Feeds:
Δημοσιεύσεις
Σχόλια

Ερμιόνη – Abbeville: Εικόνες βίου από μια θάλασσα που μας ενώνει

20 Σεπτεμβρίου, 2024 από Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας & Πολιτισμού

Έκθεση αρχειακού υλικού στο Πολεμικό Μουσείο Ναυπλίου με τίτλο: «Ερμιόνη – Abbeville: Εικόνες βίου από μια θάλασσα που μας ενώνει», 22-29 Σεπτεμβρίου 2024.

 

Η έκθεση αποτελεί μια προσπάθεια παρουσίασης της ναυτικής ιστορίας δυο τόπων μακρινών μεταξύ τους οι οποίοι ταυτόχρονα απαντούν σε κοινά χαρακτηριστικά: πολιτισμικά, τεχνικά, οικονομικά. Οι θαλασσινές κοινότητες διατηρούν έναν κρυφό διάλογο μεταξύ τους όσο μακριά κι αν βρίσκονται. Η οργάνωση της κοινότητας, η αλληλεγγύη των μελών, τα οικονομικά τους χαρακτηριστικά, οι επαγγελματικές τεχνικές τους, οι θρησκευτικές δοξασίες τους και οι τρόποι με τους οποίους εξελίχθηκαν στο χρόνο, είναι μερικά από τα στοιχεία που προσπαθεί να αναδείξει η έκθεση. Από την Ερμιόνη στην Abbeville – η Abbeville είναι αδελφοποιημένη πόλη με το Άργος -,  και από την Ερμιοvίδα στην Somme, ένα ταξίδι στη διαφορετικότητα και τα κοινά βιώματα.

Η Ερμιονίδα όπως και η Somme είναι γεωγραφικοί χώροι με μεγάλη ιστορία. Οι ναυτικές τους κοινότητες βρίσκονται, ακόμη και σήμερα, στο επίκεντρο της πολιτισμικής ζωής των περιοχών τους. Ανάμεσά τους δυο από τα σημαντικότερα ναυτικά κέντρα η Ερμιόνη και η Abbeville.

 

Ερμιόνη (λιμάνι), 1910.

 

Abbeville (λιμάνι)

 

Γνωστή από την αρχαιότητα η Ερμιόνη, αποτέλεσε ναυτικό και βιοτεχνικό κέντρο. Παρασκευαστές της φημισμένης πορφύρας, εξαιρετικοί ναυτικοί, δεινοί ψαράδες και σφουγγαράδες οι Ερμιονίτες σημάδεψαν την ιστορία του τόπου τους και της ευρύτερης περιοχής. Διαβάστε τη συνέχεια »

Αναρτήθηκε στις Ειδήσεις - Πολιτισμός | Με ετικέτα , , , , , , , | Leave a Comment »

Χωροφυλακή και Αστυνομία – Ιστορία και Εξέλιξη, 1821-1940

19 Σεπτεμβρίου, 2024 από Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας & Πολιτισμού

Χωροφυλακή και Αστυνομία – Ιστορία και Εξέλιξη, 1821-1940 – Νικόλαος Α. Αναστασόπουλος – Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

 

Χωρίς αμφιβολία, το παραβατικό φαινόμενο της ληστείας κυριάρχησε από την ίδρυση του ελληνικού κράτους έως περίπου τη δεκαετία του 1930, επηρεάζοντας καθοριστικά την εύρυθμη λειτουργία του δημόσιου βίου.[1] Παράλληλα, η πολιτική και η οικονομική αστάθεια, η οποία έπληξε τον ελληνικό πληθυσμό καθ’ όλον τον 19ο αιώνα και ο παραγκωνισμός των αγωνιστών της Επανάστασης του 1821 ενίσχυσαν τη δημιουργία επαναστατικών ληστανταρτικών ομάδων στις ορεινές, κυρίως, περιοχές.[2] Ομοίως, το αγροτικό ζήτημα, καθ’ όλον τον 19ο αιώνα αποτελούσε σημαντική αιτία δυσαρέσκειας για τον αγροτοποιμενικό πληθυσμό με αποτέλεσμα τη δημιουργία εργασιακών και οικονομικών, γενικότερα, προβλημάτων.[3]

Σε αυτό, λοιπόν, το κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο, πρωταρχικό μέλημα του νεοσύστατου ελληνικού κράτους από την εποχή του Καποδίστρια ήταν η διαμόρφωση των στοιχειωδών μηχανισμών ελέγχου και καταστολής. Άλλωστε, η οργάνωση του κρατικού μηχανισμού δεχόταν μια διαρκή αμφισβήτηση, καθώς ομάδες ένοπλων «παραπονούμενων» πολιτών, κυρίως στην αγροτική ενδοχώρα, πραγματοποιούσαν ληστείες ή κάποιες φορές και γενικευμένες τοπικές εξεγέρσεις.[4] Συνεπώς, καθ’ όλη τη διάρκεια του 19ου αιώνα, οι κυβερνήσεις ανέπτυξαν μια διαρκή κατασταλτική πολιτική, η οποία εκδηλώθηκε με τη χρησιμοποίηση διωκτικών αρχών, δηλαδή τη δράση του στρατού, των μεταβατικών αποσπασμάτων, της Οροφυλακής, της Αστυνομίας και της Χωροφυλακής.[5]

Προσεγγίζοντας αυτά τα σώματα ασφαλείας και ανιχνεύοντας τις στοχεύσεις τους, η απαρχή οργάνωσης της Αστυνομίας εντοπίζεται αμέσως μετά την κήρυξη της Επανάστασης του 1821 με κύριο στόχο την τήρηση της έννομης τάξης και της ασφάλειας. Επισημαίνεται ότι από τη στιγμή αυτή και εξής εξελίσσεται η διαδοχική και σταθερή συγκρότηση ή ενίοτε και ο μετασχηματισμός των συγκεκριμένων σωμάτων, καθ’ όλον τον 19ο αιώνα, διακρίνοντας από πλευράς κράτους την αποφασιστική θέληση για εδραίωση των διωκτικών αρχών.

Προσωπογραφία του Αναστασίου Τσαμαδού, ελαιογραφία σε μουσαμά του Διονυσίου Τσόκου, 1860. Εθνικό Ιστορικό Μουσείο.

Έτσι, τον Μάιο του 1821 η Πελοποννησιακή Γερουσία ανέθεσε στους τοπικούς εφόρους των επαρχιών της αστυνομικά καθήκοντα και τους παραχώρησε το δικαίωμα της εκδίκασης και της τιμωρίας πταισματικών ποινικών παραβάσεων. Ταυτόχρονα, ο Άρειος Πάγος, τον Νοέμβριο του 1821 εγκατέστησε σε όλες τις επαρχίες της Ανατολικής Χέρσου Ελλάδας τους «προεστώτες» με καθήκοντα ευρείας αστυνομικής εξουσίας, ενώ ανάλογες αρμοδιότητες, την ίδια περίοδο, δόθηκαν και από τον οργανισμό της Δυτικής Χέρσου Ελλάδας στους εφόρους των επαρχιών.[6] Ιδιαίτερο ενδιαφέρον, παρουσιάζει, κατά τον πρώτο χρόνο της Επανάστασης και η σύσταση της Αστυνομίας της Ύδρας, μετά από πρωτοβουλία των καραβοκύρηδων του νησιού και ανάλογη εισήγηση του Αναστάσιου Τσαμαδού. Το συγκεκριμένο αστυνομικό σώμα, πέραν των γενικών καθηκόντων ασφάλειας, διέθετε και τομέα αντικατασκοπείας, το οποίο στόχευε στην παρακολούθηση των ξένων που έφθαναν στο νησί.[7]

Ακολούθως, η Α’ Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου, τον Ιανουάριο του 1822, σύστησε ειδικό Υπουργείο, το Μινιστέριο της Αστυνομίας με σκοπό τη διαφύλαξη της τάξης και της ασφάλειας του επαναστατημένου ή απελεύθερου τόπου και κατ’ αναλογία διόρισε σε κάθε επαρχία ειδικό υπάλληλο για την εμπέδωση της δημόσιας τάξης, τον λεγόμενο «αστυνόμο».[8] Διαβάστε τη συνέχεια »

Αναρτήθηκε στις Άρθρα - Μελέτες - Εισηγήσεις | Με ετικέτα , , , , , , , , , , | Leave a Comment »

«Τα νεύρα και οι μυς του έθνους»: ο ρόλος του στρατού στο νεοελληνικό κράτος, οι προθέσεις και οι αντιφάσεις (1828-1940)

11 Σεπτεμβρίου, 2024 από Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας & Πολιτισμού

«Τα νεύρα και οι μυς του έθνους»: ο ρόλος του στρατού στο νεοελληνικό κράτος, οι προθέσεις και οι αντιφάσεις (1828-1940) – Δημήτρης Μαλέσης, Διδάσκων, Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων

 

«Εγώ εις τον Κυβερνήτη είχα μίαν συμπάθεια,

ότι έλπιζα να μετανοήση και ναρθή εις τον καλόν δρόμον».

Ιωάννης Μακρυγιάννης, Απομνημονεύματα, τ. Β΄ (Πέλλα, χ.χ), 31.

 

Η κρίση του Μακρυγιάννη για τον Καποδίστρια συνοψίζει την απογοήτευσή του για τον Kυβερνήτη. Ταυτόχρονα, δημιουργεί ένα ερώτημα: ποιος ήταν ο «καλός ο δρόμος»; Διότι σε αυτό το θεμελιώδες και διαχρονικά επαναλαμβανόμενο ερώτημα που αφορά στη συγκρότηση και λειτουργία του ελληνικού κράτους, οι απαντήσεις δύσκολα θα συμπέσουν. Κι αυτό συνιστά τη μήτρα του προβλήματος, το οποίο παρακολουθεί την πορεία του ελληνικού κράτους επί δεκαετίες, προκαλώντας αντιγνωμίες αλλά και ρήξεις. Ρόλο κομβικής σημασίας σε αυτήν την πορεία δεν μπορούμε να μην αναγνωρίσουμε στον στρατιωτικό μηχανισμό. Όχι ότι λειτουργεί αυτόνομα και δεν αλληλοσυνδέεται με τις ποικίλες οικονομικές, πολιτικές και ιδεολογικές συνιστώσες. Κάθε άλλο. Καθορίζει αλλά και επηρεάζεται, σε μια αέναη και αδιάρρηκτη σχέση, από τα άλλα θεσμικά πλαίσια. Πρόθεσή μας, ωστόσο, είναι να εντοπίσουμε και να παρουσιάσουμε αδρομερώς εκείνα που συνιστούν την ιδιαίτερη λειτουργία του στρατού ως καθοριστικής σημασίας θεσμού, από την ίδρυση του ελληνικού κράτους μέχρι τα μέσα του περασμένου αιώνα.

 

Ο ανδριάντας του Ιωάννη Καποδίστρια στο Ναύπλιο. Ντιάνα Αντωνακάτου.

 

Πρώτιστη μέριμνα του Καποδίστρια υπήρξε η συγκρότηση στρατεύματος, προκειμένου να αντιμετωπίσει δύο θεμελιώδη ζητήματα: την επιβολή της εξουσίας του έναντι των φυγόκεντρων τάσεων του ισχυρού προυχοντικού τοπικισμού και την επίτευξη ίδρυσης ανεξάρτητου κράτους, με τα μεγαλύτερα δυνατά σύνορα, τη στιγμή που στα ευρωπαϊκά ανακτοβούλια διεξάγονταν πυρετώδεις διαπραγματεύσεις για επίλυση του ζητήματος. Να σημειωθεί ότι οι πολεμικές επιχειρήσεις συνεχίζονταν και η χάραξη των συνόρων στη Στερεά ήταν ένα ζητούμενο άμεσα εξαρτώμενο από τις δυνατότητες που θα είχε ο ελληνικός στρατός να απωθήσει προς τα βόρεια τον τουρκικό. Διαβάστε τη συνέχεια »

Αναρτήθηκε στις Άρθρα - Μελέτες - Εισηγήσεις | Με ετικέτα , , , , , , , , , | Leave a Comment »

Η διατροφή των Ελλήνων στρατιωτών στο μικρασιατικό μέτωπο (1919-1922)

9 Σεπτεμβρίου, 2024 από Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας & Πολιτισμού

Η διατροφή των Ελλήνων στρατιωτών στο μικρασιατικό μέτωπο (1919-1922) – Παναγιώτης Αγιάνογλου

 

Εισαγωγή

 

«Σήμερα πάλι δεν μας έδωσαν συσσίτιο∙ η πείνα έχει γίνει εφιάλτης. Ένας Τούρκος αιχμάλωτος ο Ουσεΐν, ας είναι καλά ο άνθρωπος, μου έδωσε μερικά ψίχουλα από την τσέπη του. Παρόλο που ήταν γεμάτα τρίχες και χώμα μου φάνηκαν νοστιμότατα».[1]

Η εκατοστή επέτειος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου συνέπεσε με μια «στροφή» στην ιστοριογραφία του και στη μελέτη πτυχών του που δεν είχαν μελετηθεί. Ανάμεσα σε αυτές ήταν η καθημερινή εμπειρία των στρατιωτών στο μέτωπο και η μάχη τους με ανάγκες της καθημερινότητας, όπως η διατροφή.[2]

Ενώ η ιστορία της Μικρασιατικής Εκστρατείας υπό το πρίσμα των στρατηγών και των πολιτικών γεγο­νότων είναι γνωστή, η εμπειρία των στρατιωτών παραμένει σχετικά ανεξερεύνητη. Η εργασία αυτή, επηρεασμένη από τη διεθνή ιστορι­ογραφία του Α’ Π.Π. και από το κενό της εγχώριας βιβλιογραφίας, αποπειράται να παρουσιάσει την ιστορία «από τα κάτω», θέτοντας στο επίκεντρο τους στρατιώτες.[3]

Μέσα κυρίως από τα ημερολόγια, τις αναμνήσεις και την αλληλογραφία των Ελλήνων στρατιωτών που συμμετείχαν στη Μικρασιατική Εκστρατεία, επιχειρείται να απαντηθούν μια σειρά από ερωτήματα, όπως για το αν διαδραματί­ζει η τροφή των στρατιωτών εν καιρώ πολέμου κάποιον ρόλο στη διαμόρφωση του ηθικού τους· για το ποιες ήταν οι πηγές τροφοδο­σίας των στρατιωτών· για το τι παρείχε το στρατιωτικό συσσίτιο· αν αυτό που παρείχε ήταν αρκετό για να καλύψει τις ανάγκες των στρατιωτών σε τροφή· τι έτρωγαν οι στρατιώτες κατά τη διάρκεια των ατελείωτων πορειών τους· ποια ήταν η θέση των αξιωματικών απέναντι στο πλιάτσικο καθώς και τι περιελάμβανε αυτό; Εξετάζε­ται ακόμη το ζήτημα της δίψας, ο μεγαλύτερος ίσως σκόπελος που οι στρατιώτες έπρεπε να ξεπεράσουν κατά τη διάρκεια των πορειών τους. Ενώ, τέλος, παρουσιάζονται τα προβλήματα επισιτισμού που αντιμετώπιζε η Στρατιά στα διάφορα στάδια της Εκστρατείας.

 

V Μεραρχία. Διανομή συσσιτίου. Συλλογή Μικρασιατικής Εκστρατείας / Αρχείο ΕΡΤ.

 

Η επάρκεια ή η έλλειψη τροφής έχει μεγάλη σημασία σε έναν πόλεμο μακράς διάρκειας. Η Erica Janik σε ένα άρθρο της με τίτλο «Η τροφή θα νικήσει τον πόλεμο» εξετάζει τη μεγάλη σημασία που δόθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες στη διατήρηση τροφίμων κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και τη συνδρομή που είχε η συντήρηση φα­γητού στην τελική νίκη των Συμμάχων.[4] Δεν εξετάζεται, όμως, αν υπάρχει κάποια σύνδεση μεταξύ του ηθικού των στρατιωτών και της τροφής τους. Διαδραματίζει, άραγε, η τροφή των στρατιωτών εν καιρώ πολέμου κάποιον ρόλο στη διαμόρφωση του ηθικού τους; Μέσα από τα ημερολόγια και τις αναμνήσεις των Ελλήνων στρα­τιωτών που συμμετείχαν στη μικρασιατική εκστρατεία διαφαίνεται η σύνδεση τροφής και διάθεσης. Βλέπουμε, συνεπώς, τους στρατι­ώτες να χαίρονται όταν η τροφή είναι αρκετή και ποιοτική και να δυσανασχετούν στην αντίθετη περίπτωση. Έτσι και ο στρατιώτης Χρήστος Καραγιάννης φαίνεται πως απολάμβανε τις στιγμές καλού φαγητού: Διαβάστε τη συνέχεια »

Αναρτήθηκε στις Άρθρα - Μελέτες - Εισηγήσεις | Με ετικέτα , , , , , , , | Leave a Comment »

Προετοιμάζοντας την Επανάσταση: Η Προσέγγιση του Ι. Καποδίστρια και η Πρόσληψη αυτής από τον Ν. Σπηλιάδη, 1816-1820

4 Σεπτεμβρίου, 2024 από Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας & Πολιτισμού

Προετοιμάζοντας την Επανάσταση: Η Προσέγγιση του Ι. Καποδίστρια και η Πρόσληψη αυτής από τον Ν. Σπηλιάδη, 1816-1820 – Στέλιος Αλειφαντής

 

Η έρευνα της προ-επαναστατικής περιόδου 1815-1821 εξακολουθεί να διατυπώνει πλήθος ανοικτών ζητημάτων σε τέτοιο μάλιστα βαθμό που δημιουργούν μια ουσιώδη πρόκληση στο παραδοσιακό ιστορικό αφήγημα της προετοιμασίας και έναρξης της ελληνικής επανάστασης. Σημαντικά εμπόδια στην προώθηση της έρευνας αποτέλεσαν η απουσία πρόσβασης σε βασικές πηγές, κυρίως σε αρχεία του εξωτερικού, αλλά παράλληλα και η ερμηνευτική περιχαράκωση σ’ ένα αναγωγικό πλαίσιο νεωτερικότητας και σε διαφόρων προελεύσεων ιδεολογήματα. Με την έμφαση στην τεκμηρίωση των συμβάντων, η κατάσταση αυτή τις τελευταίες δύο δεκαετίες διερεύνησης φαίνεται να μεταβάλλεται, όχι μόνο λόγω της πρόσβασης σε νέες πηγές και του επανελέγχου παλαιοτέρων πηγών, αλλά επίσης γιατί η ενίσχυση της διεπιστημονικής έρευνας αναδεικνύει νέα τεκμήρια και συσχετίσεις δεδομένων στην μελέτη της προ-επαναστατικής περιόδου, τόσο της διεθνούς όσο και εσωτερικής πτυχής του ελληνικού ζητήματος.[i]

Νικόλαος Σπηλιάδης

Η εξέταση της περιόδου 1815-1821 του ελληνικού ζητήματος, ακριβώς στην διεθνή και εσωτερική πτυχή, συνδέεται αναπόδραστα με τρία διακριτά αλλά αλληλένδετα θεμελιώδη ερευνητικά αντικείμενα: τον Ιωάννη Καποδίστρια, την Εταιρεία των Φίλων και τον Αλέξανδρο Υψηλάντη. Η σημασία και των τριών αντικειμένων στις προ-επαναστατικές διεργασίες είναι πλήρως τεκμηριωμένη, άσχετα εάν έχουν διατυπωθεί διαφορετικές ερμηνείες για την συμμετοχή τους στα ιστορικά συμβάντα της περιόδου. Η παρούσα δημοσίευση έχει αναφορά στην εσωτερική πτυχή του ελληνικού ζητήματος εστιάζοντας σ’ ορισμένες διαστάσεις του πληροφοριακού περιβάλλοντος των προ-επαναστατικών ζυμώσεων και συγκεκριμένα πως αυτό το περιβάλλον διαμορφώνεται μεταξύ δύο συνιστωσών, αφενός του Ι. Καποδίστρια και των απόψεων του και, αφετέρου, των προσλήψεων των καποδιστριακών απόψεων από τον Νικόλαο Σπηλιάδη.

Η εσωτερική πτυχή του ελληνικού ζητήματος χαρακτηρίζεται από μια περίοδο μετάβασης στις αντιλήψεις του επαναστατικού υποκειμένου, οι οποίες εκδηλώνονται παράλληλα, είτε στο πλαίσιο της υπερεθνικής χριστιανικής ορθοδοξίας, είτε στο πλαίσιο της εθνικής χειραφέτησης των υπόδουλων λαών. Από ελληνική σκοπιά, η μετάβαση αυτή προσδιορίζεται με την μετακίνηση από την αντίληψη ότι το απελευθερωτικό κίνημα «εξαρτάται από την αντι-οθωμανική πρωτοβουλία μιας Μ. Δύναμης και μπορεί μόνο να στηριχθεί και αποτελέσει εξάρτημα ενός τέτοιου εγχειρήματος» στην αντίληψη ότι η ελληνική χειραφέτηση «θα προέλθει από την επαναστατική πρωτοβουλία των Ελλήνων, θα στηριχτεί στις “Δικές μας Δυνάμεις” και θα διεκδικήσει διεθνή αναγνώριση». Πρόκειται για μια μετάβαση που ξεκίνησε με τον Λάμπρο Κατσώνη και ολοκληρώθηκε με την επιτυχή δράση των Φιλικών που προκάλεσε την έναρξη της ελληνικής επανάστασης.[ii] Διαβάστε τη συνέχεια »

Αναρτήθηκε στις Άρθρα - Μελέτες - Εισηγήσεις, Πρόσωπα & γεγονότα του΄21 | Με ετικέτα , , , , , , , , | Leave a Comment »

Ετυμολογικές παρατηρήσεις σε νέα επιγραφικά κείμενα του Άργους

2 Σεπτεμβρίου, 2024 από Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας & Πολιτισμού

Ετυμολογικές παρατηρήσεις σε νέα επιγραφικά κείμενα του Άργους – Χαράλαμπος Β. Κριτζάς

 

 Συνοπτική παρουσίαση των επιγραφικών ευρημάτων από τη σωστική ανασκαφή του θησαυροφυλακίου της Αθηνάς Πολιάδος στο Άργος. Βρέθηκαν 134 μπρούντζινες πινακίδες (καθαρίστηκαν και αναγνώστηκαν (ως τότε)  οι 106), οι οποίες χρησίμευαν ως αποδείξεις κατά την ανάληψη ποσών χρυσού ή αργύρου. Η γλώσσα τους είναι η δωρική και ανάμεσα στα άλλα ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά σημειώνεται ενδεικτικά η παρουσία του δίγαμμα (<F>) στο β’ συνθετικό -ποιFός, σπάνιες ή ακόμη και αμάρτυρες ως τότε λέξεις, ανάμεσα στις οποίες και προσωπωνύμια (π.χ. Εὐρύγοος, Λάσυτος), τοπωνύμια (π.χ. Λαπάρσα)…

 

Κατά τα έτη 2000-2001 η Δ’ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων (Ναυπλίου) πραγματοποίησε σωστική ανασκαφή, υπό τη διεύθυνση της Δρος Άλκηστης Παπαδημητρίου, στο μικρό οικόπεδο Ευάγγελου Σμυρναίου, στην οδό Κορίνθου 48 στο Άργος.[1] Το οικόπεδο βρίσκεται περί τα 800-900 μ. ΒΑ της αρχαίας Αγοράς, σε μια περιοχή που μέχρι τώρα είχε δώσει κυρίως τάφους και γενικά πιστεύαμε ότι βρισκόταν εκτός των τειχών.

Πράγματι, στα κατώτερα στρώματα του συγκεκριμένου οικοπέδου, σε βάθος περίπου 3μ., κάτω από ποτάμιες προσχώσεις, βρέθηκαν 2 τάφοι της γεωμετρικής περιόδου. Πάνω από αυτούς υπήρχε χαλικόστρωτο δάπεδο, επί του οποίου είχε κτισθεί, πιθανώς στις αρχές του 5ου αι. π.Χ., ένα περίπου ορθογώνιο δωμάτιο. Κατά μήκος του κύριου άξονα του δωματίου (Α-Δ) βρέθηκε μια σειρά από λίθινες θήκες, καθώς και ένα μεγάλο κρατηροειδές πήλινο αγγείο και ένα επίσης μεγάλο λεβητοειδές χάλκινο αγγείο. Όλα ήταν θαμμένα στο δάπεδο και καλυμμένα με βαρειές λίθινες πλάκες. Όταν διαλύθηκε ο νότιος τοίχος του δωματίου, βρέθηκε κάτω από αυτόν μια σειρά από 6 πήλινα αγγεία, καλυμμένα επίσης με κεραμίδες ή λίθινες πλάκες, αλλά κενά.

 

Η ανάσυρση της πλάκας που κάλυπτε το πήλινο και το χάλκινο αγγείο με τις ενεπίγραφες πινακίδες.

 

Ορισμένες από τις λίθινες θήκες βρέθηκαν επίσης κενές. Άλλες όμως, καθώς και το πήλινο και χάλκινο αγγείο στον κεντρικό άξονα του δωματίου, περιείχαν χαλκούς ενεπίγραφους πίνακες.

Συγκεκριμένα, σε μια λίθινη θήκη βρέθηκε ένας μόνο πίνακας, σε σχήμα ποδός μήκους 32 εκ.[2] Μια άλλη λίθινη θήκη περιείχε 53 πίνακες (από τους οποίους οι 2 ήταν μολύβδινοι και οι λοιποί χάλκινοι). Το πήλινο αγγείο περιείχε 54 χαλκούς πίνακες, ενώ το χάλκινο αγγείο περιείχε 3 άλλα μικρότερα χάλκινα αγγεία (1 τριφυλλόστομη οινοχόη και 2 φιάλες), κάτω από τα οποία υπήρχαν επίσης 25 ή 26 χάλκινοι πίνακες. Έτσι το σύνολο των ενεπίγραφων  πινάκων ανέρχεται σε περίπου 134, από τους οποίους έχουν καθαρισθεί και αναγνωσθεί μέχρι τώρα οι 106. Διαβάστε τη συνέχεια »

Αναρτήθηκε στις Άργος, Άρθρα - Μελέτες - Εισηγήσεις | Με ετικέτα , , , , , , , , , , | Leave a Comment »

Φεστιβάλ Ακροναυπλίας | Ο Γιώργος Σεφέρης συναντά τον Νίκο Καρούζο στην Ακρόπολη της Ασίνης

28 Αυγούστου, 2024 από Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας & Πολιτισμού

Φεστιβάλ Ακροναυπλίας | Ο Γιώργος Σεφέρης συναντά τον Νίκο Καρούζο στην Ακρόπολη της Ασίνης – Ο κύκλος των μελοποιημένων ποιητών. Συναυλία με τη Χριστίνα Μαξούρη και τον Κωνσταντίνο Ευαγγελίδη.

 

Συνομιλία δύο ποιητών και δύο ποιημάτων. Το Σάββατο 31 Αυγούστου 2024, στην Ακρόπολη της Ασίνης θα γίνει «συνομιλία» δύο ποιητών και δύο ποιημάτων: Του Γιώργου Σεφέρη, «Ο βασιλιάς της Ασίνης» και του Νίκου Καρούζου «Στην Ασίνη οι πορτοκαλιές». Ο ποιητής και μελετητής του έργου του Γιώργου Σεφέρη, Δημήτρης Δασκαλόπουλος θα μιλήσει για αυτήν τη «συνάντηση». Τα ποιήματα διαβάζουν η Όλια Λαζαρίδου και η Κόρα Καρβούνη.

 

Γιώργος Σεφέρης – Νίκος Καρούζος

 

Όλια Λαζαρίδου – Κόρα Καρβούνη

 

Ο κύκλος των μελοποιημένων ποιητών. Συναυλία με τη Χριστίνα Μαξούρη  και τον Κωνσταντίνο Ευαγγελίδη Διαβάστε τη συνέχεια »

Αναρτήθηκε στις Ειδήσεις - Πολιτισμός | Με ετικέτα , , , , , , , | 1 Comment »

Φυτωνυμικά τοπωνύμια Κωμών της Αργολίδος

21 Αυγούστου, 2024 από Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας & Πολιτισμού

Φυτωνυμικά τοπωνύμια Κωμών της Αργολίδος – Χαράλαμπος Κριτζάς

 

Ο τιμώμενος δρ. Βασίλειος Πετράκος, ως αρμόδιος Έφορος Αρχαιοτήτων, συνέδεσε το όνομά του μεταξύ άλλων με δύο περιοχές της Αττικής και έδρες σπουδαίων αρχαίων δήμων, τον ‘Ραμνοῦντα και τον Μαραθῶνα. Και τα δύο τοπωνύμια είναι φυτωνυμικά,  από την ῥάμνον και το μάραθον αντίστοιχα.

Ως γνωστόν οι καταλήξεις φυτωνυμικών τοπωνυμίων σε -οῦς και -ών δηλώνουν πλησμονή του αντίστοιχου φυτού στην συγκεκριμένη περιοχή. Ανάλογα με το ‘Ραμνοῦς είναι για παράδειγμα τα τοπωνύμια Ἀγνοῦς, Ἀνθεμοῦς, Ἀχερδοῦς, Ἀχραδοῦς, Δαφνοῦς, Ἐλαιοῦς, Θριοῦς, Κερασοῦς, Μαραθοῦς, Μυρικοῦς, Μυρρινοῦς, Πυξοῦς, Ριζοῦς, Σελινοῦς, Σκιλλοῦς, Σχοινοῦς, Τρεμιθοῦς, Φηγοῦς, Φοινικοῦς, Φυκοῦς κλπ.[1] Ανάλογα με το Μαραθὼν είναι για παράδειγμα τα τοπωνύμια Ἑλικών, Καλαμών, Πλατανών, Σικυών, Φοινικών, κλπ.[2] Θεώρησα λοιπόν ότι μια συμβολή με θέμα «Φυτωνυμικά τοπωνύμια Κωμών της Αργολίδος» θα ήταν αρμόζουσα στον τιμητικό τόμο ενός ‘Ραμνουσίου.

Επειδή ορισμένοι, τόσο στην αρχαιότητα όσο κυρίως στα νεώτερα χρόνια, με τον γεωγραφικό όρο Αργολίς εννοούν και την  Επιδαυρία και την Ερμιονίδα, διευκρινίζεται ότι η μελέτη θα περιοριστεί σε κώμες της Ἀργείας, της επικράτειας του Άργους κατά την κλασική εποχή. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται και ορισμένες αμάρτυρες μέχρι τώρα κώμες, που αναφέρονται στους  νέους χαλκούς πίνακες από το αρχείο του ιερού της Παλλάδος που βρέθηκε στην πόλη του Άργους.[3] Οι κώμες παρατίθενται και σχολιάζονται κατωτέρω κατά αλφαβητική σειρά. Διαβάστε τη συνέχεια »

Αναρτήθηκε στις Άργος, Άρθρα - Μελέτες - Εισηγήσεις | Με ετικέτα , , , , , , , , | Leave a Comment »

Μια διερεύνηση της πολιτικής των Αλβανών κατά τον ελληνικό Αγώνα της Ανεξαρτησίας (1821-1825)

14 Αυγούστου, 2024 από Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας & Πολιτισμού

Μια διερεύνηση της πολιτικής των Αλβανών κατά τον ελληνικό Αγώνα της Ανεξαρτησίας (1821-1825) – H. Şükrü Ilıcak (Χουσεΐν Σουκρού Ιλιτζάκ)

 

Εισαγωγή

 

Ένα θέμα που εμφανίζεται με μεγάλη συχνότητα στα έγγραφα του οθωμανικού κράτους κατά τη διάρκεια του ελληνικού Αγώνα της Ανεξαρτησίας είναι οι αποτυχημένες προσπάθειες της Υψηλής Πύλης να κινητοποιήσει τους Αλβανούς πολέμαρχους/προύχοντες για να πολεμήσουν στις μάχες της ενάντια στους Έλληνες επαναστάτες.[1]

Η πληθώρα των εγγράφων οφείλεται στο γεγονός ότι το οθωμανικό κράτος δεν είχε στρατό στην πραγματικότητα, αλλά ούτε και πολλά μέσα για να τον συγκεντρώσει κατά τη διάρκεια της επανάστασης. Θυμίζοντας έντονα τις συνθήκες που διέπουν τη διάλυση αρκετών αρχαίων αυτοκρατοριών, η Υψηλή Πύλη ήταν υποχρεωμένη να καταφύγει στην «αγορά βίας»,[2] της οποίας οι σημαντικότεροι προμηθευτές ήταν οι μουσουλμάνοι Αλβανοί πολέμαρχοι. Μέχρι την άφιξη των αιγυπτιακών δυνάμεων το 1825, με την οποία συνδέεται το τελικό χρονολογικό όριο αυτής εδώ της μελέτης, το οθωμανικό κράτος βρέθηκε κυριολεκτικά στο έλεός τους προκειμένου να καταστείλει την ελληνική εξέγερση.

Οι περισσότεροι ερευνητές της περιόδου τείνουν να υποτιμούν τον ρόλο του αλβανικού στοιχείου και έτσι αποτελεί άγνωστη πτυχή στην ιστοριογραφία του ελληνικού Αγώνα της Ανεξαρτησίας.[3] Αυτό οφείλεται, μεταξύ άλλων, στο γεγονός ότι οι μουσουλμάνοι Αλβανοί αντιμετωπίζονται ως Τούρκοι – ονομάζονται Τουρκαλβανοί ή παραβλέπεται εντελώς η αλβανική τους ταυτότητα – ενώ ταυτόχρονα οι χριστιανοί Αλβανοί χαρακτηρίζονται ως Έλληνες, με αποτέλεσμα τα γεγονότα να παρουσιάζονται απλουστευτικά, ως ανταγωνισμός που αφορά φαινομενικά μόνο δύο αντίπαλες πλευρές. Ωστόσο, η πραγματική εικόνα είναι πολύ πιο περίπλοκη. Στο πεδίο της μάχης, ο πόλεμος για την ελληνική ανεξαρτησία ήταν ένας αγώνας εξουσίας ανάμεσα σε ένα πλήθος παικτών με αδιάκοπη αναδιάταξη των συμφερόντων και αναδιανομή της εξουσίας.

Οι αιτίες για τις οποίες οι οθωμανικές ένοπλες δυνάμεις αντιμετώπισαν τόσο αντίξοες συνθήκες και οι Αλβανοί έπαιξαν τόσο σημαντικό ρόλο στον πόλεμο για την ελληνική ανεξαρτησία έχουν τις ρίζες τους στην προηγούμενη δεκαετία, η οποία αποτελεί μια από τις λιγότερο μελετημένες περιόδους της οθωμανικής ιστορίας.

 

Η δεκαετία πριν από την Ελληνική Επανάσταση: αποαγιανοποίηση

  

Η Συνθήκη του Βουκουρεστίου τον Μάιο του 1812 και τα αναθεωρημένα, μη επιθετικά αυτοκρατορικά σχέδια της Ρωσίας για τη μεταναπολεόντεια παγκόσμια τάξη δημιούργησαν τις κατάλληλες συνθήκες που επέτρεψαν να εμφανιστεί στην Υψηλή Πύλη μια φατρία η οποία επιχείρησε να αντιμετωπίσει τα εσωτερικά προβλήματα και να εξουδετερώσει τους επαρχιακούς προύχοντες (αγιάνηδες). Χωρίς τη βοήθεια των αγιάνηδων η οθωμανική κεντρική διοίκηση δεν μπορούσε να συγκεντρώσει στρατό ή φόρους, κάτι που ξεκίνησε από την περίοδο του ρωσοοθωμανικού πολέμου του 1768-1774. Φαίνεται ότι η Οθωμανική Αυτοκρατορία είχε μετασχηματιστεί εκ των πραγμάτων σε μια συνομοσπονδία που αποτελούνταν από την οθωμανική κεντρική διοίκηση και από τους επαρχιακούς προύχοντες ήδη από το 1798, όταν η Υψηλή Πύλη απέτυχε να καταπνίξει την ανταρσία του Οσμάν Πασβάνογλου, του αγιάνη του Βιδινίου [πόλη στο βορειοδυτικό άκρο της Βουλγαρίας, στις όχθες του ποταμού Δούναβη], παρά την οκτάμηνη πολιορκία και τον στρατό των ογδόντα χιλιάδων στρατιωτών που έστειλε εναντίον του, ενώ τον επόμενο χρόνο αναγκάστηκε να του παραχωρήσει τον τίτλο του πασά.

 

Οσμάν Πασβάνογλου (Pazvantoğlu, Osman, 1758-1807). Τούρκος τοπάρχης του Βιδινίου της Βουλγαρίας, σημαντική προσωπικότητα στο χώρο των Βαλκανίων στα τέλη του 18ου και τις αρχές του 19ου αι. Καταγόταν από καθολική οικογένεια της Βοσνίας, η οποία όμως είχε προσχωρήσει στο μωαμεθανισμό. Απεικονίζεται πολυτελώς ενδεδυμένος και με εντυπωσιακό καλυμμα κεφαλής διακοσμημένο με φτερά.

 

Μπορούμε επίσης να υποστηρίξουμε ότι το Sened–i İttifak του 1808 – η οθωμανική Magna Carta κατά τη γνώμη πολλών ιστορικών, που τέθηκε σε ισχύ κατά τη διάρκεια ενός ακόμη πολέμου με τη Ρωσία (το διάστημα 1806-1812) – σχεδιάστηκε με σκοπό να δώσει νομικό υπόβαθρο σε αυτήν τη συνομοσπονδία, υποδεικνύοντας σε κάθε παράγοντα της οθωμανικής πολιτικής ποια θέση όφειλε να έχει.[4] Διαβάστε τη συνέχεια »

Αναρτήθηκε στις Άρθρα - Μελέτες - Εισηγήσεις, Πρόσωπα & γεγονότα του΄21 | Με ετικέτα , , , , , , , , , , , , , , | Leave a Comment »

Α’ Διεθνείς Ολυμπιακοί Αγώνες 1896: Μαραθώνιος δρόμος – Η γένεση και το χρονικό

2 Αυγούστου, 2024 από Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας & Πολιτισμού

Σταύρος Τσόνιας, «Α’ Διεθνείς Ολυμπιακοί Αγώνες 1896: Μαραθώνιος δρόμος – Η γένεση και το χρονικό». Διδακτορική Διατριβή, Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού Σερρών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Σέρρες, 2016.

 

Δεν υπάρχει βιβλίο, μονογραφία ή συλλογικό έργο για τους Ολυμπιακούς Αγώνες που να μην έχει αναφορά στον πρώτο Ολυμπιακό Μαραθώνιο δρόμο του 1896. Ο Μαραθώνιος και η νίκη του Σπύρου Λούη αποτέλεσαν την κορωνίδα των Α’ Διεθνών Ολυμπιακών Αγώνων.

 

Εφημερίδα, «Σκριπ», αφιέρωμα στους Ολυμπιακούς αγώνες.

 

Η εφημερίδα, «Το Άστυ», με πρωτοσέλιδο τον Ολυμπιονίκη Σπύρο Λούη. […] Ένα από τα ερωτήματα που παραμένει και θα επανέρχεται στο προσκήνιο πριν τη διεξαγωγή Μαραθωνίων είναι το εάν ο Λούης «βοηθήθηκε». Η έρευνα έδειξε, παρ’ όλο που κάποιοι θέλουν να παρουσιάσουν πρόχειρη την οργάνωση και τη διεξαγωγή του Μαραθωνίου, ότι ο Μαραθώνιος, παρά το γεγονός ότι αποτέλεσε νεοεισερχόμενο αγώνισμα και μάλιστα εκτός Σταδίου, οργανώθηκε υποδειγματικά. Υπήρχαν επόπτες έφιπποι, επιτετραμμένοι δημοσιογράφοι και συνοδοί των ξένων δρομέων ενώ καταγράφηκαν οι χρόνοι των δρομέων και το πέρασμά τους από τους διάφορους σταθμούς ανάπαυσης. Ο χρόνος του Λούη δεν είναι «εξωπραγματικός». Ο ίδιος, παρ’ όλο που δεν ήταν συστηματικός αθλητής, ήταν ένα φυσικό ταλέντο, προπονημένος μέσα από τις απαιτήσεις της δουλειάς του στην ύπαιθρο. Στον πρώτο του αγώνα έφερε ίδιο χρόνο με το νικητή Βασιλάκο, ενώ στο δεύτερο τον κέρδισε. Ο Λούης έτρεξε μόνο δύο φορές στη ζωή του. Του δόθηκαν πολλά δώρα μικρής και μεγάλης αξίας, πιθανά και χρήματα. Ίσως αυτό να είναι και η αιτία της πρόωρης διακοπής της αθλητικής του σταδιοδρομίας. Αυτό τον βοήθησε όμως να διατηρήσει το μύθο του…

 

Σκοπός της προτεινόμενης διατριβής είναι μέσα από την ιστορικό-θεωρητική επισκόπηση των Α’ Διεθνών Ολυμπιακών Αγώνων του 1896 να ανασύρει τα κομμάτια εκείνα που αφορούν στον Μαραθώνιο δρόμο και να συνθέσει εξ αρχής τη γένεση και το χρονικό του. Διαβάστε τη συνέχεια »

Αναρτήθηκε στις Άρθρα - Μελέτες - Εισηγήσεις, Πανεπιστημιακές εργασίες – Διδακτορικά | Με ετικέτα , , , , , , , , , , | Leave a Comment »

« Newer Posts - Older Posts »