Feeds:
Δημοσιεύσεις
Σχόλια

Posts Tagged ‘Ψηφιακές Συλλογές’

Έγγραφα Επιστράτευσης της Επαρχίας Ναυπλίου το 1825 και η θυσία στο Μανιάκι  – Αντώνης Δ. Ξυπολιάς, Ιστοριοδίφης, Εταιρεία Πελοποννησιακών Σπουδών, τόμος ΛΒ’ – 2022.


 

Γρηγόριος Δικαίος (Παπαφλέσσας). Έργο του Διονυσίου Τσόκου, Αθήνα, Εθνικό Ιστορικό Μουσείο.

Το καλοκαίρι του 1824 κυκλοφορούσαν έντονα οι φήμες ότι ο αιγυπτιακός στόλος του Μεχμέτ Αλή με 200 πλοία και 12.000 οπλίτες ήταν έτοιμα να αποπλεύσουν από την Αλεξάνδρεια με προορισμό τα νησιά των Σπετσών και της Ύδρας. Αρχές Ιουλίου 1824 η Διοίκηση εν μέσω εμφυλίων διαιρέσεων και συγκρούσεων υποχρεώθηκε να λάβει μέτρα ασφαλείας των Σπετσών και ο Υπουργός Εσωτερικών Γρηγόριος Δικαίος διέταξε στρατιωτικά σώματα από τις επαρχίες Άργους και Κυνουρίας με αρχηγούς τους Δημήτρη Τσώκρη και Παναγή Ζαφειρόπουλο, αντίστοιχα με 200 οπλίτες ο καθένας, να κινήσουν προς το νησί των Σπετσών.

Διατάχθηκε επίσης και η επαρχία Ναυπλίου με 200 στρατιώτες υπό την ηγεσία των Μήτρου Λυγουριάτη, Αναγνώστη Κακάνη και Αναγνώστη Τασόπουλου να κινήσουν για τις Σπέτσες και υπό τις οδηγίες του Νικηταρά να προκαταλάβουν κατάλληλες θέσεις, που θα εμπόδιζαν την αναμενόμενη εχθρική απόβαση στο νησί. Ανάλογες διαταγές εκδόθηκαν και για την Ύδρα. Οι διαταγές όμως της Διοίκησης συνάντησαν δυσκολίες στην υλοποίησή τους και δεν εκτελέσθηκαν. Οι εμφύλιες διαιρέσεις είχαν δηλητηριάσει την υπακοή και την συνοχή στις τάξεις των στρατιωτικών.

[…] Ο αναμενόμενος στόλος των Αιγυπτίων υπό τον Ιμπραήμ πασά – γιό του Μεχμέτ Αλή – είχε φθάσει ανενόχλητος στον Μεσσηνιακό κόλπο και ξημερώματα της 10ης Φεβρουαρίου 1825 εμφανίσθηκε ανοικτά της Σαπιέντζας, απέναντι από τα φρούρια της Μεθώνης και Κορώνης. Ένα ψαροκάικο από την Κορώνη μέτρησε πενήντα δύο εχθρικά πλοία και ενημέρωσε τις αρχές. Οι πληροφορίες έφθασαν αμέσως και στην Διοίκηση στο Ναύπλιο, που έστειλε ταχέως σειρά διαταγών για να κινηθούν κατάλληλα στρατεύματα προς τον Μεσσηνιακό κόλπο.

Την 12η Φεβρουαρίου το Εκτελεστικό έγραφε στο Υπουργείο Πολέμου ότι ο εχθρικός στόλος έφθασε στον Μοθοκόρωνα και ήταν ενδεχόμενο η απόβαση να γίνει στα εκεί παράλια η ακόμη και στην περιοχή της Πάτρας, αφού δεν υπήρχε κάποια σίγουρη πληροφορία. Το Υπουργείο έπρεπε να διαβιβάσει αμέσως ανάλογες διαταγές στους αρχηγούς των στρατευμάτων, που θα έπρεπε να αποτρέψουν την απόβαση του εχθρού, προκαταλαμβάνοντας τις αναγκαίες θέσεις.

Προσωπογραφία του αγωνιστή Βάσου Μαυροβουνιώτη (1797-1847). Λάδι σε μουσαμά, έργο του Νικηφόρου Λύτρα, Μουσείο Μπενάκη.

Διαταγές των πρώτων ημερών στάλθηκαν από τον Πρόεδρο του Εκτελεστικού Γεώργιο Κουντουριώτη στους στρατηγούς αδελφούς Νικόλαο και Παναγιώτη Γιατράκο και στον Βάσο Μαυροβουνιώτη στα Κοντοβούνια, οι οποίοι έπρεπε να αποτρέψουν την εχθρική απόβαση στα παράλια του Μοθοκόρωνα. Στους στρατηγούς αυτούς έγραφε ότι είχαν ήδη ενημερωθεί και οι πρόκριτοι Ύδρας και Σπετσών να βάλουν στα πανιά των πολεμικών «τις προσδιορισθείσες μοίρες» και να κινήσουν αμέσως με κατεύθυνση τον Μεσσηνιακό κόλπο.

Έγγραφα στάλθηκαν τις ίδιες ημέρες και στους δημογέροντες του Νεοκάστρου με σκοπό να τους καθησυχάσουν από την παρουσία των εχθρικών δυνάμεων, υπογραμμίζοντάς τους το αξιόμαχο των πελοποννησιακών στρατευμάτων και ιδιαίτερα των 12.000 Ρουμελιωτών, που θα ματαίωναν τα σχεδια του εχθρού.

Επιστολή επίσης του Προέδρου Κουντουριώτη τους έγραφε ότι 4.000 στρατιώτες «από την αρμάδα της Κυβερνήσεως» υπό την οδηγία των έμπειρων στρατηγών Βάσου Μαυροβουνιώτη, Κίτσου Τζαβέλα και Γιατράκου είναι έτοιμοι να κινηθούν προς την περιοχή, όπως και τα ελληνικά πλοία, που «θέλει εξολοθρευθούν καθώς και άλλοτε αυτοί οι αράπηδες καθότι ετόλμησαν να πατήσουν τα ιερά εδάφη…».

Ακολούθησε η απόβαση των Αιγυπτίων στη Μεθώνη, όπου και εκτός του φρουρίου στήθηκαν τουλάχιστον εξακόσιες σκηνές. Οι πρώτες πληροφορίες από τον Γενικό Αστυνόμο Νεοκάστρου και Μεθώνης Ν. Τζικλητήρα ανέφεραν ότι αποβιβάστηκαν «4.000 στρατιώτες, από τους οποίους τετρακόσιοι ιππείς» με 18 κανόνια μπρούτζινα του κάμπου και 3 η 4 «μουρτάρια», ενώ τα καράβια του Ιμπραήμ κίνησαν για την Κρήτη για να φέρουν 12.000 ακόμη στρατιώτες. Ο ίδιος ο Ιμπραήμ φώναξε έναν Κεφαλλονίτη καραβοκύρη και τον ρώτησε που είναι ο Κολοκοτρώνης, ο Οδυσσέας και άλλοι και απόρησε όταν έμαθε ότι είναι στο Ναύπλιο. Την 3η ώρα της ίδιας ημέρας και υπό ραγδαία βροχή μονάδα του εχθρικού ιππικού κινήθηκε προς διερεύνηση της περιοχής μέχρι τον Άγιο Ηλία στα Χίλια Χωριά, όπου προέβη και στην αρπαγή τροφίμων, «επήραν μία στάνην και δύο βόδια…». Τα χωριά άδειασαν, ο κόσμος έφυγε. (περισσότερα…)

Read Full Post »

Έλληνες ναυτικοί στην Εθνική Αντίσταση 1941-1945. Οι μυστικές οργανώσεις, οι αγώνες και οι θυσίες για την ελευθερία της πατρίδας – Έρευνα & κείμενο: Τίτος Αθανασιάδης & Ιωάννης Μαραγκουδάκης


 

Μία από τις λιγότερο γνωστές στο ευρύ κοινό σελίδες της Ελληνικής Ιστορίας αφορά στους αγώνες και στις θυσίες σε αίμα στελεχών του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού, του Λιμενικού Σώματος και του Εμπορικού Ναυτικού στα πλαίσια της Εθνικής Αντίστασης των Ελλήνων, κατά των Γερμανών και Ιταλών κατακτητών της περιόδου 1941-1945.

Κοντόπουλος Ιωάννης. Υποπλοίαρχος Π.Ν στα υποβρύχια, 48 ετών. Συνελήφθη από τους Ιταλούς την 8η Σεπτεμβρίου 1942. Καταδικάστηκε σε θάνατο από ιταλικό στρατοδικείο. Εκτελέστηκε την 4η Ιανουαρίου 1943.

Αναφέρεται ως καταληκτική ημερομηνία της συμμετοχής των Ελλήνων ναυτικών στον αντιστασιακό αγώνα κατά του Άξονα ο Μάιος του 1945 και όχι Οκτώβριος του 1944 που οι Γερμανοί ναζί απεχώρησαν από την Ελλάδα, διότι μέχρι την ήττα της Γερμανίας από τους συμμάχους, Έλληνες αντιστασιακοί αξιωματικοί και υπαξιωματικοί του Πολεμικού Ναυτικού κυρίως, αλλά και του Λιμενικού Σώματος και του Εμπορικού Ναυτικού μετείχαν σε συμμαχικές ναυτικές αντιστασιακές επιχειρήσεις ή βρίσκονταν αιχμάλωτοι ή όμηροι σε γερμανικά στρατόπεδα συγκέντρωσης, στην Αυστρία και το Γ’ Ράιχ.

Η εντός της ελληνικής επικράτειας αντίσταση των στελεχών του Ελληνικού Π.Ν, αναπτύχθηκε παράλληλα με τη δράση των 210 αξιωματικών, 434 υπαξιωματικών και 2.944 ναυτών που επιβαίνοντες 16 πολεμικών σκαφών του ελληνικού στόλου, ανεχώρησαν κατά το τρίτο δεκαήμερο του Απριλίου 1941 για την Αίγυπτο, από όπου συνέχισαν τον αγώνα κατά του Γ’ Ράιχ και της φασιστικής Ιταλίας, στη Μεσόγειο, τον Ατλαντικό και τον Ινδικό ωκεανό.

Η μετάβαση του ελληνικού στόλου στη Μέση Ανατολή, μετά την εισβολή των Γερμανών στην Ελλάδα και τη συνθηκολόγηση ελαχίστων επίορκων αξιωματικών, παρά την απόφαση της ελληνικήςκυβέρνησης να μην συνθηκολογήσουν αλλά να συνεχίσουν τον πόλεμο, απετέλεσε μέγα ιστορικό γεγονός του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Καμία άλλη χώρα – σύμμαχος της Αγγλίας – δεν έμεινε τόσο καιρόσταθερή στην υπόθεση της Ελευθερίας και της Δημοκρατίας όσο ηΕλλάδα, κατά την κρίσιμη εκείνη περίοδο.

Η έρευνά μας αναφέρεται στους αξιωματικούς και βαθμοφόρους του Π.Ν και Λ.Σ αλλά και στους απλούς ανθρώπους της θάλασσας που ίδρυσαν ή συμμετείχαν στις αντιστασιακές οργανώσεις στην κατεχόμενη Ελλάδα και που οι περισσότεροι πλήρωσαν με τη ζωή τους τον αγώνα αυτόν για την ελευθερία μας. (περισσότερα…)

Read Full Post »

Γεράσιμος Παγώνης Αρχιεπίσκοπος Αργολίδος (1790-1867) – Πτυχιακή εργασία του  Γεωργίου Καραμπάτσου υποβληθείσα στην Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία Θεσσαλονίκης. Θεσσαλονίκη, 2020. 


 

Γεράσιμος Παγώνης Αρχιεπίσκοπος Αργολίδος (1790-1867)

Η παρούσα εργασία εκπονήθηκε στο πλαίσιο της φοίτησής μου στο Πρόγραμμα Ιερατικών Σπουδών της Ανώτατης Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Θεσσαλονίκης για τη λήψη του πτυχίου και πραγματεύεται τα του βίου και της δράσης του Γερασίμου Παγώνη κληρικού – αγωνιστή, Πρωτοσυγκέλλου της Μητροπόλεως Μονεμβασίας και Καλαμάτας και της Επισκοπής Μεσσήνης και αποβιώσαντος ως Αρχιεπισκόπου Αργολίδος.

Η επιλογή του θέματός μου συνδέεται με την προσεχή επέτειο συμπλήρωσης 200 ετών από τη Μεγάλη Επανάσταση του 1821, για την οποία η συμβολή της Μεσσηνίας ήταν σημαντική. Στο πλαίσιο αυτό θεώρησα υποχρέωσή μου να αναδείξω τον τόπο καταγωγής μου μέσα από μια σπουδαία μορφή της Μεσσηνίας που αγωνίστηκε για τη μεγάλη ιδέα της απελευθέρωσης της πατρίδας κατά την Επανάσταση του 1821, για τη διαμόρφωση του νέου ελληνικού κράτους και για τη συγκρότηση της δομής της Εκκλησίας, της οποίας η δυναμική προσωπικότητα, ο βίος και το έργο δεν έχει ακόμη προβληθεί και αξιολογηθεί όσο θα έπρεπε. (περισσότερα…)

Read Full Post »

Φείδων – Ο Χρυσούς Αιών του Άργους | Αλέξης Τότσικας


 

Με τον παραπάνω τίτλο κυκλοφόρησε από την Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας & Πολιτισμού, σε ηλεκτρονική μορφή,  το νέο βιβλίο του Φιλολόγου – Συγγραφέα Αλέξη Τότσικα, με θέμα το βασιλιά του Άργους Φείδωνα, ενός σημαντικού άνδρα της πελοποννησιακής ιστορίας, ο οποίος  επέκτεινε την επιρροή του Άργους και ανέδειξε την πόλη σε σημαντική δύναμη στην Πελοπόννησο, ενώ ο αδερφός του ο Κάρανος υπήρξε ο ιδρυτής της δυναστείας των Αργεαδών στο νεοσύστατο βασίλειο της Μακεδονίας. Οι κύριες ιστορικές πληροφορίες για τον Φείδωνα προέρχονται από τον Ηρόδοτο (5ος αιώνας π.χ.) και Παυσανία (2ος αιώνας μ.Χ.), με δευτερεύουσες πηγές τον Έφορο και Αριστοτέλη (4ος αιώνας π.Χ.), Πάριο χρονικό (3ος αιώνας π.Χ.), και Πλούταρχο (1ος αιώνας μ.Χ.).

 

[…] Ο βασιλιάς Φείδων είναι ένα πρόσωπο που κινείται στα όρια του μύθου και της πραγματικότητας, αλλά και η πιο σημαντική προσωπικότητα για την πολιτική ιστορία του Άργους. Η παρουσία του ήταν τόσο αξιόλογη, ώστε να μνημονευτεί από τους μεταγενέστερους συγγραφείς της αρχαίας Ελλάδας. Τα αντικρουόμενα ιστορικά στοιχεία σχετικά με τα χρόνια που έζησε ο Φείδων δεν μειώνουν ούτε στο ελάχιστο τη μεγάλη προσωπικότητα και προσφορά του.

Όλες οι αρχαίες πηγές εμφανίζουν το Φείδωνα κληρονομικό βασιλιά που εξελίχθηκε σε τύραννο, γιατί συγκέντρωσε περισσότερες εξουσίες από όσες είχαν οι βασιλείς και έπληξε τους ευγενείς ακολουθώντας φιλολαϊκή πολιτική. Διέθετε ελεύθερο δημοκρατικό πνεύμα, επέτρεψε στους πολίτες να έχουν ίσα δικαιώματα και προνόμια και κήρυξε αντίθετη πολιτική σε σχέση με την Σπάρτη.

 

Εικόνα του Αρχαίου Άργους, Chaiko, 1790. Ο σχεδιαστής φαίνεται να είχε επισκεφτεί το Άργος το οποίο ίσως να ήταν κατεστραμμένο τότε. Έτσι προτίμησε να σχεδιάσει μια ρομαντική, φανταστική εικόνα του Αρχαίου Άργους, βάσει των αφηγήσεων του Παυσανία.

 

Οδήγησε το Άργος στο ζενίθ της στρατιωτικής του ισχύος αξιοποιώντας πρώτος τις δυνατότητες της οπλιτικής φάλαγγας και καθιερώνοντας καινούργιο τρόπο μάχης σε μια εποχή, που οι προσωπικές μονομαχίες και ο «ηρωικός» τρόπος μάχης χαρακτήριζαν ακόμα την εξέλιξη μίας σύρραξης.  Επέκτεινε την επιρροή του Άργους, έθεσε υπό τον απόλυτο έλεγχό του όλες τις πόλεις, που είχε κατακτήσει ο Ηρακλής κατά το παρελθόν (Φλειούς, Κλεωνές, Σικυώνα, Επίδαυρο, Τροιζήνα, και Αίγινα) και ανέδειξε την πόλη σε σημαντική δύναμη στην Πελοπόννησο. (περισσότερα…)

Read Full Post »

Ο Μάρκος Ρενιέρης και ο «Spectateur de l’Orient» – Οι απόψεις του για τον ελληνισμό | Ρωξάνη Δ. Αργυροπούλου, «Ο Ερανιστής», τόμος 30, Αθήνα, 2021


 

Μάρκος Ρενιέρης (1815 – 1897) Νομικός, λόγιος του 19ου αιώνα, Πανεπιστημιακός καθηγητής, διπλωμάτης που διατέλεσε πρέσβης της Ελλάδας στην Κωνσταντινούπολη, υποδιοικητής και διοικητής της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος, πρώτος πρόεδρος του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, γεννήθηκε το Νοέμβριο του 1815 στην Τεργέστη και πέθανε στις 8 Απριλίου 1897 στην Αθήνα. Η προσωπογραφία προέρχεται από το «Πανόραμα Νεώτερης Ελληνικής Ιστορίας 1828-1862», εκδόσεις Κ. Κουμουνδουρέας, Αθήνα, 1995.

Πνεύμα προικισμένο καί γόνιμο, ὁ Μάρκος Ρενιέρης (Τεργέστη 1815 – Ἀθήνα 1897) διαδραμάτισε σημαντικὸ ρόλο στὴ διάπλαση τῆς νεοελληνικῆς ἐθνικῆς ἰδεολογίας καθὼς ἀποδείχθηκε δεινὸς γνώστης τῶν πολιτικῶν καὶ φιλοσοφικῶν ζητημάτων τοῦ καιροῦ του. Ἡ διαδρομή του διακρίνεται γιὰ τὴν ἰδιοτυπία της καθὼς ἡ ἐξοικείωσή του μὲ τὸ φαινόμενο τῆς ἰδεολογικῆς οἰκοδόμησης ἑνὸς ἔθνους ξεκίνησε ἀπὸ τὰ νεανικά του χρόνια στὴ Βενετία. Μὲ τὸ ὅραμα τῆς πολιτικῆς ἑνοποίησης τοῦ κατακερματισμένου ἰταλικοῦ ἔθνους ζυμώθηκε μὲ τὶς ἰδέες τοῦ ρομαντισμοῦ καὶ τοῦ φιλελευθερισμοῦ.

Ἔχοντας τὸ πνευματικὸ αὐτὸ ὑπόβαθρο ἐγκαθίσταται τὸ καλοκαίρι τοῦ 1835 στὴν Ἀθήνα καὶ ἡ πορεία τῆς ἐνσωμάτωσής του στὴν ἑλληνικὴ πραγματικότητα ἀποτελεῖ ἕνα ἐξαιρετικὰ ἐνδιαφέρον κεφάλαιο.

Ἐνστερνιζόμενος τὶς προσδοκίες τοῦ νέου κράτους, ἐντάσσεται στὴν τροχιὰ τῶν πνευματικῶν δυνάμεων τοῦ τόπου καὶ ἐξελίσσεται σ’ ἕναν ἀπὸ τοὺς βασικοὺς πρωταγωνιστές. Ἀποκτᾶ ἐπιπρόσθετο κοινωνικὸ κύρος νυμφευόμενος τὴν Ἀνδρομάχη Ζαΐμη, κόρη τοῦ πρόκριτου Ἀνδρέα Ζαΐμη καὶ τῆς Ἑλένης Δεληγιάννη καὶ ἀδελφὴ τοῦ μετέπειτα πρωθυπουργοῦ τῆς Ἑλλάδας Θρασύβουλου Ζαΐμη, προπάππου τῆς Λουκίας Δρούλια. Γιὰ τὴ ζωὴ καὶ τὸ ἔργο τοῦ Μ. Ρενιέρη ἡ Λουκία πάντοτε ἔδειχνε ἕνα εὐδιάκριτο ἐνδιαφέρον. Ἡ ἐνασχόλησή μου ἐδῶ μὲ τὴ δημοσιογραφική του δραστηριότητα ἂς θεωρηθεῖ ὅτι συμβολίζει μία ἀπότιση τιμῆς στὴν ἀγαπητὴ συνάδελφο καὶ φίλη.

Tὸ 1853, ἐνῶ ὁ Ρωσοτουρκικὸς πόλεμος βρισκόταν σὲ ἐξέλιξη, στοὺς κόλπους τῆς ἀθηναϊκῆς κοινωνίας ἐκδηλώνονται πολιτικὲς ζυμώσεις καὶ διχαστικὲς ἐντάσεις. Μὲ τὰ πύρινα ἄρθρα τῆς ἐφημερίδας Αἰών, ἡ ρωσόφιλη παράταξη κέρδιζε τὶς ἐντυπώσεις. Eὕρισκε ἀνταπόκριση σὲ ὅσους θεωροῦσαν τὴ Ρωσία προστάτιδα τῆς ὀρθόδοξης πίστης προσλαμβάνοντας ἀκόμη καὶ συναισθηματικὲς διαστάσεις. Μέσα σ’ αὐτὸ τὸ τεταμένο πολιτικὸ κλίμα πρωτοκυκλοφόρησε στὶς 26 Αὐγούστου/7 Σεπτεμβρίου 1853 τὸ γαλλόφωνο περιοδικὸ Le Spectateur de l’Orient (Ὁ Θεατὴς τῆς Ἀνατολῆς).

Γιὰ τὸ ἐκδοτικὸ αὐτὸ ἐγχείρημα ἀποφασιστικὰ κινητοποιήθηκε μία ὁμάδα ἔγκριτων διανοητῶν καὶ πανεπιστημιακῶν μὲ πολύπλευρη δράση. Στενὰ συνδεδεμένοι μεταξύ τους, πρόκειται γιὰ πρόσωπα ὁρισμένα ἐκ τῶν ὁποίων εἶχαν ὡς ἑτερόχθονες βιώσει λίγα χρόνια πρωτύτερα τὴν ἀπόλυση ἀπὸ δημόσιες θέσεις. Διαμορφωμένοι πνευματικὰ στὴν εὐρυχωρία τῆς ἑλληνικῆς διασπορᾶς, μετεβλήθησαν στὴν κρίσιμη αὐτὴ στιγμὴ σὲ στρατευμένους διανοούμενους τοὺς ὁποίους διακρίνει μία συλλογικὴ πολιτικὴ ταυτότητα. Εἶναι οἱ Κ. Παπαρρηγόπουλος, Ἀλ. Ρίζος Ραγκαβής, Ἰ. Σοῦτσος, Γ. Α. Βασιλείου, Ν. Δραγούμης καὶ Μ. Ρενιέρης.

Ἀπὸ αὐτούς, οἱ Κ. Παπαρρηγόπουλος, Ν. Δραγούμης καὶ Ἀλ. Ρίζος Ραγκαβὴς εἶχαν τὸ 1850 κυκλοφορήσει τὸ περιοδικὸ Πανδώρα, γεγονὸς ποὺ δικαιολογεῖ τὴν παρατηρούμενη συνάφεια τῶν δύο ἐντύπων. Ἡ χρονικὴ σύμπτωση τῆς κυκλοφορίας τοῦ περιοδικοῦ μὲ τὸ ξέσπασμα τοῦ Κριμαϊκοῦ πολέμου δὲν εἶναι τυχαία, καθόσον κίνητρο τῶν ἐκδοτῶν του ἦταν νὰ μὴν παραμείνουν ἀμέτοχοι σὲ οὐσιώδεις πολιτικὲς ἐξελίξεις καὶ ν’ ἀκουστεῖ ἡ φωνή τους σχετικὰ μὲ τὴ διαμόρφωση τοῦ ἐξωτερικοῦ προσανατολισμοῦ τῆς χώρας. (περισσότερα…)

Read Full Post »

Ο θεσμός των σχολείων «πίστης» (Faith Schools) στο εκπαιδευτικό σύστημα του Ηνωμένου Βασιλείου – Οργάνωση, προγράμματα σπουδών και αξιολόγηση  της πρότασης ένταξης του θεσμού στο Ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα – Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Θεολογική Σχολή. Θεοδώρα – Κωνσταντίνα Παπαδημητρίου.


 

Δημοσιεύουμε στις «Πανεπιστημιακές Εργασίες», μια ενδιαφέρουσα Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία της Αργείας Θεολόγου κας Θεοδώρας – Κωνσταντίνας Παπαδημητρίου με θέμα: 

«Ο θεσμός των σχολείων «πίστης» (Faith Schools) στο εκπαιδευτικό σύστημα του Ηνωμένου Βασιλείου – Οργάνωση, προγράμματα σπουδών και αξιολόγηση  της πρότασης ένταξης του θεσμού στο Ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα».

Η εργασία ασχολείται με τις προθέσεις και κυρίως τις επιλογές της ηγεσίας, πολιτικής και εκκλησιαστικής, και την εκπαιδευτική πολιτική που εφαρμόσθηκε στα Σχολεία Πίστης του Ηνωμένου Βασιλείου. Ερευνά όχι μόνο το θεωρητικό πλαίσιο λειτουργίας τους, αλλά αποτυπώνει επιπλέον τις απόψεις, τις στάσεις και τα αποτελέσματα αυτής της πολιτικής, των ηγετικών προσωπικοτήτων των θρησκευτικών κοινοτήτων και της Πολιτείας που ενεπλάκησαν στη διαμόρφωση αυτής. Απαραίτητη κρίθηκε η διερεύνηση και άλλων παραγόντων όπως η θρησκευτική ταυτότητα του κάθε σχολείου πίστης, η περιοχή στην οποία δραστηριοποιείται όπως και οι απόψεις που έχουν δημοσιευτεί στον Βρετανικό τύπο για τα ενεργά σχολεία πίστης.

 

Μπροστά στις κοινωνικές, πολιτικές, οικονομικές, θρησκευτικές και εκπαιδευτικές αλλαγές και μετεξελίξεις, ο σημερινός άνθρωπος οφείλει να καλλιεργεί την ευελιξία και την προσαρμοστικότητά του, ώστε να καθίσταται ικανός να αντιμετωπίσει τις ποικίλες προκλήσεις και τα καινούργια δεδομένα. Στον τομέα της πρωτοβάθμιας αλλά και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, έχει γίνει αντιληπτή η απαίτηση επαγρύπνησης και επικαιροποίησης των γνώσεων, ικανοτήτων, δεξιοτήτων και ο ρόλος της σχολικής εκπαίδευσης κρίνεται σήμερα ως καταλυτικός.  Σε ένα τέτοιο πλαίσιο μαθητές που για διαφόρους λόγους αντιμετωπίζουν κοινωνική περιθωριοποίηση, στιγματισμό, δυσκολίες στη φοίτηση, δυσμενείς βιοτικές συνθήκες και οικονομική ένδεια, έχουν βρεθεί στο περιθώριο με αποτέλεσμα την ελλιπή φοίτηση ή την οριστική διακοπή των σπουδών τους.

Η Εκκλησιαστική εκπαίδευση είναι ένα ιστορικό αλλά ταυτόχρονα ζωντανό μέρος της εκπαίδευσης στην Ελλάδα. Έχοντας ιστορία άνω των δύο αιώνων και δεδομένης της επικράτησης της Ορθόδοξης Ανατολικής Εκκλησίας στον ελλαδικό χώρο, η Εκκλησιαστική εκπαίδευση έπαιξε ρόλο στην εκπαίδευση των Ελλήνων, άλλοτε σημαντικό και άλλοτε ελλειμματικό. Η πολιτική ηγεσία αλλά και η εκκλησιαστική ηγεσία, σηματοδότησαν την πολιτική-εκκλησιαστική κατεύθυνση που ακολούθησε όλα αυτά τα χρόνια η εκπαίδευση στην Ελλάδα.

Σκοπός της έρευνας μας είναι να αποδείξει πως υπάρχει η δυνατότητα υπέρβασης των δυσχερειών και της παροχής μιας ουσιαστικής ευκαιρίας στην προσωπική, κοινωνική και εκπαιδευτική αναβάθμιση των μαθητών που δίνεται μέσω της ίδρυσης των Σχολείων Πίστης (Faith Schools) στην Ελλάδα. Τα Σχολεία Πίστης εντάσσονται στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς ένας από τους βασικούς σκοπούς τους είναι η αντιμετώπιση της κοινωνικής συνοχής.  Αντικείμενο αυτής της μεταπτυχιακής εργασίας είναι η διερεύνηση της λειτουργίας των σχολείων πίστης μέσα στο εκπαιδευτικό σύστημα του Ηνωμένου Βασιλείου. Μέσω της μελέτης του τρόπου οργάνωσης, της αποτελεσματικότητάς τους ως προς την απόκτηση γνώσεων, δεξιοτήτων, ικανοτήτων και των προγραμμάτων σπουδών θα οδηγηθώ στην αξιολόγηση της πρότασης ένταξης αυτού του θεσμού στο Ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα.

 

Faith Schools

 

Πιο συγκεκριμένα, η παρούσα εργασία ασχολείται με τις προθέσεις και κυρίως τις επιλογές της ηγεσίας, πολιτικής και εκκλησιαστικής, και την εκπαιδευτική πολιτική που εφαρμόσθηκε στα Σχολεία Πίστης του Ηνωμένου Βασιλείου. Ερευνά όχι μόνο το θεωρητικό πλαίσιο λειτουργίας τους, αλλά αποτυπώνει επιπλέον τις απόψεις, τις στάσεις και τα αποτελέσματα αυτής της πολιτικής, των ηγετικών προσωπικοτήτων των θρησκευτικών κοινοτήτων και της Πολιτείας που ενεπλάκησαν στη διαμόρφωση αυτής. Για την εκπλήρωση του σκοπού μου, απαραίτητη κρίθηκε η διερεύνηση και άλλων παραγόντων όπως η θρησκευτική ταυτότητα του κάθε σχολείου πίστης, η περιοχή στην οποία δραστηριοποιείται όπως και οι απόψεις που έχουν δημοσιευτεί στον Βρετανικό τύπο για τα ενεργά σχολεία πίστης. (περισσότερα…)

Read Full Post »

Αυτό το περιεχόμενο είναι προστατευμένο με κωδικό. Για να το δείτε εισάγετε τον κωδικό σας παρακάτω:

Read Full Post »

Οικονομικοκοινωνικοί μηχανισμοί και το προυχοντικό φαινόμενο στην Οθωμανική Πελοπόννησο του 18ου αιώνα: Η περίπτωση του Παναγιώτη Μπενάκη – Παπασταματίου Δημήτριος, Διδακτορικό. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ). Σχολή Φιλοσοφική. Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας 2009.


 

Παναγιώτης Μπενάκης, έργο του αρχιτέκτονα και ζωγράφου Γεράσιμου Πιτσαμάνου (1787-1825). Εθνική Πινακοθήκη.

Θέμα της διατριβής αποτελεί η διερεύνηση, καταγραφή και ανασυγκρότηση των στρατηγικών συσσώρευσης οικονομικού κεφαλαίου και κοινωνικής επιρροής του γνωστότερου κοτζαμπάση της Πελοποννήσου κατά τη διάρκεια της περιόδου 1715­1770, του Παναγιώτη Μπενάκη, πρωταγωνιστή των Ορλωφικών και περίπτωσης par excellence χριστιανού μέλους της νέας περιφερειακής οθωμανικής ελίτ του 18ου αιώνα.

Είναι γνωστό ότι το σημαντικότερο γνώρισμα του οθωμανικού 18ου αιώνα ήταν η ανάδυση και εδραίωση των προυχοντικών εξουσιαστικών δομών. Η δράση αυτής της ελίτ, χριστιανικής και μουσουλμανικής, στο ημίφως της οθωμανικής θεσμικής και δικαιικής πρακτικής, οι στρατηγικές με τις οποίες κατέστησαν τον εαυτό τους αναγκαίο για τη βιωσιμότητα των δημοσιονομικών, αστυνομικών, οικονομικών και αργότερα και στρατιωτικών λειτουργιών του κράτους, οι διαθρησκευτικές σχέσεις και συγκροτήσεις πολιτικών σχηματισμών και ο ρόλος τους στη δυναμική των κοινοτήτων αποτελούν σημαντικά ζητήματα προς διερεύνηση.

Καθώς ο πολυσύνθετος χαρακτήρας των φαινομένων και οι περιορισμοί που θέτουν τα τεκμήρια καθιστούν τη σκιαγράφηση του κοινωνικοοικονομικού τοπίου δυσχερή, αυτές οι κοινωνικές και οικονομικές μεταβολές μπορούν να γίνουν καλύτερα κατανοητές μέσα από τη μελέτη επιμέρους εκδηλώσεων των γενικών φαινομένων (case studies) και την ανάδειξη των νέων θεσμικών, οικονομικών και κοινωνικών συγκροτήσεων στο χαμηλό επίπεδο των τοπικών εξελίξεων, όπου οι ποικίλες παράμετροι που ορίζουν τα φαινόμενα μπορούν να αναπαρασταθούν και να προσληφθούν με μεγαλύτερη ενάργεια. Αυτό δε σημαίνει ότι ο τοπικός χαρακτήρας των γεγονότων τα αποστασιοποιεί από την αλληλοσύνδεση και εξάρτησή τους από τις επικαλύπτουσες δομές ή ότι ο συγκυριακός χρόνος αποτελεί per se ερμηνευτικό εργαλείο σε βάρος των μέσων διαρκειών. Παρ’ όλα αυτά, η περιπτωσιολογική προσέγγιση μπορεί να φέρει στην επιφάνεια της ιστορικής ανασυγκρότησης ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες. (περισσότερα…)

Read Full Post »

Αυτό το περιεχόμενο είναι προστατευμένο με κωδικό. Για να το δείτε εισάγετε τον κωδικό σας παρακάτω:

Read Full Post »

Η Επισκοπή του Δαμαλά. (Εργασίαι καθαρισμού και νεώτερα στοιχεία περί του αρχιτεκτονικού τύπου αυτής) – Παύλος Λαζαρίδης (1917-1992). Δελτίον Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας 2 (1960-1961), Αθήνα 1962. 


 

Το έτος 1959 ενήργησα, κατ’ εντολήν της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, καθαρισμόν των ερειπίων της μεγαλόπρεπους βυζαντινής εκκλησίας, της γνωστής ως Επισκοπής του Δαμαλά [ανατολικά της αρχαίας Τροιζήνας].

Η εκκλησία αυτή, ευρισκομένη επί υψώματος παρά τους πρόποδας του όρους Αδέρες και δυτικώς του χειμάρρου Κρεμαστού, του κατά την αρχαιότητα καλουμένου Υλλικού και Ταυρίου, ήτο ήδη κατά το δεύτερον ήμισυ του παρελθόντος αιώνος κατερειπωμένη.

 

Αξονομετρική αποκατάσταση του ναού κατά την τελευταία περίοδο.

 

Δια των γενομένων κατά τας τελευταίας δεκαετίας ανασκαφών διεπιπιστώθη, άτι η Επισκοπή είναι εκτισμένη επί της θέσεως του ναού της Αφροδίτης της αρχαίας Τροιζήνος. Κατά τας προσφάτους εργασίας καθαρισμού ήλθον εις φως νέα στοιχεία, τα όποια βοηθούν εις την πληρεστέραν μελέτην του αρχιτεκτονικού τύπου του ενδιαφέροντος τούτου μνημείου και εις την ορθοτέραν τοποθέτησιν αυτού μεταξύ των κτισμάτων της ακμής της βυζαντινής τέχνης εν Ελλάδι.

 

Τα ερείπια της Επισκοπής του Δαμαλά από Ν.Α. μετά τον καθαρισμό.

 

[…] Είναι προφανές, ότι κατά τας ανασκαφικός έρευνας, τας ενεργηθείσας υπό του Welter ( 1932) προς αποκάλυψιν του ναού της Αφροδίτης, επήλθε σοβαρά αναστάτωσις εις τα στοιχεία της ήδη ερειπωμένης και εγκαταλελειμμένης Επισκοπής.

Το πλακόστρωτον δάπεδον του κυρίως ναού, το όποιον, ως φαίνεται, εσώζετο κατά μέγα μέρος, διελύθη και αι μεγάλοι μαρμάρινοι πλάκες του (ύψους 0,15-0,25 μ.), μετακινηθεΐσαι και ανατραπείσαι, προφανώς προς ανεύρεσιν επιγραφών, αφέθησαν κατεσπαρμέναι, εική και ως έτυχεν, εντός και εκτός του χώρου του μνημείου. Αλλά και άλλα μέλη, πολλά των οποίων εσώζοντο εις τας θέσεις των, ως π.χ. αί 4 βάσεις των κιόνων, μετεκινήθησαν κατά τας ανάγκας της ανασκαφής.

Τα εκ της ανασκαφής προελθόντα χώματα επεσωρεύθησαν εις διάφορα σημεία του χώρου του κτίσματος, εις τρόπον ώστε πλείστα μέρη αυτού εκαλύφθησαν πλήρως, ως π.χ. αί αψίδες του Ιερού, οι νάρθηκες, ο δυτικός πυλών, το αρκοσόλιον και ο περίβολος (ύψος επιχώσεως 1,50-1,80 μ. ).

Εις τα εκτός του μνημείου απορριφθέντα χώματα ανευρέθησαν, κατά τας εργασίας του καθαρισμού, σημαντικά αρχιτεκτονικά και άλλα γλυπτά μέλη, ως π.χ. σφόνδυλος δωρικού κίονος μετατραπείς εις επισκοπικόν θρόνον και 2 ιωνικά κιονόκρανα μετ’ επιθήματος, περί των οποίων θα γίνη λόγος κατωτέρω.

Μετά τας ανασκαφικάς εργασίας του Welter η εγκατάλειψις του μνημείου ήτο τελεία. Η προνοητική φύσις, οιονεί θέλουσα να απόκρυψη το κατάντημα του περικαλλούς κτίσματος, εκάλυψε τα πάντα δια πυκνής και υψηλής αγρίας βλαστήσεως και μόνον αί εξέχουσαι κορυφαί των σωζόμενων τοίχων εμαρτύρουν εις τους επισκέπτας την υπαρξίν του…

 

Για την ανάγνωση ολόκληρης της ανακοίνωσης πατήστε διπλό κλικ στον σύνδεσμο: Επισκοπή Δαμαλών

 

Read Full Post »

Older Posts »