Ο θεσμός των σχολείων «πίστης» (Faith Schools) στο εκπαιδευτικό σύστημα του Ηνωμένου Βασιλείου – Οργάνωση, προγράμματα σπουδών και αξιολόγηση της πρότασης ένταξης του θεσμού στο Ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα – Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Θεολογική Σχολή. Θεοδώρα – Κωνσταντίνα Παπαδημητρίου.
Δημοσιεύουμε στις «Πανεπιστημιακές Εργασίες», μια ενδιαφέρουσα Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία της Αργείας Θεολόγου κας Θεοδώρας – Κωνσταντίνας Παπαδημητρίου με θέμα:
«Ο θεσμός των σχολείων «πίστης» (Faith Schools) στο εκπαιδευτικό σύστημα του Ηνωμένου Βασιλείου – Οργάνωση, προγράμματα σπουδών και αξιολόγηση της πρότασης ένταξης του θεσμού στο Ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα».
Η εργασία ασχολείται με τις προθέσεις και κυρίως τις επιλογές της ηγεσίας, πολιτικής και εκκλησιαστικής, και την εκπαιδευτική πολιτική που εφαρμόσθηκε στα Σχολεία Πίστης του Ηνωμένου Βασιλείου. Ερευνά όχι μόνο το θεωρητικό πλαίσιο λειτουργίας τους, αλλά αποτυπώνει επιπλέον τις απόψεις, τις στάσεις και τα αποτελέσματα αυτής της πολιτικής, των ηγετικών προσωπικοτήτων των θρησκευτικών κοινοτήτων και της Πολιτείας που ενεπλάκησαν στη διαμόρφωση αυτής. Απαραίτητη κρίθηκε η διερεύνηση και άλλων παραγόντων όπως η θρησκευτική ταυτότητα του κάθε σχολείου πίστης, η περιοχή στην οποία δραστηριοποιείται όπως και οι απόψεις που έχουν δημοσιευτεί στον Βρετανικό τύπο για τα ενεργά σχολεία πίστης.
Μπροστά στις κοινωνικές, πολιτικές, οικονομικές, θρησκευτικές και εκπαιδευτικές αλλαγές και μετεξελίξεις, ο σημερινός άνθρωπος οφείλει να καλλιεργεί την ευελιξία και την προσαρμοστικότητά του, ώστε να καθίσταται ικανός να αντιμετωπίσει τις ποικίλες προκλήσεις και τα καινούργια δεδομένα. Στον τομέα της πρωτοβάθμιας αλλά και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, έχει γίνει αντιληπτή η απαίτηση επαγρύπνησης και επικαιροποίησης των γνώσεων, ικανοτήτων, δεξιοτήτων και ο ρόλος της σχολικής εκπαίδευσης κρίνεται σήμερα ως καταλυτικός. Σε ένα τέτοιο πλαίσιο μαθητές που για διαφόρους λόγους αντιμετωπίζουν κοινωνική περιθωριοποίηση, στιγματισμό, δυσκολίες στη φοίτηση, δυσμενείς βιοτικές συνθήκες και οικονομική ένδεια, έχουν βρεθεί στο περιθώριο με αποτέλεσμα την ελλιπή φοίτηση ή την οριστική διακοπή των σπουδών τους.
Η Εκκλησιαστική εκπαίδευση είναι ένα ιστορικό αλλά ταυτόχρονα ζωντανό μέρος της εκπαίδευσης στην Ελλάδα. Έχοντας ιστορία άνω των δύο αιώνων και δεδομένης της επικράτησης της Ορθόδοξης Ανατολικής Εκκλησίας στον ελλαδικό χώρο, η Εκκλησιαστική εκπαίδευση έπαιξε ρόλο στην εκπαίδευση των Ελλήνων, άλλοτε σημαντικό και άλλοτε ελλειμματικό. Η πολιτική ηγεσία αλλά και η εκκλησιαστική ηγεσία, σηματοδότησαν την πολιτική-εκκλησιαστική κατεύθυνση που ακολούθησε όλα αυτά τα χρόνια η εκπαίδευση στην Ελλάδα.
Σκοπός της έρευνας μας είναι να αποδείξει πως υπάρχει η δυνατότητα υπέρβασης των δυσχερειών και της παροχής μιας ουσιαστικής ευκαιρίας στην προσωπική, κοινωνική και εκπαιδευτική αναβάθμιση των μαθητών που δίνεται μέσω της ίδρυσης των Σχολείων Πίστης (Faith Schools) στην Ελλάδα. Τα Σχολεία Πίστης εντάσσονται στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς ένας από τους βασικούς σκοπούς τους είναι η αντιμετώπιση της κοινωνικής συνοχής. Αντικείμενο αυτής της μεταπτυχιακής εργασίας είναι η διερεύνηση της λειτουργίας των σχολείων πίστης μέσα στο εκπαιδευτικό σύστημα του Ηνωμένου Βασιλείου. Μέσω της μελέτης του τρόπου οργάνωσης, της αποτελεσματικότητάς τους ως προς την απόκτηση γνώσεων, δεξιοτήτων, ικανοτήτων και των προγραμμάτων σπουδών θα οδηγηθώ στην αξιολόγηση της πρότασης ένταξης αυτού του θεσμού στο Ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα.
Πιο συγκεκριμένα, η παρούσα εργασία ασχολείται με τις προθέσεις και κυρίως τις επιλογές της ηγεσίας, πολιτικής και εκκλησιαστικής, και την εκπαιδευτική πολιτική που εφαρμόσθηκε στα Σχολεία Πίστης του Ηνωμένου Βασιλείου. Ερευνά όχι μόνο το θεωρητικό πλαίσιο λειτουργίας τους, αλλά αποτυπώνει επιπλέον τις απόψεις, τις στάσεις και τα αποτελέσματα αυτής της πολιτικής, των ηγετικών προσωπικοτήτων των θρησκευτικών κοινοτήτων και της Πολιτείας που ενεπλάκησαν στη διαμόρφωση αυτής. Για την εκπλήρωση του σκοπού μου, απαραίτητη κρίθηκε η διερεύνηση και άλλων παραγόντων όπως η θρησκευτική ταυτότητα του κάθε σχολείου πίστης, η περιοχή στην οποία δραστηριοποιείται όπως και οι απόψεις που έχουν δημοσιευτεί στον Βρετανικό τύπο για τα ενεργά σχολεία πίστης.
Τα ερευνητικά ερωτήματα που τίθενται είναι ποιά είναι η ταυτότητα των Σχολείων πίστης του Ηνωμένου Βασιλείου και ποιό είναι το πλαίσιο λειτουργίας τους μέσα στο Βρετανικό εκπαιδευτικό σύστημα, η σχέση των επίσημων θρησκευτικών κοινοτήτων -[1]Κράτους, ερευνάται η αποτελεσματικότητά των στόχων που ορίζονται από το νομικό πλαίσιο λειτουργίας τους, ο χαρακτήρας και η αποστολή αυτών των σχολείων μέσα στην σύγχρονη Βρετανική κοινωνία, το προφίλ των εκπαιδευτικών στελεχών σε σχέση με τις απαιτήσεις αυτού του ειδικού τύπου σχολείου και κατά πόσον τα κριτήρια επιλογής των μαθητών και μαθητριών, λειτούργησαν προς όφελος των ιδίων και των σκοπών ίδρυσης και λειτουργίας των Σχολείων Πίστης του Ηνωμένου Βασιλείου. Τέλος, αποτιμάται το σύνολο των πολιτικών και πρακτικών, κατά πόσον αυτές πέτυχαν τους στόχους τους αποτυπώνοντας τη σημερινή κατάσταση και το όραμα των ηγετών των θρησκευτικών κοινοτήτων στο Ηνωμένο Βασίλειο. Μέσω της έρευνας αυτής επιδιώκεται ο επανακαθορισμός της ίδιας της έννοιας της Εκκλησιαστικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα, ακόμη και των θεωρητικών εννοιών που την αφορούν. Νέοι ερευνητές ίσως ασχοληθούν διεξοδικότερα με το «ηγείσθαι» και το «πράττειν» στην ειδικού σκοπού εκπαίδευση, όπως είναι η εκκλησιαστική.
Πιο αναλυτικά, η παρούσα εργασία αποτελείται από τρία κεφάλαια. Το πρώτο κεφάλαιο έχει ως θέμα τα σχολεία πίστης του Ηνωμένου Βασιλείου και τη λειτουργία τους. Αρχικά, επιχειρείται μια σύντομη ιστορική αναδρομή στην ίδρυσή τους, στη συνέχεια παρουσιάζονται οι πέντε βασικοί τύποι κρατικών σχολείων πίστης μέσα στο ευρύτερο Βρετανικό εκπαιδευτικό σύστημα και ακολούθως μελετούνται τα Αγγλικανικά, τα Μουσουλμανικά, τα Ινδουιστικά, τα Εβραϊκά και τα Καθολικά σχολεία πίστης. Αντικείμενο έρευνας αποτελεί το πλαίσιο λειτουργίας τους καθώς και τα επιχειρήματα υπέρ και κατά της ύπαρξής τους. Τα κείμενα στα οποία στηρίζομαι για την άντληση πληροφοριών για τα Faith Schools στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι βασικά κείμενα και για αυτόν τον λόγο αναλύω διεξοδικά το περιεχόμενο τους. Είναι βασικά γιατί απηχούν απόψεις εκπροσώπων και μελετητών των θρησκευτικών κοινοτήτων στις οποίες λειτουργούν αυτά τα σχολεία και με τις αναλύσεις και τις προτάσεις που διατυπώνουν επιθυμούν τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας αυτών των σχολείων. Ο ρόλος της κατήχησης μέσα στα σχολεία πίστης εμφανίζεται πρωταγωνιστικός και το μέλλον τους στη Βρετανία φαίνεται ξεκάθαρο. Συνεχίζουν, μετά από πολλούς αιώνες, να παίζουν βασικό ρόλο στην εκπαίδευση των Βρετανών μαθητών και ευρύτερα μέσα στο σύγχρονο Βρετανικό εκπαιδευτικό σύστημα.
Το δεύτερο κεφάλαιο αναφέρεται στο ρόλο που ενδέχεται να έχουν οι Εκκλησίες στην εκπαίδευση της τρίτης χιλιετίας. Διαφωτιστική είναι η σχετική έκθεση «Ο δρόμος προς τα εμπρός: Τα σχολεία της Εκκλησίας της Αγγλίας στη νέα Χιλιετία» την οποία μελέτησα εκτενώς. Βασικά θέματα διαλόγου αποτελούν το σχολικό χριστιανικό ήθος, η χριστιανική ηθική, η μορφή των μελλοντικών σχολείων πίστης και η βέλτιστη κατάρτιση του εκπαιδευτικού προσωπικού.
Στο τρίτο κεφάλαιο επιχειρώ να αξιολογήσω την πρόταση ένταξης του θεσμού των σχολείων πίστης στο Ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, συνεκτιμώντας τα στοιχεία που συνέλεξα από την έρευνά μου. Κάνω μια συνοπτική αναφορά στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα αναφορικά με το θέμα της ήδη λειτουργίας εκκλησιαστικών σχολείων στη χώρα μας, προκειμένου να εισαχθεί ο αναγνώστης/αναγνώστρια της εργασίας μου στην ελληνική εκπαιδευτική πραγματικότητα, έτσι ώστε να είναι κατανοητή η σημασία της πρότασης μου για ίδρυση και λειτουργία και στην Ελλάδα Faith Schools, σύμφωνα με το πρότυπο των Faith Schools των θρησκευτικών κοινοτήτων του Ηνωμένου Βασιλείου. Στη συνέχεια επισημαίνω το ρόλο που παίζει ο παράγοντας του κρατικού συγκεντρωτισμού και η εφαρμογή της εθνικής εκπαιδευτικής πολιτικής στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα ώστε να γεφυρωθούν όσα αναφέρθηκαν στα προηγούμενα κεφάλαια με αυτά που συμπεριλαμβάνει η πρόταση μου. Κατανοώ από την αρχή ότι το θέμα είναι σύνθετο και πολυπαραγοντικό και χρήζει παρακολούθησης και μελέτης. Κατά τη γνώμη μου αξίζει να ερευνηθεί καθώς θα έχει επίδραση στο Ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα γιατί θα αναβαθμίσει τα πρότυπα εκπαιδευτικών υπηρεσιών και θα συμβάλλει στην ανταγωνιστικότητα και την εκπαιδευτική ποικιλομορφία…
* Οι επισημάνσεις με έντονα γράμματα και οι εικόνες που συνοδεύουν το κείμενο οφείλονται στην Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη.
Για την ανάγνωση ολόκληρης της Διπλωματικής Εργασίας πατήστε διπλό κλικ στον παρακάτω σύνδεσμο: Ο θεσμός των σχολείων «πίστης» (Faith Schools) στο εκπαιδευτικό σύστημα του Ηνωμένου Βασιλείου
Σχολιάστε