ΑΡΓΟΛΙΚΗ ΑΡΧΕΙΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Γιάννης Μ. Σπετσιώτης – Τζένη Δ. Ντεστάκου  | «Τα  Δημοτικά Σχολεία του  Δήμου Ερμιόνης (1863 – 1899)»

Με τον παραπάνω τίτλο κυκλοφόρησε το πέμπτο βιβλίο, του Γιάννη Σπετσιώτη και της Τζένης Ντεστάκου, στη σειρά «Η Εκπαίδευση στην Ερμιονίδα κατά την πρώτη 100/ετία του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους».

Το βιβλίο αναφέρεται στη λειτουργία του Δημοτικού Σχολείου Αρρένων Ερμιόνης στη μετά τον Όθωνα εποχή (1863 -1899) με τον ονομαστικό κατάλογο των 121 εξετασθέντων μαθητών κατά τις θερινές εξετάσεις του σχολικού έτους 1865 – 1866, στη σύσταση και λειτουργία του Δημοτικού Σχολείου Θηλέων Ερμιόνης (1877 – 1899) με τον ονομαστικό κατάλογο των 96 μαθητριών του σχολικού έτους 1885 – 1886 και στη λειτουργία του Δημοτικού Σχολείου Αρρένων Διδύμων, του  δεύτερου Δημοτικού Σχολείου του Δήμου Ερμιόνης, κατά το σχολικό έτος 1865 – 1866, του τελευταίου χρόνου πριν από τον διαχωρισμό του Δήμου Ερμιόνης σε δύο Δήμους, Ερμιόνης και Διδύμων με τον ονομαστικό κατάλογο των εξετασθέντων μαθητών του Σχολείου έτους 1866.

Στον πρόλογο του βιβλίου διαβάζουμε:  

Τα  Δημοτικά Σχολεία του  Δήμου Ερμιόνης (1863 – 1899)

Τα χρόνια που ακολούθησαν μετά την έξωση του Όθωνα (1862) μέχρι τα τέλη του 19^ου αιώνα (1899) ήταν πολύ δύσκολα για τη Χώρα, αφού είχε να αντιμετωπίσει δύο πολέμους (1885 – 1886 και 1897), μια πτώχευση (1893) και δύο αναδιαρθρώσεις (1879 και 1898). Μέσα σ’ αυτή την «Εθνική αρρυθμία» θα παρακολουθήσουμε την εξέλιξη των εκπαιδευτικών θεμάτων στις επόμενες σελίδες του βιβλίου.

Προέχει βέβαια η παρουσίαση της λειτουργίας των δύο Δημοτικών Σχολείων (Αρρένων και Θηλέων) της Ερμιόνης, καθώς και του Δημοτικού Σχολείου Αρρένων Διδύμων κατά το σχολικό έτος 1865 – 1866, μέσω της καταγραφής των σημαντικότερων εκπαιδευτικών γεγονότων που συνέβησαν και της αιτιολόγησής τους.

Έτσι, με το βιβλίο αυτό, που αποτελεί τη συνέχεια των δύο προηγούμενων, ολοκληρώνεται η έρευνά μας για την Ιστορία της Εκπαίδευσης στην Ερμιόνη κατά τον 19^ο αιώνα.

Οι πηγές της εργασίας μας είναι πρωτογενείς, αυθεντικές, άμεσες, γραπτές και προφορικές, πλήθος «φωτεινών αποτυπωμάτων», που ο χρόνος δεν στάθηκε ικανός να ξεθωριάσει…

Αυτές καθοδήγησαν τις σκέψεις και το ένστικτο, τη γνώση και τη διαίσθηση, το πάθος και το χρέος και ζωντάνεψαν «τις εικόνες, τις σκηνές, τους ήχους, τη σάρωση» των εγγράφων καθώς και τη μελέτη της υπάρχουσας βιβλιογραφίας. Προχωρήσαμε με αμείωτο ενδιαφέρον την έρευνά μας. Αντιγράψαμε τριακόσια (300) και πλέον ονόματα μακρινών συμπολιτών μας, αγοριών και κοριτσιών, ενώ άλλα τόσα διαβάσαμε στα Μαθητολόγια των Σχολείων των ετών 1896-1899. Στα μάτια μας ξεδιπλώθηκε πασίδηλη και διαυγής η εικόνα του γενεαλογικού δέντρου γνωστών και αγνώστων οικογενειών του τόπου. «Βίβλος γενέσεως Ιησού Χριστού… Αβραάμ εγέννησε τον Ισαάκ, Ισαάκ εγέννησε Ιακώβ…», σκεφθήκαμε!

Αυτό πρακτικά σημαίνει πως όσοι Ερμιονίτες αλλά και Διδυμιώτες, «γέννημα θρέμμα», σήμερα διανύουν τις δεκαετίες των 60, 70 αλλά και των 80 χρόνων, θα συναντήσουν «μαθητές και μαθήτριες» των σχολείων τούς παππούδες και τις γιαγιάδες τους και θα δουν γραμμένα τα ονόματα των προπαππούδων τους τέσσερις, δηλαδή, γενιές πίσω.  Και ακόμη, τα παιδιά που γεννήθηκαν από το 2000 και μετά (21^ος αιώνας) θα γνωρίσουν το οικογενειακό τους δέντρο, επτά (6+1) γενεών!

Το πόνημά μας αποτελείται από πέντε (5) κεφάλαια και Παράρτημα πολύτιμων εγγράφων εκείνης της περιόδου.

Το πρώτο κεφάλαιο αναφέρεται στη λειτουργία του Σχολείου «Αρρένων» Ερμιόνης που στεγαζόταν στο «Καποδιστριακό» και λειτουργούσε ως μονοτάξιο κατά την περίοδο 1863-1869. Τα στοιχεία για τη χρονική αυτή περίοδο είναι πολλά. Επιπλέον διασώζεται και κατάλογος των εξετασθέντων μαθητών του 1866, τον οποίο και αντιγράψαμε. Το κεφάλαιο συμπληρώνεται από τα Νομοσχέδια και τα Νομοθετήματα εκείνων των χρόνων.

Το δεύτερο περιέχει στοιχεία της λειτουργίας του ανωτέρω Σχολείου τη 10/ετία 1870 – 1879 καθώς και άλλες ενδιαφέρουσες πληροφορίες. Το Σχολείο εξακολουθεί να στεγάζεται στο «Καποδιστριακό» και είναι μονοτάξιο, δηλαδή, ένας δάσκαλος διδάσκει και στις τέσσερις (4) τάξεις.

Στο τρίτο κεφάλαιο καταγράφεται η λειτουργία του την 20ετία 1880 – 1899. Στεγάζεται στο «Καποδιστριακό» και προάγεται σε 2/τάξιο, πιθανότατα από το 1892. Στη συνέχεια γίνεται αναφορά στις μεταρρυθμιστικές προσπάθειες των διαφόρων κυβερνήσεων για την αναβάθμιση της Εκπαίδευσης στη Χώρα.

Στο τέταρτο κεφάλαιο παρουσιάζονται δύο σημαντικά έγγραφα που αφορούν το σχολείο «Θηλέων» (Παρθεναγωγείο) Ερμιόνης. Το πρώτο υπογράφει ο συμπολίτης μας Υπουργός Παιδείας Γεώργιος Ι. Μίλησης και αναφέρεται στην άμεση ίδρυση δύο σχολείων Θηλέων, στην Ερμιόνη και τα Δίδυμα. Το δεύτερο είναι ένας πλήρης ονομαστικός κατάλογος των εξετασθέντων μαθητριών του έτους 1886. Ακολουθεί σύντομη επισκόπηση των Σχολείων Θηλέων του Κρανιδίου και των Διδύμων.

Στο πέμπτο και τελευταίο κεφάλαιο γίνεται αναφορά στο Δημοτικό Σχολείο των Διδύμων και τη λειτουργία του κατά το σχολικό έτος 1865 – 1866. Ήταν ο τελευταίος χρόνος που τα Δίδυμα ανήκαν στον Δήμο Ερμιόνης και το Σχολείο εκείνο αποτελούσε το δεύτερο σχολείο του ενιαίου Δήμου. Παρουσιάζεται, επίσης, ο σχετικός κατάλογος των μαθητών εκείνης της περιόδου.

Στο Παράρτημα περιέχονται φωτοτυπημένα σημαντικά έγγραφα, που αφορούν τα θέματα που περιλαμβάνονται στο βιβλίο και ικανοποιούν «την περιέργειαν» του αναγνώστη και το ενδιαφέρον του ερευνητή.

Τελικά, πιστεύουμε, πως το «ψάξιμο» στις πατρογονικές ρίζες επανορθώνει μυθοπλασίες, διασαφηνίζει αοριστολογίες και ασάφειες που έχουν παρεισφρήσει στη συλλογική μνήμη και μας φέρνει όλο και πιο κοντά στους δικούς μας ανθρώπους, που έζησαν τρεις αιώνες πριν από εμάς!

Περιεχόμενα

Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να το αναζητήσουν στις βιβλιοθήκες Κρανιδίου, Ερμιόνης και στην Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη.

Γιάννης Μ. Σπετσιώτης – Τζένη Δ. Ντεστάκου

«Τα  Δημοτικά Σχολεία του  Δήμου Ερμιόνης (1863 – 1899)»

Διαστάσεις: 17Χ24

Σελίδες: 172

ISBN:  978-618-83000-7-1