Γεώργιος Θ. Καραμπάτσος: «Γεράσιμος Παγώνης (1790-1867) – Πρωτοσύγκελος της Μητροπόλεως Μονεμβασίας και Καλαμάτας (1821-1852) – Αρχιεπίσκοπος Αργολίδος (1852-1867)»
Κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις της Ιεράς Μητροπόλεως Ελβετίας το βιβλίο του Μεσσήνιου κ. Γεωργίου Θ. Καραμπάτσου υπό τον τίτλο: «Γεράσιμος Παγώνης (1790-1867) – Πρωτοσύγκελος της Μητροπόλεως Μονεμβασίας και Καλαμάτας (1821-1852) – Αρχιεπίσκοπος Αργολίδος (1852-1867)», το οποίο απέσπασε το Α’ Βραβείο ολοκληρωμένου έργου της Ένωσης Ελλήνων Λογοτεχνών, του έτους 2023.
Πρόκειται για ένα ιστορικό βιβλίο που πραγματεύεται τη ζωή και το έργο του Μεσσήνιου ιεράρχη και αγωνιστή της Ελληνικής Επανάστασης Γεράσιμου Παγώνη.
«Η παρούσα εργασία εκπονήθηκε στο πλαίσιο της φοίτησής μου στο Πρόγραμμα Ιερατικών Σπουδών της Ανώτατης Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Θεσσαλονίκης για τη λήψη του πτυχίου…», εξηγεί στον Πρόλογο του βιβλίου ο συγγραφέας του βραβευθέντος έργου κ. Γεώργιος Θ. Καραμπάτσος, ο οποίος συνέχισε με μεταπτυχιακές σπουδές στο Ινστιτούτο Μεταπτυχιακών Σπουδών Ορθοδόξου Θεολογίας του Ορθοδόξου Κέντρου του Οικουμενικού Πατριαρχείου και στις Θεολογικές Σχολές των συμπραττόντων με αυτό στο πρόγραμμα σπουδών Πανεπιστημίων της Γενεύης και του Φριβούργου Ελβετίας.
Το προβαλλόμενο στην εργασία ιεραρχικό πρόσωπο προκάλεσε το εύλογο ενδιαφέρον του Αργείου Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ελβετίας Μαξίμου Πόθου, ο οποίος, αφού εξετίμησε την προσωπικότητα, το ήθος και τον επιστημονικό κόπο του συγγραφέως, την διαχείριση από μέρους του τού αρχειακού υλικού και την αρτιότητα της δομής της ύλης, απεφάσισε να συμπεριληφθεί ο εν λόγῳ τίτλος στις Εκδόσεις της Ιεράς Μητροπόλεως Ελβετίας.
Λίγα λόγια για το βιβλίο
Η παρούσα εργασία πραγματεύεται τα του βίου και της δράσης του Γερασίμου Παγώνη κληρικού – αγωνιστή, Πρωτοσυγκέλλου της Μητροπόλεως Μονεμβασίας και Καλαμάτας και της Επισκοπής Μεσσήνης και αποβιώσαντος ως Αρχιεπισκόπου Αργολίδος.
Η επιλογή του θέματός μου συνδέεται με την επέτειο συμπλήρωσης 200 ετών από τη Μεγάλη Επανάσταση του 1821, στην οποία η συμβολή της Μεσσηνίας ήταν σημαντική. Στο πλαίσιο αυτό θεώρησα υποχρέωσή μου να αναδείξω τον τόπο καταγωγής μου μέσα από μια σπουδαία μορφή της Μεσσηνίας που αγωνίστηκε για τη μεγάλη ιδέα της απελευθέρωσης της πατρίδας κατά την Επανάσταση του 1821, για τη διαμόρφωση του νέου ελληνικού κράτους και για τη συγκρότηση της δομής της Εκκλησίας.
Η δυναμική προσωπικότητα, ο βίος και το έργο του Αρχιεπισκόπου Αργολίδος Γερασίμου Παγώνη, δεν έχει ακόμη προβληθεί και αξιολογηθεί όσο θα έπρεπε.
Στόχος της παρούσας εργασίας είναι να παρουσιάσει στο ευρύ κοινό με σαφήνεια και κατά το δυνατόν πληρότητα τον βίο και τη δράση ενός ακόμη ιεράρχου, σπουδαίου και ταυτοχρόνως αφανούς ανδρός της Επανάστασης του 1821, ο οποίος, όπως ορθά επισημάνθηκε, ακόμη «δὲν ἔχει τιμηθεῖ δεόντως ἀπὸ τὴν πόλη τῆς Καλαμάτας, ὅπου πλεῖστα προσέφερε ὡς ἀγωνιστὴς τῆς ἐλευθερίας»
Για την εκπόνηση του έργου απαιτήθηκε πολύς χρόνος έρευνας και μελέτης σε διάφορα αρχεία και βιβλιοθήκες…
[…] Αξιόλογο εκδεδομένο υλικό συγκέντρωσα από τις Βιβλιοθήκες: Εθνική της Ελλάδος, της Βουλής των Ελλήνων, αλλά και τις Πανεπιστημιακές, όπως του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, τις Δημόσιες και τις Δημοτικές, όπως της Λαϊκής Βιβλιοθήκης Καλαμάτας και της Αργολίδας, των οποίων οι υπεύθυνοι με εξυπηρέτησαν με περισσή προθυμία. Ιδιαίτερη μνεία θα ήθελα να κάνω στον υπεύθυνο της Αργολικής Βιβλιοθήκης κ. Τσάγκο Αναστάσιο, ο οποίος ανταποκρίθηκε άμεσα στα αιτήματά μου για ηλεκτρονική αποστολή βιβλιογραφικού υλικού…
Ο Γεράσιμος Παγώνης, κατά κόσμον Γεώργιος Παγώνης ή Παγωνόπουλος, γεννήθηκε στη Μεγάλη Μαντίνεια Αβίας το 1790.
Πατέρας του ήταν ο Αντώνιος Παγώνης και μητέρα του η Αναστασία. Από την πλευρά του πατέρα του ήταν ανιψιός του αοιδίμου Μητροπολίτου Μονεμβασίας και Καλαμάτας Χρυσάνθου Παγώνη, ο οποίος απώλεσε τη ζωή του στις φυλακές της Τριπολιτσάς το 1821. Μεταξύ άλλων, από τα δεινά της ειρκτής, τις κακουχίες, τον υποσιτισμό και τις αρρώστιες πέθαναν και ο Ιωάννης Περούκας προεστός του Άργους, αλλά και ο Μητροπολίτης Αργοναυπλίας Γρηγόριος Καλαμαράς…
[…] Την 1η Δεκεμβρίου του 1818 ο εικοσιοκτάχρονος γραμματέας του μητροπολίτη Μονεμβασίας κατηχείται και εισέρχεται στη Φιλική Εταιρία. Το γεγονός αυτό έλαβε χώρα στην Καλαμάτα από τον Ζακυνθινό ιατρό και μόνιμο κάτοικο της πόλης Αναστάσιο Κορνήλιο, ο οποίος είχε αναπτύξει στενές σχέσεις με τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, με ποσό προσφοράς τριακοσίων γροσίων. Ο Γεώργιος Παγώνης πολύ σύντομα αναδεικνύεται ένθερμος Φιλικός διακατεχόμενος από μεγάλο ζήλο για την ελευθερία της Πατρίδος του. Επιδιώκοντας ο Γεώργιος να ενισχύσει ακόμη περισσότερο τον Αγώνα της Εταιρίας, μια ημέρα εισέρχεται στο δωμάτιο του θείου του Χρύσανθου και «κλίνας προς αὐτὸν τὰ γόνατα ἐνώπιον τῆς εἰκόνος τοῦ Δεσπότου Χριστοῦ, μυεῖ αὐτὸν τὰ τῆς ἑταιρίας τῶν Φιλικῶν», προειδοποιώντας τον πως για όποια παραβίαση των κανόνων της Εταιρείας η ποινή είναι ο θάνατος.
Έχοντας άμεσο και μεγάλο ενδιαφέρον για την ενίσχυση του Ελληνικού Αγώνα και του Έθνους, ο σεβάσμιος γέροντας ασπάζεται τα των Φιλικών και στις 15 Μαΐου του 1819 γίνεται μέλος από τον Χριστόφορο Περραιβό.
Ως Φιλικός «ἀνέπτυξε μεγάλην δραστηριότητα εἰς τὸν τομέα τῆς μυήσεως σημαντικῶν προυχόντων τῆς Καλαμάτας, μεταξὺ τῶν ὁποίων ἦσαν ὁ κατὰ τὴν ἐπανάστασιν πληρεξούσιος καὶ κατόπιν πολλάκις διατελέσας δήμαρχος Καλαμάτας Ι. Κ. Κυριακός, πιθανῶς δὲ καὶ ὁ υἱὸς τοῦ Μαυρομιχάλη καὶ ἔμπιστος φίλος του Ἠλ. Μαυρομιχάλης». Ανάλογα είχε συμβεί και με τον Πρωτοσύγγελο του Χριστιανουπόλεως Αμβρόσιο Φραντζή.
Έκτοτε, ο μητροπολίτης Μονεμβασίας, ως ανώτατος θρησκευτικός και πολιτικός άρχοντας, και παρ’ αυτού ο ένθεος Γεώργιος γίνονται η ψυχή της μελετώμενης Επαναστάσεως. Ο Χρύσανθος ορίζεται ως ταμίας τον περιφερικών εισφορών και ως μέλος της ιθυνούσης Επιτροπής της Εταιρίας στην Πελοπόννησο. Υπό την ιδιότητα αυτή αναθέτει άκρως εμπιστευτικές και επικίνδυνες αποστολές στον Γεώργιο, ο οποίος τις διεκπεραιώνει κατά τρόπο υποδειγματικό φέροντας όλες τους σε αίσιο πέρας…
Γεώργιος Θ. Καραμπάτσος
«Γεράσιμος Παγώνης (1790-1867) – Πρωτοσύγκελος της Μητροπόλεως Μονεμβασίας και Καλαμάτας (1821-1852) – Αρχιεπίσκοπος Αργολίδος (1852-1867)».
Σχήμα: 16 x 24 εκ.
Σελίδες: 270
ISBN: 978-960-652-152-2
Έκδοση: Ιερά Μητρόπολη Ελβετίας, 2023.
Σχολιάστε