Feeds:
Δημοσιεύσεις
Σχόλια

Posts Tagged ‘Ναυπλιακά (1862)’

Ευθυμιόπουλος Κωνσταντίνος (1828-1885) 


 

Ευθυμιόπουλος Κωνσταντίνος

Ευθυμιόπουλος Κωνσταντίνος

Βουλευτής και Δήμαρχος Ναυπλίου. Γεννήθηκε στο Ναύπλιο. Σπούδασε Νομικά και το 1856 διορίστηκε δικηγόρος στο Ναύπλιο. Πήρε μέρος στη Ναυπλιακή επανάσταση, κατά τη διάρκεια της οποίας ορίστηκε από την επαναστατική επιτροπή δημοτικός αστυνόμος Ναυπλίου.

Μετά την έξωση του Όθωνα εξελέγη δήμαρχος Ναυπλίου, πληρεξούσιος στην Εθνοσυνέλευση, Γενικός  Γραμματέας  του υπουργείου Εσωτερικών. Πέθανε στο Ναύπλιο στις 4 Ιουνίου 1885 στην ακμή της ηλικίας του και στην δράση του πολιτικού βίου του.

  

 

Πηγές


  • Κούλα Ξηραδάκη, «Καλλιόπη Παπαλεξοπούλου», Αθήνα, χχ.                          
  • Κωνσταντίνου Φ. Σκόκου, «Γελοιογραφικόν Ημερολόγιον του έτους 1886», έτος Α΄, εν Αθήναις, εκ του Τυπογραφείου «Ανδρέου Κορομηλά» και «Κοραή» Ανέστη Κωνσταντινίδη, 1885. 

  

Σχετικά θέματα: 

Read Full Post »

Δόσιος Κ. Αριστείδης (1844-1881)


  

Το 1861 ο δεκαοχτάχρονος  φοιτητής Αριστείδης Δόσιος, (αδελφός του γαριβαλδινού Aλέξανδρου Δόσιου), αποτυγχάνει στην απόπειρα δολοφονίας της βασίλισσας Αμαλίας. Συλλαμβάνεται και καταδικάζεται σε θάνατο. Στην εξέγερση του 1862 απελευθερώθηκε.

 

Γεννήθηκε στην Αθήνα. Οι γονείς του ήταν ευκατάστατοι και πολύ μορφωμένοι. Ο πατέρας του ήταν δημοσιολόγος, πολιτευτής και λόγιος πολύγλωσσος και πολυταξιδεμένος.

Αικατερίνη Δοσίου

Η μητέρα του Αικατερίνη Μαυροκορδάτου- Δοσίου (1820-1856) , Φαναριώτισσα, γλωσσομαθής,  και λογία, μετέφρασε τον «Γκιαούρ»* του Μπάϋρον, πέθανε πολύ νέα.

Ο Αριστείδης Δόσιος ήταν απ’ τους προοδευτικότερους του καιρού του. Αντιμοναρχικός, μέλος της Χρυσής Νεολαίας. Σύχναζε στα γραφεία της εφημερίδας «Το Μέλλον της Πατρίδος, 1859-1861», «εις α εκόχλαζον οι λέβητες των αντιβασιλικών παθών».

Στις 6 Σεπτεμβρίου 1861 αποπειράθηκε να δολοφονήσει την βασίλισσα Αμαλία. Συνελήφθη και μαζί του συνελήφθησαν ο Λεωνίδας Δεληγιώργης  αδελφός του Επαμεινώντα, ο Αναστάσιος Γεννάδιος, ο Αχιλλέας Παράσχος, ο Θεόδωρος Φλωγαΐτης, ο Αριστείδης Γλαράκης, ο Άγις Κλεομένης κ.α.  Στα κελιά της αστυνομίας βασανίσθηκαν άγρια. Ο Aγαμέμνωνας Σκαρβέλης, αξιωματικός της αστυνομίας, προσπάθησε να απελευθερώσει τον Δόσιο, αλλά συνελήφθη, φυλακίσθηκε και καθαιρέθηκε.

Ο Δόσιος καταδικάσθηκε σε θάνατο. Στη δίκη του – στην οποία  παραβρέθηκαν υπουργοί, πολιτικοί και άλλοι επίσημοι – στην απολογία του, αποκάλεσε την Αμαλία ύαινα και δήλωσε ότι λυπάται μόνο για το γεγονός ότι απέτυχε να τη δολοφονήσει. Τελικά, η ποινή του μετατράπηκε σε ισόβια δεσμά.

Πρόλογος Αριστείδη Δόσιου

Παρέμεινε κρατούμενος μέχρι τις 10 Οκτωβρίου 1862, όταν ο εξεγερμένος λαός άνοιξε τις φυλακές και απελευθερώθηκε. Μετέβη στο Μόναχο και στην Ιταλία, όπου περάτωσε τις σπουδές του και στη συνέχεια επιδόθηκε σε μελέτες οικονομολογικού περιεχομένου, ενώ διετέλεσε διευθυντής ναυτιλιακής τράπεζας.

Έγραψε τις μελέτες «Les Limites de l΄ Economie Pratique» και «Κρίσεις και σκέψεις περί της ελληνικής ατμοπλοίας, Μεταλλευτική Εταιρεία» καθώς και μια έκθεση πεπραγμένων της Ναυτικής Τράπεζας, με τίτλο «Ο Αρχάγγελος», (1877). Υπέφερε, όμως, από έντονη μελαγχολία και πνευματικές διαταραχές εξαιτίας μάλλον των βασανιστηρίων που υπέστη μετά τη σύλληψή του, έπαθε  εγκεφαλική παράκρουση και κλείσθηκε στο φρενοκομείο** όπου πέθανε το 1881, σε ηλικία 37 χρόνων.

 

Υποσημειώσεις


  

 

Πρόλογος Αριστείδη Δόσιου

* Το αφηγηματικό ποίημα ο Γκιαούρ  (THE GIAOUR) έγραψε ο Byron μετά την επιστροφή του από το πρώτο του ταξίδι στις Μεσογειακές χώρες και τη μαγεμένη Ανατολή, που πραγματοποίησε από το 1809 ως το 1811. Το ποίημα, είναι μια από τις αντιπροσωπευτικότερες φιλελληνικές συνθέσεις του ποιητή, η οποία συνετέλεσε σοβαρά στη μεταστροφή της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης υπέρ της ελληνικής υπόθεσης, στα δύσκολα και δραματικά για το έθνος χρόνια που ακολούθησαν. Στην Αγγλία αγαπήθηκε τόσο, που μόνο μέσα σε δύο χρόνια, το 1814 και 1815, έκανε 15 εκδόσεις, ενώ η φήμη του απλώθηκε γρήγορα και εκτός των ορίων της Γηραιάς Αλβιώνος, έτσι που μέσα σε λίγα χρόνια μεταφράστηκε στα ιταλικά, στα γερμανικά και στα ρωσικά. Αλλά και στη χώρα μας αυτό το φιλελληνικό και ψυχωφελές έργο είχε τέτοια ζήτηση, ώστε το 1842, δεκαπέντε χρόνια πριν από την απόδοσή του στη γλώσσα μας από τη Δοσίου (η οποία για δεύτερη και τελευταία φορά τυπώθηκε από τον γιο της Αριστείδη στα 1873), κυκλοφόρησε από την τυπογραφία του Γεωργίου Πολυμέρη στην Ερμούπολη της Σύρου ο Γκιαούρης του Λόρδου Βύρωνος στα αγγλικά, με διεξοδικότατο «Λεξικόν των εμπεριεχομένων λέξεων».

** Για τον πρόωρο θάνατο του Αρ.  Δόσιου , ο Κορδάτος γράφει ότι όταν γύρισε στην Ελλάδα βλέποντας ότι τίποτα δεν άλλαξε και ότι  η πολιτική κατάσταση ήταν η ίδια, έπεσε σε μελαγχολία. Είχε ένα τραύμα στο κεφάλι από τα βασανιστήρια που έπαθε στη φυλακή. Το τραύμα άνοιξε και ο Δόσιος έπαθε εγκεφαλική παράκρουση και κλείστηκε στο φρενοκομείο, όπου πέθανε (Κορδάτος Δ’ σελ. 27 σε σημείωση).

  

Πηγές


  • Κούλα Ξηραδάκη, «Καλλιόπη Παπαλεξοπούλου», Αθήνα, χχ.                    
  • Εφημερίδα Το Βήμα, «Ποίηση ως μελόδραμα»,  Δημήτρης Χουλιαράκης , Κυριακή 25 Ιανουαρίου 1998.
  • Επίτομο Λεξικό της Ελληνικής Ιστορίας, εκδόσεις Το Βήμα, Αθήνα, 2004.
  • Ν. Γ. Νοταρίδου, «Η κατά την έκτην Σεπτεμβρίου 1861 υπό Αριστείδου Δοσίου Μακεδόνος απόπειρα φόνου της Αμαλίας», Αθήνησι, Εκ του Τυπογραφείου Αγαθή Τύχη, 1863.
  • «Γκιαούρ τεμάχιον τουρκικού διηγήματος», ποιήματα Βύρωνος, Μετάφρασις Αικατερίνης Κ. Δοσίου. Εκδίσεται το δεύτερον / Υπό Αρ. Κ. Δοσίου. Αθήνησι: Τύποις Ανδρέου Κορομηλά,1873.
  • Δ. Τ.,  Ιστορία του αναρχικού κινήματος, « Οι Κοινωνικοί Αγώνες 1830-1875 / Η απόπειρα δολοφονίας κατά της βασίλισσας Αμαλίας», Μελβούρνη, 2008.

 

Read Full Post »

Γρίβας Θ. Δημήτριος (Ναύπλιο 1829 – Μασσαλία 1889)


 

Γρίβας Θ. Δημήτριος

Στρατιωτικός και Υπουργός. Γιος του στρατηγού Θεοδώρου Γρίβα και της Ελένης Μπούμπουλη, κόρης της Μπουμπουλίνας. Από το 1769 η οικογένειά του έδρασε για την απελευθέρωση της Ελλάδας. Ο παππούς του Δράκος Γρίβας, ο πατέρας του Θεόδωρος Γρίβας, ο θείος του Γαρδικιώτης  Γρίβας υπήρξαν πρωταγωνιστές της Ελληνικής Ιστορίας. Ο Παπαρρηγόπουλος μάλιστα αναφέρεται στην ιστορία του, ακόμη και  στον περίφημο «μυθικό οπλαρχηγό» Μπούα Γρίβα,  προπάππο του Δημητρίου.    

Ο Δημήτριος Γρίβας, γεννήθηκε στο Ναύπλιο το 1829. Νεαρός ακόμη, εισήλθε στην Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων αλλά λόγω του υπερήφανου και ατίθασου χαρακτήρα του, αποχώρησε από την Σχολή το 1845, αφού προηγουμένως είχε υποκινήσει μαζί με άλλους γόνους σημαντικών οπλαρχηγών, στρατιωτική στάση.

Το 1850 διορίστηκε από τον Όθωνα ανθυπασπιστής της Οροφυλακής. Το 1854 πήρε μέρος εθελοντικά στην επανάσταση της Ηπείρου. Μετά την επιστροφή του στην ελεύθερη Ελλάδα επανήλθε στις τάξεις του τακτικού στρατού.  

Πριν ξεσπάσουν τα επαναστατικά γεγονότα στο Ναύπλιο, ο Γρίβας είχε συλληφθεί στην Αθήνα για αντιοθωνική δράση και τον Γενάρη του 1862 μεταφέρθηκε στο Ναύπλιο για να φυλακιστεί στο Παλαμήδι. Εκεί συνδέθηκε με τους επαναστάτες και πήρε ενεργό μέρος στην εξέγερση υπό την αρχηγία του Αρτέμη Μίχου, του Κορωναίου, του Ζυμβρακάκη κ.α.

Έδειξε μεγάλη ανδρεία και θεωρήθηκε από τους πρωταίτιους της επανάστασης – έφερε το βαθμό του υπολοχαγού – με αποτέλεσμα να  εξαιρεθεί από την αμνηστία* που δόθηκε και να καταφύγει  πρώτα στην Σμύρνη και μετά στη Γαλλία.

Επιστρέφοντας, μετά την έξωση του Όθωνα, εκλέχτηκε μέλος της Εθνοσυνέλευσης και το Απρίλιο του 1863, μετέβη, με τον Κανάρη κα τον Ζαΐμη, στην Κοπεγχάγη για να προσφέρει στον πρίγκιπα τότε της Δανίας Γεώργιο, το Ελληνικό στέμμα.       

Από τότε σταδιοδρόμησε στην πολιτική και συμμετείχε σε πολλές κυβερνήσεις ως Υπουργός  Στρατιωτικών. Το 1882 προβιβάστηκε στο βαθμό του Αντιστράτηγου από την κυβέρνηση Τρικούπη και διορίστηκε  αρχηγός του στρατού στη Θεσσαλία, «αρχηγός των εν ταις καταληφθείσαις επαρχίαις στρατευμάτων», όπου μετά από διαφωνία με τον Τρικούπη παραιτήθηκε και αναχώρησε στη Γαλλία για ανάπαυση.

Συμμετείχε στις βουλευτικές εκλογές του 1885 και 1887 στις οποίες απέτυχε και αποσύρθηκε από την ενεργό  πολιτική. Επέστρεψε στην Γαλλία όπου και πέθανε το 1889. 

 

Υποσημείωση


* Με το διάγγελμα της αμνηστίας, που υπογράφηκε στην Αθήνα την 24η Μαρτίου, εξαιρέθηκαν από αυτή οι εξής αξιωματικοί: Δημ. Τσώκρης, Αρτέμης Μίχος, Λουδοβίκος Στέλβαχ, Δημ. Μπότσαρης, Χαρ. Ζυμβρακάκης, Δημ. Γρίβας, Χρ. Κατσικογιάννης, Διον. Τριτάκης, Χρ. Γρίβας. Θρ. Μάνος, Αλέξ. Πραΐδης, Νικ. Σμόλεντς. Επίσης εξαιρέθηκαν από την αμνηστία και οι εξής πολιτικοί επαναστάτες: Γ. Δ. Πετιμεζάς, Π. Μαυρομιχάλης, Κων. Αντωνόπουλος, Γρ. Δημητριάδης, Ιωάν. Παπαζαφειρόπουλος, Σπ. Ζαβιτσάνος, Γ. Φραγκιάς. Με τη συγκατάθεση της κυβέρνησης, όσοι εξαιρέθηκαν της αμνηστίας, επέβησαν σε γαλλικό και αγγλικό ατμόπλοιο και έφυγαν από το Ναύπλιο για την Αίγυπτο, Σμύρνη και Κωνσταντινούπολη.

 

Πηγές  


  • Κωνσταντίνου Φ. Σκόκου, «Ετήσιον Ημερολόγιον του έτους 1890», Εν Αθήναις, 1890.
  • Κούλα Ξηραδάκη, «Καλλιόπη Παπαλεξοπούλου», τρίτη έκδοση, Αθήνα, χχ.
  • Περιοδικό, «Το Άστυ», αρ. 188, Αθήνα, 1889.

 

Σχετικά θέματα: 

Read Full Post »

Ναύπλιο, το φωτεινό μετέωρο της Ελληνικής Ιστορίας


 

Τα πρώτα χρόνια, πρωτεύουσα:

Η ιστορία του Ναυπλίου είναι μακραίωνη. Κατοικήθηκε εδώ και τουλάχιστον 3.000 χρόνια. Κυριότερος βασιλιάς του ήταν ο Ναύπλιος και διασημότερο τέκνο του ο Παλαμήδης, σοφός ο οποίος εφηύρε διάφορα γράμματα του αλφαβήτου, τους πεσσούς κλπ. και συμμετείχε στον Τρωικό Πόλεμο, όπου συγκρούστηκε με τον Οδυσσέα. 

karl krazeisen - Το Παλαμήδι με τμήμα του Ναυπλίου.

Τα νεότερα χρόνια, το Ναύπλιο ήταν πρωτεύουσα της Πελοποννήσου κατά την Τουρκοκρατία και τις δύο Ενετοκρατίες. Ασφαλές λιμάνι, πλούσιος κάμπος ολόγυρα, ισχυρά φρούρια, ήσαν τα κύρια χαρακτηριστικά του. Η κάτω πόλη, χτίζεται γύρω στα 1500 από τους Ενετούς που την καλλωπίζουν και την οχυρώνουν. Με την απελευθέρωση από τους Τούρκους, στις 30 Νοεμβρίου του 1822, στην αρχή κιόλας της Ελληνικής Επανάστασης, το Ναύπλιο γίνεται η πρωτεύουσα των ελεύθερων περιοχών και αργότερα του Νέου Ελληνικού Κράτους. 

Το 1825, η Κυβέρνηση οργανώνει μια απογραφή του πληθυσμού σε δυο φάσεις, Ιούλιο και Νοέμβριο, με στόχο να διαπιστώσει την προέλευση των κατοίκων που είχαν συρρεύσει στην πόλη και να οργανώσει καλύτερα της συνθήκες διαβίωσής τους.

Ο ερευνητής Χρήστος Ρέππας βρήκε στα αρχεία του Υπουργείου Εσωτερικών τα έγγραφα της απογραφής και τα δημοσίευσε το 1984. Υπήρχαν τότε στο Ναύπλιο 20.000 κάτοικοι, αριθμός τεράστιος για την πόλη της εποχής, εκ των οποίων 10.000 inta muros και άλλες 10.000  extra muros.

Η προέλευσή τους ήταν από όλα τα πιθανά μέρη της Πελοποννήσου αλλά και της Στερεάς Ελλάδας, από τα νησιά, τα άλλα τουρκοκρατούμενα ελληνικά εδάφη (Ήπειρος, Μακεδονία, Σάμος, Θράκη κλπ.), αλλά και από τα Επτάνησα, την Κωνσταντινούπολη, τη Σμύρνη, την Αλεξάνδρεια, την Οδησσό, την Βιέννη κλπ. Υπήρχαν επίσης αρκετοί ξένοι από διάφορα κράτη, φιλέλληνες αγωνιστές, διπλωμάτες, έμποροι, καθολικοί και Εβραίοι. Οι συνθήκες διαβίωσης ήσαν άθλιες σε μια πόλη βομβαρδισμένη, καταπονημένη από τη μακροχρόνια πολιορκία, γεμάτη χαλάσματα και βρωμιές. Πολλοί στοιβάζονταν εκτός των τειχών, σε καλύβες, σκηνές και πρόχειρα παραπήγματα.

Ναύπλιο - Η Πύλη της Ξηράς

Το Ναύπλιο, τα πρώτα εκείνα χρόνια, έζησε όλες τις πολιτικές διακυμάνσεις, τον εμφύλιο πόλεμο, την καταστρεπτική εισβολή του Ιμπραήμ το 1827, πριν από την ναυμαχία του Ναυαρίνου, τόσο που εκείνη τη χρονιά να έχει απομείνει το μόνο ελεύθερο σημείο της Νέας Ελλάδας  με τον Ιμπραήμ να το απειλεί από το απέναντι χωριό των Μύλων, οπού ευτυχώς ηττήθηκε. Εάν είχε επικρατήσει, η Ελληνική Επανάσταση θα έχει σβήσει.

Αλλά το Ναύπλιο άντεξε, οι λαϊκοί αγωνιστές, που είχαν δημιουργήσει την εξέγερση με ηγέτες το Δημήτριο Υψηλάντη, το Νικηταρά, τη Μαντώ Μαυρογένους και, βέβαια, τον Κολοκοτρώνη, ενθάρρυναν τους αγωνιστές και το Ναύπλιο έμεινε ακέραιο παρά τις επιθέσεις του άριστα οργανωμένου και από ευρωπαίους αξιωματικούς  στρατού του Ιμπραήμ.

Την πόλη, και για την δραματική συγκυρία, ο Νεόφυτος Βάμβας την αποκάλεσε «Ιερά άγκυρα της Ελλάδος». Ο Κολοκοτρώνης «Το μόνον άσυλον της Ελλάδος» και ο εκ Κωνσταντινουπόλεως συγγραφέας Δημήτριος κ. Βυζάντιος (ο δημιουργός της Βαβυλωνίας) είχε αποκαλέσει το Ναύπλιον  «Τον μόνον τόπον όπου ηδύνατο να ζήση τότε υποφερτά άνθρωπος».

Τα επόμενα χρόνια το Ναύπλιο οργανώθηκε καλύτερα, καθαρίστηκε, γκρεμίστηκαν από τον Καποδίστρια τα τριώροφα και τετραώροφα σαχνισιά που θύμιζαν οθωμανική πόλη, χτίστηκε το προάστιο της Πρόνοιας για τους λαϊκούς αγωνιστές και άρχισαν να εμφανίζονται διάφορες «πρωτιές», για της οποίες η πόλη είναι ακόμη περήφανη:

Οι πρώτες εφημερίδες, το πρώτο Εθνικό Τυπογραφείο, η πρώτη Βουλή των Ελλήνων, οι πρώτες θεατρικές παραστάσεις, τα σαλόνια που καλλιέργησαν την πολιτική και καλλιτεχνική ζωή, ο τακτικός στρατός και η σχολή Ευελπίδων, οι πρώτη θεσμοί της κρατικής δομής. Όλα αυτά ενισχύθηκαν με την άφιξη του Όθωνα και την εγκατάσταση της Αντιβασιλείας και μετά της Αυλής, μέχρι τη μεταφορά της πρωτεύουσας, το 1834.

  

19ος αιώνας, αστική συνείδηση:  


 

Βουλευτικό Ναυπλίου (Τέμενος - Τέλη 18ου – αρχές 19ου αι.)

Μετά τη μεταφορά της πρωτεύουσας, το Ναύπλιο χάνει μεν την πρωτοκαθεδρία, αλλά εξακολουθεί να είναι μια σημαντικότατη πόλη στη παλιά Ελλάδα. Βασικό στρατιωτικό κέντρο, με τα συντάγματα του, τα φρούρια (Παλαμήδι, Ακροναυπλία, Μπούρτζι), το κεντρικό Οπλοστάσιο του στρατού και την κεντρική Ιματιοθήκη του. Ακόμα είναι δικαστικό και διοικητικό κέντρο, ασφαλές εξαγωγικό λιμάνι και προς το τέλος του αιώνα συνδέεται και με το σιδηρόδρομο. Εξακολουθούν να υπάρχουν κυρίως  δυο γειτονιές, η λεγόμενη σήμερα παλιά πόλη και το προάστιο της Πρόνοιας.   Ο πληθυσμός  του ανέρχεται περίπου στις 7.000 κατοίκους.

Μέσα στον αιώνα αυτόν, το Ναύπλιο αναπτύσσει μια αστική συνείδηση. Τούτο είναι αρκετά σπάνιο στον ελληνικό χώρο και ομοιότητες μπορούμε να βρούμε σε πολύ λίγες άλλες πόλεις της χώρας μας, ίσως στην Ερμούπολη, την Κέρκυρα, την Καβάλα.

Η συνείδηση της πλειοψηφίας των κατοίκων του Ναυπλίου είναι ότι δεν συνδέονται με την ύπαιθρο και τον κόσμο της – ή τουλάχιστον αυτή δεν κυριαρχεί πάνω τους. Οι Ναυπλιώτες είναι στρατιωτικοί τεχνίτες του Οπλοστασίου, χωροφύλακες, υπάλληλοι των δικαστηρίων, δικαστικοί, δικηγόροι, χήρες προυχόντων, έμποροι, μαγαζάτορες, δημόσιοι υπάλληλοι. Η πόλη  τους σιγά- σιγά ευπρεπίζεται, καλλωπίζεται, γκρεμίζονται τα τείχη, αποκτά φωτισμό και περισσότερο πράσινο. Πλήθος ξένων περιηγητών ταξιδεύουν και την περιγράφουν με τα φωτεινότερα χρώματα. Έχει ευπρεπή ξενοδοχεία και δέχεται επισκέψεις πριγκίπων και αυτοκρατόρων, όπως της Αυτοκράτειρας Ελισάβετ (Σίσσυ) της Αυστρίας, του Αυτοκράτορος της Βραζιλίας Δον Πέδρο ΙΙ κ.α. Δέχεται ξένους θιάσους όπερας και διατηρεί μια ευρεία μουσική παράδοση. Αλλογενείς και ντόπιοι λογοτέχνες, δημοσιογράφοι και ταξιδιώτες περιγράφουν τις ομορφιές της.

  

Η αστική συνείδηση, βάση της Ναυπλιακής Επανάστασης:


 

Καλλιόπη Σπ. Παπαλεξοπούλου. Φώτο από το « Ημερολόγιον του 1904, Κ. Φ . Σκόκου », Τόμ. 19, Αρ. 1, σελ. 241.

Το 1862, λαός και στρατός του Ναυπλίου εξεγείρονται κατά του απολυταρχισμού του Όθωνα. Ηγέτιδα του κινήματος η Καλλιόπη Παπαλεξοπούλου  (1809 – 1898), σύζυγος του πρώτου Δημάρχου της πόλης. Οι ιδέες της είναι ιδέες της Γαλλικής Επανάστασης, του Διαφωτισμού, τις οποίες είχε ενστερνιστεί στην Αγκώνα όπου μεγάλωσε και στη συνέχεια με άπληστα διαβάσματα και με την επαφή της με όλους τους ξένους που έρχονταν στην πόλη, για τους οποίους το σπίτι της ήταν πάντοτε ανοιχτό.

Η Παπαλεξοπούλου δεν ήταν μόνη της: ο λόγος και οι ιδέες της βρήκαν πρόσφορο έδαφος σε φωτισμένους και πατριώτες στρατιωτικούς, διανοούμενους, ανώτερους δημοσίους υπαλλήλους , δικηγόρους και γιατρούς. Για παράδειγμα, μερικά μόνο ονόματα (από το βιβλίο της Κούλας Ξηραδάκη): Γεώργιος Ανδρικόπουλος από την Πάτρα, αξιωματικός της Εθνοφρουράς και δραματικός συγγραφέας.

Αριστείδης Γλαράκης, δημοσιογράφος, μέλος της Χρυσής Νεολαίας. Αναστάσιος Γούδας, γιατρός και αντιοθωνικός δημοσιογράφος. Δημήτριος Γρίβας, αξιωματικός, γιος του στρατηγού Θεόδωρου Γρίβα και της Ελένης Μπούμπουλη, κόρης της Μπουμπουλίνας, Αριστείδης Δόσιος, πανεπιστημιακός, μέλος της Χρυσής Νεολαίας, αποπειράθηκε να δολοφονήσει την Αμαλία. Κωνσταντίνος Ευθυμιόπουλος, δικηγόρος από το Ναύπλιο, κατόπιν Δήμαρχος Ναυπλίου και Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Εσωτερικών. Οδυσσέας Ιάλεμος, δημοσιογράφος από τη Λέσβο. Δημήτριος Καλλιφρονάς, αγωνιστής του ‘21 και πολιτευτής, πρωτεργάτης της Επανάστασης της 3ης Σεπτεμβρίου του 1843 και του 1862. Πάνος Κορωναίος, αξιωματικός, πολέμησε στο Κριμαϊκό πόλεμο και στη Συρία με το Γαλλικό στρατό καθώς και στο Αρκάδι, μετέπειτα Υπουργός Στρατιωτικών. Όθων Μακρυγιάννης, γιος του στρατηγού Μακρυγιάννη, μέλος της Χρυσής Νεολαίας, κατόπιν πολλές φορές Βουλευτής  Αττικής. Αρτέμης  Μίχου, από τα Γιάννενα, αγωνιστής του ’21 στη Στερεά και στο Μεσολόγγι, έπαιξε πρωταρχικό ρόλο στην Επανάσταση του 1862, μετέπειτα αρχηγός της Χωροφυλακής. Αριστείδης Οικονόμου, δικαστικός και πολιτικός από τα Καλάβρυτα, επικεφαλής των επαναστατών στην Πάτρα το 1826. Αχιλλεύς Παράσχος, φημισμένος ποιητής, μέλος της Χρυσής Νεολαίας, φυλακίστηκε στο Μεντρεσέ του Ναυπλίου και εξορίστηκε. Ηλίας Ποταμιάνος, δημοσιογράφος και Βουλευτής Ναυπλίου. Γεώργιος Ψύλλας, δικηγόρος και δημοσιογράφος, μετέπειτα Γερουσιαστής και Υπουργός Δημοσίας Εκπαιδεύσεως. Και πολλοί άλλοι…  

Μακρυγιάννης Όθων (1833-1901)

Η Ναυπλιακή Επανάσταση λοιπόν ήταν ένα κίνημα για τις ελευθερίες που ξεκίνησε η ελίτ της πόλης και της χώρας και όπου συμμετείχε ευρέως ο λαός ο οποίος το στήριξε και αντιστάθηκε στην πολιορκία και στις μάχες με τον βασιλικό στρατό για περίπου δυο μήνες.

Όλοι ξέρουμε την απόληξη: το κίνημα, που θα ξεσήκωνε το σύνολο της χώρας, επικράτησε μόνο στην Αργολίδα και τις Κυκλάδες και προσωρινά απέτυχε, για να πετύχει όμως λίγους μήνες αργότερα, τον Οκτώβριο του 1862 και τα καταλήξει στην οριστική έξωση του Όθωνα.

Η αστική συνείδηση των κατοίκων του Ναυπλίου και της ελίτ της πόλης, συντέλεσε στο αποτέλεσμα αυτό. Η συνείδηση αυτή επρόκειτο να διατηρηθεί  και να αναπτυχθεί περαιτέρω και κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα. Για άλλη μια φορά το Ναύπλιο υπήρξε πρωτοπορία στην εγκαθίδρυση  των δημοκρατικών αρχών στη χώρα, όπως είχε πρωτοστατήσει και στην απελευθέρωση της.

  

Ομιλία κ. Γιώργου Ρούβαλη, στο αμφιθέατρο του Μουσείου Μπενάκη,  στα πλαίσια  εκδήλωσης αφιερωμένης στη μνήμη της Ελληνίδας ηρωίδας Καλλιόπης Καπαλεξοπούλου, στις 17 Οκτωβρίου 2008.    

 

Σχετικά θέματα: 

 

Read Full Post »

Μαυρομιχάλης Α. Πέτρος (1828-1892)


Γιος του Μπεϊζαδέ Αναστασίου και εγγονός του Πετρόμπεη. Σπούδασε Νομικά στην Αθήνα και στο Παρίσι. Το 1862 ήταν πρωτοδίκης στο Ναύπλιο. Πρωτοστάτησε στην Ναυπλιακή επανάσταση το Φεβρουάριο του 1862. Ήταν μέλος της επαναστατικής επιτροπής.

Με την αποτυχία της εξέγερσης αυτοεξορίστηκε με άλλους επαναστάτες  – 300 περίπου στη Σμύρνη. Μετά την έξωση του Όθωνα εχρημάτισε πληρεξούσιος Εθνοσυνέλευσης, υπουργός Δικαιοσύνης, βουλευτής, Γεν. Γραμματέας υπουργείου Δικαιοσύνης. Πέθανε στην Αθήνα το 1892.  

 

Πηγή


  • Κούλα Ξηραδάκη, «Καλλιόπη Παπαλεξοπούλου», τρίτη έκδοση, Αθήνα χχ.

 

Σχετικά θέματα: 

Read Full Post »

Μητσάκης Δημοσθένης (†1890)


  

Μητσάκης Δημοσθένης απ’ το Καρλόβασι Σάμου. Δρ. Νομικής. Φοιτητής ήταν μέλος της Χρυσής Νεολαίας. Πρωτοστάτησε στις μαχητικές φοιτητικές οργανώσεις στις 10 Μαΐου του 1859 στο Πεδίον του Άρεως και που είναι γνωστές ως «Σκιαδικά»* και στη Ναυπλιακή επανάσταση. Τότε συνελήφθη φυλακίστηκε και εξορίστηκε στη Κύθνο.

Αργότερα διετέλεσε ανώτερος υπάλληλος του υπουργείου Εξωτερικών. Το 1879 ήταν πρόξενος  στην Αιθιοπία και το 1880 στο Σουέζ. Στο «Αττικόν Ημερολόγιον» του 1881 (σελ. 406 κ. έπ.)  έχει δημοσιεύσει τις «Περιηγήσεις» του. Πέθανε στις 25 Μαΐου 1890. (Ν. Εφημερίς της 26 και 27/5/1890).

Το περιοδικό «Το Άστυ»,** αρ. 244, 1890, γράφει:

Μητσάκης Δημοσθένης

« Προ ολίγων ημερών η ημετέρα πόλις εκήδευσε μετά συγκινήσεως τον Δημοσθένη Μητσάκην μιαν εκ των περιέργων εκείνων προσωπικοτήτων αίτινες οσημέραι εκλείπουσι αφ’ ημών, περιέργων δε υπό τε την έποψιν της ιδιαρρυθμίας του χαρακτήρος, της δράσεως εν τω σταδίω, όπερ ηκολούθησαν, και της εν γένει βιώσεως αυτών.

Ο Δημοσθένης Μητσάκης έχων μόρφωσιν όχι τυχούσαν, έστρεψεν ενωρίς τα βλέμματά του εις τον κύκλον της προξενικής υπηρεσίας, ης εγένετο δραστηριότατος και εντιμώτατος θεράπων.

Και πάσαι μεν αι άλλαι υπηρεσίαι αυτού εν τω κλάδω τούτο ουδεμίαν θα έδιδον αφορμήν εις την ελληνικήν κοινωνίαν να γνωρίση τον Μητσάκην άλλως ή ως τίμιον και ευσυνείδητον υπάλληλον, η εν Αβυσσινία, όμως αποστολή αυτού ως προξένου της ημετέρας χώρας ενωρίς κατέστησε γνωστόν τούτον ού μόνον εν Ελλάδι, αλλά και εκτός αυτής.

Παρά τω Βασιλεί Ιωάννη της Αβυσσινίας τυχών πρώτος της εξαιρετικής τιμής ν’ αντιπροσωπεύση τον ημέτερον Ηγεμόνα κατόρθωσεν ου μόνον αυτός ατομικώς ν’ αποκτήση την άπειρον του Βασιλέως εκείνου εμπιστοσύνην, αλλά και να εμπνεύση αυτώ τοιούτον έρωτα, τοιαύτην λατρείαν προς την Ελλάδα, ώστε να μη θέλη να πιστεύη, ότι το ημέτερον κράτος δεν είνε το ισχυρότερον της Ευρώπης.

Οι πρόξενοι των άλλων Δυνάμεων κατ’ ουδέν ίσχυον και τας διαφόρους αυτών υποθέσεις έλυον κατά τας θελήσεις του Δημοσθένους Μητσάκη, ιερείς Αβυσσινοί εστάλησαν υπό του Βασιλέως, ίνα επισκεφθώσι την ημετέραν χώραν, δώρα απέστειλεν ο Βασιλεύς Ιωάννης προς τον Βασιλέα ημών, εξ Ελλάδος εζητήθη ιατρός διά τον Βασιλέα της Αβυσσινίας, εξ Ελλάδος εζητήθη γεωπόνος και τέλος χάρις εις τον αποβιώσαντα Μητσάκην η Ελλάς υπό του Αβυσσινού μονάρχου εθεωρείτο ως το πρότυπον του κόσμου Βασίλειον.

Διά λόγους πολιτικούς, τους οποίους ο χώρος του ημετέρου φύλλου δεν επιτρέπει να εκθέσωμεν ενταύθα, ο πρόξενος ημών ηναγκάσθη ν’ αναχωρήση εκ της Αβυσσινίας, υποπεσών εις την δυσμένειαν του Μονάρχου εκείνου, αλλά τούτο δεν σημαίνει, ότι ο Δημοσθένης Μητσάκης δεν συνέδεσε το όνομα αυτού μετά της χώρας εκείνης, δεν έπρεπε δε να εμποδίση και ημάς, όπως δημοσιεύσωμεν την ανωτέρω αυτού εικόνα με την περίεργον στολήν του, εκπληρούντες καθήκον προς την μνήμην του πρώτου εν Αβυσσινία προξένου της Ελλάδος και ανταποκρινόμενοι προς την περιέργειαν των αναγνωστών ημών». 

 Σε άρθρο του Παντελή Μπουκαλά, «Το σκιάδιον και η κουκούλα», στην εφημερίδα Καθημερινή της 7ης  Απριλίου 2010 διαβάζουμε:

«Η νεολαία των Αθηνών, εξαφθείσα τυχαίως εκ της υποθέσεως των διαβοήτων σκιαδίων», έγραφε ο Μεσολογγίτης Επαμεινώδας Δεληγιώργης, φλογερός αντιδυναστικός, ηγέτης της «Χρυσής Νεολαίας» και μετέπειτα πρωθυπουργός, «επέδειξεν χαρακτήρα λαμπρόν. Απέδειξε διά του ενθουσιασμού και των πράξεών της, δύο ιδίως συμπτώματα: πρώτον ότι, καίτοι μη πάσχουσα ως μη διωκομένη, αισθάνεται τα παθήματα των άλλων. Δεύτερον ότι η παλαιά γενεά, ης είναι τέκνον, αν και υπηρέτησεν και υπηρετεί το φθοροποιόν σύστημα, μολαταύτα σώζει την συναίσθησιν του κακού».

  

Υποσημειώσεις


 

* Με την ονομασία «Σκιαδικά» έμειναν στην ιστορία τα επεισόδια μεταξύ της μαθητιώσας νεολαίας και της Χωροφυλακής, που συνέβησαν στην Αθήνα στις 10 και 11 Μαΐου 1859. Ήταν ένα φαινομενικά άσχετο γεγονός, που οδήγησε τρία χρόνια αργότερα στην έξωση του βασιλιά Όθωνα.

** «ΤΟ ΑΣΤΥ» ήταν ένα οκτασέλιδο σατυρικό περιοδικό, που έχει χαράξει με χρυσά γράμματα την εμφάνισή του στην ελληνική τυπογραφία του 18ου αιώνα. Είχε κόστος 20 λεπτά, τυπωνόταν στην Αθήνα και εκδότης του ήταν ο Μπάμπης Άννινος (1842-1934). Ένας άνθρωπος ταλαντούχος, με καταγωγή από το Αργοστόλι, που ξεκίνησε σαν δημοσιογράφος, για ένα διάστημα ήταν προξενικός υπάλληλος στη Ρώμη και στη συνέχεια εξέδωσε αυτό το σπάνιο έντυπο. «ΤΟ ΑΣΤΥ» (με διαστάσεις μεγάλου μεγέθους 23 εκατ. με 32 εκατοστά) ήταν εβδομαδιαία, σατυρική εφημερίδα, ξεκίνησε το 1885, με πλούσια ύλη, αλλά αυτό που πραγματικά την έκανε εντυπωσιακή είναι, οι καταπληκτικές γκραβούρες και ξυλογραφίες που περιέχει. Το 1903 «ΤΟ ΑΣΤΥ» μετονομάστηκε σε «ΝΕΟ ΑΣΤΥ» και πέρασε στην ιδιοκτησία του αδερφού του Θέμου Άννινου (1843-1916), ο οποίος είχε καταπλήξει παλιότερα με την έκδοση του πετυχημένου περιοδικού «ΑΣΜΟΔΑΙΟΣ«.

  

Πηγές


  • Κούλα Ξηραδάκη, «Καλλιόπη Παπαλεξοπούλου», τρίτη έκδοση, Αθήνα, 1998.
  • Περιοδικό, «Το Άστυ», αρ. 244, Αθήνα, 1890.

 

Σχετικά θέματα: 

 

Read Full Post »

Μπότσαρης Κίτσος (1841-1915)


Μπότσαρης Κίτσος. Γιος του στρατηγού και γερουσιαστή Κωνσταντίνου Μπότσαρη. Γεννήθηκε στο Μεσολόγγι το 1841. Το 1862 τελείωσε τη Σχολή Ευελπίδων και ονομάστηκε ανθυπασπιστής  του πεζικού. Πήρε ενεργό μέρος στη Ναυπλιακή επανάσταση.

Το 1866 πήρε μέρος σε διάφορες επιχειρήσεις στην Κρήτη. Διετέλεσε καθηγητής της  Σχολής υπαξιωματικών. Στον πόλεμο του 1897 ανάλαβε την διοίκηση μιας ταξιαρχίας και συμμετέσχε στην άμυνα της Άρτας και στις επιχειρήσεις στην Ήπειρο στα Πέντε Πηγάδια. Έκτοτε διετέλεσε διοικητής της 3ης μεραρχίας μέχρι το 1908 που αποστρατεύτηκε. Πέθανε στην Αθήνα το 1915.        

  

Πηγή


  • Κούλα Ξηραδάκη, «Καλλιόπη Παπαλεξοπούλου», γ’ έκδοση, Αθήνα. 

 Σχετικά θέματα:

Read Full Post »

Μίχος Αρτέμιος (1803 – 1873)

 


Μίχος Αρτέμιος

Αγωνιστής του ’21.  Ο Αρτέμιος Μίχος γεννήθηκε στα Γιάννενα. Πολέμησε σε πολλές μάχες στη δυτική Στερεά και στο Μεσολόγγι. Το 1825 κλείστηκε στο Μεσολόγγι όπου αγωνίστηκε ηρωικά μέχρι την έξοδο. Μετά ακολούθησε τον Δημήτριο  Υψηλάντη.  

Κατά τη διάρκεια της δεύτερης πολιορκίας του Μεσολογγίου κρατούσε σημειώσεις με τα καθημερινά συμβάντα και μετά την απελευθέρωση ολοκλήρωσε τη συγγραφή των απομνημονευμάτων του, τα οποία με τίτλο «Αρτεμίου Ν. Μίχου αντιστρατήγου Απομνημονεύματα της δευτέρας πολιορκίας του Μεσολογγίου (1825-1826) και τινες άλλαι σημειώσεις εις την ιστορίαν του μεγάλου Αγώνος αναγόμεναι», κυκλοφόρησαν από τον  Σ. Π. Αραβαντινό το 1883.   

Ο Σ. Π. Αραβαντινός γράφει:

«Μεταξύ των σφριγώντων μαχητών, οίτινες μετά την καταστροφήν του Αλή Πασά προσέδραμον εις τας τάξεις των υπέρ της ελευθερίας αγωνιζομένων, ην και ο συγγραφεύς των Απομνημονευμάτων Αρτέμιος Μίχος, νεαρός ευπατρίδης των Ιωαννίνων, καταλιπών καπνίζοντα έτι τα ερείπια της πατρικής οικίας και μεταστάς εκ των ανέσεων του οικογενειακού βίου εις τας κακοπαθείας του πολέμου.

Μετά πέντε δε έτη η δίνη των μαχών περιέλαβε και αυτόν εις την πόλιν του Μεσολογγίου, όπου εγένετο κοινωνός πάντων των αγώνων, των ταλαιπωριών ως και της δόξης της φρουράς.

Διαρκούσης της πολιορκίας, ο συγγραφές κατέγραψε πιστάς σημειώσεις περί των συμβάντων, τας οποίας, συνηρμολόγησεν  ύστερον, ότε συντελεσθέντος του αγώνος απεκατεστάθη η τάξις».

Ήταν αντισυνταγματάρχης – διοικητής του 5ου τάγματος  πεζικού στο Ναύπλιο όταν έγινε η επανάσταση στην οποία έπαιξε πρωτεύοντα ρόλο. Με το διάγγελμα της αμνηστίας, που υπογράφηκε στην Αθήνα την 24η Μαρτίου, εξαιρέθηκαν από αυτή οι  αξιωματικοί: Δημ. Τσόκρης, Αρτέμης Μίχος, Λουδοβίκος Στέλβαχ, Δημ. Μπότσαρης κ.α. Με τη συγκατάθεση της κυβέρνησης, όσοι εξαιρέθηκαν της αμνηστίας, επέβησαν σε γαλλικό και αγγλικό ατμόπλοιο και έφυγαν από το Ναύπλιο για την Αίγυπτο, Σμύρνη και Κωνσταντινούπολη. Ο Όθωνας εκθρονίστηκε τον επόμενο Οκτώβριο (12/10/1862).

Μετά την μεταπολίτευση υπηρέτησε σαν επιθεωρητής του στρατού και σαν αρχηγός της χωροφυλακής. Πέθανε στην Αθήνα το 1873.

  

Πηγές

 


  • Μεγάλη Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαίδεια, Τόμος 5ος, Αθήνα 1930.                        
  • Αρτεμίου Ν. Μίχου αντιστράτηγου, «Απομνημονεύματα της δευτέρας πολιορκίας του Μεσολογγίου (1825-1826) καί τινες άλλαι σημειώσεις εις την ιστορίαν του μεγάλου Αγώνος αναγόμεναι», εκδίδονται υπό Σ. Π. Αραβαντινού. Εν Αθήναις: Εκ του Τυπογραφείου της Ενώσεως, 1883.
  • Κούλα Ξηραδάκη, «Καλλιόπη Παπαλεξοπούλου», γ’ έκδοση, Αθήνα. 

  

Σχετικά θέματα:

Read Full Post »

Μάνος Κ. Θρασύβουλος (1835 – 1922) 


 

Θρασύβουλος Μάνος

Ο στρατηγός Θρασύβουλος Μάνος γεννήθηκε στο Ναύπλιο το 1835. Καταγόταν από επιφανή οικογένεια στρατιωτικών του Φαναρίου. Σπούδασε στη Σχολή Ευελπίδων και ονομάστηκε, μετά τη συμπλήρωση των σπουδών του, ανθυπολοχαγός του πυροβολικού. Τον Φεβρουάριο του 1862 πήρε μέρος στη Ναυπλιακή επανάσταση. Το 1866 συμμετείχε ως εθελοντής στην επαναστατημένη Κρήτη, τραυματίστηκε στη μάχη του Βαφέ και μεταφέρθηκε αιχμάλωτος στην Κωνσταντινούπολη, όπου παρέμεινε εγκάθειρκτος επί δυο χρόνια.

Το 1878 έλαβε μέρος στην προέλαση του ελληνικού στρατού στο Δομοκό κι αργότερα, ως αρχηγός του στρατού της Ηπείρου, τίμησε τα ελληνικά όπλα – εξαίρεση – στον άδοξο και ατυχή ελληνο-οθωμανικό πόλεμο του 1897.

Υπήρξε  διοικητής της Σχολής Ευελπίδων (1885-1890 & 1891-18) και μέλος της μυστικής οργάνωσης «Εθνική Εταιρεία»*, ιδρυτικό μέλος της οποίας ήταν ο γιος του Πέτρος και αυτός αξιωματικός. 

Ο  Θρασύβουλος Μάνος ήταν και ένα από τα μέλη  της Επιτροπής προετοιμασίας των πρώτων σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων. Μέλος της ίδιας επιτροπής ήταν και ο γιος του Κωνσταντίνος Μάνος, ποιητής και αγωνιστής. Ήταν παντρεμένος με τη Ρωξάνη Μαυρομιχάλη, της γνωστής οικογένειας Μαυρομιχαλέων.   Πέθανε στην Αθήνα το 1922. 

 

Μάνος Θ. Κωνσταντίνος (1869 – 1913)


 

Κωνσταντίνος Μάνος

Κωνσταντίνος Μάνος, ποιητής, συγγραφέας, πολιτικός και συνεργάτης του Βενιζέλου. Γεννήθηκε το 1869 στην Αθήνα. Ο πατέρας του, Θρασύβουλος Μάνος, ήταν στρατηγός και καταγόταν από φαναριώτικη οικογένεια, ενώ μητέρα του, ήταν η Ρωξάνη Μαυρομιχάλη. Σπούδασε νομική στη Λειψία και φιλοσοφία στην Οξφόρδη. Πρωτοστάτησε στη διοργάνωση των πρώτων σύγχρονων Ολυμπιακών αγώνων της Αθήνας.

Η ενασχόληση του Κωνσταντίνου Μάνου με τον αθλητισμό ξεκίνησε στα χρόνια των σπουδών του (πολιτικές επιστήμες, φιλοσοφία, φιλολογία) σε πανεπιστήμια με οργανωμένη αθλητική δραστηριότητα, όπως η Οξφόρδη. Αν και διέμενε στην Ευρώπη, φαίνεται ότι μετείχε στις διεργασίες διαμόρφωσης των ελληνικών αθλητικών θεσμών. Είναι χαρακτηριστικό ότι έγραψε τους στίχους για τον ύμνο του Πανελλήνιου Γυμναστικού Συλλόγου (Π.Γ.Σ.), που παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στους αγώνες τους οποίους διοργάνωσε ο Πανελλήνιος το 1893. Τη μουσική έγραψε ο μετέπειτα συνθέτης και του Ολυμπιακού Ύμνου, ο Σπύρος Σαμάρας. Την εποχή εκείνη ο Μάνος συγκαταλεγόταν στους δημοφιλείς ποιητές της αθηναϊκής κοινωνίας, καθώς η ποιητική συλλογή που εξέδωσε το 1890 με τίτλο «Λόγια της Καρδιάς » απέσπασε βραβεία και πολύ ευμενείς κριτικές.

Στα μέσα της δεκαετίας του 1890 ο Κωνσταντίνος Μάνος εγκατέλειψε την εργασία του ως δάσκαλος ελληνικών της αυτοκράτειρας  Αυστροουγγαρίας Ελισάβετ, προτείνοντας ως αντικαταστάτη του τον Κωνσταντίνο Χρηστομάνο, και εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα. Αιτία της επιστροφής του ήταν η διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων και η συμμετοχή του στην οργανωτική επιτροπή των πρώτων Αγώνων του 1896.

Την εποχή εκείνη η περίφημη Εθνική Εταιρεία, στα μέλη της οποίας συγκαταλέγονταν ο αδελφός του Πέτρος και ο πατέρας του Θρασύβουλος, προπαρασκεύαζε ένοπλες εξεγέρσεις στη Μακεδονία και την Ήπειρο, πίεζε την ελληνική κυβέρνηση να κηρύξει πόλεμο και ταυτόχρονα διατηρούσε επικοινωνία με επαναστατικούς πυρήνες στην Κρήτη. Εκεί βρέθηκε και ο Κωνσταντίνος Μάνος, πολεμώντας σε αρκετές μάχες.

Η επανάσταση στην Κρήτη οδήγησε στην αυτονομία του νησιού (1897). Το 1901 ο Μάνος διορίστηκε δήμαρχος Χανίων. Ταυτόχρονα εκλέχτηκε μέλος της αναδιοργανωμένης ΕΟΑ, θέση στην οποία παρέμεινε τυπικά έως το 1904, οπότε αντικαταστάθηκε εξαιτίας της απουσίας του από τις συνεδριάσεις.

Μετά τη δεύτερη δημαρχία του στα Χανιά (1903) έφυγε από την Κρήτη και πήγε στη Μακεδονία αναλαμβάνοντας τη διεύθυνση του «ακήρυχτου πολέμου» στη Δυτική Μακεδονία με το όνομα Μιχαηλίδης. Σε άλλη περιοχή της Μακεδονίας έδρασε και ο αδελφός του Πέτρος, με το ψευδώνυμο καπετάν Βέργος. Ο Μάνος συνελήφθη από τις οθωμανικές αρχές, αλλά ελευθερώθηκε και επέστρεψε στην Κρήτη.

Εκεί, το 1905, συγκρότησε με τον Ελευθέριο Βενιζέλο και τον Κωνσταντίνο Φούμη την ηγεσία της επανάστασης του Θερίσου, που οδήγησε στην ενσωμάτωση της Κρήτης στην επικράτεια του ελληνικού κράτους. Το 1906 εκλέχτηκε βουλευτής Χανίων, το 1907 αναδείχτηκε πρόεδρος του «Μακεδονικού Κομιτάτου Αθήνας» και το 1910 επανεξελέγη βουλευτής. Πολέμησε εθελοντικά στους Βαλκανικούς Πολέμους, οργανώνοντας δικό του εκστρατευτικό σώμα που βοήθησε ενεργά στην κατάληψη της Πρέβεζας. Σκοτώθηκε το 1913 μετά από πτώση αεροπλάνου που εκτελούσε πτήση παρατήρησης των βουλγαρικών θέσεων στην περιοχή του Λαγκαδά.

   

Υποσημείωση  


  

* Το όνομα Εθνική Εταιρία έφερε μυστική οργάνωση, κυρίως από στρατιωτικούς, που συστάθηκε στην Αθήνα  το 1894, με κύριο σκοπό την αναζωπύρωση του εθνικού φρονήματος, την επαγρύπνηση επί των συμφερόντων των αλύτρωτων Ελλήνων με στόχο την προπαρασκευή της απελευθέρωσής των.

   

Πηγές


  • Κούλα Ξηραδάκη, «Καλλιόπη Παπαλεξοπούλου», γ’ έκδοση, Αθήνα. 
  • Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού.
  • Ιστοσελίδα Στρατιωτικής Σχολής Ευελπίδων.

 

Σχετικά θέματα:

 

 

Read Full Post »

Μακρυγιάννης Όθων (1833-1901)

 


Μακρυγιάννης Όθων (1833-1901)

Στρατιωτικός και Πολιτικός. Πέμπτος γιος του Ιωάννη Μακρυγιάννη και της Αικατερίνης (Κατίγκως) κόρης του Γεωργαντά Σκουζέ. Γεννήθηκε στο Ναύπλιο την 1η Μαρτίου 1833. Τον βάφτισε ο βασιλιάς Όθωνας δίνοντάς του τ’ όνομά του, επιβεβαιώνοντας έτσι,  πως προσφέρει «την βασιλική εύνοιαν», στον πατέρα του.  Εισήλθε στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων από την οποία αποφοίτησε ως ανθυπολοχαγός. Διαγράφτηκε από το στράτευμα το 1852 μετά από την καταδίκη του πατέρα του για συνωμοσία εναντίον του Βασιλιά Όθωνα.

Κατά τα Σκιαδικά,* όταν η Χρυσή Νεολαία έκανε την πρώτη της εμφάνιση στο Πεδίο του Άρεως με τα ψάθινα καπέλα και τις ασπρογάλαζες κορδέλες, ο Όθων Μακρυγιάννης ήταν από τους πρώτους. Είχε μεγάλες συμπάθειες ανάμεσα στους νέους, από τις ταλαιπωρίες και τους κατατρεγμούς του πατέρα του, αλλά και γιατί ο ίδιος ασκούσε την  γοητεία του νεαρού μαχητικού επαναστάτη.      

Όταν κηρύχτηκε η Ναυπλιακή Επανάσταση, ο Όθωνας για να προλάβει την γενίκευση της εξέγερσης διέταξε στην Αθήνα συλλήψεις.  Ο Όθων Μακρυγιάννης φυλακίστηκε μαζί μ΄όλους τους αντιοθωνικούς  Δεληγιώργη, Καλλιφρονά κ.α. Μετά την καταστολή της εξέγερσης για να αμβλύνει τα πάθη ο Όθωνας έδωσε αμνηστία.

Στο κίνημα που έφερε την έξωση του Όθωνα, τον Οκτώβριο του 1862, το πέμπτο παιδί του Μακρυγιάννη, «ο πρεσβύτερος των επιζώντων υιών του» Όθων Μακρυγιάννης, μέλος της «Χρυσής Νεολαίας» υπό τον Επαμεινώνδα Δεληγιώργη, «προχωρήσας μέχρι της αιθούσης του θρόνου, όστις είχεν ήδη θρυμματιστεί, παρέλαβε το χρυσούν τούτου στέμμα και απήγαγε λάφυρον εις τον οίκο αυτού ίνα επιδείξει προς τον πολυπαθή πατέρα».* *           

Από το 1865 αρχίζει ο κοινοβουλευτικός βίος του. Εξελέγη βουλευτής Αττικής και Αττικοβοιωτίας αρχικά με το κόμμα του Επαμεινώνδα Δεληγιώργη και κατόπιν με το κόμμα του Χαριλάου Τρικούπη (1865 – 1868, 1872, 1873 – 1874, 1875 – 1879, 1887 – 1890, 1892 – 1895). Πέθανε στις 15 Ιανουαρίου 1901.***

 

Υποσημειώσεις

 


* Με την ονομασία «Σκιαδικά» έμειναν στην ιστορία τα επεισόδια μεταξύ της μαθητιώσας νεολαίας και της Χωροφυλακής, που συνέβησαν στην Αθήνα στις 10 και 11 Μαΐου 1859. Ήταν ένα φαινομενικά άσχετο γεγονός, που οδήγησε τρία χρόνια αργότερα στην έξωση του βασιλιά Όθωνα.

** Γ. Βλαχογιάννης, «Εισαγωγή», Αρχείον, τ. Α’, σ. ξα’.

*** Ποικίλη Στοά 1912, σελ. 609 κ. επ.

 

Πηγές

 


  • Κούλα Ξηραδάκη, «Καλλιόπη Παπαλεξοπούλου», τρίτη έκδοση, Αθήνα.                           
  • Νίκος Θεοτοκάς, Οι Ιδρυτές της Νεότερης Ελλάδας, «Μακρυγιάννης», τόμος 8ος,  Τα Νέα, Αθήνα, 2010.

 

Διαβάστε επίσης: 

Read Full Post »

« Newer Posts - Older Posts »