Feeds:
Δημοσιεύσεις
Σχόλια

Posts Tagged ‘Ali Pasha’

Αξιωματούχοι στην αυλή του Αλή Πασά

Posted in Άρθρα - Μελέτες - Εισηγήσεις, Ψηφιακές Συλλογές, tagged , , , , , , , , , , , on 4 Αυγούστου, 2015| Leave a Comment »

Αξιωματούχοι στην αυλή του Αλή Πασά, Αλεξάνδρα Πεταλά, «Μνήμων», τόμος 2 (1972), Εταιρεία Μελέτης Νέου Ελληνισμού

 

Αλή Πασάς, ζωγραφική σε ελεφαντοδόντο, Jacob Ritter von Hartmann,1822. Μητροπολιτικό Μουσείο, Νέα Υόρκη.

Αλή Πασάς, ζωγραφική σε ελεφαντοδόντο, Jacob Ritter von Hartmann,1822.
Μητροπολιτικό Μουσείο, Νέα Υόρκη.

Στην Οθωμανική αυτοκρατορία από τα μέσα του 18ου αιώνα αρχίζει να εκδηλώνεται επιτακτική η ανάγκη για ανάληψη από μέρους της Υψηλής Πύλης μεταρρυθμιστικών προσπαθειών, που έχουν σα σκοπό τη με­ταβολή της πολιτικής της στην αντιμετώπιση των εσωτερικών ζητημάτων του κράτους. Όμως οι μεταρρυθμιστικές αυτές προσπάθειες έχουν αμφί­βολα αποτελέσματα και παραμένουν στο στάδιο της απόπειρας. Έτσι, η άγνοια, ο δεσποτισμός και η αυταρχικότητα, που χαρακτήριζε τη δια­κυβέρνηση των περισσοτέρων σουλτάνων, η έλλειψη τάξεως και πει­θαρχίας, που επικρατούσε στο σώμα των γενιτσάρων, καθώς και η ανά­μειξή τους στα εσωτερικά πράγματα του κράτους και στα δυναστικά ζητήματα της διαδοχής, οδηγούν στην αποδιοργάνωση, τόσο των αυτο­νόμων, όσο και των διοικουμένων από το κέντρο επαρχιών και γενικά αναστατώνουν τον κρατικό μηχανισμό. Αντίθετα προς τη σύγχρονη απο­λυταρχική Ευρώπη, όπου τελικά η φεουδαρχική αριστοκρατία έχει πια υποταχθεί στη μοναρχική κεντρική εξουσία, στην Οθωμανική αυτοκρα­τορία η συγκεντρωτική εξουσία, ακολουθώντας μια αντίθετη τροχιά, αρ­χίζει να φθείρεται και το αποτέλεσμα της φθοράς αυτής εκδηλώνεται μέσα στο απέραντο κράτος με τάσεις αποσχίσεως των εντοπίων αρχόντων ή των επαρχιακών διοικητών.

Οι επαρχίες στη Β. Αφρική που εν μέρει αυτοδιοικούνται, όπως η Αλγερία, η Τυνησία, η Τριπολίτιδα, είναι σχεδόν ανεξάρτητες και κατ’ όνομα μόνο συνδέονται με την αυτοκρατορία, ενώ η Αίγυπτος, παλαιότερα στην ίδια κατάσταση, δείχνει στην περίοδο του Mohamet Ali υπο­ταγή αμφίβολη. Στις ευρωπαϊκές επαρχίες του Οθωμανικού κράτους εκδηλώνονται επίσης φυγόκεντρες ροπές και ισχυροί άνδρες, όπως ο Πασβάνογλου του Βιδινίου, οι Μπουσατλήδες (Bushatli) στη Σκόδρα, ο Ισμαήλ πασάς των Σερρών στρέφονται ενάντια στην κεντρική εξουσία και δημιουργούν ημιανεξάρτητα «δεσποτάτα». Ακριβώς κατά την περίοδο αυτή παρου­σιάζεται στο βαλκανικό χώρο κι’ ένα άλλο συναφές φαινόμενο.

Πολλοί από τους διοικητές βαλκανικών περιοχών, πασάδες, μπέηδες, αγιάνηδες (ayan), εξ αιτίας της εξασθενήσεως της κεντρικής εξουσίας και στην προσπάθειά τους να ισχυροποιηθούν, προσλαμβάνουν στην υπηρεσία τους Αλβανούς μισθοφόρους, που έτσι αρχίζουν να διεισδύουν στις πεδινές περιοχές.

Οι Αλβανοί, πλουτίζοντας από τις υπηρεσίες που έχουν προσ­φέρει, επιστρέφουν στην πατρίδα τους έχοντας βελτιώσει οικονομικά τη θέση τους , ενώ άλλοι απ’ αυτούς σκορπίζονται στα βουνά, συγκροτούν συμμορίες και χτυπούν χωρίς διάκριση Τούρκους κυρίαρχους και ντόπιους υπηκόους.

Ανάμεσα σ’ αυτούς τούς Αλβανούς, αρχικά ληστής και πολεμιστής ανεξάρτητος, στην υπηρεσία του σουλτάνου αργότερα, επαναστάτης τε­λικά ενάντια στην εξουσία της Πύλης και με βάσιμες προοπτικές για τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου κράτους στην Αλβανία, ο Αλής Τεπελενλής αποτέλεσε το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα που δημιούργησαν η αναρχία, η αταξία και οι φυγόκεντρες ροπές στην Οθωμανική αυτοκρα­τορία.

Για την ανάγνωση της ανακοίνωσης της κυρίας Αλεξάνδρας Πεταλά πατήστε διπλό κλικ στον παρακάτω σύνδεσμο:  Αξιωματούχοι στην αυλή του Αλή Πασά

 

 

Διαβάστε ακόμη:

Read Full Post »

Όψεις της εξωτερικής και εσωτερικής πολιτικής του Αλή Πασά

Posted in Άρθρα - Μελέτες - Εισηγήσεις, Πρόσωπα & γεγονότα του΄21, tagged , , , , , , , , , , , , , on 13 Ιανουαρίου, 2015| Leave a Comment »

Όψεις της εξωτερικής και εσωτερικής πολιτικής του Αλή Πασά. Ελένη Αγγελομάτη-Τσουγκαράκη, Ο Ερανιστής», τόμος 19, Όμιλος Μελέτης Νέου Ελληνισμού, Αθήνα, 1993. 

 

Προσωπογραφία του Αλή Πασά. Επιζωγραφισμένη λιθογραφία, Adam Friedel, Λονδίνο, 1826.

Προσωπογραφία του Αλή Πασά. Επιζωγραφισμένη λιθογραφία, Adam Friedel, Λονδίνο, 1826.

Η εξωτερική πολιτική του Αλή Πασά έχει γίνει επανειλημμένα αντικείμενο έρευνας και αρκετά βιβλία αφιερώνουν μεγάλο μέρος τους στο θέμα αυτό. Συχνά επίσης έχουν εξεταστεί και οι επαφές του Αλή με τους σύγχρονούς του ξένους περιηγητές. Εντούτοις η ιδιαίτερη αύτη σχέση που ανέπτυσσε, ο Αλή Πασάς, και σε μικρότερο βαθμό ο γιος του Βελή Πασάς, με τους ξένους που τους επισκέπτονταν, σε αντίθεση με τους άλλους υψηλά ιστάμενους αξιωματούχους της Οθωμανικής Αυτοκρα­τορίας, δεν τονίζεται πάντοτε επαρκώς, ούτε άλλωστε διερευνάται βα­θύτερα.

Στην πραγματικότητα η στάση του αυτή αποτελούσε μια μορφή άσκη­σης της εξωτερικής πολιτικής του. Και τούτο είτε γιατί οι ξένοι αυτοί πε­ριηγητές είχαν τη διπλή ιδιότητα του ταξιδιώτη και του επίσημου αντι­προσώπου ενός κράτους, κατά κύριο λόγο της Γαλλίας ή τής Βρετανίας, με συγκεκριμένη αποστολή στην επικράτειά του, είτε διότι οι περιηγητές αυ­τοί ήταν, ή ο Αλής πίστευε ότι ήταν, πρόσωπα σημαντικά στην πατρίδα τους, που θα μπορούσαν ενδεχομένως να εξυπηρετήσουν τα σχέδιά του και να διαδώσουν τη φήμη του. Σε κάθε περίπτωση ο Αλής προσπαθούσε, συχνά με μεγάλη επιτυχία, να δημιουργήσει ευνοϊκή εικόνα για το άτομό του δίνοντας την εντύπωση του άξεστου ίσως, άλλά ικανού, φιλοπρόοδου και φωτισμένου ηγέτη που με επιτυχία κυβερνούσε ως απόλυτος μονάρχης την επικράτειά του και εισήγαγε νέο πνεύμα και μεθόδους άγνωστες στην υπόλοιπη Οθωμανική Αυτοκρατορία.

Η εντυπωσιακή προσωπικότητα του Αλή, οι έξυπνοι χειρισμοί του και η πονηριά με την οποία κολάκευε τη ματαιοδοξία των ξένων είχαν τις περισσότερες φορές το επιθυμητό αποτέλεσμα. Έτσι οι περισσότεροι επι­σκέπτες έφευγαν από τα Γιάννινα γοητευμένοι και επαινώντας το έργο του, έχοντας δώσει μικρή ή καθόλου σημασία στην τυραννική του διακυ­βέρνηση, στον συμφεροντολογικό χαρακτήρα των ενεργειών του και στις αρνητικές συνέπειες που είχε η επέκταση της εξουσίας του στον ελλαδικό χώρο. Δεν ήταν πολλοί εκείνοι που πρόσεξαν μεν τα νεωτεριστικά στοιχεία που είχε εισαγάγει, αντιλήφθηκαν όμως παράλληλα και τα μελανά σημεία της διακυβέρνησής του και τις οδυνηρές επιπτώσεις που είχε για τους Έλληνες, χωρίς να παρασυρθούν από το προσωπείο που παρουσίαζε για να εντυπωσιάσει τους περιηγητές.

William Martin Leake, by Christian Albrecht Jensen oil on canvas, 1838

William Martin Leake, by Christian Albrecht Jensen oil on canvas, 1838

Πιο κάτω θα εξετάσουμε ορισμένες επιστολές του Αλή Πασά προς τρία πρόσωπα – τα δύο απ’ αυτά, ο Γεώργιος Φορέστης και ο William Martin Leake, είχαν άμεση σχέση με τη διαμόρφωση της εξωτερικής πο­λιτικής του. Ο γνωστός περιηγητής William Martin Leake, που βρισκό­ταν σε ειδική αποστολή στην Ελλάδα από το 1804 σταλμένος από το Foreign Office, εκπροσωπούσε επισήμως τη Βρετανία στην αυλή του Αλή Πασά από το 1809. Μετά την αναχώρησή του στη θέση αυτή τον διαδέ­χτηκε ο Γεώργιος Φορέστης το 1810. Το τρίτο πρόσωπο με το οποίο επίσης αλληλογραφούσε ο Αλή Πασάς ήταν ο φιλέλληνας Frederick North, ο μετέπειτα λόρδος Guilford, τον οποίο ο Βεζύρης είχε γνωρίσει ως απλό περιηγητή. Από τα γράμματα αυτά μπορούμε να δούμε διάφο­ρες πτυχές και πρακτικές της πολιτικής του Αλή σε σχέση με τη Μεγάλη Βρετανία, καθώς οι άντρες στους οποίους απευθύνονταν ήταν οι μεν δύο Βρετανοί και ο τρίτος Έλληνας αλλά και αυτός στην υπηρεσία της Βρε­τανίας. Ταυτόχρονα μπορούμε να παρακολουθήσουμε μέχρι κάποιο σημείο τη νοοτροπία του Αλή, διάφορα θέματα που σχετίζονται με γεγονότα στο εσωτερικό της επικράτειάς του αλλά και τον αντίχτυπο των διεθνών πολι­τικών εξελίξεων στις πράξεις και τη διαμόρφωση της πολιτικής του.

Η πρώτη, και χρονικά παλαιότερη, επιστολή του Αλή, γραμμένη από τα Γιάννινα στις 2/14 Δεκεμβρίου 1808, απευθύνεται στον Γεώργιο Φορέστη. Ο Γ. Φορέστης ήταν γιος του Σπυρίδωνα Φορέστη από τη Ζά­κυνθο∙ ο πατέρας του ήταν αρχικά γενικός πρόξενος της Βρετανίας στην Κέρκυρα, και με την ίδρυση της Επτανήσου Πολιτείας διορίστηκε, στις 29 Ιουνίου 1803, από τον Γεώργιο Γ’ της Μ. Βρετανίας «επιτετραμμένος λειτουργός» (Resident Minister) στο ίδιο νησί. Οι Βρετανοί του προσέφεραν για τις υπηρεσίες του τίτλο ευγενείας. Ο Γεώργιος Φορέστης είχε σταλεί να σπουδάσει στην Αγγλία, αλλά η συμπεριφορά του νέου εκεί δεν προδίκαζε την καλή εξέλιξη που θά είχε αργότερα – το είχε ρίξει στη χαρ­τοπαιξία και αναγκάστηκε να γυρίσει μάλλον άδοξα στην πατρίδα του. Μετά την επιστροφή του άρχισε να εργάζεται κι αυτός για τους Άγγλους, δεν γνωρίζουμε όμως πότε και πώς άρχισε τη σταδιοδρομία του. Την εποχή που του γράφει ο Αλή Πασάς ο Γεώργιος Φορέστης δεν είχε, από όσο ξέρουμε, κάποιο επίσημο αξίωμα στην υπηρεσία της Βρετανίας, το γράμμα όμως κάνει φανερό ότι είχε δραστήρια ανάμειξη στην πολιτική της στην περιοχή. Όπως ήδη αναφέρθηκε, ο Γ. Φορέστης ορίστηκε πρόξενος στα Γιάννινα τους πρώτους μήνες του 1810 και από τότε η δράση του κοντά στον Αλή και οι ενέργειές του αναφέρονται, συχνά τόσο στα επίσημα έγγραφα της εποχής όσο και από τους περιηγητές που επισκέπτονταν τα Γιάννινα. Δυστυχώς δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη εργασία για την προσωπικότητα και τη δράση ούτε του Σπυρίδωνα ούτε του Γεωργίου Φορέστη, μολονότι αποτελούν σημαντικές προσωπικότητες για την εποχή τους και έπαιξαν σημαίνοντα ρόλο στα Επτάνησα κατά τη διάρκεια της Αγγλοκρατίας αλλά και πριν από αυτήν, και αναφέρονται πολύ συχνά από τους περιηγητές της εποχής.

Για τη συνέχεια της ανακοίνωσης της κας Ελένης Αγγελομάτη-Τσουγκαράκη πατήστε διπλό κλικ στον παρακάτω σύνδεσμο: Όψεις της εξωτερικής και εσωτερικής πολιτικής του Αλή πασά

 

Σχετικά θέματα:

William Martin Leake (1777-1860)

Γκίλφορδ Φρέντερικ Νορθ  – Frederick North Guilford (1766-1827)

Ο Αλή Πασάς ο Τεπελενλής και η περιουσία του, Ahmet Uzun, Cumhuriyet Üniversitesi

 

Read Full Post »