Feeds:
Δημοσιεύσεις
Σχόλια

Archive for the ‘Ερμιονίδα’ Category

Άγγελος Ιωάν. ή Πέτρ. Γουζούασης ή Κουζούασης (1799 ή 1801 – 1872;) – Ο πρώτος βουλευτής Ερμιονίδας


 

Γεννήθηκε στο Κρανίδι το 1799 ή τα πρώτα χρόνια του 1800 (1800-1802). Στο μητρώο των Κρανιδιωτών αγωνιστών της Επανάστασης αναφέρεται ως Αγγελής με όνομα πατέρα Ιωάννης, ενώ στους εκλογικούς βουλευτικούς καταλόγους του Δήμου Κρανιδίου του έτους 1867 ο Άγγελος Γουζούασης αναγράφεται με α/α 113, όνομα πατέρα Πέτρος, ηλικία 64 χρόνων και επάγγελμα ιατρός. Το όνομά του αναφέρεται, επίσης, στον κατάλογο συνδρομητών του βιβλίου «Θεωρητικόν της Εκκλησιαστικής Μουσικής» του Παναγιώτη Αγαθοκλέους, γεγονός που δηλώνει το ενδιαφέρον του για την Εκκλησιαστική Βυζαντινή Μουσική. Τα πρώτα του γράμματα τα έμαθε στα σχολεία που λειτουργούσαν στην ιδιαίτερη πατρίδα του κατά την προεπαναστατική περίοδο.

 

Η δράση του στην Επανάσταση

 

Όταν κηρύχθηκε ο αγώνας του 1821 ο Άγγελος Γουζούασης ήταν 21 ή 23 χρόνων. Στις 4 Απριλίου 1821, όταν οι Κατωναχαγιώτες κήρυξαν την Επανάσταση στο Γκούρι Βιτόρεσε, ως μπουλουξής και αρχηγός σώματος ατάκτων μαζί με τον εξάδελφό του Κυριάκο, που ανέλαβε επικεφαλής δεκαπέντε (15) κατωναχαγιώτικων πλοίων, κάλυψαν από θαλάσσης το εκστρατευτικό σώμα διακοσίων (200) παλληκαριών του Κάτω Ναχαγιέ που υπό τον Παπαρσένη κατευθυνόταν προς το Ναύπλιο. Επιπλέον η δύναμη αυτή επιτηρούσε και τον Αργολικό Κόλπο.

Έλαβε μέρος σε διάφορες μάχες των πρώτων χρόνων του αγώνα ενώ οι επιτροπές εκδουλεύσεων τον ενέταξαν στους αξιωματικούς Στ΄ βαθμού (υπολοχαγός) της Βασιλικής Φάλαγγας.

Το 1837 ο Άγγελος Γουζούασης υπέβαλε αίτηση προς τη Γενική Γραμματεία θυσιών και αγώνων ζητώντας να του δοθεί το Αργυρούν Αριστείον του Αγώνα «προς παρηγορίαν της μόνης αμοιβής της διδομένης μοι παρά το έθνος». (περισσότερα…)

Read Full Post »

Ο Γεώργιος Κουντουριώτης εκλέγεται Πρόεδρος Εκτελεστικού στο Κρανίδι – Γιάννης Μ. Σπετσιώτης


 

Είναι γνωστές οι εμφύλιες διαμάχες των Ελλήνων κατά το τρίτο έτος (1823) της Επανάστασης, οι οποίες κορυφώθηκαν τον Δεκέμβριο του 1823 και συνεχίστηκαν με αμείωτη ένταση τους πρώτους μήνες του 1824. Τότε το Κρανίδι ορίστηκε ως έδρα της Προσωρινής Διοίκησης της Ελλάδος. Ο Φωτάκος στα απομνημονεύματά του σημειώνει:

 

«Το Κρανίδι είναι τόπος ξηρός, παράλιος απόκεντρος και δυνατός. Οι συνελθόντες εκεί εμάζευσαν πολλούς στρατιώτας του τόπου, οι οποίοι ήσαν εξησκημένοι εις τα όπλα. Έφεραν δε και άλλους από τας πλησίον νήσους Ύδραν και Σπέτσας. Όλος ο Κάτω Ναχαγές και όλον επίσης το Κρανίδι απίστησεν…».

 

Ωστόσο ο Γιάννης και ο Σταμάτης Μήτσας με τα παλικάρια τους, που όπως είναι γνωστό ακολουθούσαν πάντοτε τον Κολοκοτρώνη, διαφοροποιήθηκαν.

Κουντουριώτης Γεώργιος, λιθογραφία, Εθνικόν Ημερολόγιον, Αθήνα, 1863.

Τα σημαντικά γεγονότα της εκλογής του Γεωργίου Κουντουριώτη ως Προέδρου Εκτελεστικού που έλαβαν χώρα στην περιοχή μας (Κρανίδι – Ερμιόνη), αποτελούν ενδιαφέρουσα πτυχή της τοπικής μας ιστορίας.

Μετά, λοιπόν, τη μη αποδοχή της πρότασης του Βουλευτικού από τον Λάζαρο Κουντουριώτη, αδελφό του Γεωργίου, να αναλάβει την προεδρία του Εκτελεστικού επικαλούμενος λόγους υγείας και ορισμένας άλλας υποχρεώσεις του, εκείνος υπέδειξε για την Προεδρία τον αδελφό του Γεώργιο. Μάλιστα διαβεβαίωσε τον Αντιπρόεδρο του Βουλευτικού, Μητροπολίτη Βρεσθένης Θεοδώρητο, ότι η οικογένειά του και ολόκληρο το νησί της Ύδρας είναι με το Βουλευτικό, που υπερασπίζεται τα δικαιώματα του Έθνους. Η πρότασή του έγινε αποδεκτή. (περισσότερα…)

Read Full Post »

Βάπτιση – Λαογραφικά της Ερμιόνης |Γιάννης Μ. Σπετσιώτης


 

Από το δεύτερο βιβλίο της σειράς «Τα Λαογραφικά της Ερμιόνης – Περί Γάμου και Βαπτίσεως» του Γιάννη Μ. Σπετσιώτη, δημοσιεύουμε το μυστήριο της Βαπτίσεως  και τις «ενσωματωμένες» σ’ αυτό παραδόσεις της τοπικής κοινωνίας της Ερμιόνης. Για τη συγγραφή, σημειώνει ο κ. Σπετσιώτης, στηρίχθηκα στα προσωπικά βιώματα και τις σημειώσεις της μητέρας μου, δασκάλας Αικατερίνης Βρεττού-Σπετσιώτου.

Η βάπτιση είναι υποχρεωτικό μυστήριο και τελείται από κοινού με το ενσωματωμένο σ’ αυτή υποχρεωτικό μυστήριο του χρίσματος μία μόνο φορά στη ζωή κάθε ανθρώπου.

Το σπουδαίο αυτό γεγονός της ζωής του ανθρώπου άγγιξε την ψυχή του λαού και γι’ αυτό έστησε γύρω του μια σειρά από ήθη και έθιμα, όπως κάνει για καθετί που τον επηρεάζει και τον συγκινεί…

Όπως η Εκκλησία εξετάζει τα πράγματα στο βάθος των αιώνων, κατά τον ίδιο τρόπο, τηρουμένων των αναλογιών και η Λαογραφία επιχειρεί να μας δώσει την εικόνα των γεγονότων σε παλαιότερους χρόνους.

 

Ο χρόνος του βαπτίσματος

 

Σύμφωνα με τα όσα συνέβαιναν σχεδόν σε όλα τα μέρη της Ελλάδας, το ίδιο και στην Ερμιόνη, δεν άφηναν το παιδί να μεγαλώσει πολύ για να το βαφτίσουν, αφού έπρεπε από νωρίς «να το ρίξουν στο δρόμο του Θεού».

Η μητέρα μου σημειώνει: «Φοβόντουσαν και να μην πεθάνει, γιατί συχνά το άφηναν μόνο του στο σπίτι, ενώ οι αρρώστιες ήσαν πολλές. Εκείνα τα χρόνια ήσαν πολύ λίγες οι οικογένειες που δεν είχαν χάσει βρέφη και μικρά παιδιά».

Έτσι, τις περισσότερες φορές, βάπτιζαν τα παιδιά μετά τον 6ο μήνα και μέχρι τον πρώτο χρόνο της ηλικίας τους εκτός αν υπήρχε ιδιαίτερος λόγος να βαπτιστεί νωρίτερα ή αργότερα.

Αν το παιδί πέθαινε αβάπτιστο, ήταν μεγάλη αμαρτία. Στην περίπτωση μάλιστα που η μητέρα του απουσίαζε εκείνη την ώρα, όλος ο κόσμος την κακολογούσε και δεν τολμούσε να ξεμυτίσει! Πίστευαν ότι αν βρισκόταν στο σπίτι θα «προλάβαινε το κακό» και θα έκανε η ίδια το «αεροβάπτισμα» σηκώνοντας το παιδί τρεις φορές στον αέρα λέγοντας ταυτόχρονα το όνομά του.

 

Ο ανάδοχος (νο(υ)νός) αλλά και κουμπάρος

 

Δεν θα ήταν υπερβολή, αν γράφαμε, ότι μετά τον βαφτιζόμενο το κύριο πρόσωπο του μυστηρίου είναι ο ανάδοχος ή νο(υ)νός. Τον ρόλο αυτό τον αναλαμβάνει όλες σχεδόν τις φορές, καθώς υπάρχουν και εξαιρέσεις, ένα φιλικό ή συγγενικό πρόσωπο της οικογένειας.

Μάλιστα για να φανεί η «στενή συγγένεια» αναδόχου και αναδεκτού, η Εκκλησία δεν επιτρέπει τα φυσικά παιδιά του νουνού να παντρεύονται με τους αναδεξιμιούς του ούτε μεταξύ τους οι βαφτισμένοι από τον ίδιο νουνό, τα λαδαδέλφια, όπως αλλιώς λέγονται. Θεωρείται πολύ καλό να βαφτίζει κανείς, γιατί «έτσι λύνονται τα χέρια του», όπως λένε. Νουνός του παιδιού, γινόταν ο κουμπάρος που στεφάνωσε το ζευγάρι, γι’ αυτό και στο στεφάνωμα του φώναζαν «και στο λάδι κουμπάρε!». Στην Ερμιόνη, όπως και σε πολλά μέρη της Ελλάδας, το αναδεξίμι το λένε και «φιλιότσο»!

 

«Κάλεσμα στη βάφτιση της Παρασκευής Σπετσιώτη», 10-3-1957, Φωτογραφικό αρχείο Βιβής Σκούρτη».

 

Η ημέρα της βαπτίσεως

 

Με το τέλος των απαραίτητων προετοιμασιών από την οικογένεια και τον ανάδοχο (βαπτιστικά, μαρτυρικά, δώρα) για ένα «τέλειο μυστήριο», ερχόταν και η ημέρα της βάφτισης.

Στην Ερμιόνη, απ’ ότι θυμάμαι, οι βαπτίσεις γίνονταν, λόγω και των καιρικών συνθηκών, από την Κυριακή του Πάσχα μέχρι το τέλος του Νοεμβρίου, κατά προτίμηση το απόγευμα της Κυριακής.

Την ημέρα της βάπτισης όλα ήσαν έτοιμα και η οικογένεια του βαπτιζόμενου, ο νουνός και οι καλεσμένοι, λιγότεροι από τον γάμο, πήγαιναν στην εκκλησία. Παρούσα πάντα η μαμή η Λαμπάταινα, φύλακας άγγελος του μωρού.

Ηχηρή η απουσία της μητέρας του παιδιού που παρέμενε στο σπίτι, αφού σύμφωνα με παλαιό έθιμο, άγνωστο γιατί, δεν «επιτρεπόταν» να ακούσει το όνομα στην εκκλησία! Καθώς το έθιμο δεν άντεξε στον χρόνο η μητέρα του βαπτιζόμενου, εδώ και αρκετά χρόνια, παρευρίσκεται στην εκκλησία, ακούει το όνομα, φροντίζει εκείνη το μωρό και η «μαμή η Λαμπάταινα» έχασε τη δουλειά της. (περισσότερα…)

Read Full Post »

Περί Γάμου – Λαογραφικά της Ερμιόνης | Γιάννης Μ. Σπετσιώτης


 

«Ο Θεός ο άχραντος…

Ο εν Κανά της Γαλιλαίας τον γάμον ευλογήσας,

 ίνα φανερώσης ότι σον θέλημά εστιν

η έννομος συζυγία και η εξ αυτής παιδοποιία»

Ευχή γάμου

 

Από το δεύτερο βιβλίο της σειράς «Τα Λαογραφικά της Ερμιόνης – Περί Γάμου και Βαπτίσεως» του Γιάννη Μ. Σπετσιώτη, δημοσιεύουμε το «Περί Γάμου» στην Ερμιόνη. Για τη συγγραφή, σημειώνει ο κ. Σπετσιώτης, στηρίχθηκα στα προσωπικά βιώματα και τις σημειώσεις της μητέρας μου, δασκάλας Αικατερίνης Βρεττού-Σπετσιώτου.

Σύμφωνα με την εκκλησιαστική τάξη ο γάμος ανήκει στα επτά μυστήρια της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Ο γάμος είναι προαιρετικό μυστήριο και τελείται μέχρι τρεις φορές σύμφωνα με την επιγραμματική ρήση: η Εκκλησία «τον πρώτο (γάμο) ευλογεί, τον δεύτερο επιτρέπει, τον τρίτο ανέχεται».

Η ακολουθία του  μυστηρίου περιλαμβάνει εξαιρετικής έμπνευσης κείμενα με τα οποία ζητείται η θεϊκή παρέμβαση και βοήθεια για τους νεόνυμφους για μια νέα οικογενειακή αρχή και χριστιανική ζωή.

Βέβαια, στις ημέρες μας, η ακολουθία του  μυστηρίου με τους καταπληκτικούς συμβολισμούς μόνο σε επαρχιακές πόλεις και χωριά μπορείς να την παρακολουθήσεις «ολόκληρη». Η «πίεση του χρόνου» στις πόλεις αναγκάζει τους ιερείς να τις «ξεπετούν» στα γρήγορα παραλείποντας σπουδαίες ευχές προς «μεγάλη» ευχαρίστηση των περισσοτέρων… Σημάδια των καιρών…

 Όμως το σπουδαίο αυτό γεγονός της ζωής του ανθρώπου άγγιξε την ψυχή του λαού και γι’ αυτό έστησε γύρω του μια σειρά από ήθη και έθιμα, όπως κάνει για καθετί που τον επηρεάζει και τον συγκινεί…

Τέλος, όπως η Εκκλησία εξετάζει τα πράγματα στο βάθος των αιώνων, κατά τον ίδιο τρόπο, τηρουμένων των αναλογιών και η Λαογραφία επιχειρεί να μας δώσει την εικόνα των γεγονότων σε παλαιότερους χρόνους.

 

Περί Γάμου

Περασμένα… αλλά όχι ξεχασμένα

 

Από τις αρχές του περασμένου αιώνα όταν το αγόρι ή το κορίτσι ερχόταν σε ηλικία γάμου, που άρχιζε από τα 16 χρόνια και ακόμη νωρίτερα, όπως γράφει στις σημειώσεις της η μητέρα μου, οι γονείς, κυρίως ο πατέρας, θεωρούσαν υποχρέωσή τους να διαλέξουν τη νύφη ή τον γαμπρό για το παιδί τους. Το δικαίωμα επιλογής ήταν πολύ περιορισμένο για τους γιους ενώ για τις θυγατέρες σχεδόν ανύπαρκτο. Για να φέρεις τα …πάνω – κάτω έπρεπε να είχες πολύ «τσαγανό». Πολλές φορές, όπως γινόταν και στα περισσότερα μέρη της Ελλάδας, έβαζαν τους προξενητάδες, άτομα με ιδιαίτερο χάρισμα, γυναίκες και άντρες που μεσολαβούσαν για να γίνει το «συγγέσιο», το συνοικέσιο όπως λεγόταν στην Ερμιόνη, και οι οικογένειες να «τα βρουν». Μάλιστα τον προξενητή και την προξενήτρα τούς φόρτωναν με δώρα και «υποσχέσεις» πριν αλλά και μετά το επιτυχημένο προξενιό που θα είχε κατάληξη τον αρραβώνα.

 

«Φανή Γιαννάκου Θεοδώρου», Φωτογραφικό αρχείο Βιβής Σκούρτη.

 

Η ανακοίνωση του μεγάλου γεγονότος στην οικογένεια γινόταν κατά κανόνα από τον πατέρα την ώρα του γεύματος ή του δείπνου με κάθε επισημότητα. Στο άκουσμα της χαρμόσυνης είδησης το κορίτσι έσκυβε συνεσταλμένα το κεφάλι και αμέσως μετά με μια νέα κίνηση – πάλι του κεφαλιού – ψιθύριζε συγκαταβατικά: «Ναι, πατέρα όπως εσύ ορίζεις». Το ίδιο έκαναν αντίστοιχα και οι γονείς του αγοριού. Είναι προφανές, βέβαια, πως είχε προηγηθεί η συνεννόηση – συμφωνία των συμπεθέρων, κυρίως σε ότι αφορούσε την προίκα της νύφης!

 

Ο αρραβώνας στο σπίτι

 

Λίγες μέρες αργότερα, πάντα Σαββατόβραδο, γινόταν ο αρραβώνας στο σπίτι της νύφης, σύμφωνα με το έθιμο. Από τις δύο οικογένειες καλούσαν τους πολύ στενούς συγγενείς, αδέλφια, πρώτα ξαδέλφια και άλλαζαν τις βέρες.

Πάνω σ’ ένα τραπέζι με πεντακάθαρο κεντητό τραπεζομάντηλο έστρωναν μια πετσέτα, «μπόλια» την έλεγαν, με κουφέτα και στο κέντρο τοποθετούσαν τις βέρες, αγορασμένες από τον γαμπρό. Το νέο ζευγάρι καθόταν αμήχανο σε διπλανές καρέκλες περιμένοντας τη στιγμή που θα τους περνούσαν τις βέρες. Αν δεν παρευρισκόταν ιερέας, τις βέρες έβαζε ο πατέρας του γαμπρού, αφού πρώτα τις σταύρωνε στο εικόνισμα.

Στη συνέχεια όλοι οι καλεσμένοι, με σειρά προτεραιότητας, χαιρετούσαν τους αρραβωνιασμένους και τους κρεμούσαν για δώρα χρυσαφικά. Πρώτος ο πατέρας και η μητέρα του γαμπρού και κατόπιν όλοι οι συγγενείς τους. Μετά ο πατέρας και η μητέρα της νύφης και ύστερα οι δικοί τους συγγενείς. Δεν έλειπε βέβαια και ένας «σιωπηλός» ανταγωνισμός για το ποιο θα είναι το ωραιότερο και το ακριβότερο δώρο! Ακολουθούσε φαγοπότι και γλέντι.

Την επόμενη μέρα όλη η Ερμιόνη συζητούσε «με κάθε λεπτομέρεια τα γεγονότα» και ακολουθούσαν πολλά παραλειπόμενα (κουτσομπολιά) ακόμα και ανέκδοτα ανάλογα με την περίπτωση.

Μετά τον αρραβώνα ο γαμπρός πήγαινε καθημερινά και εντελώς τυπικά στο σπίτι της νύφης. Τις Κυριακές το ζευγάρι με τη νύφη στολισμένη με όλα τα χρυσαφικά έβγαινε  βόλτα στο Μπίστι, πάντα συνοδεία κάποιου από το σόι του κοριτσιού.

Δύο γεγονότα ξεχώριζαν κατά τη διάρκεια του αρραβώνα: Η σύνταξη του προικοσύμφωνου με γραμμένα αναλυτικά όλα τα προικιά που θα έδιναν στη νύφη καθώς και η διάρκεια του αρραβώνα, που συνήθως δεν κρατούσε πολύ. Ο γάμος έπρεπε να οριστεί το συντομότερο δυνατόν, καθώς ο γαμπρός δεν επιτρεπόταν να μπαινοβγαίνει για μεγάλο διάστημα στο σπίτι της νύφης. (περισσότερα…)

Read Full Post »

Σβούρες (οι)


 

«Πήρα στα χέρια μου τη σβούρα των παιδικών μου χρόνων. Δεν είχε την παλιά της λάμψη, αλλά παρ’ όλο που είχαν περάσει πάνω από πενήντα χρόνια από τότε που είχε πάρει τη θέση της σ’ εκείνο το ψηφιδωτό που ονομάζουμε παρελθόν βρισκόταν σε καλή κατάσταση…».

Αλέξανδρος Ίσαρης

Η κατασκευή τους

 

Σβούρα: Μουσείο Παιχνιδιών Ερμιόνης. Φωτογραφία: Ρίνα Λουμουσιώτη.

Είναι ένα παιχνίδι – αντικείμενο κωνικό, όπως φαίνεται στο διπλανό σχήμα, φτιαγμένο από ξύλο. Η «κλασική» σβούρα έχει ύψος 5-6 εκατοστά. Στο κάτω μέρος, στην αιχμηρή άκρη του ξύλου, προεξέχει η μύτη ενός καρφιού που έχει χτυπηθεί προς τα μέσα, ενώ στο επάνω μέρος, στο κέντρο, υπάρχει μια μικρή ξύλινη προεξοχή. Μερικά παιδιά έφτιαχναν μόνα τους σβούρες. Χρησιμοποιούσαν σκληρά ξύλα π.χ. ελιάς, τα πελεκούσαν με το μαχαίρι και τους έδιναν το σχήμα του ανάποδου κώνου. Στο επάνω μέρος έφτιαχναν το κεφάλι της σβούρας και στο κάτω έβαζαν το καρφί.

Οι πρώτες σβούρες ήταν φτιαγμένες από ξύλο και ήταν βαμμένες άλλες με άχρωμο βερνίκι και άλλες με διάφορα χρώματα, μονόχρωμες ή πολύχρωμες. Υπήρχαν, βέβαια, και οι πιο περίτεχνες, που είχαν ζωγραφισμένα διάφορα σχέδια ή μικροσκοπικές παραστάσεις. Αυτές τις θεωρούσαμε πολύτιμες, καθώς όταν στροβιλίζονταν τα σχέδια αλλοιωνόταν, ξεγελώντας την ικανότητα του ματιού να συλλάβει την πραγματικότητα και τα βλέπαμε σαν απόκοσμες παραστάσεις!

Αργότερα,  κατασκευάστηκαν σβούρες από μέταλλο και πλαστικό σε διάφορα σχήματα και μεγέθη. Κύριο γνώρισμα όλων των ειδών και των τύπων της σβούρας είναι η ταχύτατη περιστροφή στο έδαφος ή σε άλλη επίπεδη επιφάνεια. Αυτή την ταχύτατη περιστροφή προσπαθούσε να επιτύχει όποιος «έριχνε», «έστριβε» ή «πετούσε» τη σβούρα. (περισσότερα…)

Read Full Post »

Πάμε για π(ί)-λ-ζες; 35 και 1 παραδοσιακά παιχνίδια της Ερμιόνης – Γιάννης Μ. Σπετσιώτης – Τζένη Δ. Ντεστάκου


 

Νέο βιβλίο με τίτλο «Πάμε για π(ί)-λ-ζες; 35 και 1 παραδοσιακά παιχνίδια της Ερμιόνης», του Γιάννη Σπετσιώτη και της Τζένης Ντεστάκου.

Μικρές καθημερινές σκηνές, αταξίες, σκανταλιές και παιχνίδια! Μια αίσθηση ελευθερίας και αθωότητας απλωμένη παντού! Την επιστροφή στην ξεγνοιασιά και τη μαγεία των παιδικών χρόνων μοιραζόμαστε μαζί σας μέσα από τις περιγραφές 35 και 1 παραδοσιακών παιχνιδιών της Ερμιόνης. Σας καλούμε να συνταξιδεύσουμε στην ονειρεμένη και πολύχρωμη χώρα των παιχνιδιών, γιατί «Θέλουμε αυτές τις μνήμες να τις μοιραστούμε… Μακριά, στα πρώτα εφηβικά τα χρόνια κείνται».

 

Πάμε για π(ί)-λ-ζες;

35 και 1 παραδοσιακά παιχνίδια της Ερμιόνης

 

Πάμε για π(ί)-λ-ζες;

Όνειρο δεκαετιών η συγγραφή και η έκδοση του βιβλίου μας με τα παραδοσιακά παιχνίδια της Ερμιόνης!

Πολύτιμη κληρονομιά οι πρώτες καταγραφές της μητέρας μου Αικατερίνης Βρεττού- Σπετσιώτου, που θέλησε να διασώσει ερμιονίτικα παιχνίδια των παιδικών της χρόνων, όπως τον βαριανό και το ωραίο βρίντζο, που είχαν ξεχαστεί. Αργότερα συμπλήρωσε την πρώτη καταγραφή με τα παιχνίδια των δικών μου παιδικών χρόνων…

Η πρόκληση για εμάς ήταν μεγάλη, καθώς για άλλη μια φορά μάς δινόταν η ευκαιρία να πραγματοποιήσουμε ένα ακόμη όνειρό μας! Απογειώσαμε τις αναμνήσεις και τα βιώματά μας και με τη δύναμη που έχουν οι λέξεις τα …προσγειώσαμε στο χαρτί! Ξεκινήσαμε την παρουσίαση των τριάντα πέντε συν ένα παραδοσιακών παιχνιδιών της Ερμιόνης, μα καθώς ο χρόνος περνούσε το κίνητρο της συγγραφής απόκτησε και όνομα: ΜΥΡΤΩ! Το ενδιαφέρον της για τα σύγχρονα εκπαιδευτικά παιχνίδια αλλά και για κάποια παραδοσιακά που μάθαινε στο σχολείο ήταν το έναυσμα για να συνεχίσουμε τη συγγραφή του βιβλίου μεθοδικά και αποφασιστικά. Μεγαλύτερη η προσπάθεια, αμείωτο το ενδιαφέρον και η έμπνευση και κοντά σ’ αυτά μια τεράστια δύναμη αγάπης! (περισσότερα…)

Read Full Post »

Μήτσας Αθανάσιος (Νάσος) Αντων. (1858-1923)


 

Αθανάσιος Μήτσας

Ο Αθανάσιος Μήτσας γεννήθηκε στην Ερμιόνη την 1η Ιουλίου 1858 ανήμερα της γιορτής των Αγίων Αναργύρων. Ήταν ένα από τα πέντε παιδιά (τέσσερα αγόρια και ένα κορίτσι) του Αντώνη και της Ελένης Μήτσα. [Τα αγόρια του Αντώνη Μήτσα ήταν ο Σταμάτης, ο Αθανάσιος, ο Κωνσταντίνος και ο Δήμος. Ο τρεις πρώτοι ήσαν αξιωματικοί του Ελληνικού Στρατού και ο τέταρτος γιατρός. Το κορίτσι, η Μαργαρίτα, ήταν σύζυγος του αξιωματικού Νικόλαου Κατσαρού από τη Χαλκίδα].

Ακολούθησε τον στρατιωτικό κλάδο όπως ο πατέρας του Αντώνης και τα δύο του αδέλφια. Έτσι κατατάχθηκε, ως εθελοντής, στον Στρατό (δεκανέας) στις 8 Οκτωβρίου 1877, σε ηλικία 19 ετών και με Α.Μ. 3330. Tο 1881, μετά από επιτυχείς εξετάσεις, φοίτησε στη Σχολή Υπαξιωματικών (Σ.Υ.) του Στρατού και αποφοίτησε στις 22 Σεπτεμβρίου 1885 με τον βαθμό του ανθυπολοχαγού Πεζικού. (περισσότερα…)

Read Full Post »

Η Ναυπλιακή Επανάσταση του 1862 – Η στάση της επαρχίας Σπετσών και Ερμιονίδας και η εμπλοκή του καπετάν Σταμάτη Μήτσα


 

Η άρνηση του βασιλιά Όθωνα να δεχθεί τα πρόσωπα που πρότεινε και τους όρους που έθεσε ο Κωνσταντίνος Κανάρης για να σχηματίσει κυβέρνηση, όταν του δόθηκε η εντολή τον Ιανουάριο του 1862, απογοήτευσε τον λαό. γιατί πίστευε ότι με την κυβέρνηση του γηραιού πυρπολητή η κατάσταση θα βελτιωνόταν. Έτσι ο βασιλιάς αναγκάστηκε και έδωσε ξανά την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον υπασπιστή του Αθανάσιο Μιαούλη, που ορκίστηκε πρωθυπουργός.

 

Ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας Κωνσταντίνος Κανάρης (1793-1877). Σπουδαία μορφή του ναυτικού αγώνα κατά την Ελληνική Επανάσταση του 1821 και μετέπειτα ναύαρχος και πολιτικός, ο οποίος διετέλεσε πέντε φορές πρωθυπουργός της Ελλάδας σε ένα διάστημα 33,5 ετών (1844, 1848-49, 1864, 1864-65 και 1877) και για 2 χρόνια και 3 μήνες συνολικά. Φωτογραφία Πέτρος Μωραΐτης, Εθνικό Ιστορικό Μουσείο.

 

Αθανάσιος Μιαούλης

Μετά τη ματαίωση των προσδοκιών του λαού το κλίμα που δημιουργήθηκε για το Οθωνικό καθεστώς ήταν εξαιρετικά δυσμενές και «το πολιτικό βαρόμετρο», όπως γράφει ο Γιάννης Κορδάτος, «έδειχνε θύελλα  σε όλη την Ελλάδα». Ακολούθησαν, μοιραία, έντονες αντικαθεστωτικές εκδηλώσεις με βασικό κέντρο την Αθήνα που είχε τότε 300.000 κατοίκους.

Γρήγορα, όμως, επεκτάθηκαν και σε άλλες περιοχές (νομούς σήμερα), όπως στις Κυκλάδες, Μεσσηνία, Αρκαδία, Λακωνία, Φωκίδα, Φθιώτιδα, Εύβοια, Αιτωλοακαρνανία και Αργολίδα.

Η μεγαλύτερη αντίδραση παρουσιάστηκε στο Ναύπλιο, μια πόλη των 10.000 κατοίκων περίπου από τις μεγαλύτερες τότε της Ελλάδας, που με την εκτόπιση και τη φυλάκιση πολλών αξιωματικών σ’ αυτή εξελίχθηκε στο σημαντικότερο αντικαθεστωτικό κέντρο. (περισσότερα…)

Read Full Post »

Καταφύκι ή Μυγγυριστέα


 

«Ελεύθερο Βήμα»

Από την Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας και Πολιτισμού.

Η Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας και Πολιτισμού, δημιούργησε ένα νέο χώρο, το «Ελεύθερο Βήμα», όπου οι αναγνώστες της θα έχουν την δυνατότητα να δημοσιοποιούν σκέψεις, απόψεις, θέσεις, επιστημονικά άρθρα ή εργασίες αλλά και σχολιασμούς επίκαιρων γεγονότων.

Διαβάστε σήμερα στο «Ελεύθερο Βήμα» επιπρόσθετες πληροφορίες για το φαράγγι Καταφύκι Αργολίδας, 5 χλμ. Β.Δ. της Ερμιόνης, από τον πρόεδρο του «Ερμιονικού Συνδέσμου», Γιάννη Σπετσιώτη.

 

Σε απόσταση 5 χλμ. Β.Δ. της Ερμιόνης βρίσκεται η γνωστή από την αρχαιότητα τοποθεσία του Καταφυκιού με το ομώνυμο φαράγγι ανάμεσα στην Ερμιόνη και τους Φούρνους.

Ο Βασίλης Γκάτσος δέχεται ότι «το φαράγγι λεγόταν κατά την αρχαιότητα καταφυγή, ρ. καταφεύγω = φεύγω προς τα κάτω. Έτσι «επιβεβαιώνεται» ο μύθος ότι εκεί έγινε η αρπαγή της Περσεφόνης από τον Πλούτωνα, που γρήγορα έφυγε προς τα κάτω και χάθηκε στο θεοσκότεινο, ερεβώδες και δυσερμήνευτο βασίλειο για να διαφυλάξει το πολύτιμο λάφυρό του».

Ο Γιάννης Ησαΐας αναφέρει ότι «το όνομα της περιοχής είχε δοθεί τα χρόνια του Μεσαίωνα (5ος -15ος μ.Χ. αιώνας) και προέρχεται από τη λέξη «Καταφύγιον». Εκεί, όπως σημειώνει, ήταν ο τόπος όπου κατέφευγαν οι κάτοικοι προκειμένου να προφυλαχθούν από τις επιδρομές των κατακτητών και των πειρατών».

Είχα ακούσει, όμως, ότι κατά τους χρόνους των ληστρικών επιδρομών στις σπηλιές των βράχων κατέφευγαν οι ληστές ζητώντας ασφαλές καταφύγιο, όταν ένοπλα αποσπάσματα τους καταδίωκαν. Οι ανωτέρω απόψεις θεωρώ πως δικαιολογούν επιτυχώς την προέλευση της ονομασίας Καταφύκι (τοποθεσία και φαράγγι).

 

Το γεφύρι του Καταφυκίου.

(περισσότερα…)

Read Full Post »

Λυρικοί ποιητές, διθυραμβοποιοί και μουσικοί της Ερμιόνης του 6ου και του 5ου αιώνα π.Χ.


 

Η αρχή της ελληνικής μουσικής χάνεται στα βάθη των αιώνων. Ο απόηχος εκείνης της πραγματικότητας κρύβεται σε παμπάλαιους μύθους, που η σύγχρονη επιστήμη, έχοντας πλέον στη διάθεσή της ένα πλήθος πληροφοριών από ανασκαφές σε ολόκληρο τον Ελληνικό χώρο, καλείται σήμερα να απομυθοποιήσει, ώστε να αποκαλυφθεί η ιστορικά αλήθεια που έχει ταφεί κάτω από τους μύθους αυτούς.

Η εμφάνιση της αρχαίας ελληνικής μουσικής χάνεται στους απώτερους προϊστορικούς χρόνους (πολύ πριν από το 1100 π.Χ.). Συγκεκριμένη χρονολογία εμφάνισής της δεν μπορεί να ορισθεί, γιατί τα αρχαιολογικά ευρήματα μεταθέτουν διαρκώς τα όρια αυτά όλο και σε παλαιότερες εποχές.

Στους Αρχαϊκούς  χρόνους  (750 έως 479 π.Χ.), οι σχετικές πληροφορίες είναι αρκετές, ώστε να είμαστε σε θέση να σχηματίσουμε μια περισσότερο σαφή εικόνα για τη μουσικά κίνηση της εποχής. Φαίνεται ότι σε ολόκληρη την Ελλάδα τότε, πριν από τους περίφημους χρόνους της Κλασικής Αρχαιότητας,  είχαμε μια εποχή ακμής, μια θαυμαστή ανάπτυξη της μουσικής. Τότε παρουσιάζονται μεγάλες μουσικές μορφές, όπως ο Τέρπανδρος, ο Κηπίων, ο Αλκαίος, η Σαπφώ, ο Αλκμάν, ο Αριστόνικος, ο Ιέραξ, ο Σακάδας, ο Λάσος, ο Σιμωνίδης και πολλοί άλλοι, που πραγματοποίησαν βασικές και κεφαλαιώδεις μεταρρυθμίσεις στη μουσικά.

 

Κιθαρωδός σε ερυθρόμορφο αττικό αμφορέα του 5ου π.Χ. αιώνα του αγγειογράφου Ανδοκίδου. Παρίσι Μουσείο Λούβρου, G 1. Φωτογραφία της RMN. Φωτογράφος Hervé Lewandowski.

 

Έχει ενδιαφέρον ότι μεταξύ των τετρακοσίων (400) ποιητών και μουσικών της Αρχαίας Ελλάδας, των οποίων τα ονόματα διασώθηκαν, οκτώ κατάγονταν από την Ερμιόνη.

Το φιλόμουσο πνεύμα των Ερμιονέων, όπως διηγείται ο Παυσανίας φαίνεται και στην ετήσια διοργάνωση του «τρίαθλου», δηλαδή των αγώνων μεταξύ των νέων που περιλάμβανε μουσική, κολύμβηση και ιστιοπλοΐα. Στους νικητές εκείνων των αγώνων, που τελούνταν προς τιμή του Διόνυσου του Μελαναίγιδος, δίνονταν και ανάλογα έπαθλα.[1]

Ήδη η πόλη-κράτος της Ερμιόνης από τον 6ο π.Χ. αιώνα είχε αρχίσει να προβάλει ως ιδιαίτερα ισχυρό και εύπορο κράτος με «αιχμή του δόρατος» το εμπόριο και τη βαφή της ονομαστής πορφύρας.

Η οικονομική αυτή ευημερία βοήθησε την ανάπτυξη των Γραμμάτων και των Τεχνών και γενικότερα του Πολιτισμού της Ερμιόνης. Υψώθηκαν ονομαστοί ναοί και βωμοί, αποτυπώθηκαν θαυμάσιες επιγραφές, διασώθηκαν τα ονόματα και τα έργα λαμπρών μουσικών, διοργανώνονταν περίφημοι αθλητικοί αγώνες, ενώ οι αρχαίοι Ερμιονείς, όπως οι ιστορικοί μάς παρέδωσαν, συμμετείχαν στις κορυφαίες μάχες των Ελλήνων εναντίον των Περσών.

Μουσικοί της αρχαιότητας από την Ερμιόνη ήσαν ο ονομαστός Λάσος ο Ερμιονεύς, ο διθυραμβικός ποιητής Κηκείδης, ο κιθαρωδός και ποιητής Κυδίας, ο αυλητής Θεόπομπος, ο κιθαριστής Επικλής, οι ποιητές – μουσικοί Πυθοκλής και Παντοκλής και ο ταλαντούχος ποιητής κωμωδιών Ευάγης ο Υδρεάτης.  (περισσότερα…)

Read Full Post »

« Newer Posts - Older Posts »