Πλατεία Συντάγματος – Ναύπλιο
Σύνταγμα: Έτσι ονομάζεται ο Καταστατικός Χάρτης της Χώρας, ο οποίος ρυθμίζει τον τρόπο οργανώσεως της πολιτικής εξουσίας και τις σχέσεις της με τους πολίτες. Το σύνταγμα προβλέπει το διαχωρισμό των τριών εξουσιών, της νομοθετικής (Βουλή), της εκτελεστικής (Κυβέρνηση) και της δικαστικής (Δικαιοσύνη). Το πρώτο ελληνικό σύνταγμα μετά την Απελευθέρωση δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως στις 18 Μαρτίου 1844. Είχε προηγηθεί η Επανάσταση τη νύκτα της 2-3 Σεπτεμβρίου 1843, όταν στρατιωτικές δυνάμεις με αρχηγό το συνταγματάρχη του πυροβολικού Δημήτριο Καλλέργη, περικύκλωσαν τα Ανάκτορα και ζήτησαν από το βασιλέα την παροχή συντάγματος. Ο Όθων, μετά από δισταγμούς και με την επέμβαση της βασίλισσας Αμαλίας, δέχθηκε τους όρους των επαναστατών. Από τότε έγιναν αναθεωρήσεις το 1864, το 1911, το 1926 (Σύνταγμα της Τριακονταμελούς Επιτροπής, που δημοσιεύτηκε στις 22 Σεπτεμβρίου 1926 και καταργήθηκε στις 3 Ιουνίου 1927 με την κατάρρευση της δικτατορίας του Πάγκαλου), το 1927, το 1952, το 1975 και η τελευταία το 1985.
Ναύπλιο. Η πλατεία Συντάγματος, 1933.
Πλατεία Συντάγματος: Η κεντρική και ιστορική αυτή πλατεία του Ναυπλίου διαμορφώθηκε κατά τη Β’ Ενετοκρατία (1686-1715) και ονομάστηκε αρχικά Piazza dei Armi (= πλατεία των Όπλων). Κατά την Τουρκοκρατία και τα πρώτα χρόνια μετά την απελευθέρωση λεγόταν Πλατεία Πλατάνου, από το μεγάλο πλάτανο που υπήρχε εκεί και κάτω από τον οποίο συναθροίζοντο οι Δημογέροντες και συζητούσαν τα προβλήματα του Αγώνα. Το 1834 μετονομάστηκε σε Πλατεία Λουδοβίκου, προς τιμήν του βασιλιά της Βαυαρίας και πατέρα του Όθωνος, και το 1843, μετά την Επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου, πήρε το σημερινό της όνομα.
Ναύπλιο. Η πλατεία Πλατάνου (Συντάγματος) το παλιό τζαμί και στο βάθος το Παλαμήδι.
Ναύπλιο, το παλιό τζαμί – Υδατογραφία
Στην πλατεία Συντάγματος δεσπόζει το ενετικό κτίριο του Οπλοστασίου – Αποθήκης (Armeria), που ανεγέρθηκε το 1713 από τον προβλεπτή Αυγουστίνο Σαγρέδο (τον οποίο οι Αναπλιώτες αποκαλούσαν «Καπετάν Γκενεράλη»), όπως αναγράφεται στην εντοιχισμένη πλάκα:
PROMTUARIUM CLASSIS
AD URBIS UTILITATEM ET ORNAMENTUM
AUG(USTINUS) SAGREDO PROV(ISOR) CLASSIS MARIS
MAGNIFICE EDIFICAVIT.
ANNO M.DCC.XIII.
Σε ελληνική μετάφραση:
Αποθήκην του Στόλου
προς χρήσιν και κόσμησιν της πόλεως
Ο Αυγ(ουστίνος) Σαγρέδος Προβλ(επτής) του Στόλου
μεγαλοπρεπώς ανήγειρεν.
Εν έτει 1713.
Ο προβλεπτής ή προνοητής, Proveditore, ήταν ευγενής Βενετός, που έστελνε η Σύγκλητος της Βενετίας ως διοικητή, με πολιτική και στρατιωτική δικαιοδοσία, σε περιοχές που κατείχε η Γαληνοτάτη Δημοκρατία). Στο κτίριο αυτό στεγάζεται σήμερα το Αρχαιολογικό Μουσείο. Απέναντί του, επί της Πλατείας Συντάγματος, σώζεται το Οθωμανικό Τέμενος ή Μεγάλο Τζαμί (που σήμερα είναι γνωστό με το όνομα «Τριανόν», ύστερα από τις διάφορες σύγχρονες μεταμορφώσεις του ως θεάτρου, κινηματογράφου κλπ.). Είναι κτίσμα της Α’ Τουρκοκρατίας (1389-1540). Κατά τη Β’ Ενετοκρατία (1686-1715) ήταν καθολικός ναός αφιερωμένος στον Άγιο Αντώνιο. Μετά την απελευθέρωση χρησιμοποιήθηκε ως πρώτο αλληλοδιδακτικό σχολείο αρρένων και πρώτο δημοτικό σχολείο.
Ναύπλιο. Η πλατεία Συντάγματος και το Οπλοστάσιο, σήμερα Αρχαιολογικό Μουσείο. Η καρτ-ποστάλ, είναι ταχυδρομημένη το 1907, πεντάλεπτο γραμματόσημο της σειράς των «Ολυμπιακών» Αγώνων του 1906.
Δίπλα στο Μουσείο, επί της οδού Σταϊκοπούλου, είναι το τζαμί που έκτισε ο Αγά Πασάς ο Δελβινιώτης, για την εξιλέωση της ψυχής του, όπως θέλει η παράδοση, επειδή είχε δολοφονήσει τα δύο αδέλφια, τον Ανδρέα και τον Γουΐδο, παιδιά του πλούσιου Βενετσιάνου εμπόρου Πέτρου Λορεδάνου. Κατά την παράδοση πάντα, ο Βενετσιάνος έμπορος είχε κρύψει στο σπίτι του στο Ναύπλιο τη μεγάλη περιουσία του. Όταν αργότερα ήλθαν στο Ναύπλιο τα δύο παιδιά του για να βρουν τον κρυμμένο θησαυρό του πατέρα τους, ο Αγά πασάς προθυμοποιήθηκε να τους βοηθήσει και μόλις ήλθε στο φως ο κρυμμένος θησαυρός τους, τους δολοφόνησε για να τον οικειοποιηθεί. Το κτίριο αυτό τότε ήταν γνωστό ως «ο τεκές του Αγά Πασά». Μετά την απελευθέρωση χρησιμοποιήθηκε ως Βουλευτικό, Βουλή της εποχής εκείνης, από όπου και το σημερινό του όνομα «Βουλευτικό». Εκεί έγινε η δίκη του Κολοκοτρώνη το 1834, ενώ σήμερα στεγάζεται παράρτημα του Ελληνικού Ωδείου.
Ναύπλιο. Πλατεία Συντάγματος.
Πίσω από το Βουλευτικό είναι το τουρκικό Ιεροσπουδαστήριο (Μεντρεσές). Οικοδομήθηκε στα τέλη του 18ου αιώνα – αρχές του 19ου αιώνα και μετά την απελευθέρωση χρησιμοποιήθηκε ως φυλακή (Φυλακές Λεονάρδου). Από τα σπίτια των αγωνιστών του 1821, που ήταν γύρω στην πλατεία αυτή, σώζεται το σπίτι του Γενναίου Κολοκοτρώνη και απέναντι διαγωνίως το σπίτι του Νικηταρά, σήμερα ιδιοκτησία Μελισσηνού. Στη θέση του σπιτιού της Καλλιόπης Παπαλεξοπούλου, γνωστής για τη δράση της κατά τη Ναυπλιακή Επανάσταση του 1862, έχει ανεγερθεί το υποκατάστημα της Εθνικής Τραπέζης και έχει στηθεί σχετική αναμνηστική στήλη.
Πηγή
-
Νέλλη Χρονοπούλου – Μάρω Βουγιούκα – Βασίλης Μεγαρίδης, «Οδωνυμικά του Ναυπλίου», έκδοση Δήμου Ναυπλιέων, 1994.
ΑΡΓΟΛΙΚΗ ΑΡΧΕΙΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ 