Feeds:
Δημοσιεύσεις
Σχόλια

Καποδίστριας και «υπόθεση Γαλάτη»: Ένα Μη-Απρόοπτο Συμβάν[i] – Στέλιος Αλειφαντής


 

Η «υπόθεση Γαλάτη» είναι ένα από τα πιο περίπλοκα ζητήματα της προεπαναστατικής προετοιμασίας, της Εταιρικής δράσης και των μεθοδεύσεων του Ιωάννη Καποδίστρια. Η αλληλουχία των γεγονότων τεκμηριώνει ότι η «υπόθεση Γαλάτη» συνιστά μια συγκεκαλυμένη επιχείρηση, την οποία de facto φέρει σε πέρας ο ίδιος ο Καποδίστριας. Ο Γαλάτης έρχεται στη Ρωσία με προορισμό τον Καποδίστρια, αλλά ο Σκουφάς τον καθοδηγεί να ζητήσει πρόσβαση κατευθείαν στην Αυτοκρατορική Αυλή. Η παρέμβαση Καποδίστρια και μόνο στον Αλέξανδρο Α’ δίνει υπόσταση στην υπόθεση να εξελιχθεί και φέρνει τον Γαλάτη στην Αγ. Πετρούπολη, αφού λάβει νέες οδηγίες από τους Εταιριστές της Μόσχας. Με την συνάντηση Καποδίστρια-Γαλάτη ολοκληρώνεται η αποστολή Γαλάτη, ωστόσο συγκεκριμένες επιπλοκές δημιουργούν μια ανεπιθύμητη κατάσταση πραγμάτων θέτοντας στον κίνδυνο διεθνούς διαρροής το εγχείρημα.

Η «υπόθεση Γαλάτη» ήταν εξαρχής ένα πολιτικό εγχείρημα με αντικειμενικό σκοπό να προκαλέσει την αναγνώριση και στήριξη του Αλέξανδρου Α’ μέσω του Καποδίστρια στην εταιρική δράση. Ο Αλέξανδρος διέκρινε ορισμένες δυνατότητες ενίσχυσης της ρωσικής επιρροής αλλά αποφάσισε αφενός να κρατήσει αποστάσεις από μια θεωρούμενη «ακίνδυνη» Εταιρία και αφετέρου αυτή να επιτηρείται διακριτικά, ώστε να μην δημιουργηθούν επιπλοκές λόγω υπέρβασης του πλαισίου της ρωσικής ανατολικής πολιτικής. Ο Γαλάτης απελαύνεται στο Βουκουρέστι και τίθεται υπό επιτήρηση του ρωσικού προξενείου μέχρι να βρεθεί τρόπος να επιστρέψει στην πατρίδα του. Θα έχει, ωστόσο, περιθωριακή συμμετοχή στην «Υπόθεση Καραγεώργη» που διεκπεραιώνει ανεπιτυχώς το ρωσικό προξενικό δίκτυο στις Ηγεμονίες υπό των Γεωργίου Λεβέντη και Γεωργάκη Ολύμπιο με προκάλυμμα την Εταιρεία. Επρόκειτο για μια χαρακτηριστική εναρμόνιση ρωσικών και εταιρικών επιδιώξεων καθώς και της δράσης του καποδιστριακού «μηχανισμού».

 

Η «Υπόθεση Γαλάτη» αποτελεί ένα από τα πλέον περίπλοκα ζητήματα της προ-επαναστατικής προετοιμασίας, της εταιρικής δράσης και των μεθοδεύσεων του ίδιου του Ιωάννη Καποδίστρια. Το πέρασμα του Γαλάτη στην ιστορία είναι αιφνίδιο και επεισοδιακό. Στην πραγματικότητα γνωρίζουμε ελάχιστα πράγματα για την προηγούμενη δράση του[ii], ενώ για αυτήν καθαυτή την εμπλοκή του στα συμβάντα υπάρχουν διαφορετικές αφηγήσεις.

Νικόλαος Σκουφάς

Σύμφωνα με τον Νικόλαο Σπηλιάδη, στις αρχές του 1816, ο Νικόλαος Σκουφάς «κατέρχεται απόστολος» της Φιλικής Εταιρείας από την Μόσχα στην Οδησσό και μερικούς μήνες αργότερα εισέρχεται στην υγειονομική καραντίνα να συναντήσει τον Νικόλαο Γαλάτη,[iii] απόστολο – κατά δήλωση του ιδίου, μιας «άλλης» Εταιρείας[iv], ο οποίος έρχεται στην Ρωσία επιζητώντας συνάντηση με τον Καποδίστρια[v]. Πρόκειται, επομένως, για μια εξαιρετική περίσταση, με την οποία θα ακολουθήσει μια εξίσου εξαιρετική αλληλουχία γεγονότων.

Αυτή η ακολουθία γεγονότων υποδηλώνει προηγούμενες ενέργειες και εκφράζει συγκεκριμένες επιδιώξεις, που όλα μαζί συνθέτουν την αμφίσημη «Υπόθεση Γαλάτη», την οποία διαχειρίζεται ο Ιωάννης Καποδίστριας, νέος υπουργός Εξωτερικών του Αλέξανδρου Α’.

Η ανακοίνωση αυτή θα εστιάσει στην παρακολούθηση ορισμένων μόνο διαστάσεων της ακολουθίας γεγονότων, αναδεικνύοντας παραλειπόμενες από την έρευνα διαστάσεις και συσχετίσεις, που ρίχνουν περισσότερο φως στην αμφίσημη «Υπόθεση Γαλάτη». Διαβάστε τη συνέχεια »

Μυκηναϊκή Ακρόπολη Τίρυνθας  – Άλκηστις Παπαδημητρίου


 

Σύντομη περιγραφή

 

Η Τίρυνθα κατοικήθηκε για πρώτη φορά στη Νεολιθική εποχή (7η-4η χιλιετία π.Χ.), όπως μαρτυρούν τα λιγοστά κεραμικά ευρήματα που προήλθαν από τα βαθύτερα αρχαιολογικά στρώματα, και παρέμεινε αδιάλειπτα σε χρήση μέχρι την εποχή που ιδρύθηκε η επιβλητική της οχύρωση.

Τα αρχαιότερα αρχιτεκτονικά λείψανα χρονολογούνται στην Πρώιμη εποχή του Χαλκού (3η χιλιετία π.Χ.). Μεγάλα συγκροτήματα οικιών προσαρμόζονται πάνω στις πλαγιές του λόφου και οργανώνονται γύρω από ένα τεράστιο κυκλικό οικοδόμημα (διαμέτρου 27-28 μ.) στην κορυφή του νότιου εξάρματός του, την Άνω Ακρόπολη. Παρά τις διαφορετικές απόψεις σχετικά με τη χρήση του (οχυρωμένο ανάκτορο, μνημειώδες ταφικό κτίσμα ή ιερό), το κυκλικό οικοδόμημα είναι δυνατόν να ερμηνευθεί στο πλαίσιο της οργάνωσης του πρώτου αστικού συστήματος ως ένας χώρος που λειτουργούσε ως διοικητικό κέντρο και είχε προσαρμοσθεί μορφολογικά στο συγκεκριμένο γεωλογικό υπόβαθρο.

Κατά τη Μέση εποχή του Χαλκού (1900-1600 π.Χ.) πραγματοποιούνται επιχωματώσεις και κατασκευές ανδήρων στην Άνω Ακρόπολη με στόχο τη διαμόρφωση επίπεδων επιφανειών για την ανέγερση των κτιρίων. Παρά τις δυσκολίες στη διερεύνηση των λειψάνων αυτής της εποχής λόγω της μεταγενέστερης οικοδομικής δραστηριότητας, η κατοίκηση του χώρου θεωρείται βέβαια.

Η μεγάλη ακμή ωστόσο της Τίρυνθας συνδέεται με την Μυκηναϊκή εποχή (1600-1050 π .Χ.). Η οχύρωση και τα οικοδομικά συγκροτήματα της Ακρόπολης, που χωρίζεται σε τρία τμήματα: την Άνω, τη Μέση και την Κάτω Ακρόπολη, διαμορφώθηκαν στην διάρκεια των ανακτορικών χρόνων (14ος και 13ος αιώνας π.Χ.). Τα «κυκλώπεια» τείχη κατασκευάστηκαν σε τρεις οικοδομικές φάσεις που χρονολογούνται στις αρχές και τα τέλη του 14ου αιώνα και στα μέσα του 13ου αιώνα π.Χ. και αποτελούν μία σταδιακή επέκταση της οχύρωσης από το νότιο και υψηλότερο προς το βόρειο και χαμηλότερο τμήμα του λόφου.

Η κύρια είσοδος της Ακρόπολης βρισκόταν στην ανατολική πλευρά και οδηγούσε μέσω μιας μεγάλης ράμπας, μήκους 47 μ., προς την Άνω Ακρόπολη. Η μεγάλη Πύλη που έχει πανομοιότυπη κατασκευή με την Πύλη των Λεόντων στις Μυκήνες σηματοδοτούσε το σημείο έναρξης μιας εντυπωσιακής πορείας προς το Ανάκτορο. Περνώντας κανείς από διαδρόμους που διακόπτονταν από εσωτερικές Αυλές και δύο Πρόπυλα, το μεγάλο και το μικρό, κατέληγε στην κεντρική Αυλή. Η περίστυλη αυτή Αυλή με το Βωμό στη νότια πλευρά της αποτελούσε μία ενότητα με το μεγάλο Μέγαρο. Σ’ αυτούς τους χώρους κορυφώνεται και προσωποποιείται το μεγαλείο της μυκηναϊκής ανακτορικής ιδεολογίας.

 

Μυκηναϊκή Ακρόπολη Τίρυνθας. Φωτογραφία: Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο, Παράρτημα Αθηνών.

 

Εδώ ο ανώτατος άρχων, ο wanaka των πινακίδων της Γραμμικής Β’ Γραφής, δεξιώνεται τους επίσημους ξένους και τους υπηκόους του αλλά και πραγματοποιεί τις σημαντικότερες λατρευτικές τελετουργίες συγκεντρώνοντας στο πρόσωπο του όλες τις εξουσίες. Το ανακτορικό συγκρότημα πλαισιώνουν η ανατολική και δυτική Πτέρυγα με κορυφαία δείγματα της μυκηναϊκής αρχιτεκτονικής το λεγόμενο μικρό Μέγαρο και το Λουτρό αντίστοιχα. Οι περίτεχνες νωπογραφίες που κοσμούσαν τα δάπεδα και τους τοίχους όχι μόνο του μεγάλου Μεγάρου αλλά και άλλων κτηρίων του ανακτορικού συγκροτήματος μεταφέρουν τον απόηχο του μεγαλείου της Μυκηναϊκής εποχής. Κύρια όμως μορφή έκφρασης της ισχύος του ανακτορικού συστήματος αποτελούν τα αρχιτεκτονικά επιτεύγματα. Εκτός από την εντυπωσιακή οχύρωση συγκαταλέγονται σ’ αυτά και οι λεγόμενες Γαλαρίες. Χτισμένες στο ανατολικό και νότιο σκέλος του τείχους της Άνω Ακρόπολης αποτελούνται από έναν μακρύ διάδρομο, στον οποίο εφάπτεται σειρά δωματίων, που χρησίμευαν πιθανώς ως αποθηκευτικοί χώροι. Η ανατολική και νότια Γαλαρία έχουν οικοδομηθεί κατά το εκφορικό σύστημα και απολήγουν σε οξυκόρυφα τόξα.

 

REISINGER, Ernst. «Griechenland Schilderungen deutscher Reisender In zweiter, veränderter Auflage herausgegeben. Mit 90 Bildtafeln, davon 62 nach Aufnahmen der Preussischen Messbildanstalt», Leipzig, Insel-Verlag, 1923.

Η ανατολική θολωτή γαλαρία στην ακρόπολη της Τίρυνθας, από τα νότια, το 1923. Η φωτογραφία απεικονίζει ίσως το πιο διάσημο και χαρακτηριστικό σημείο της ακρόπολης, μια από τις θολωτές «Γαλαρίες», οι οποίες χτίστηκαν στα νότια και στα ανατολικά της Άνω ακρόπολης. Πρόκειται για μακρόστενους διαδρόμους με τοξωτή οξυκόρυφη στέγη, που οδηγούν σε τετράγωνα δωμάτια του τείχους.

 

Στα βόρεια της Άνω Ακρόπολης και σε χαμηλότερο επίπεδο βρίσκεται η Μέση Ακρόπολη, ένας χώρος που φιλοξένησε μεταξύ άλλων και ένα μέρος των ανακτορικών εργαστηρίων. Σ’ αυτήν οδηγεί μία κλίμακα που προστατεύεται από έναν καμπύλο Προμαχώνα και έναν Πύργο, κορυφαίο δείγμα του αμυντικού χαρακτήρα της οχυρωματικής αρχιτεκτονικής των Μυκηναίων. Διαβάστε τη συνέχεια »

Έκθεση του Γιάννη Ψυχοπαίδη «Οι Αγωνιστές του ’21» | Εθνική Πινακοθήκη – Παράρτημα Ναυπλίου


 

Η έκθεση του Γιάννη Ψυχοπαίδη «Οι Αγωνιστές του ’21» εγκαινιάζεται τη Δευτέρα 22 Ιουλίου 2024, στις 8.30μμ, στο Παράρτημα Ναυπλίου της Εθνικής Πινακοθήκης-Μουσείου Αλεξάνδρου Σούτσου. Θα διαρκέσει έως τις 28 Φεβρουαρίου 2025.

Ο Γιάννης Ψυχοπαίδης δημιουργεί μια πινακοθήκη πορτρέτων «των αγωνιστών του ’21», αποδίδοντας τις μορφές των αγωνιστών χωρίς εξιδανικεύσεις. Οι ήρωες, μέσα από έντονα φωτεινά χρώματα και μέσα από το μαυρόασπρο της ξυλογραφίας, εγγράφονται στη συλλογική μνήμη ως φορείς του διαχρονικού μηνύματος για ελευθερία, αποδεικνύοντας, ότι ο απόηχος του αγώνα παραμένει πάντα ισχυρός και πηγή έμπνευσης για τους σύγχρονους καλλιτέχνες.

 

Γιάννης Ψυχοπαίδης «Οι Αγωνιστές του ’21».

 

Το βλέμμα «των αγωνιστών του ’21» προσκαλεί τον θεατή να αποκαλύψει όλες εκείνες τις δυνάμεις, που έκρυβαν μέσα τους οι ήρωες, τα συναισθήματα και τις σκέψεις τους, και συγχρόνως επιχειρείται ένας διάλογος με τα έργα της ηρωικής απεικόνισης της Ελληνικής Επανάστασης, που παρουσιάζονται στην έκθεση, δίνοντας αισθητή μορφή στον ιστορικό χαρακτήρα της πόλης του Ναυπλίου. Διαβάστε τη συνέχεια »

Ιστορικές και κειμενικές απεικονίσεις στα απομνημονεύματα του Εμμανουήλ Ξάνθου – Παναγιώτης Ν. Ξηντάρας


 

Πρόλογος (με τη σύγκριση των δύο νησιών)

 

Εμμανουήλ Ξάνθος – Μετάλλιο. Πολεμικό Μουσείο Αθηνών.

1772 μ.Χ., Ψαρά και Πάτμος, δύο μικρονήσια στον ίδιο περίπου μεσημβρινό. Με τα κοινά γνωρίσματά τους και με τις διαφορές τους. Το πρώτο έγινε ονομαστό το 1824, εξαιτίας της καταστροφής του από τους Τούρκους και, ακολούθως, από το επίγραμμα του Σολωμού. Το δεύτερο μνημειώθηκε, ως ιερό νησί, με τη συγγραφή της Αποκάλυψης από τον ευαγγελιστή Ιωάννη.

Στα Ψαρά γεννήθηκε και μεγάλωσε ο θαλασσομάχος και μπουρλοτιέρης με τα βαρβακίσια, τα βλοσυρά δηλαδή μάτια, ο Ιωάννης Βαρβάκης (1745/1750–1825), που οι Τούρκοι έτρεμαν ακούγοντας το όνομά του. Φτωχόπαιδο ναυτόπουλο, που εξελίχθηκε σε ατρόμητο θεριό της θάλασσας· κι αργότερα, σε μέγιστο επιχειρηματία της Ρωσίας, που δόξασε και τίμησε και τις δυο του πατρίδες, ως εθνικός ευεργέτης[1].

Στα 1772–27χρονος ο Ιωάννης, καθώς όργωνε την αιγαιοπελαγίσια θάλασσα, με το τρίτο καράβι του, το «βρίκιον»[2] – γεννιόταν στην Πάτμο ένα άλλο παιδόπουλο, ο Εμμανουήλ Ξάνθος (1772-1851)· που, στα είκοσί του, πήρε των ομματιών του να ξενιτευτεί, για να ζήσει καλύτερα. Σμύρνη, Τεργέστη αρχικά, στην Οδησσό αργότερα (1810)[3] και σε πολλές πολλές άλλες πόλεις στη συνέχεια. Πρωταγωνίστησε στη Φιλική Εταιρία, αλλά έμεινε ξεθωριασμένη η δράση του, στο περιθώριο θα ’λεγα. Διαβάστε τη συνέχεια »

Θεατρική παράσταση – «Καραϊσκάκενα, o Θρύλος» της Σοφίας Καψούρου


 

Η βραβευμένη με το Διεθνές Βραβείο Θεάτρου της  Ανατολίας, Σοφία Καψούρου παρουσιάζει την Κυριακή 21 Ιουλίου 2024, στον προαύλιο χώρο της Εθνικής Πινακοθήκης Παράρτημα Ναυπλίου, το θεατρικό μονόλογό της «Καραϊσκάκενα, o Θρύλος».

Στην Πανσέληνο του Ιουλίου, κάτω από το φως του φεγγαριού, οι θεατές θα έχουν την ευκαιρία να ζήσουν μία μοναδική θεατρική εμπειρία.  Ένα ταξίδι στον χρόνο, όπου το σήμερα θα συνομιλήσει με τα χρόνια του αγώνα του ’21 και η πρώτη πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους θα ζωντανέψει ξανά μέσα από τη ζωή της Ζωής Διαμάντως Διμισκή, μητέρας του αρχιστράτηγου Γεώργιου Καραϊσκάκη. Ένα αντιπολεμικό έργο σε καιρό πολέμου. Ένα έργο ύμνος στη γυναίκα και την ελευθερία της.

 

Καραϊσκάκενα, o Θρύλος

 

Ο αντισυμβατικός και σαρωτικός μονόλογος της Σοφίας Καψούρου «Καραϊσκάκενα, o Θρύλος» σε σκηνοθεσία Δημήτρη Καρατζιά, με την ίδια στον ρόλο της Καραϊσκάκενας, εκπροσώπησε την Ελλάδα στο Διεθνές Φεστιβάλ Θεάτρου Γυναικών  Θεατρικών Συγγραφέων των Τουρκικών Κρατικών Θεάτρων τον Νοέμβριο του 2023 και παρουσιάστηκε με μεγάλη επιτυχία στην εμβληματική σκηνή Üsküdar Tekel Stage του Εθνικού Θεάτρου της Τουρκίας στην Κωνσταντινούπολη, αποτελώντας μία σημαντική και ιστορική στιγμή για τις δύο γειτονικές χώρες. Διαβάστε τη συνέχεια »

Βίκτωρ Ουγκώ, ο φιλέλλην ποιητής – Αναστάσιος Αγγ. Στέφος


 

Βίκτωρ Ουγκώ, δημοσιεύεται στο αγγλικό περιοδικό «The Graphic», 13 Οκτωβρίου 1877.

Ο Βίκτωρ Ουγκώ (Victor Hugo, 1802-1885), επιφανής Γάλλος ποιητής, μυθιστοριογράφος, δραματουργός, ζωγράφος, εκδότης και πολιτικός, μια χαρισματική και πολυσχιδής προσωπικότητα, από τις φωτεινότερες μορφές του γαλλικού λογοτεχνικού πανθέου του 19ου  αιώνα, γεννήθηκε στην πόλη Besançon [Μπεζανσόν της ανατολικής Γαλλίας] και ήταν γιος ανώτερου αξιωματικού του γαλλικού στρατού. Σε ηλικία 15 ετών δημοσίευσε τους πρώτους στίχους του, Cahiers de vers français, εκδηλώνοντας την ποιητική του κλίση, και, μετά από δύο έτη, θα εκδώσει με τον αδελφό του Abel, το περιοδικό Conservateur littéraire, δημοσιεύοντας άρθρα που προδίκαζαν τη λαμπρή του σταδιοδρομία και τη βράβευσή του στον ποιητικό διαγωνισμό της Ακαδημίας της Τουλούζης (1819). Από το 1823 εκδίδει με άλλους νέους το περιοδικό Γαλλική Μούσα (Muse française).

Αντίθετος με το ρεύμα του κλασικισμού, εξελιχθείς σε πρωτεργάτη της ρομαντικής κίνησης, υπεραμύνεται των ιδεών για κοινωνική ισότητα και καταδίκη της αδικίας, υπέρμαχος της δημοκρατίας και με παιδεία με βαθιές ρίζες στη Γαλλική Επανάσταση.

Γνήσιο τέκνο του Γαλλικού Διαφωτισμού, εξελέγη μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας (1841), μέλος στη Βουλή των Ομοτίμων (1845), Βουλευτής Παρισίων (1871) και γερουσιαστής του νομού Σηκουάνα (1876).

Η επανάσταση του 1848, τον έριξε στη δίνη της πολιτικής. Συντηρητικός στην αρχή και βασιλόφρων, μεταστρέφεται σε φανατικό και ακραιφνή δημοκράτη, εναντίον του Ναπολέοντος Γ’ και μετά το πραξικόπημα του 1851 εξορίσθηκε στις Βρυξέλλες και στο Λονδίνο, για 18 χρόνια. Επέστρεψε στο Παρίσι, μετά την πτώση της αυτοκρατορίας (1870), και αναμείχθηκε πάλι με την πολιτική.

Πολυγραφότατος συγγραφέας[1] ο Ουγκώ έγινε πασίγνωστος με τα περίφημα κοινωνικά του μυθιστορήματα, με κορυφαίο έργο τους Αθλίους[2] (Les Misérables, 1862, μτφρ. Ιωάννης Σκυλίτσης – Ισιδωρίδης), το κοινωνικό ευαγγέλιο, όπως χαρακτηρίστηκε, αριστούργημα της γαλλικής λογοτεχνίας, που κυκλοφορούν την ίδια χρονιά με τη γαλλική έκδοση στο Παρίσι, ασκώντας, έτσι, ευεργετική επίδραση στους θεράποντες των Μουσών και στους ανθρώπους της διανόησης. Διαβάστε τη συνέχεια »

«Δημήτριος Κ. Βαρδουνιώτης – Αναζητώντας τα ίχνη του Κιαμήλ-μπέη της Κορίνθου. Παρουσίαση, κριτική μελέτη και συμπληρωματική έρευνα σε άγνωστο χειρόγραφο του Αργείου ιστορικού». Έκδοση: Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας και Πολιτισμού.


 

Ένα ακόμη σημαντικό βιβλίο προστίθεται στη βιβλιοθήκη της τοπικής μας ιστορίας. Πρόκειται για το βιβλίο, των Γεωργίου  Η. Κόνδη και Γεωργίου Α. Γιαννούση, που φέρει τον τίτλο «Δημήτριος Κ. Βαρδουνιώτης – Αναζητώντας τα ίχνη του Κιαμήλ-μπέη της Κορίνθου. Παρουσίαση, κριτική μελέτη και συμπληρωματική έρευνα σε άγνωστο χειρόγραφο του Αργείου ιστορικού». Μια ακόμη έκδοση της Αργολικής Αρχειακής Βιβλιοθήκης Ιστορίας & Πολιτισμού.

Διακόσιες και πλέον χειρόγραφες σημειώσεις από τις οποίες ένα καθαρογραμμένο δεκαπεντασέλιδο κείμενο που αποτελούσε την πρώτη προσπάθεια του Αργείου ιστορικού Δημ. Κ. Βαρδουνιώτη να ερευνήσει τη ζωή του Κιαμήλ-μπέη της Κορίνθου, αποτελούν το υλικό της έρευνας από το οποίο προέκυψε η παρούσα έκδοση…

 

Η μελέτη ενός χειρογράφου και των συνοδευτικών πρόχειρων χειρόγραφων σημειώσεών του, αποτελεί μια πραγματική πρόκληση για κάθε ερευνητή. Ιδιαίτερα όταν πρόκειται για μια στιγμή κατά την οποία η τύχη του χαμογελάει, φανερώνοντάς του μια εμβρυακή αδημοσίευτη έρευνα ενός σημαντικού για τις αρχές του 19ου αιώνα νομικού και ιστορικού όπως ο Δημήτριος Κ. Βαρδουνιώτης. Το ερώτημα που τίθεται τότε στον ερευνητή είναι αν έχει τη δυνατότητα να ολοκληρώσει την χειρόγραφη εμβρυακή έρευνα και να παραδώσει στο αναγνωστικό κοινό μια νέα, κατά το δυνατόν, ολοκληρωμένη έρευνα σεβόμενος την αρχική θεματολογία.

 

Αναζητώντας τα ίχνη του Κιαμήλ-μπέη…

 

Το ερώτημα αυτό τέθηκε και με την ευκαιρία της διάσωσης του συγκεκριμένου φακέλου καθώς θα έπρεπε να γίνει μια μεθοδική καταγραφή και θεματική αρχειοθέτηση των χειρογράφων της αρχικής έρευνας. Διακόσιες (200) και πλέον χειρόγραφες σημειώσεις από τις οποίες ένα καθαρογραμμένο δεκαπεντασέλιδο κείμενο που αποτελούσε την πρώτη προσπάθεια του Αργείου ιστορικού Δημ. Κ. Βαρδουνιώτη να ερευνήσει τη ζωή του Κιαμήλ-μπέη της Κορίνθου, αποτελούν το υλικό της έρευνας που μας δόθηκε η ευκαιρία να συνεχίσουμε και να ολοκληρώσουμε. Ο Αργείος ιστορικός είχε ήδη ασχοληθεί με την ιστορία της Κορίνθου εμπλουτίζοντας την ελληνική ιστοριογραφία της εποχής του με το κείμενο «Αφνειός Κόρινθος» (1896, Βιβλιοθήκη του «Ερμού»-Μ. Σαλίβερος). Διαβάστε τη συνέχεια »

Οικογένεια Περούκα


 

Ο καζάς του Άργους

 

Η Πελοπόννησος, μετά την ανακατάληψή της από τους Οθωμανούς το 1715, αποτέλεσε ιδιαίτερη διοικητική περιφέρεια, επαρχία ανωτάτου βαθμού: σαν­τζάκι ή πασαλίκι.[1] Τα σαντζάκια υποδιαιρούνταν σε βιλαέτια ή καζάδες, ονο­μασίες που αναλογούσαν σε διοικητική και δικαστική αντίστοιχα διάκριση.[2]

Η διαίρεση της Πελοποννήσου σε καζάδες είχε γίνει κατά την πρώτη Τουρκο­κρατία και η Βενετική διοίκηση[3], που τη διαδέχθηκε το 1685, τους διατήρησε με πολύ μικρές αλλαγές μετονομάζοντας τους σε territori. Όταν επανέκτησαν οι Οθωμανοί την περιοχή, επανέφεραν τις δικές τους ονομασίες αλλά υιοθέ­τησαν και αλλαγές, που εν τω μεταξύ είχαν συντελεσθεί.

Από τους καζάδες της Β. Α. Πελοποννήσου[4] κυρίως θα μας απασχολήσει αυτός του Άργους, έδρα της ισχυρής προυχοντικής οικογένειας Περούκα, το αρχείο της οποίας παρέχει πολύτιμες πληροφορίες για τις οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες της περιοχής.[5] Η έρευνά μας θα επεκταθεί και στους κα­ζάδες Ναυπλίου,[6] Κορίνθου, Καλαβρύτων, Βοστίτσας, Τριπολιτσάς και Πά­τρας, στο βαθμό που συνδέονταν με τις δραστηριότητες της οικογένειας.

Ο καζάς Άργους οριζόταν στα ανατολικά από τον καζά Ναυπλίου,[7] στα δυτικά από τον καζά της Τριπολιτσάς, προς το βορρά από τον καζά της Κο­ρίνθου και στο νότο από τον καζά του Αγίου Πέτρου.[8]

Το Άργος, έδρα προεστών, διοικητικό και οικονομικό κέντρο του ομώνυμου βι­λαετιού, περιλαμβάνει, σύμφωνα με τα έγγραφα του Αρχείου, που μελετήθη­καν, τα χωριά[9]: Κουτσοπόδι, Καπαρέλι (και Περέλι), Μπουγιάτι, Τάτζι, Νιοχώρι, Πάνω Μπέλεσι, Κάτω Μπέλεσι, Καργιά, Κουρτάκι, Βρούστι, Κουρ­τέτζι, Σχινοχώρι, Σκαφιδάκι, Μπουγιές, Μέρμπακα.[10]

 

Καζάς Άργους (με βάση τα έγγραφά μας)

 

Κάτω χωριά – Πέντε χωριά

 

Στον καζά Άργους επίσης – όπως προκύπτει από έγγραφο[11] σχετικό με φορο­λογικές υποχρεώσεις (κρασιάτικα) – ανήκει μια ομάδα χωριών, που αναφέρον­ται με την επωνυμία «Κάτω Χωριά» και είναι τα ακόλουθα: Γεράκι,[12] Κοσμάς, Παλαιοχώρι, Άγιος Βασίλης, Πλατανάκι, Άλβαινα, Ντουμενά [Δουμενά], Χαλ­κιάνικα. Από αυτά διαχωρίζονται τα: Γεράκι, Κοσμάς, Παλαιοχώρι, Άγιος Βασί­λης, Πλατανάκι και παίρνουν την ονομασία «Πέντε Χωριά» και μ’ αυτή τη μορφή τούς καταμερίζουν τις υποχρεώσεις τους για το «δόσιμο» σιταριού.[13] Διαβάστε τη συνέχεια »

Fichti Art Festival 2024 –  «Το Παλιό Ρολόϊ του Μικρού Σταθμού» – Αφίξεις και αναχωρήσεις στο ελληνικό τραγούδι


 

«Το Παλιό Ρολόϊ του Μικρού Σταθμού» – Αφίξεις και αναχωρήσεις στο ελληνικό τραγούδι, την Δευτέρα 15 Ιουλίου στις 9 το βράδυ, στο Σιδηροδρομικό Σταθμό Άργους, με τους:

  • Χρυσή Παπαγιαννούλη – τραγούδι
  • Νίκο Πλιό – τραγούδι, κιθάρα
  • Γιώργο Παπαδόπουλο – ηλεκτρική κιθάρα
  • Αντώνη Τζίκα – κοντραμπάσο
  • Τάσο Γιαννούση – τραγούδι, μπουζούκι, μπαγλαμά

 

Αφίξεις και αναχωρήσεις στο ελληνικό τραγούδι.

 

Από τον Μάνο Λοΐζο ως τον Τάκη Μουσαφίρη, από τον Μίκη Θεοδωράκη ως τις Τρύπες και από τον Μάνο Χατζιδάκι μέχρι τον Νίκο Παπάζογλου, οι αναφορές του τρένου στο ελληνικό τραγούδι είναι πάμπολλες, φανερώνοντας έτσι την θέση και την ιδιαίτερη – ουσιαστική και συμβολική – σημασία που είχε στην ζωή του Έλληνα αυτό το μαγικό μέσο μεταφοράς, ιδίως πριν την επέλαση του Ι.Χ. αυτοκινήτου και την απαξίωση του μέσου…

Έτσι λοιπόν στην συναυλία θα ακουστούν τραγούδια… σιδηροδρομικά, τραγούδια για σταθμούς αλλά και για λιμάνια, τραγούδια για αποχωρισμούς και συναντήσεις, τραγούδια χαμένων ερώτων και εραστών που ξανασμίξαν, στον πιο ταιριαστό χώρο, τον Σιδηροδρομικό Σταθμό του Άργους.

 

Άργος – Προϊστορικοί Χρόνοι  | Gilles Touchais & Άννα Φίλιππα-Touchais


 

Το Άργος είναι και ήταν στο μεγαλύτερο διάστημα της μακράς ιστορίας του το κέντρο – οικονομικό, πολιτικό, πολιτισμικό – ολόκληρου του αργολικού κάμπου. Η σημερινή πόλη, χτισμέ­νη πάνω στην αρχαία, ορίζεται στα ανατολικά από τον χείμαρρο Χάραδρο ή Ξεριά, ενώ από τη βόρεια και δυτική της πλευρά γωνιάζει ανάμεσα στις ανατολικές υπώρειες του ψηλού λό­φου της Λάρισας με τη διαχρονική οχύρωση και τις νότιες/νοτιοανατολικές υπώρειες του επίσης οχυρωμένου χαμηλού υψώματος του Προφήτη Ηλία, της λεγόμενης Ασπίδας (εικ.1). Και οι δύο αυτοί λόφοι, οι οποίοι σηματοδοτούν το τοπίο της πόλης, έχουν παίξει σημαντικό ρόλο στην πορεία της, ως τόποι κατοίκησης και λατρείας, κυρίως όμως ως χώροι με στρατηγική και συμβολική σημασία.

 

Εικ.1. Αεροφωτογραφία του Άργους από δυτικά. Σε πρώτο επίπεδο η ακρόπολη της Λάρισας με την αρχαία και μεσαιωνική οχύρωση. Αριστερά, τμήμα του λόφου της Ασπίδας (Προφήτη Ηλία) με τον μεσοελλαδικό οικισμό. Μεταξύ των δύο λόφων ο χώρος του μυκηναϊκού νεκροταφείου της Δειράδας. Η σύγχρονη πόλη του Άργους αναπτύσσεται ανατολικά των δύο λόφων.

 

Η πόλη  βρίσκεται στις παρυφές ενός κάμπου όχι μόνον εξαιρετικά εύφορου αλλά και ανοικτού στην επικοινωνία με κέντρα του ηπειρωτικού και του νησιωτικού κόσμου. Τα δύο αυτά στοιχεία (παραγωγή-επικοινωνία) καθόρισαν από την αρχή την οικονομική και κοινωνική ιστορία του τόπου. Εάν η προνομιακή θέση της πάλης ευνόησε την οικονομική της επάρκεια και την εντατική κατοίκιση, ασφαλώς και άλλα στοιχεία, όπως η δραστηριοποίησή της σε διακοινοτικά δίκτυα, η ικανότητά της να ενσωματώνει την παράδοση στην αλλαγή και μια διαφαινόμενη στάση μετριοπάθειας στο πεδίο των κοινωνικών σχέσεων και πολιτικών επιλογών, τη βοήθησαν να αναπτύξει ιδιαίτερες δυναμικές, ήδη από τα προϊστορικά χρόνια, και να ανα­δειχτεί τελικά ως η ήσυχη δύναμη της περιοχής. Διαβάστε τη συνέχεια »