Σέκερης Παναγιώτης, (Τρίπολη 1785 – Ναύπλιο 1847)
Γεννήθηκε στην Τρίπολη της Αρκαδίας το 1785. Σπούδασε στη Δημητσάνα, και στη συνέχεια εγκαταστάθηκε στην πόλη, όπου ίδρυσε εμπορικό οίκο – με τους δυο μικρότερους αδελφούς* του, τον Αθανάσιο** και το Γεώργιο – επεκτείνοντας την οικονομική δραστηριότητά του στην Οδησσό και τη Μόσχα. Ηγετική μορφή της Φιλικής Εταιρείας, αδελφός του Γεωργίου Σέκερη, του πρώτου μέλους που μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία από τον Σκουφά στη Μόσχα, στις 13 Δεκεμβρίου 1814. Μυήθηκε στην Φιλική, το Μάιο του 1818, και διέθεσε για τους σκοπούς της εταιρείας 10.000 γρόσια. Η μύηση των αδελφών Σέκερη ήταν καθοριστικής σημασίας για την πορεία της Εταιρείας, καθώς ήταν άνθρωποι με ιδιαίτερο κύρος στους κόλπους της ελληνικής ομογένειας.
Ο Σέκερης μύησε και άλλους σημαντικούς εμπόρους και ναυτικούς, τον Τοπάζη, τον Πάνου κ.ά. και μετά το θάνατο του Σκουφά εξελέγη μέλος της Αρχής. Χάρη στις μεγάλες του προσπάθειες, τα συνεχή του ταξίδια και τις διασυνδέσεις του με τον Ελληνισμό της διασποράς, η Εταιρεία κατάφερε γρήγορα να βρει χρηματοδότες και να αναπτυχθεί.
Μετά την έναρξη του αγώνα, διέφυγε στην Οδησσό όπου και συνέχισε τη δράση του. Το 1830 ήρθε στην Ελλάδα με την οικογένειά του, δεν πήρε κανένα αξίωμα και υπηρέτησε τελώνης στην Ύδρα και στο Ναύπλιο «…εις τα κάθυγρα εργαζόμενος διά τον άρτον των τέκνων του…», όπως έγραψε ο Ιωάννης Φιλήμων στην εφημερίδα «Αιών».
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το αρχείο του, το οποίο αφορά όχι μόνο τη δράση του ίδιου, αλλά και των άλλων Φιλικών. Περιέχει επίσης σημαντικά στοιχεία για την ιεράρχηση, την τάξη και την οργάνωση της Φιλικής Εταιρείας. Το πολυμερές και ανεκτίμητης αξίας αρχείο του Σέκερη φυλάσσεται στην Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος. Πέθανε στο Ναύπλιο, σε ηλικία 62 ετών.
Υποσημειώσεις
* Αδελφοί Σέκερη. Mεταξύ των 40 Τριπολιτών φιλικών (και των 200 συνολικά Αρκάδων μελών) εξέχουσα θέση κατέχουν οι τρείς αδελφοί Σέκερη. Οι αδελφοί Σέκερη, προσέφεραν σημαντικό έργο στη Φιλική Εταιρεία, διέθεσαν όλη την τεράστια περιουσία τους στον αγώνα, πήραν ενεργό μέρος στον αγώνα και πέθαναν πάμπτωχοι. Ο μεγαλύτερος από τους αδελφούς ήταν ο Παναγιώτης ο οποίος ήταν ευκατάστατος έμπορος στην Κωνσταντινούπολη.
Ο δεύτερος αδελφός, ο Αθανάσιος, ήταν μεγαλέμπορος στην Οδησσό. Μυήθηκε από τον Νικόλαο Σκουφά στη Μόσχα στις 13 Δεκεμβρίου του 1814. Ανέπτυξε μεγάλη δράση και κατείχε υψηλή θέση στην Εταιρία. Μάλιστα υπήρξε ο τέταρτος στη σειρά μετά από τους τρεις ιδρυτές. Με την έκρηξη της Επανάστασης κατέβηκε στην Ελλάδα για να πάρει μέρος στον αγώνα. Έλαβε μέρος σε πολλές μάχες και μετά την άλωση της Τριπολιτσάς εγκαταστάθηκε εκεί. Το 1824 διορίστηκε έπαρχος Πατρών. Μετά την άφιξη του Καποδίστρια εγκαταστάθηκε στο Ναύπλιο, όπου ανάλαβε διάφορες υπηρεσίες. Το 1843 διορίστηκε ειρηνοδίκης Μάπητος, αλλά το 1844 απολύθηκε χωρίς να του ανακοινωθεί ο λόγος.
Ο μικρότερος από τους αδελφούς ήταν ο Γιώργος, ο οποίος ήταν και ο πλέον μορφωμένος, με σπουδές στο Παρίσι. Ήταν μάλιστα το πρώτο μέλος της Εταιρίας. Μυήθηκε στην Μόσχα από τον Νικόλαο Σκουφά στις 21 Οκτωβρίου 1814. Στις 18 Ιουλίου 1821 κατέβηκε στην Ελλάδα και έλαβε ενεργό μέρος στον αγώνα. Υπηρέτησε κάτω από τον Δημήτριο Υψηλάντη σαν αξιωματικός, συμμετείχε στις μάχες κατά την πολιορκία της Τριπολιτσάς, όπου και διακρίθηκε ιδιαίτερα. Στη συνέχεια πολέμησε μαζί με τον αδελφό του Αθανάσιο κάτω από τις διαταγές του Κολοκοτρώνη και τέθηκε επικεφαλής του Σώματος των Τριπολιτσιωτών. Στις μάχες που έδωσε το Σώμα τραυματίστηκε σοβαρά. Το δεύτερο χρόνο της επανάστασης δεν άντεξε τις συνέπειες των τραυμάτων του και πέθανε στην Τριπολιτσά.
**Ο Φωτάκος γράφει: Αθανάσιος Σέκερης.
Οὗτος ἦτον εἰς τὴν Ὀδησσὸν καὶ ἐκεῖ ἐμπορεύετο. Κατηχήθη δὲ τὰ μυστήρια τῆς Φιλικῆς Ἑταιρίας ἀπὸ τὸν αὐτάδελφόν του Γεώργιον Σέκερην, καὶ ἀνεδείχθη εἷς τῶν ἀρχηγῶν ἑταιριστῶν. Ὁ Σκουφᾶς, ὁ Τσακάλωφ καὶ ὁ Γεώργιος Σέκερης, οἱ τρεῖς οὗτοι ὁμοῦ ἔκαμον τὸ πρῶτον σχέδιον εἰς τὴν Μόσχαν πῶς νὰ γείνῃ ὀ ὀργανισμὸς τῶν Φιλικῶν. Αὐτὸς ἐβοήθησε πολὺ τὸν Ξάνθον καὶ τοὺς λοιποὺς ἑταίρους, καὶ ἔκαμε πολλὴν διάδοσιν τοῦ μυστικοῦ τῆς ἑταιρίας, διὰ δὲ τῆς συνεννοήσεώς του μὲ τὸν ἀδελφόν του Παναγιώτην Σέκερην ἐμπορευόμενον εἰς τὴν Κωνσταντινούπολιν, ἡ ἑταιρία γενικωτέρα ἐγένετο. Ἐπειδὴ δὲ εἰς τοὺς ἀδελφοὺς Σεκεραίους, ὡς Πελοποννησίους, οἱ ἄλλοι Πελοποννήσιοι ἐξεμυστηρεύοντο μὲ περισσότερον θάρρος καὶ εὐκολίαν, διὰ τοῦτο οἱ περισσότεροι ἐκ τούτων κατηχήθησαν ἀπὸ τὴν οἰκογένειαν αὐτήν.
Αἱ ἐκδουλεύσεις καὶ αἱ θυσίαι τῶν Σεκεραίων πρὸ τῆς ἐπαναστάσεως καὶ μετ᾿ αὐτὴν εἶναι πολλαὶ καὶ μεγάλαι. Ἔλαβον μέρος ἐνεργητικὸν εἰς τὸν πόλεμον, καὶ μάλιστα ὁ ἀδελφός των Γεώργιος Σέκερης, ὁ ἔξοχος καὶ πολυμαθέστατος τότε ἀνὴρ, ἔγεινεν ἀρχηγὸς τῶν ὅπλων τῆς ἐπαρχίας Τριπολιτσᾶς. Οὗτος εὑρέθη εἰς τὴν πολιορκίαν τῶν Πατρῶν ὑπὸ τὰς διαταγὰς τοῦ Θ. Κολοκοτρώνη, ὅπου ἠρίστευσε κατὰ τὴν μάχην τῆς 9 Μαρτίου, ὡς φαίνεται εἰς τὰς διηγήσεις μου. Κατὰ δὲ τὰς ἀρχὰς τοῦ Μαΐου ἀνεχώρησεν ἀπὸ τὴν πολιορκίαν τῶν Πατρῶν ὑπῆγεν εἰς τὴν Ἀργολίδα, καὶ ἐτέθη ὑπὸ τὰς διαταγὰς τῆς Κυβερνήσεως διὰ τὴν ἐκστρατείαν τῶν Μεγάλων Δερβενίων. Τότε δὲ κανεὶς ἄλλος δὲν ἤθελε νὰ ὑπάγῃ, καὶ μόνοι οἱ Τριπολιτσιῶται ἀπεφάσισαν, καὶ ὅμως τοὺς κατηγοροῦν ὅτι ἔφυγον ἐκεῖθεν χωρὶς πόλεμον.
Κατὰ δὲ τὴν εἰσβολὴν τοῦ Δράμαλη εἰς τὴν Ἀργολίδα εὑρέθη μετὰ τοῦ στρατηγοῦ Πλαπούτα, καὶ μάλιστα εἰς τὸ Κεφαλάρι τοῦ Ἄργους, καὶ εἰς τὰς ἄλλας ἐκεῖ γενομένας μάχας πολέμησε καλῶς μὲ τοὺς ὑπ᾿ αὐτὸν πατριώτας του Τριπολιτσιώτας. Ἔπειτα δὲ εἰς τὸν Ἅγιον Σώστην, Ἅγιον Βασίλειον καὶ Κλένιαν, ὅπου τότε ἦτο τοποθετημένον τὸ στρατόπεδον τοῦ πολιορκητοῦ τῶν δύω φρουρίων Ναυπλίου καὶ Κορίνθου ἀρχηγοῦ Θ. Κολοκοτρώνη, εὑρεθεὶς ὁ Γ. Σέκερης ἐκεῖ, καὶ κυριευθεὶς ἀπὸ νόσον ἀνίατον ἀπέθανεν, καὶ οὕτως ἡ Πελοπόννησος ἔχασε στρατηγὸν πεπαιδευμένον καὶ κάτοχον πολλῶν γλωσσῶν καὶ γνώσεων.
Πηγές
-
Ελευθεροτυπία, Περιοδικό Ιστορικά, « Φιλική Εταιρεία», τεύχος 48, 14 Σεπτεμβρίου 2000.
-
Φωτίου Χρυσανθόπουλου ή Φωτάκου, Πρώτου Υπασπιστού του Θ. Κολοκοτρώνη. « Βίοι Πελοποννησίων Ανδρών », Εν Αθήναις, εκ του τυπογραφείου Π. Δ. Σακελλαρίου 1888.
Ενδεικτική Βιβλιογραφία
-
Αναστάσιος Ν. Γούδας, Βίοι παράλληλοι των επί της αναγεννήσεως της Ελλάδος διαπρεψάντων ανδρών, Αθήνα 1872, τ. Ε΄, σσ. 93-120.
-
Αθανάσιος Θ. Φωτόπουλος, Οι κοτζαμπάσηδες της Πελοποννήσου κατά τη δεύτερη τουρκοκρατία (1715-1821), εκδόσεις Ηρόδοτος, Αθήνα 2005.
-
Δόμνα Βισβίζη-Δοντά, «Η ανεξαρτησία της Ελλάδος και η οικογένεια Σέκερη», Μνημοσύνη τ. 16 (2003-2005) 283-340.
-
Μελετόπουλου Α. Ιωάννου , Η Φιλική Εταιρεία, Αρχείον Π.Σέκερη, Αθήνα 1967.
Σχολιάστε