Feeds:
Δημοσιεύσεις
Σχόλια

Posts Tagged ‘Άλβαινα’

Οικογένεια Περούκα

Posted in Άργος, Πρόσωπα & γεγονότα του΄21, tagged , , , , , , , , , , , , on 10 Ιουλίου, 2024| Leave a Comment »

Οικογένεια Περούκα

 

Ο καζάς του Άργους

 

Η Πελοπόννησος, μετά την ανακατάληψή της από τους Οθωμανούς το 1715, αποτέλεσε ιδιαίτερη διοικητική περιφέρεια, επαρχία ανωτάτου βαθμού: σαν­τζάκι ή πασαλίκι.[1] Τα σαντζάκια υποδιαιρούνταν σε βιλαέτια ή καζάδες, ονο­μασίες που αναλογούσαν σε διοικητική και δικαστική αντίστοιχα διάκριση.[2]

Η διαίρεση της Πελοποννήσου σε καζάδες είχε γίνει κατά την πρώτη Τουρκο­κρατία και η Βενετική διοίκηση[3], που τη διαδέχθηκε το 1685, τους διατήρησε με πολύ μικρές αλλαγές μετονομάζοντας τους σε territori. Όταν επανέκτησαν οι Οθωμανοί την περιοχή, επανέφεραν τις δικές τους ονομασίες αλλά υιοθέ­τησαν και αλλαγές, που εν τω μεταξύ είχαν συντελεσθεί.

Από τους καζάδες της Β. Α. Πελοποννήσου[4] κυρίως θα μας απασχολήσει αυτός του Άργους, έδρα της ισχυρής προυχοντικής οικογένειας Περούκα, το αρχείο της οποίας παρέχει πολύτιμες πληροφορίες για τις οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες της περιοχής.[5] Η έρευνά μας θα επεκταθεί και στους κα­ζάδες Ναυπλίου,[6] Κορίνθου, Καλαβρύτων, Βοστίτσας, Τριπολιτσάς και Πά­τρας, στο βαθμό που συνδέονταν με τις δραστηριότητες της οικογένειας.

Ο καζάς Άργους οριζόταν στα ανατολικά από τον καζά Ναυπλίου,[7] στα δυτικά από τον καζά της Τριπολιτσάς, προς το βορρά από τον καζά της Κο­ρίνθου και στο νότο από τον καζά του Αγίου Πέτρου.[8]

Το Άργος, έδρα προεστών, διοικητικό και οικονομικό κέντρο του ομώνυμου βι­λαετιού, περιλαμβάνει, σύμφωνα με τα έγγραφα του Αρχείου, που μελετήθη­καν, τα χωριά[9]: Κουτσοπόδι, Καπαρέλι (και Περέλι), Μπουγιάτι, Τάτζι, Νιοχώρι, Πάνω Μπέλεσι, Κάτω Μπέλεσι, Καργιά, Κουρτάκι, Βρούστι, Κουρ­τέτζι, Σχινοχώρι, Σκαφιδάκι, Μπουγιές, Μέρμπακα.[10]

 

Καζάς Άργους (με βάση τα έγγραφά μας)

 

Κάτω χωριά – Πέντε χωριά

 

Στον καζά Άργους επίσης – όπως προκύπτει από έγγραφο[11] σχετικό με φορο­λογικές υποχρεώσεις (κρασιάτικα) – ανήκει μια ομάδα χωριών, που αναφέρον­ται με την επωνυμία «Κάτω Χωριά» και είναι τα ακόλουθα: Γεράκι,[12] Κοσμάς, Παλαιοχώρι, Άγιος Βασίλης, Πλατανάκι, Άλβαινα, Ντουμενά [Δουμενά], Χαλ­κιάνικα. Από αυτά διαχωρίζονται τα: Γεράκι, Κοσμάς, Παλαιοχώρι, Άγιος Βασί­λης, Πλατανάκι και παίρνουν την ονομασία «Πέντε Χωριά» και μ’ αυτή τη μορφή τούς καταμερίζουν τις υποχρεώσεις τους για το «δόσιμο» σιταριού.[13] (περισσότερα…)

Read Full Post »

Τα υπαγόμενα στο Άργος χωριά άλλων Βιλαετίων κατά την τελευταία φάση της Β’ Τουρκοκρατίας

Posted in Άργος, Άρθρα - Μελέτες - Εισηγήσεις, tagged , , , , , , , , , , , on 20 Οκτωβρίου, 2022| Leave a Comment »

Τα υπαγόμενα στο Άργος χωριά άλλων Βιλαετίων κατά την τελευταία φάση της Β’ Τουρκοκρατίας – Ηλίας Γιαννικόπουλος*

 

1. Η Πελοπόννησος μετά την επανάκτησή της από τους Τούρκους (1715) απετέλεσε ξεχωριστή διοικητική περιφέρεια, καλουμένη «εγιαλέτι» ή «πασαλίκι», που εδιοικείτο από τον Μόρα βαλεσή. Η περιφέρεια αυτή είχε υποδιαιρεθή σε μικρότερα τμήματα, που εκαλούντο από μεν διοικητικής απόψεως βιλαέτια, από στρατιωτικής σαντζάκια και από δικαστικής καζάδες.[1] Πρωταρχικός σκοπός αυτής της υποδιαιρέσεως ήταν η καλύτερη άσκηση της εξουσίας εκ μέρους των κατακτητών, κυρίως η καλύτερη κατανομή και η ευκολότερη είσπραξη των φόρων.

Στην παρούσα μελέτη θα ερευνήσουμε τη σχέση ορισμένων χωριών της Πελοποννήσου με το βιλαέτι του Άργους κατά την Β’ Τουρκοκρατία, και δη κατά την τελευταία δεκαετία πριν από την Επανάσταση του 1821. Το αξιοπερίεργο με τα χωριά αυτά είναι ότι παρόλο που ανήκαν γεωγραφικά σε άλλα βιλαέτια, εν τούτοις διοικητικά και φορολογικά υπήγοντο στο βιλαέτι του Άργους με το οποίο δεν είχαν καμμία σχέση γειτνιάσεως.

Αποκλειστική πηγή μας είναι το πλούσιο σε ανέκδοτο υλικό Αρχείο της οικογένειας Περρούκα του Άργους, το οποίο απόκειται στην Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος.[2] Τα έγγραφα που αναφέρονται στο θέμα μας, είναι λίγα και ιδιωτικά, δηλ. κυρίως επιστολές που αντήλλαξαν οι πρόκριτοι των χωριών αυτών, ή άλλα σημαίνοντα πρόσωπα, με τους προεστούς του Άργους. Τα έγγραφα αυτά φωτίζουν πολλές πτυχές του ζητήματος, χωρίς όμως να δίνουν οριστικές απαντήσεις.

2. Δεν υπάρχει ομοφωνία για τον ακριβή αριθμό των βιλαετίων της Πελοποννήσου κατά τη Β’ Τουρκοκρατία. Γίνεται γενικότερα δεκτό ότι αυτά μέχρι τα Ορλωφικά ήσαν 24, ενώ λίγο πριν από την Επανάσταση με διάφορες αυξομειώσεις έγιναν 25.[3] Ένα από αυτά ήταν το βιλαέτι του Άργους, με έδρα την ομώνυμη πόλη, το οποίο συνόρευε με τα βιλαέτια Ναυπλίου, Κορίνθου, Τριπολιτσάς και Αγ. Πέτρου και εδαφικά συνέπιπτε σχεδόν με τη σύγχρονη επαρχία Άργους.[4] Στο βιλαέτι αυτό, όπως είπαμε, υπήγοντο και διάφορα άλλα χωριά άλλων βιλαετίων της Πελοποννήσου, σε μεγάλη απόσταση από το Άργος, συγκεκριμένα η Άλβαινα από το βιλαέτι της Αρκαδιάς,[5] η Δουμενά και τα Χαλκιάνικα από το βιλαέτι των Καλαβρύτων[6] και τα Κάτω Χωριά ή Πέντε Χωριά ή (Ο, Ε)λυμποχώρια από το βιλαέτι του Μυστρά.[7]

 

Άλβαινα – Μίνθη Ηλείας (Ημερομηνία μετονομασίας, 4 Νοεμβρίου 1927).

 

Δυστυχώς, ούτε οι ιστορικοί συγγραφείς, ούτε οι έχοντες προσωπική αντίληψη ιστοριογράφοι και απομνημονευτές του Αγώνα έχουν αναφερθεί διεξοδικά στο ιστορικό αυτό «παράδοξο» και έχουν δώσει επαρκείς και λεπτομερείς εξηγήσεις για την αρχή του, τη σκοπιμότητά του και τη λειτουργία του στην πράξη. Μερικοί μόνο, και εντελώς παρεμπιπτόντως, έχουν αναφερθεί στο φαινόμενο αυτό.[8]

Ειδικότερα, ο πρωτοσύγκελος Χριστιανουπόλεως και ιστοριογράφος Αμβρ. Φραντζής, αναφερόμενος στην «Άλβαινα», σημειώνει: «Το χωρίον αυτό κείται μεν εις τα όρια της επαρχίας Αρκαδίας (Τριφυλίας), απέδιδε δε τας προσόδους αυτού επί Τουρκοκρατίας εις την επαρχίαν Άργους. Τοιαύτα χωρία ήσαν και άλλα πολλά, τα οποία έκειντο εις άλλας επαρχίας, τας δε προσόδους αυτών απέδιδον εις άλλας».[9] Στο απόσπασμα αυτό ο Φραντζής φαίνεται να ομιλή μόνον περί φορολογικής εξαρτήσεως, δηλ. περί της υποχρεώσεως μερικών χωριών να αποδίδουν τις προσόδους τους στο Άργος, δεν δίνει όμως καμμία εξήγηση για τους λόγους αυτής της ρυθμίσεως, ούτε για τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούσε ή για τα προβλήματα που τυχόν δημιουργούσε στην διοίκηση, τοπική και κεντρική. Επίσης, ομιλεί και για άλλα χωριά σε άλλες επαρχίες, χωρίς να τα κατονομάζει. (περισσότερα…)

Read Full Post »