«η κόρη της Λασκαρίνας» | Καλομοίρα Αργυρίου – Κουμπή
Κυκλοφόρησε το νέο βιβλίο της Καλομοίρας Αργυρίου – Κουμπή, με τίτλο «η κόρη της Λασκαρίνας». Πρόκειται για ένα ιστορικό μυθιστόρημα με κεντρικό πρόσωπο την κόρη της Λασκαρίνας, Ελένη Μπούμπουλη.
Η Ελένη Μπούμπουλη μεγάλωσε στα δύσκολα χρόνια της Επανάστασης που καθόρισε και τη ζωή της. Η μοίρα της είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη μοίρα της Ελλάδας και τις ιστορικές εξελίξεις της εποχής, μ’ ένα τρόπο δραματικό.
Από τα Ορλωφικά, πολύ πριν γεννηθεί, μέχρι και την περίοδο του Όθωνα, τα γεγονότα εξυφαίνουν τις συνθήκες της δικής της ζωής και προδιαγράφουν την πορεία της.
Η Ελένη δεν είναι ηρωίδα. Δεν πολεμάει στα στρατόπεδα με ορατούς εχθρούς. Δίνει μέσα της τη δική της μάχη για να κρατηθεί όρθια και να μη χάσει τον εαυτό της στη λαίλαπα των περιστάσεων. Είναι μια νέα γυναίκα που διψάει για ζωή κι εισπράττει θάνατο…
Η Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα είχε αποκτήσει από τους δύο γάμους της 7 παιδιά. Τρία με το Δημήτριο Γιάννουζα (Γιάννο, Γεώργιο και Μάρω) και τέσσερα με το Δημήτριο Μπούμπουλη (Σκεύω, Ελένη, Ιωάννη και Νικόλαο).
Η φιλία της με τον Κολοκοτρώνη με τον οποίο συναντήθηκε λίγες μέρες πριν την πτώση της Τριπολιτσάς, όταν έφτασε έφιππη στο ελληνικό στρατόπεδο, οδήγησε στη συγγένεια μεταξύ τους με το γάμο των παιδιών τους, του Πάνου και της Ελένης. Κατά τη διάρκεια της πολιορκίας του Ναυπλίου, έγινε ο αρραβώνας τους και δυο μέρες μετά την πτώση του Ναυπλίου στα χέρια των Ελλήνων έγινε ο γάμος τους.
Ελένη Μπούμπουλη, Benjamin Mary. Δημοσιεύεται στο «Ελληνικές προσωπογραφίες (1840-1844)», εκδόσεις Λούσυ Μπρατζιώτη, Αθήνα 1992, σελ.40.
«η κόρη της Λασκαρίνας», το παραπάνω σχέδιο της Ελένης Μπούμπουλη, του Βέλγου διπλωμάτη Benjamin Mary, «ζωντάνεψε» στο εξώφυλλο του βιβλίου η Ελένη Κουμπή, φορώντας γιλέκο από τη συλλογή του Λυκείου Ελληνίδων, ενώ το φόρεμα είναι από τη συλλογή της συγγραφέως, η οποία και το δημιούργησε.
Στην πομπή των νικητών που μπήκαν στο Ναύπλιο, η Μπουμπουλίνα έφιππη συνοδευόταν από την κόρη της Ελένη και το γαμπρό της Πάνο που είχε οριστεί από τον Υψηλάντη Φρούραρχος Ναυπλίου. Μετά την κατάληψη του Παλαμηδιού, 30 Νοεμβρίου 1822, η Κυβέρνηση παραχώρησε στη Μπουμπουλίνα ένα από τα καλύτερα σπίτια του Ναυπλίου, όπου και εγκαταστάθηκε. Γυρνούσε στο Ναύπλιο και στον κάμπο έφιππη ως αμαζόνα ακολουθούμενη από πλήθος στρατιωτών κι επευφημείτο από τα πλήθη που την αποκαλούσαν «κυρά του Ναυπλίου».
Ο εμφύλιος που ακολούθησε ανέτρεψε τα πράγματα για τη Μπουμπουλίνα και την οικογένειά της που αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το κάστρο στις 13 Ιουνίου 1824 μαζί με το γαμπρό της Πάνο και την Ελένη. Με το ξέσπασμα του δεύτερου εμφυλίου πολέμου ο Πάνος εγκαταλείπει την πολιορκία των Πατρών κι έρχεται στην Τριπολιτσά. Εκεί στο σπίτι των Κολοκοτρωναίων διαμένει κι η σύζυγός του η Ελένη. Από τους στενούς συνεργάτες του Πάνου ήταν ο Θεοδωράκης Γρίβας, οπλαρχηγός της Ακαρνανίας που την εποχή αυτή πολεμούσε στο πλευρό του Πάνου κι ήταν αποκλεισμένος από του Κυβερνητικούς στην Τρίπολη.
Το Νοέμβριο του 1824 σκοτώνεται ο Πάνος Κολοκοτρώνης σε ηλικία 24 ετών και η Ελένη μένει χήρα σε ηλικία 17 ετών. Η Ελένη δεν είχε αποκτήσει παιδιά από το γάμο της με τον Πάνο Κολοκοτρώνη. Μετά το θάνατο του Πάνου, ο Κολοκοτρώνης δεν ήθελε να αφήσει τη νύφη του να επιστρέφει στο σπίτι της μητέρας της στις Σπέτσες και να ξαναπαντρευτεί, αλλά ήθελε να την παντρέψει με όποιον αυτός έκρινε. Η Ελένη τότε άφησε το σπίτι των Κολοκοτρωναίων κι έφυγε στις Σπέτσες στη μητέρα της, χωρίς να πάρει μαζί της την προίκα της.
Ήδη κι ενώ ακόμα ζούσε ο Πάνος, οι φήμες στην Πελοπόννησο οργίαζαν για δεσμό της Ελένης με το Θεοδωράκη Γρίβα. Μόλις έξι μήνες μετά το θάνατο του Πάνου, το Μάιο του 1825, η 18χρονη Ελένη, με τη συγκατάθεση της μητέρας της Λασκαρίνας Μπουμπουλίνας, παντρεύτηκε το Γρίβα, ο οποίος τότε ήταν 28 ετών…
Στον πρόλογο του βιβλίου γραφεί η συγγραφέας:
Η ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης περιλαμβάνει μορφές ηρωικές, που επέλεξαν το δρόμο του αγώνα και της θυσίας. Κοντά σ’ αυτές τις ηρωικές μορφές, υπάρχει ένα πλήθος απλών ανθρώπων, που χωρίς να το έχουν επιλέξει, βίωσαν τις συνέπειες κι αποτέλεσαν τις παράπλευρες απώλειες αυτού του πολέμου.
Η Λασκαρίνα είναι γνωστό ιστορικό πρόσωπο, είναι η Μπουμπουλίνα, «η μεγάλη κυρά», που διαβαίνει στεριές και θάλασσες για να κερδίσει αυτό που πρέπει στην πατρίδα της, η γυναίκα που τρέχει μπροστά απ’ τα στερεότυπα της εποχής της, αναλαμβάνοντας ρόλο μπροστάρισσας στην Ελληνική Επανάσταση.
Η Ελένη, είναι η κόρη της Λασκαρίνας, που μεγαλώνει στα μετόπισθεν αυτής της Επανάστασης που καθορίζει τη ζωή της. Η δική της μοίρα είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη μοίρα της Ελλάδας και τις ιστορικές εξελίξεις της εποχής, μ’ ένα τρόπο δραματικό. Από τα Ορλωφικά, πολύ πριν γεννηθεί, μέχρι και την περίοδο του Όθωνα, τα γεγονότα εξυφαίνουν τις συνθήκες της δικής της ζωής και προδιαγράφουν την πορεία της.
Στα δεκαπέντε της είναι η γυναίκα του Πάνου Κολοκοτρώνη ίσως του πιο μορφωμένου άντρα της Ελληνικής Επανάστασης και ο πιο άξιου να κυβερνήσει την Ελλάδα – και η νύφη του Γέρου του Μοριά. Στα δεκαεπτά της είναι η χήρα του Πάνου Κολοκοτρώνη.
Ο δεύτερος γάμος της με το Θεοδωράκη Γρίβα, γίνεται αιτία, στον εμφύλιο που μαίνεται ακόμα, ν’ αλλάξει στρατόπεδο ο άντρας της και να συγκρουστεί με τον Κολοκοτρώνη, με αφορμή την προίκα της που δεν επέστρεφε. Η σύγκρουση αυτή, λίγο έλειψε ν’ αποβεί μοιραία ακόμα και για την εξέλιξη της Επανάστασης.
«η κόρη της Λασκαρίνας» | Καλομοίρα Αργυρίου – Κουμπή
Ζώντας πλάι στις τόσο σημαντικές αυτές προσωπικότητες που έπαιξαν πρωταγωνιστικό ρόλο στις ιστορικές εξελίξεις της εποχής, έρχεται μπροστά στα γεγονότα που αφορούν όχι μόνο στις μάχες με τους Τούρκους, αλλά και στον εμφύλιο που ξεσπά ανάμεσα στους Έλληνες, που αλληλοεξοντώνονται για τη νομή της εξουσίας, ενώ ταυτόχρονα πολεμούν να ελευθερώσουν την πατρίδα και γίνεται θεατής σε μια από τις πιο δραματικές εξελίξεις, της οποίας θύμα υπήρξε ο άξιος γιος του Κολοκοτρώνη, ο άντρας της, ο Πάνος.
Δαγκεροτυπία του 19ου αιώνα που απεικονίζει τον Θεόδωρο Γρίβα. Ο Θ. Γρίβας με καταγωγή από τα Επτάνησα παντρεύτηκε σε δεύτερο γάμο την χήρα του Πάνου Κολοκωτρόνη, Έλένη, κόρη της Λασκαρίνας Μπουμπουλίνας και του Δημητρίου Μπούμπουλη. Συλλογή Μουσείου Μπουμπουλίνας, Σπέτσες.
Κοντά στο Γρίβα, το δεύτερο άντρα της, που ελέγχει ως στρατηγός και φρούραρχος του Ναυπλίου την κατάσταση και τους στρατούς του Μοριά και της Ρούμελης, παρακολουθεί απ’ το Ναύπλιο, όπου κατοικεί με την οικογένειά της, τις μεγάλες αλλαγές που έρχονται με τη μετάβαση απ’ την εποχή της Τουρκοκρατίας στα χρόνια του Καποδίστρια, τη δολοφονία του, τον ερχομό του Όθωνα κι όλο το διάστημα της Αντιβασιλείας, μέχρι τη μεταφορά της Πρωτεύουσας στην Αθήνα.
Η ιστορική αφήγηση που παρεμβάλλεται είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την όλη πορεία της υπόθεσης του βιβλίου, που είναι η ζωή της Ελένης. Τα πραγματικά γεγονότα της ζωής της, είναι τόσο ενδιαφέροντα και δραματικά, που η μυθοπλασία στο έργο αυτό περιορίζεται στις μικρές λεπτομέρειες, ενώ το βασικό κορμό τον αποτελεί η πραγματική ιστορία, τόσο της ζωής της Ελένης, όσο και της Ελλάδας και μάλιστα με παράθεση γεγονότων που παραμένουν άγνωστα στους πολλούς κι αποτελούν είτε ένδοξες, είτε μελανές σελίδες της ιστορίας, όπως αυτές του εμφύλιου αλληλοσπαραγμού.
Η αφήγηση της καθημερινότητας των ηρώων του βιβλίου, περιέχει όχι μόνο το ιστορικό πλαίσιο, αλλά και πληροφορίες λαογραφικού ενδιαφέροντος, που αφορούν στα έθιμα, στις ενδυματολογικές συνήθειες, στις δοξασίες και στα τραγούδια των ανθρώπων, στο συγκεκριμένο χώρο και χρόνο.
Οι ιστορικές πληροφορίες αντλήθηκαν από πρωτογενείς και δευτερογενείς πηγές, από αρχεία των οικογενειών των Σπετσών και από την αφήγηση του αείμνηστου Φίλιππου Δεμερτζή-Μπούμπουλη, απογόνου της οικογένειας, ο οποίος αφιέρωσε τη ζωή του στην προβολή της ζωής και της δράσης της ηρωίδας Λασκαρίνας Μπουμπουλίνας κι αισθανόταν πικρία από την παραχάραξη της ζωής της, ακόμα κι όταν γινόταν στο πλαίσιο της μυθοπλασίας χωρίς ιστορικές αξιώσεις.
Η Ελένη δεν είναι ηρωίδα. Είναι μια τραγική φυσιογνωμία που διψάει για ζωή και εισπράττει θάνατο.
Η ηρωίδα μητέρα της δεν καθορίζει μόνο τη μοίρα της και τη θέση της στην ασταθή ελληνική κοινωνία της εποχής, που αγωνίζεται να βρει το βηματισμό της, αλλά κυρίως καθορίζει την οπτική της μ’ ένα τρόπο που την προσδιορίζει ως «κόρη της Λασκαρίνας».
Περιεχόμενα
- Πρόλογος
- Η γέννηση της Ελένης
- Η γιαγιά Σκεύω
- Η οικογένεια της Λασκαρίνας
- Τα πρώτα χρόνια της Λασκαρίνας – Τα Ορλωφικά
- Στις Σπέτσες
- Ο γάμος της Σκεύως
- Ο γάμος της Λασκαρίνας με το Γιάννουζα
- Ο θάνατος του Γιάννουζα.
- Ο γάμος της Λασκαρίνας με το Μπούμπουλη
- Με το Μπούμπουλη στις θάλασσες
- Ο Θάνατος του Μπούμπουλη
- Η Λασκαρίνα στα ηνία της ναυτικής επιχείρησης
- Η μύηση στη Φιλική Εταιρεία
- Η ναυπήγηση του Αγαμέμνονα – Ο αφορισμός
- Προετοιμάζοντας την Επανάσταση
- Οι Σπέτσες Επαναστατούν
- Στο Ναύπλιο & το Άργος
- Η Λασκαρίνα στην άλωση της Τριπολιτσάς
- Η Λασκαρίνα διαπραγματεύεται & σώζει το χαρέμι του Χουρσίτ
- Στις Σπέτσες, μετά από καιρό
- Η ναυμαχία των Σπετσών
- Το Ναύπλιο στα χέρια των Ελλήνων
- Η εγκατάσταση της Λασκαρίνας στο Ναύπλιο
- Το συμπεθεριό με τον Κολοκοτρώνη
- Ο γάμος της Ελένης με τον Πάνο
- Ο εμφύλιος
- Το συμπεθεριό του Κολοκοτρώνη με τους Δεληγιάννηδες
- Η Β’ Εθνοσυνέλευση του Άστρους
- Η δεύτερη φάση του εμφυλίου
- Η γνωριμία με το Γρίβα
- Ο θάνατος του Πάνου
- Χήρα με τους Κολοκοτρωναίους
- Στο Ναύπλιο στο σπίτι του Κολοκοτρώνη
- Η σκληρή φάση του εμφυλίου
- Η φυγή στις Σπέτσες
- Η Λασκαρίνα στην Ύδρα
- Ο γάμος με το Γρίβα – Η αμνηστία
- Πολεμώντας τον Ιμπραήμ
- Με το Γρίβα στο Ναύπλιο
- Ο θάνατος της Λασκαρίνας
- Η Καρλελιτική αδελφότητα
- Η «Καρτερία στο Ναύπλιο» – Η μητρότητα
- Η διεκδίκηση της προίκας της Ελένης
- Η πρόταση του Ιμπραήμ
- Το νέο συμπεθεριό του Κολοκοτρώνη
- Με τη Γιαέρ
- Η οριστική ρήξη του Γρίβα με τον Κολοκοτρώνη
- Η ζήλεια του Γρίβα
- Ο θάνατος του Καποδίστρια
- Η άφιξη του Όθωνα
- Η νοσταλγία για τις Σπέτσες
- Η αντιβασιλεία
- Καταστέλλοντας την Επανάσταση στη Μάνη
- Η δίκη του Κολοκοτρώνη
- Οι λογισμοί της Ελένης για το παρελθόν
- Η ζωή στο Οθωνικό Ναύπλιο
- Αποχαιρετώντας το Ναύπλιο
- Στην Περατιά
- Ο Γρίβας καταπνίγει τη στρατιωτική εξέγερση του 1836
- Η δίκη του Γρίβα – Η εξορία
- Το πορτραίτο
- Η μοναξιά στην κούλια
- Το τέλος
Καλομοίρα Αργυρίου- Κουμπή
Καλομοίρα Αργυρίου- Κουμπή
Η Καλομοίρα Αργυρίου- Κουμπή μεγάλωσε στις Σπέτσες και αποφοίτησε από το εξατάξιο Γυμνάσιο Σπετσών. Σπούδασε Θεολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, το 1988 διορίστηκε ως καθηγήτρια Μέσης εκπαίδευσης, ενώ από το 1985 υπηρέτησε σε διάφορα Σχολεία της Πελοποννήσου και των Σπετσών.
Από το 2004 μέχρι το 2018 υπηρέτησε με απόσπαση ως προϊσταμένη στο Ιστορικό Αρχείο Σπετσών, το οποίο επί των ημερών της εμπλουτίστηκε και οργανώθηκε. Δημιούργησε το «Σπετσιώτικο σπίτι», ένα άτυπο λαογραφικό μουσείο.
Έχει εκδώσει κι έχει δημοσιεύσει πολλές μελέτες κι άρθρα. Είναι υποψήφια διδάκτωρ της αρχειονομίας στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο. Από το 2011 ως το 2019 ασχολήθηκε με τα κοινά, ως εκλεγμένη Δημοτική Σύμβουλος κι επικεφαλής της Αντιπολίτευσης στο Δήμο Σπετσών. Είναι πρεσβυτέρα του π. Ανδρέα Κουμπή και μητέρα της Ελένης Κουμπή.
Καλομοίρα Αργυρίου – Κουμπή
«η κόρη της Λασκαρίνας»
Σχήμα: 14Χ21
Σελίδες: 400
Σπέτσες 2021
ISBN:978-618-83253-5-7
ΑΡΓΟΛΙΚΗ ΑΡΧΕΙΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ 
Σχολιάστε