Τουντέερ Όσκαρ Έμιλ (Oskar Emil Tudeer, 1850-1930)
Όσκαρ Εμίλ Τούντεερ (1850-1930)
Ο Φινλανδός καθηγητής και μεταφραστής Όσκαρ Εμίλ Τούντεερ γεννήθηκε, τον Αύγουστο του 1850, στο Ελσίνκι. Γονείς του ήταν ο Όσκαρ Βίκτορ Τούντεερ και η Λώρα Μαρία Kuhlström.
Σπούδασε κλασική φιλολογία στο Αλεξάνδρειο Πανεπιστήμιο του Ελσίνκι με καθηγητή τον Βίλχελμ Λάγκους. Εκπόνησε τη διδακτορική διατριβή του πάνω στο συντακτικό της ελληνικής γλώσσας με θέμα De infinitivi sermonis Homerici ratione syntactica (1876). Η επί υφηγεσία διατριβή του έφερε τον τίτλο De dialectorum Graecarum digammo testimonia inscriptionum (1879).
Από το 1879 ως το 1884 αντικατέστησε τον Λάγκους στην έδρα της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας, ο οποίος είχε μεταπηδήσει στην πρυτανεία. Όταν εκείνος επέστρεψε στη θέση του, ο Τουντέερ προσελήφθη στο πανεπιστήμιο ως έκτακτος καθηγητής. Μολονότι ανήκε στη σουηδόφωνη μειονότητα της χώρας του, ήταν ένας από τους πρώτους καθηγητές που δίδαξαν στη φινλανδική γλώσσα αντί της σουηδικής.
Ο Τουντέερ διετέλεσε μέλος της συντακτικής επιτροπής ( 1880-1897) και για ένα διάστημα
(1892-1896) αρχισυντάκτης του περιοδικού Valvoja [Επιτηρητής], ενός περιοδικού που τάχτηκε με το κίνημα των Φεννομανών και επηρέασε πολύ την πολιτική και πολιτιστική ζωή της Φινλανδίας. Στους κόλπους του περιοδικού τού είχε δοθεί το ηροσωνύμιο «ο τελευταίος Αθηναίος» λόγω της εκλεπτυσμένης προσωπικότητάς του.
Το 1881-82 έκανε ένα μεγάλο ταξίδι στην Ευρώπη με τελικό προορισμό την Ιταλία και την Ελλάδα. Επισκέφτηκε επίσης το Χισαρλίκ, όπου διενεργούσε ανασκαφές ο Ερρίκος Σλήμαν.
Στο ταξίδι αυτό αναφέρονται τα άρθρα του στο περιοδικό Valvoja «Matkamuistelmia Kreikasta I. Kykladien saaristossa» [Ταξιδιωτικές εντυπώσεις από την Ελλάδα I. Στις Κυκλάδες] (Valvoja 3, 1883) και «Kaynti Hissarlikissa Schliemannin Ιuοηα» [Επίσκεψη στον Σλήμαν, στο Χι- σαρλίκ] (Valvoja 11, 1891), από τα οποία αντλούμε πολύτιμες πληροφορίες για την Ελλάδα της εποχής.
Στην Ελλάδα γενικά οι γυναίκες δεν εμφανίζονται στους ξένους, είναι ζήτημα αν τους χαιρετούν κιόλας, αλλά συνεχίζουν τις καθημερινές ασχολίες τους σαν υπηρετικό προσωπικό. Εδώ, η εξαίρεση είναι σημαντική γιατί γενικά οι γυναίκες αντιμετωπίζονται συνήθως άσχημα. Ακόμα και ο αγωγιάτης μου κούνησε το κεφάλι του όταν πριν το Πιάλι [Τεγέα] συναντήσαμε μια γυναίκα που κουβαλούσε στην πλάτη της ένα νεογέννητο παιδί σ’ ένα υφασμάτινο λίκνο και συγχρόνως έσερνε και δύο βόδια. Καθώς το παιδί έκλαιγε πολύ, εκείνη σταμάτησε και κούνησε για λίγο την πλάτη της. Έτσι λίκνισε το παιδί κι αυτό ησύχασε.
Διασχίσαμε το νησί [Σαλαμίνα] με τα πόδια μέχρι το χωριό Κούλουρη, όπου ξέραμε πως γινόταν πανηγύρι. Ακόμα και από μακριά διακρίναμε την πολύχρωμη ανθρώπινη συγκέντρωση σ’ έναν ανοιχτό χώρο δίπλα στην παραλία. Όταν φτάσαμε, διαπιστώσαμε ότι ο χορός ήταν σε πλήρη εξέλιξη. Εκατό με εκατό πενήντα κορίτσια και γυναίκες χόρευαν μαζί σε μια μακριά σειρά. Κατά διαστήματα σχημάτιζαν κύκλο και ξανά μια σειρά που την οδηγούσε ένας νέος άντρας. Τι ευχάριστο θέαμα! Οι περισσότερες γυναίκες δεν ήταν όμορφες, είχαν απλό παρουσιαστικό και ενδυμασία αλβανικού τύπου. Έδειχναν όμως τόσο χαρούμενες και όλο το σύνολο που έβλεπες σου άφηνε ένα πολύ όμορφο συναίσθημα. Κουνούσαν μάλιστα τα μικρά τους πόδια τόσο άψογα και ρυθμικά στον ρυθμό του χορού, μερικά βήματα μπρος και μερικά βήματα πίσω. Είναι αξιοσημείωτο πως οι κόκκινες γιορτινές παντόφλες τους έμεναν πάνω στις κάλτσες κι αν καμιά φορά κάποια έφευγε, προκαλούσε γενικό γέλωτα.
Οι φορεσιές τους ήταν εντυπωσιακές, πλούσιες σε χρώματα, χρυσό και ασήμι, διακοσμημένες με πλούσια κεντίδια, με διακοσμητικά που έμοιαζαν με τούρκικα νομίσματα. Στα κεφάλια φορούσαν καλύπτρες, όπως οι Τουρκάλες, και μαντίλια. Οι παντρεμένες φορούσαν ένα μακρύ διάφανο ασπροκίτρινο σάλι και οι ανύπαντρες στα κεφάλια τους κίτρινα μαντίλια διακοσμημένα με νομίσματα ή με άλλο τρόπο. Ένα ζωνάρι σε έντονα χρώματα, κόκκινο και πράσινο, διακοσμημένο με χρυσοκέντημα, ένα σκούρο πράσινο ζιπούνι από πάνω μέχρι τη φούστα, που έφτανε κάτω από τα γόνατα. Και κάτω από αυτά μια πλισέ φούστα και μια διάφανη πουκαμίσα, που έφτανε σχεδόν μέχρι τους αστραγάλους.
Πολύτιμες πληροφορίες αντλούμε επίσης από την αλληλογραφία με την αδελφή του Μάι και την αρραβωνιαστικιά και μετέπειτα σύζυγό του, Έλλεν Βικάντερ. Τα παραπάνω άρθρα καθώς και εκτενή αποσπάσματα από την αλληλογραφία του έχουν εκδοθεί στα ελληνικά (Ένα καράβι αχνοφαίνεται στον ορίζοντα. Ο Φινλανδός περιηγητής Όσκαρ Έμιλ Τουντέερ στην Ελλάδα και το Χισαρλίκ (1881-1882). Επιμ. Βασίλης Λέτσιος- Μαρία Μαρτζούκου, Αθήνα 201 7).
Με τη σύζυγό του σύζυγό του, Έλλεν Βικάντερ (Ellen Mathilda Wilhelmina Wijkander), είχαν έξι παιδιά, συμπεριλαμβανομένων του Lauri Oskar Theodor Tudeer (1884-1955), καθηγητή στο Πανεπιστήμιο του Ελσίνκι, του Alf, διευθυντή του Τμήματος Οικονομικών της Τράπεζας της Φινλανδίας, του Emil Tudeer (1885-1968) και του Oskar August (Ossi) (1886) ο οποίος έγινε γιατρός με ειδίκευση στον θηλασμό και τον τοκετό.
Πηγή
- Κατάλογος από την έκθεση στην Εθνική Πινακοθήκη Ναυπλίου, 2022, «Γενναίοι και έξυπνοι άνθρωποι – Περιηγητές από τις Βόρειες Χώρες αφηγούνται», Βιβλιοθήκη των Βορείων Χωρών.
Σχετικά θέματα:
- Οι Μυκήνες και το Άργος μέσα από τα μάτια των περιηγητών
- Άργος 1806 ( François-René de Chateaubriand – Σατωβριάνδος)
- Μαίρη Νίσμπετ – Έλγιν, Πελοπόννησος 1802 (Άργος, Μυκήνες, Αχλαδόκαμπος, Τρίπολη, Επίδαυρος)
- Το Άργος του 19ου αιώνα με το μάτι των Ξένων Περιηγητών και Ταξιδιωτών
ΑΡΓΟΛΙΚΗ ΑΡΧΕΙΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ 
Σχολιάστε