Φιλολογίας και μέλος του Εργαστηρίου Επιγραφικής και Παπυρολογίας του Α.Π.Θ. Το ακαδημαϊκό έτος 2017 – 2018 έλαβε ερευνητική υποτροφία του CHS σε συνεργασία με τον Τομέα Κλασικών Σπουδών του ΑΠΘ.

Στα ερευνητικά της ενδιαφέροντα περιλαμβάνονται η αρχαία ελληνική και λατινική επιγραφική, η ιστοριογραφία, ο αλφαβητισμός στην αρχαία Ελλάδα και η επική ποίηση. Έχει γράψει (με τον Γ. Ζ. Τζιφόπουλο) το βιβλίο Εισαγωγή στην αρχαία ελληνική επιγραφική (Θεσσαλονίκη 2015), έχει δημοσιεύσει λήμματα στο Wiley Blackwell Encyclopedia of Ancient History και άρθρα σχετικά με τις επιγραφές και τον αλφαβητισμό στην αρχαιότητα. Επίσης, συμμετέχει σε ερευνητικά επιγραφικά προγράμματα στη Μακεδονία και στην Κρήτη, καθώς και σε εκπαιδευτικά προγράμματα σε συνεργασία με αρχαιολογικά μουσεία και εκπαιδευτικούς φορείς.

Πληροφορίες

Για περισσότερες πληροφορίες, παρακαλούμε επικοινωνήστε με τη Ματίνα Γκόγκα, Μάνατζερ Ανάπτυξης Αναλυτικών Προγραμμάτων του Κέντρου, μέσω τηλεφώνου (27520 47030 εσ. 1, Ναύπλιο) ή ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στο matina.goga(at)chs.harvard.edu.