Feeds:
Δημοσιεύσεις
Σχόλια

Posts Tagged ‘Εκπαιδευτικός’

Δελής Χρήστος (1887-1960)


 

Χρήστος Δελής

Ο δημοσιογράφος και ποιητής  Χρήστος Δελής γεννήθηκε στη Κίο της Μικράς Ασίας το 1887. Τελείωσε το Ελληνικό Σχολείο στην Κίο και το Ελληνικό – Γαλλικό Λύκειο της Κωνσταντινούπολης. Δίδαξε σε σχολεία της Κωσταντινούπολης γράφοντας υπέρ της δημοτικής γλώσσας σε μια εποχή και σε μια περιοχή κυριαρχίας του λογιοτατισμού. Αγωνίστηκε για να μη στρατεύονται οι Έλληνες της Τουρκίας στα φοβερά τάγματα εργασίας. Παντρεύτηκε στην Κωνσταντινούπολη την Υπατία Αδαμαντιάδη και απέκτησαν μια κόρη, την Εύα (1921), η οποία έφυγε νωρίς από τη ζωή, το 1940, σε ηλικία 19 ετών.      

Το πρώτο του βιβλίο «Τα Χουχλίδια», ποιήματα και διηγήματα, το εξέδωσε στην Κωνσταντινούπολη το 1908. Το 1910 κυκλοφορεί το εβδομαδιαίο σατυρικό περιοδικό «Άνω Κάτω». Εκδίδει ακόμα τα «Φιλολογικό Πάσχα» και το Ημερολόγιο «Περίδρομος». Το 1919 εκδίδεται το δεύτερο βιβλίο του «Ηρωικά διηγήματα του Ταβάν Ταμπουρού». Έγραψε ποιήματα λυρικά και σατυρικά.

Ημερολόγιο «Περίδρομος», 1915.

Όταν, μετά την καταστροφή, εγκαταστάθηκε στη νέα του πατρίδα, τη Νέα Κίο, συνέχιζε να γράφει σε εφημερίδες και λογοτεχνικά περιοδικά («Τα Ηραία», του Άργους) σατιρίζοντας την κοινωνική ζωή της Αργολίδας. Υπέγραφε με το όνομα «Τρελός» (η σημασία του «Δελής» στα τούρκικα). Τα σατιρικά του ποιήματα έκρυβαν «πίκρα για την καταστροφή του ‘22, το χαμό της κόρης του Εύας,» (Λιαλιάτσης) την πνευματική φτώχεια του αργείτικου κάμπου.

Πρωτοστάτησε στις ενέργειες για την ίδρυση της Νέας Κίου ως πρόεδρος Επιτροπής που είχε δημιουργηθεί για το σκοπό αυτό το 1925. Ίδρυσε Μεταξουργείο, συνεχίζοντας την παράδοση της Κίου της Μ. Ασίας. Μουριές φυτεύτηκαν στους δρόμους της Ν. Κίου και στα σπίτια διαμορφώθηκε ειδικός χώρος για την επεξεργασία των κουκουλιών. Το μετάξι διοχετευόταν στη βιομηχανία υφασμάτων Ναθαναήλ. Το 1932 μάλιστα το μετάξι αυτό πήρε το πρώτο βραβείο στην Έκθεση Θεσσαλονίκης. Το Μεταξουργείο καταστράφηκε από τους  Γερμανούς στα χρόνια της Κατοχής. Υπήρξε για δύο δεκαετίες πρόεδρος της κοινότητας της Νέας Κίου. Απεβίωσε το 1960. Οι τοπικές εφημερίδες μίλησαν εγκωμιαστικά για την πνευματική και κοινωνική προσφορά του, τόσο στη Νέα Κίο, όσο και γενικότερα στην Αργολίδα.  

Πηγή


  • Γυμνάσιο Νέας Κίου, «Η εντεύθεν και εκείθεν του Αιγαίου Κίος», Νέα Κίος, 2010.

Read Full Post »

Ανδρούτσος  Διονυσίου Χρήστος (Κίος Βιθυνίας 1869- Αθήνα 1935)


 

Χρήστος Ανδρούτσος , ελαιογραφία Τ. Καζάκος

Ο Καθηγητής Πανεπιστημίου και Συγγραφέας  Χρήστος Ανδρούτσος   γεννήθηκε στην Κίο της Προποντίδας στις 7 Ιανουαρίου 1869. Οι γονείς του χάθηκαν πρόωρα. Τα πρώτα του γράμματα τα έμαθε στο αστικό σχολείο της πατρίδας του (1874 -1880). Φοίτησε εκεί μέχρι και τη δεύτερη τάξη του Ελληνικού Σχολείου και παράλληλα ασχολήθηκε με γεωργικές εργασίες. Στη συνέχεια σπούδασε στην Κεντρική Ιερατική Σχολή της Κωνσταντινούπολης για 5 χρόνια (1882 -1887). Το έτος 1887-88 ξεκίνησε τις σπουδές του στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης. Τον Ιούλιο του 1892 αποφοίτησε, αφού ολοκλήρωσε τη διατριβή του με θέμα: «Το λογικό κύρος των περί υπάρξεως Θεού αποδείξεων».

Διεύθυνε την Αστική Σχολή στην πατρίδα του το 1892-93. Τότε πήγε στην Λειψία της Γερμανίας με έξοδα του ευεργέτη της Κίου Θ. Ζαφειρίδη, για ευρύτερες σπουδές. Δάσκαλοί του εκεί ήταν οι φιλόσοφοι Βίλχελμ Βουντ και Ρούντολφ Χάιντσε. Στις 18 Μαΐου 1895 αναγορεύτηκε διδάκτορας Φιλοσοφίας με άριστα για τη διατριβή του «Το κακόν παρά Πλάτωνι».

Όταν επέστρεψε από τη Γερμανία, το 1895 μέχρι το 1897, δίδαξε Ελληνικά, Φιλοσοφικά και Θεολογικά στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης. Από το 1897 έως το 1899 εργάστηκε ως καθηγητής Ελληνικών, Λατινικών και Γερμανικών στο «Ελληνικόν Εκπαιδευτήριον», ιδιωτικό σχολείο του Α. Βενιέρη, στο Γαλάτσι της Ρουμανίας. Στη συνέχεια (1899-1901) δίδαξε Ελληνικά, Παιδαγωγικά και Φιλοσοφικά στα Γυμνάσια των Χανίων και του Ηρακλείου Κρήτης. Στο δεύτερο υπηρέτησε ως διευθυντής για ένα χρόνο.

Από το 1901, έως το 1905, δίδαξε πάλι φιλοσοφικά και θεολογικά μαθήματα στη Θεολογική Σχολή Χάλκης. Στις 9 Νοεμβρίου 1906 μέχρι το Φεβρουάριο του 1912 εργάστηκε ως καθηγητής Θρησκευτικών στο Μαράσλειο Διδασκαλείο. Τότε διορίστηκε Καθηγητής Θεολογίας στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Δίδαξε σε αυτό Δογματική και Χριστιανική Ηθική μέχρι το θάνατό του, το 1935. Διετέλεσε κοσμήτορας της Θεολογικής Σχολής τα έτη 1912-1913, 1917-1918, 1921-1922 και πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών το 1923-24.

Η υπηρεσία του στο Πανεπιστήμιο δεν ήταν συνεχής. Το 1918 απολύθηκε για να διορισθεί ξανά το 1920. Το 1922 παραιτήθηκε. Επανήλθε στη θέση του το 1926. Οι περιπέτειες αυτές πιθανόν οφείλονται στη δυναμική του προσωπικότητα και την παρέμβασή του στα πολιτικά και εκκλησιαστικά πράγματα της εποχής.

Το 1926 ορίστηκε διευθυντής Θρησκευμάτων του Υπουργείου Παιδείας. Το 1914 του απονεμήθηκε ο Αργυρός Σταυρός των Ιπποτών του Τάγματος του Σωτήρος, το 1921 ο Χρυσός Σταυρός. Διακρινόταν για τη δυνατή του μνήμη, την πρωτοτυπία της σκέψης του, την κριτική του ικανότητα, την ευχέρεια λόγου, τη μεταδοτικότητα της διδασκαλίας του. Συνεργαζόταν με τους πατριάρχες Ιωακείμ Γ’ της Κωνσταντινουπόλεως και Δαμιανό Ιεροσολύμων και έτσι μπορούσε να επηρεάζει την πολιτική της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Σε συνέδρια για το θέμα της Ένωσης των  Εκκλησιών  υποστήριξε  τις  θέσεις  της  Ορθόδοξης Εκκλησίας.

Χρήστος Ανδρούτσος

Με διαθήκη του άφησε την περιουσία του για την έκδοση θεολογικών και φιλοσοφικών του έργων. Έγραψε μονογραφίες, διατριβές, λόγους που εκφώνησε «από στήθους» σε διάφορες επίσημες τελετές. Πολλά έργα του βραβεύτηκαν σε διαγωνισμούς και μεταφράστηκαν σε ξένες γλώσσες. Το 1896 εξέδωσε δύο πραγματείες στην Κωνσταντινούπολη, έργα που ανήκουν στην θεολογική φιλολογία. Έχουν τίτλο «Εν μάθημα περί του προπατορικού αμαρτήματος» και «Δεύτερον μάθημα περί του προπατορικού αμαρτήματος». Απ’ τα θεολογικά του έργα διακρίνονται: «Συμβολική εξ απόψεως ορθοδόξου», 1901, «Δογματική της Ορθοδόξου Ανατολικής Εκκλησίας», 1907, «Δογματικοί μελέται», 1908, «Σύστημα Ηθικής», 1925, αλλά και «Κλήρος και Θέατρον», 1913, «Λόγος εις την εορτήν των Τριών Ιεραρχών», 1917, «Το κύρος των χειροτονιών της Αγγλίας», 1905, «Αι βάσεις της Ενώσεως των Εκκλησιών», 1905.

Αξιόλογα φιλοσοφικά του έργα είναι: «Περί της έννοιας και της ουσίας του κακού κατά Πλάτωνα», 1896-97, «Η θεωρία της του Πλάτωνος γνώσεως» (1903) (διδακτορική του διατριβή που βραβεύτηκε στο Σούτσειο φιλοσοφικό διαγωνισμό) , «Ψυχολογία και Λογική», 1908, «Εκκλησία και Πολιτεία εξ απόψεως ορθοδόξου», 1920, «Λεξικόν της Φιλοσοφίας», 1929, «Κριτική των θεμελιωδών αρχών της στωικής φιλοσοφίας», 1909, «Οικογένεια και Πολιτεία», 1911, «Φρειδερίκος Νίτσε», 1911, «Αι θεωρίαι της προσοχής», 1911, «Τολστόι, Νίτσε , Μπέρξον», β’ εκδ. 1930, «Περί της ψυχαναλύσεως του Freud», 1931, «Ο γέλως», 1932, «Γενική ψυχολογία», 1934.

Στο δίτομο έργο του Ευρυσθένη Λασκαρίδη «Κιανά» (Θεσσαλονίκη, 1966) το οποίο ασχολείται με την ιστορία, τη ζωή και τις παραδόσεις της Κίου της Μ. Ασίας, περιλαμβάνεται η «Σκιαγραφία του Σοφιστού Ιμέριου» (Κιανά, 1ος τόμος, σελ. 207), γραμμένη από τον Χρήστο Ανδρούτσο ειδικά για το έργο αυτό, το 1935. Στη Γεννάδιο Βιβλιοθήκη βρίσκεται και η μεγάλη συλλογή εγγράφων του Χρήστου Ανδρούτσου.

Σήμερα θεωρείται από τους κορυφαίους θεολόγους που δίδαξαν στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ο καθηγητής της Θεολογικής Σχολής Π. Μπρατσιώτης του αφιέρωσε μια μελέτη με τίτλο «Χρήστος Ανδρούτσος» που εκδόθηκε το 1939. Γράφει εκεί στο τέλος: «Προσωπική μου αλλά και πάντων των αμερόληπτων ειδημόνων διερμηνεύων γνώμην, θα ηδυνάμην να ισχυρισθώ ότι η Θεολογική ημών Σχολή δεν είδε μέχρι τούδε ικανώτερον και μεγαλοφυέστερον θεολόγον, ουδέ ήκουσε μεθωδικώτερον και επαγωγότερον διδάσκαλον. Δεν θα εδίσταζον να χαρακτηρίσω αυτόν ως ένα των κορυφαίων θεολόγων της Ορθοδοξίας εν τω παρόντι αιώνι».

Αναδείχθηκε ακόμα κορυφαίος φιλόσοφος. Γενικά υποστήριξε τις αλήθειες της Ορθόδοξης ελληνικής παράδοσης και στάθηκε επιφυλακτικός στη σύγχρονή του κοσμική φιλοσοφία. Ο Κ. Δ. Γεωργούλης γράφει κλείνοντας άρθρο αφιερωμένο στον Χρ. Ανδρούτσο ότι «εκπροσωπεί τον γνησιώτερον αντιπρόσωπον του φιλοσοφικού πνεύματος της Ελληνικής Ορθοδοξίας».

 

Βιβλιογραφία:    


  • Ευρυσθένης Λασκαρίδης, «Κιανά, Ιστορία της Κίου από των αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι του 1922», Θεσσαλονίκη, 1966.
  • «Αντίλαλοι από τα Μουδανιά και τα γύρω», έκδοση του Συνδέσμου Προσφύγων Μουδανιών, Θεσσαλονίκη 1931.
  • Οδηγός Σπουδών Θεολογικής Σχολής Αθηνών, Τμήματος Κοινωνικής Θεολογίας, 2008-9.
  • Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, Εκδοτικής Αθηνών, τομ. 1. 1983
  • Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή, Εκδ. Οργ. Τεγόπουλου – Μανιατέα, Αθήνα.
  • Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν «Ηλίου», Τομ. 2ος, Εκδόσεις της Εγκυκλοπαιδικής Επιθεωρήσεως «Ήλιος», Αθήνα.
  • Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών/ ΕΙΕ, «Πανδέκτης».

  

Πηγή


  • Γυμνάσιο Νέας Κίου, «Η εντεύθεν και εκείθεν του Αιγαίου Κίος», Νέα Κίος, 2010.

 

Read Full Post »

Κοφινιώτης Ευάγγελος (1836-1916)


  

Ευάγγελος Κοφινιώτης

Ο Ευάγγελος Κοφινιώτης γεννήθηκε στο Κοφίνι (Νέα Τίρυνθα) Ναυπλίας το 1836. Υπήρξε καθηγητής και συγγραφέας. Σπούδασε φιλολογία και θεολογία. Έλαβε τον τίτλο του διδάκτορος της Φιλοσοφίας το 1866 από το Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ήταν αδελφός του Ιωάννη Κοφινιώτη, φιλόλογου καθηγητή και ιστορικού, συγγραφέα του σημαντικότατου δίτομου έργου « Η Ιστορία του Άργους από των Αρχαιοτάτων χρόνων μέχρις ημών» και του ιατρού Στυλιανού Κοφινιώτη που είναι πατέρας του γνωστού στιχουργού Κώστα Κοφινιώτη.

Παντρεύτηκε στην Αθήνα το 1869 την Αθηνά Σατά, η οποία μόλις είχε τελειώσει το Αρσάκειο σε ηλικία 16 ετών. Απέκτησαν 13 παιδιά. Η πεθερά του Αικατερίνη Σατά- Γονίδη, από το Κάστρο της Σίφνου, τοποθετήθηκε από την Βασίλισσα Όλγα ως διευθύντρια του πρώτου Γυναικείου συλλόγου που ιδρύθηκε στην Ελλάδα το 1872 και αποσκοπούσε στην εκπαίδευση των απόρων κοριτσιών. Παρέμεινε στην θέση αυτή επί 22 χρόνια (1878-1900). Από τα 13 παιδιά τους τα 9 ήταν κορίτσια και τέλειωσαν όλα το Αρσάκειο. Τα μεγαλύτερα διδάχτηκαν γερμανικά, ενώ τα μικρότερα γαλλικά. Τα τέσσερα αγόρια της οικογένειας σπούδασαν σε ανώτατες σχολές. Ο γιος του, Μιχαήλ Κοφινιώτης, διακρίθηκε ως τενόρος και ηθοποιός του Λυρικού Θεάτρου. Υπήρξε εκδότης της εφημερίδας «Η Φωνή του Θεάτρου» ( 1952), Γενικός Γραμματέας ( 1917-1929) και αργότερα Πρόεδρος (1945- 1952) του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών ( ΣΕΗ). Διετέλεσε εκφωνητής του Ε.Ι.Ρ. και τιμήθηκε με το μετάλλιο του Γεωργίου Β΄της Ελλάδας.

Ο Ευάγγελος Κοφινιώτης ανάλωσε την ζωή του διδάσκοντας και συγγράφοντας βιβλία, τόσο για την σπουδάζουσα νεολαία όσο και για ενήλικες. Στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδας έχουν κατατεθεί 35 βιβλία του, φιλολογικά και θεολογικά. Το « Ομηρικό Λεξικό» (1886) και η « Ομηρική Γεωγραφία» (1884) θεωρούνται από τις σπουδαιότερες εργασίες, όχι μόνο στην Ελληνική αλλά και στην παγκόσμια βιβλιογραφία. Ιδιαίτερα επίσης εργασία του αποτελεί το έργο του « Παλαιστίνη- Ιστορία και γεωγραφία της Αγίας Γης» (1890) και ο « Χάρτης της Ιερουσαλήμ» (1892) τον συνέταξε βασιζόμενος στις Άγιες Γραφές.

Πολλαπλές είναι οι εκδόσεις των βιβλίων του, τα οποία τύπωνε στο ιδιόκτητο τυπογραφείο του « Ο Παλαμήδης» στο ισόγειο του σπιτιού του, στην οδό Αγίου Μάρκου 28, στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας, σε συνεργασία με τον Γερμανό τυπογράφο Μάϊσνερ (Meissner). Στο τυπογραφείο αυτό, το οποίο λειτούργησε και ως βιβλιοπωλείο, τυπώθηκαν και βιβλία τουλάχιστον 12 άλλων συγγραφέων, μεταξύ των οποίων και η « Ιστορία του Άργους από των Αρχαιοτάτων Χρόνων μέχρις ημών» ( 1892) του αδελφού του Ιωάννη Κοφινιώτη. Το έργο αυτό ανατυπώθηκε από τον εκδοτικό οίκο « Εκ Προοιμίου» (2008) στο Άργος. Μερικά από τα βιβλία του Ευάγγελου Κοφινιώτη, όπως το « Ομηρικό Λεξικό», η « Ομηρική Γεωγραφία» και η « Γραμματική της Ομηρικής Διαλέκτου» επανεκδίδονται συνεχώς ακόμη και σήμερα από διάφορους εκδότες.

 

Εργογραφία

Φιλολογικά βιβλία

  1. Γραμματική της Ομηρικής διαλέκτου (1883)
  2. Ομηρική Γεωγραφία (1884)
  3. Ομηρικόν Λεξικόν (1886)
  4. Γραμματική των διαλέκτων της ελληνικής γλώσσης (1875)
  5. Ελληνική Χρηστομάθεια (1884)
  6. Στοιχεία Στιχουργίας Ελλήνων και Ρωμαίων ποιητών (1883)
  7. Αναγνώσματα Ελλήνων λογογράφων και ποιητών (1886)
  8. Συντακτικόν Αρχαίας Ελληνικής
  9. Ελληνική Γραμματική (τη συνεργασία Γ. Βανδώρου), βραβευθείσα (1897)
  10. Γραμματική της Αττικής διαλέκτου, βραβευθείσα
  11. Γραμματικαί Ασκήσεις (1898)
  12. Αρριανού Αλεξάνδρου ανάβασις
  13. Ηροδότου Μηδικοί πόλεμοι (1882)
  14. Θεοκρίτου Ειδύλλια
  15. Ισοκράτους Λόγοι (1879)
  16. Λουκιανού ενύπνιον
  17. Ξενοφώντος Κύρου Ανάβασις
  18. Λατινική Χρηστομάθεια (1871)
  19. Λατινικόν Συντακτικόν (1882)
  20. Λατινική Γραμματική (1871)
  21. Λατινικά Θέματα και Ασκήσεις
  22. Κορνηλίου Νέπωτος Βίοι (1879)
  23. Ιουλίου Καίσαρος απομνημονεύματα (1878)
  24. Κικέρωνος επιστολαί (1878)

Θεολογικά βιβλία

  1. Παλαιστίνη (Ιστορία και Γεωγραφία της Αγίας Γής) (1891)
  2. Χάρτης της Ιερουσαλήμ της εποχής του Χριστού (με ερμηνία εκάστου μέρους, σε μεγάλο σχήμα) (1891)
  3. Η Εκκλησία εν Ελλάδι (με στατιστικά στοιχεία) (1897).
  4. Τα πεπραγμένα εν τω ιερώ ναώ Χρυσοσπηλαιωτίσσης (1835-1908)
  5. Αγιολόγιον (Βίοι Αγίων)
  6. Απολυτίκια Δεσποτικών εορτών
  7. Φωνή της Εκκλησίας (εβδομαδιαίο περιοδικό) (1884-5)
  8. Επίτομος Λειτουργική (1884)
  9. Τα τέσσερα Ευαγγέλια
  10. Ιερά Κατήχησις (Παλαιά και Καινή Διαθήκη) (1883)
  11. Εγκόλπιον λειτουργικόν (1888) (Θησαυρός Ορθοδόξου Χριστιανού, 1912)
  12. Θρησκευτικά μαθήματα (1894)
  13. Ο Ακάθιστος Ύμνος (1901)
  14. Τι ήσαν αι ακρίδες ας έτρωγεν ο Ιωάννης Βαπτιστής (1890)
  15. Κρίσις περί των εικόνων του Μυστικού Δείπνου (1906)
  16. Διατριβαί δημοσιευθείσαι εις ημερολόγιον Ιεροσολύμων (1889)

 

Πηγές


  • Εγκυκλοπαίδεια, Πάπυρος – Λαρούς, τόμος 8ος, Αθήνα, 1964.  
  • Βικιπαίδεια, λήμμα, «Κοφινιώτης Ευάγγελος».
  • Τάκης Καλογερόπουλος, «Λεξικό της Ελληνικής μουσικής», εκδόσεις Γιαλλελή, 2001.

 

 

Read Full Post »

Αναγνωστόπουλος Σπ. Ιωάννης (1928-1993)


 

Ιωάννης Αναγνωστόπουλος

Ο Ιωάννης Αναγνωστόπουλος, συγγραφέας, Διδάκτορας της Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου των Αθηνών, Εκπαιδευτικός, γιος του Σπυρίδωνα και της Γιαννούλας, το γένος Διαμαντή Ψυχογιού, γεννήθηκε την 28-7-1928 στον Αχλαδόκαμπο της Αργολίδας. Στον Αχλαδόκαμπο τελείωσε το Δημοτικό σχο­λείο και έζησε τα δεινά της Γερμανοϊταλικής Κα­τοχής.

Κατά την ημέρα της μάχης του Αχλαδοκάμπου, 18-9-1944, έχασε τον πατέρα του. Αν και πρωτότοκος γιος πολυμελούς ορφανής και πτω­χής οικογενείας, επειδή είχε έμφυτη κλίση για γράμματα, με την επίμονη θέληση της μητέρας του και με την προτροπή και ηθική συμπαράσταση του πρωτοπρεσβυτέρου Ευαγγέλου Αναστασίου Μπονώρη, φοίτησε με εξετάσεις και με συνεχή υποτροφία του Κράτους, στην Επτατάξια Εκκλησιαστική Σχολή Κορίνθου, από το 1947 μέχρι το 1954, από την οποία έλαβε πτυχίο.

Το 1955, με επιτυχείς εξετάσεις, φοίτησε στη Θεολογική Σχολή του Πανεπι­στημίου των Αθηνών, από την οποία έλαβε πτυχίο το 1960. Το 1962, με την προτροπή και ηθική συμπαράσταση του αοιδίμου μεγάλου πατριώτη και ευεργέτη του Αχλαδοκάμπου Γεωργίου Νικολάου Αναγνωστοπού­λου, φοίτησε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου των Αθηνών, από την οποία έλαβε πτυχίο Φιλολογίας το 1965. Απαλλάχτηκε από τις στρατιωτικές του υποχρεώσεις και εξαγόρασε την οκτάμηνη υποχρεωτική θητεία του, λόγω σπου­δών, «ως πρωτότοκος υιός γυναικός εν χηρεία διατελούσης». Κατά τη διάρκεια της φοίτησής του στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστη­μίου των Αθηνών, από το 1962 μέχρι το 1965, δίδαξε στα Ιδιωτικά Εκπαιδευτήρια Κ. Γκιζελή στην Αθήνα.

Από τη 13-11-1965, που διορίστηκε από το Κράτος, υπηρέτησε: Στο Γυμνάσιο – Λύκειο Κοπανακίου Τριφυλίας (1965-1971), στο Γυμνάσιο – Λύ­κειο Αρρένων Κορίνθου (1971-1973), στο 1ο Εσπερινό Γυμνάσιο – Λύκειο Πειραιά (1973-1977), στο Λύκειο Αγίου Ιεροθέου Περιστερίου (1977-1981), στο 10ο Γυμνά­σιο Περιστερίου, ως Υποδιευθυντής και Διευθυντής (1981-1986). Το 1986, λόγω διδακτορικού διπλώματος προήχθη σε Γυμνασιάρχη και τον ίδιο χρόνο αποσπά­στηκε ως Διευθυντής – Γυμνασιάρχης του 1ου Γυμνασίου Ελευσίνας, με τετραετή θητεία. Κατά τα Ακαδημαϊκά έτη 1978-1979 και 1979-1980, με απόσπαση από το Λύ­κειο Αγίου Ιεροθέου και με εξετάσεις, φοίτησε στο Διδασκαλείο Μέσης Εκπαί­δευσης, στην Αθήνα, από το οποίο έλαβε πτυχίο μετεκπαίδευσης «μείζονος διαρ­κείας».

Την 8-2-1985 αναγορεύτηκε Διδάκτορας της Φιλοσοφίας του Πανεπιστήμιο των Αθηνών, με την πρωτότυπη επιστημονική διατριβή του, με τον τίτλο: «Ο θάνατος και ο κάτω κόσμος στη δημοτική ποίηση» (Εσχατολογία της δημοτικής ποίησης). Από το 1955 ασχολήθηκε με την Επιστήμη και την Έρευνα και χρησιμοποίησε πολλές φορές, τις Βιβλιοθήκες των Αθηνών και προ πάντων το Σπουδαστήριο της Ερμηνείας της Κ. Διαθήκης της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου των Αθηνών, το Σπουδαστήριο της Νεοελληνικής Φιλολογίας και της Λαογραφίας του Πανεπιστημίου των Αθηνών και το Κέντρο Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας των Αθηνών.

Αποτέλεσμα των μακροχρονίων σπουδών και ερευνών είναι τα ακόλουθα έργα του:

Δημοσιευμένα:

  1. Η Ιστορία του Αχλαδοκάμπου από των προϊστορικών χρόνων μέχρι σήμερον (Ιστορική μελέτη βάσει των πηγών), Αθήναι 1961.
  2. Ο Νεομάρτυς Αναστάσιος ο Ναυπλιεύς, Αθήναι 1968.
  3. Τουριστικός οδηγός Νομού Κορινθίας, Αθήναι 1972.
  4. Το σπήλαιο και ο ναός της Αγίας Τριάδας Αχλαδοκάμπου, Αθήνα 1983.
  5. Ο θάνατος και ο κάτω κόσμος στη δημοτική ποίηση, (Εσχατολογία της δη­μοτικής ποίησης), Διδακτορική διατριβή, Αθήνα 1984.
  6. Λαογραφικά του Αχλαδοκάμπου, Αθήνα 1985.
  7. Η συμβολή της Αργολιδοκορινθίας στην Επανάσταση του 1821, Αθήνα 1985.
  8. Η Αγία Παρασκευή της περιοχής «Νερά» του Αχλαδοκάμπου, Αθήνα 1988.
  9. Αχλαδοκαμπίτες Αγωνιστές του 1821, Αθήνα 1989.
  10.  Τα γενεαλογικά δέντρα των αρρένων των οικογενειών του Αχλαδοκάμπου, Αθήνα 1989.

  Αδημοσίευτα:

  1. Ερμηνείες και υπομνήματα Πατέρων και Εκκλησιαστικών Συγγραφέων στα βιβλία της Κ. Διαθήκης, απ’ αρχής μέχρι σήμερα.
  2. Η εξομοίωση του Ιησού Χριστού προς το λίθο, κατά την Κ. Διαθήκη.
  3. Οι θλίψεις κατά την Κ. Διαθήκη.
  4. Η χαρά κατά την Κ. Διαθήκη.
  5. Η Κ. Διαθήκη κατά χώρα.
  6. Βυζαντινά και μεταβυζαντινά χριστιανικά μνημεία Αργολίδας.
  7. Χριστιανισμός και αθλητισμός.
  8. Οι οφθαλμοί του ανθρώπου στην αγία Γραφή και στη Λαογραφία.
  9. Η θρησκευτικότητα του Ελληνικού λαού στα δημοτικά τραγούδια της λεκά­νης της Μεσογείου.
  10. Σχέση Θρησκείας και Πατρίδας στη δημοτική ποίηση.
  11. Εισαγωγή στη δημοτική ποίηση.
  12. Η μάχη του Αχλαδοκάμπου, 18-9-1944.
  13. Ο Αχλαδόκαμπος στη φωτογραφία, από τους μυθικούς χρόνους μέχρι σήμε­ρα.
  14. Ιστορικά βιογραφικά σημειώματα επιφανών Αχλαδοκαμπιτών από τα χρό­νια της τουρκοκρατίας μέχρι σήμερα.

Ασχολήθηκε συστηματικά με την περισυλλογή λαογραφικού και ιστορικού υλικού της περιοχής του Αχλαδοκάμπου, για την ίδρυση στον Αχλαδό­καμπο ή στο Άργος Λαογραφικού και Ιστορικού Μουσείου. Απεβίωσε στις 25-1-1993.

 

Πηγή


  • Ιωάννης Σπ. Αναγνωστόπουλος, «Τα γενεαλογικά δέντρα των Αρρένων των οικογενειών του Αχλαδοκάμπου», Αθήνα, 1989.

Read Full Post »

Γεώργιος Η. Κόνδης


 

Ο κος Γεώργιος Κόνδης, Δρ. Κοινωνικών Επιστημών, στο βήμα του «Δαναού».

Ο Γεώργιος Η. Κόνδης είναι Κοινωνιολόγος. Σπούδασε Κοινωνιολογία και Κοινωνική Ανθρωπολογία. Είναι διδάκτωρ Κοινωνικών Επιστημών του Καθολικού Πανεπιστημίου της Λουβαίν (Βέλγιο).

Γεννήθηκε και μεγάλωσε στον Πειραιά, εργάστηκε στο Βέλγιο και εγκαταστάθηκε στην Αργολίδα το 1988. Συμμετέχει στη σύνταξη περιοδικών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Βραβεύεται το 2005 από τη Γ.Γ. Επικοινωνίας/Ενημέρωσης για την έρευνα «Ο κόσμος της εργασίας: Όψεις, Χρόνοι, Χώροι».

Έχει παρουσιάσει σε Συνέδρια, Επιστημονικές Ημερίδες και περιοδικά κοινωνιολογικές και ανθρωπολογικές έρευνες καθώς και αρχειακό υλικό σε Δημόσιες Εκθέσεις. Έχει αναλάβει  παρουσιάσεις ατομικών και συλλογικών έργων. Έχει εκδώσει μελέτες, έναν τουριστικό οδηγό και πολλές ερευνητικές εκθέσεις και επιστημονικές ανακοινώσεις σε συνέδρια.

Εργάστηκε στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, στο Πανεπιστήμιο του Αιγαίου και το ΑΤΕΙ Καλαμάτας ως Επιστημονικός Συνεργάτης και στην Εκπαίδευση Ενηλίκων ως Διευθυντής του ΣΔΕ Ναυπλίου. Επιλέχθηκε, το 2018, ως Οργανωτικός Συντονιστής Εκπαιδευτικού Έργου στην Περιφερειακή Διεύθυνση Εκπαίδευσης Πελοποννήσου και σήμερα ανήκει στο διδακτικό δυναμικό του Τμήματος Παραστατικών και Ψηφιακών Τεχνών της Σχολής Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου.

 

Ενδεικτικές μελέτες και βιβλία που έχουν εκδοθεί μέχρι σήμερα:

 

  • «Από την Αυτοκρατορία στο Εθνικό Κράτος. Σχήματα πολιτικής έκφρασης και χώροι κοινωνικής οργάνωσης στην Ελλάδα (1760-1860)», διδακτορική διατριβή, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Καθολικού Πανεπιστημίου της Λουβαίν, σειρά 395, Louvainla-Neuve, 2003.
  • Περίγραμμα οργάνωσης του δημόσιου χώρου στο Άργος της Τουρκοκρατίας, εκδ. ΔΑΝΑΟΣ, Άργος, 2003.
  • «Από την εφημερίδα στο βιβλίο: Εκδόσεις και αναγνωστικό κοινό στο Άργος του 19ου αιώνα», εκδ. ΔΑΝΑΟΣ, Άργος, 2004.
  • «Τουριστικός Οδηγός Άργους», Δημοτική Επιχείρηση Πολιτισμού Άργους, 2008.
  • Κοινωνιολογικές προσεγγίσεις στην εκπαίδευση ενηλίκων (Δ. Γ. Μαγριπλής, Γ. Η. Κόνδης):  «Θεωρητικές προσεγγίσεις και παραδείγματα για τις σύγχρονες οπτικές οργάνωσης της εκπαίδευσης ενηλίκων». Πλάτων, Περιοδικό της Εταιρείας Ελλήνων Φιλολόγων, τ. 6, 2010-2011.
  • Ειδική αγωγή και εκπαίδευση: «Το χρονικό της ίδρυσης του πρώτου Ειδικού σχολείου στον Δήμο Τριφυλίας της περιφέρειας Πελοποννήσου»  (Δ. Γ. Μαγριπλής, Γ. Η. Κόνδης, Λ. Μωράκου):  η εμπειρία της ειδικής αγωγής μέσα από την παρουσίαση ενός συγκεκριμένου σχολείου. Πλάτων, Περιοδικό της Εταιρείας Ελλήνων Φιλολόγων, τ. 6, 2010-2011.
  • Πολιτισμική διαχείριση στην εκπαίδευση (Γ. Η. Κόνδης, Δ. Γ. Μαγριπλής): Θεωρητικές προσεγγίσεις και παραδείγματα προγραμμάτων σχετικά με τη διαχείριση της έννοιας «πολιτισμός» στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Σημασία και κοινωνικές προεκτάσεις. Πλάτων, Περιοδικό τα Εταιρείας Ελλήνων Φιλολόγων, τ. 6, 2010-2011.
  • «Οδοντιατρική και Οδοντίατροι στην Αργολίδα», εκδ. Εκ Προοιμίου, Άργος, 2011.
  • «Εμείς και οι Άλλοι. Η περίπτωση του ανταγωνισμού Άργους-Ναυπλίου», στο: Δημήτριος Γ. Μαγριπλής (επιμ), «Πολιτισμός και διαφορετικότητα: Εμείς και άλλοι», εκδ. Αντ. Σταμούλη, Θεσσαλονίκη, 2011.
  • «Τετράδιο Πολέμου 1940», εκδ. Εκ Προοιμίου, Άργος, 2012.
  • «Με τη ματιά στο χρόνο», εκδ. Εκ Προοιμίου, Άργος 2013.
  • «Εκπαίδευση και σχολικό δίκτυο στην Αργολίδα κατά την Οθωνική περίοδο», εκδ. Πνευματικό Ίδρυμα «Ιωάννης Καποδίστριας», Ναύπλιο, 2013.
  • «Εκπαιδευτικός εκσυγχρονισμός και πολιτικο-κοινωνική πραγματικότητα. Βήματα, ασυνέχειες και αντιθέσεις στην κατασκευή της έννοιας του ενεργού πολίτη», εκδ. Παπαζήση, Αθήνα, 2016.
  • Παράδοση και πολιτισμός στην Περιφέρεια. Ο ρόλος των πολιτιστικών συλλόγων. 1 Το Λύκειο Ελληνίδων Άργους, εκδ. Εκ Προοιμίου, Άργος, 2017.
  • «Ο αντίκτυπος του Εθνικού Διχασμού (1915-1917) στην περιφέρεια. Η περίπτωση της Αργολίδας», Εκδ. Δήμος Άργους-ΚΕΔΑΜ, Άργος, 2018.
  • Το Λύκειο των Ελληνίδων στην Αργολίδα. 50 χρόνια Λυκείου Ελληνίδων Άργους (1965-2015), εκδ. Δεδεβέση, Άργος, 2018.
  • Jean  -Nicolas MAQUART (1786-1856). Intendant militaire en Morée (1829-1830): Versailles – Paris, 2020.
  • Η Αθήνα στην Ελληνική Επανάσταση. Αθηναϊκό Ημερολόγιο 2021. εκδ. Φιλιππότη, Αθήνα, 2021.
  • Το ταξίδι του Συνταγματάρχη Jean–Nicolas Maquart στην επαναστατημένη Ελλάδα (Πελοπόννησος 1828 – 1831), υπό έκδοση.

 

Read Full Post »

Μαλτέζος Διογένης (1932-2019)


                                                                                                           

Διογένης Μαλτέζος

Ο Δάσκαλος και λογοτέχνης Διογένης Μαλτέζος γεννήθηκε στον Ίναχο του Άργους το 1932. Σπούδασε παιδαγωγικά. Το 1960 ίδρυσε μαζί με την σύζυγό του Χριστίνα και τον αδελφό του Δημήτρη, ιδιωτικό σχολείο πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Τα «Πρότυπα Εκπαιδευτήρια Αφων  Μαλτέζου», προσφέρανε και συνεχίζουν να προσφέρουν τις πολύτιμες και υψηλού επιπέδου υπηρεσίες τους στην παιδεία του τόπου μας.

Δάσκαλος έγινε από αγάπη προς τα παιδιά. Κοιτάζοντας μέσα στην ψυχή τους, προσπάθησε να γνωρίσει και την δική του ψυχή. Στο δύσκολο τούτο έργο – όπως ο ίδιος λέει- πνευματικοί του οδηγοί στάθηκαν η σοφία των προγόνων μας και η ευαγγελική αλήθεια.

« …Θέλω να σας θυμίσω ότι ο Αισχύλος ζει τον 5ο  αιώνα π.Χ.˙ ότι αυτά που θα πει αποτελούν ανθρώπινη σοφία˙ ότι δεν τίθεται ελληνική σοφία ή χριστιανική αλήθεια. Δεν τίθεται διαζευκτικά το θέμα κάτι τέτοιο θα ήταν ολέθριο λάθος. Θα τεθεί ως εξής: το ελληνικό πνεύμα είναι ανθρώπινη προσπάθεια, ανεπανάληπτη, που οργάνωσε το νου του ανθρώπου. Και η χριστιανική αλήθεια είναι αλήθεια εξ αποκαλύψεως, είναι χάρη και δωρεά του Θεού. Αυτή την αλήθεια το ελληνικό πνεύμα την υιοθέτησε και την βοήθησε να διαδοθεί. Και όταν οι καιροί άλλαξαν και η αλήθεια στέριωσε, τότε το ελληνικό πνεύμα κοντά της βρήκε καταφύγιο». (Από την διάλεξή του στον «Δαναό» στις 27 Φεβρουαρίου 2005, με θέμα: Αισχύλος, ο οραματιστής ενός δικαιότερου κόσμου).

Νωρίς διαπίστωσε ότι όλη η πνευματική κίνηση που πήρε το όνομα Δυτικός Πολιτισμός ήταν σχόλια πάνω στα δύο αυτά πνευματικά μεγέθη. Όμως τα σχόλια αυτά τον βοήθησαν να φτάσει στο βαθύτερο νόημα της ανθρώπινης σοφίας και της αποκεκαλυμμένης αλήθειας.

Ήταν ευτυχής όταν μπορούσε, μέσω του τύπου ή του ραδιοφώνου, να μοιράζεται τα πνευματικά αγαθά με άλλους. Σ’ αυτούς τους άλλους – μαθητές, αναγνώστες και ακροατές- οφείλει πολλά- όπως ο ίδιος τονίζει- γιατί έπρεπε κάθε μέρα να βελτιώνεται για να είναι άξιος του ενδιαφέροντός τους. Κι αυτή η ακοίμητη λαχτάρα για βελτίωση συνεχίζεται ακόμη. Γιατί όπως είπε κάποιος μεγάλος Ποιητής μας, « Αλίμονο, είν’ υψηλή, το βλέπω, πολύ υψηλή της Ποιήσεως η σκάλα».

Ο Διογένης Μαλτέζος έχει εκδώσει – εκτός από ποιητικές  συλλογές και μπροσούρες – το βιβλίο « Εφήμερα και αιώνια», Φεβρουάριος 2003, εκδόσεις Ελλέβορος.  Μια συλλογή 110 κειμένων που έχουν ένα κοινό γνώρισμα. « Μέσα σ’ όλα υπάρχει μια κρυφή νοσταλγία για κάτι «άλλο», που δεν είναι εκ του κόσμου τούτου. Αυτό το «άλλο» πολλοί το είπαν αιωνιότητα ». Πολυγραφότατος. Άρθρα του έχουν φιλοξενηθεί σε όλες σχεδόν τις εφημερίδες του Άργους όλα αυτά τα χρόνια προσφοράς του.

Μελίρρυτος στις εκπομπές του στο ραδιόφωνο της Ιεράς Μητρόπολης Αργολίδας, συγκινεί με τον ήπιο λόγο του και «διδάσκει» τους αρχαίους τραγικούς. Τουλάχιστον τριάντα έργα τους έχει παρουσιάσει μέχρι σήμερα. Επίσης, έχει επιμεληθεί και  παρουσιάσει σε 10 τουλάχιστον συνέχειες το « Άσμα Ασμάτων» του Σολομώντα, σε μετάφραση του ιδίου, σχόλια και παρατηρήσεις.

Έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 87 ετών, την Τετάρτη 27 Μαρτίου του έτους 2019.

 

Read Full Post »

Χαραμής Βασίλειος (1909 – 2011)


 

«Τοσούτου άξιος έκαστος έστιν, όσου αξιά έστι ταύτα, περί ά εσπούδακεν»

(Μάρκου Αυρηλίου, Τα εις εαυτόν Ζ’,γ’)

 

Ο Μαέστρος Β. Χαραμής.

Από το 1934 δυναμική είναι η παρουσία στον μουσικό ορίζοντα του Ναυπλίου, του Βασιλείου Χαραμή. Ο Β. Χαραμής, γιος της μεγάλης οικογενείας της Πρόνοιας, του Κωνσταντίνου Χαρα­μή, αρχιτεχνίτη του Στρατού, γεννήθηκε το έτος 1909. Μετά το Δημοτικό Σχολείο, φοίτησε στο Γυμνάσιο Ναυπλίου, με σχολάρχη τον Α. Φιλίνη, από την Άρεια. Παράλληλα, σπούδασε κιθά­ρα, έχοντας μουσικοδιδάσκαλο τον Σπύρο Νεοφώτιστο. Στην συνέχεια, ο Β. Χαραμής φοίτησε στο Εθνικό Ωδείο Αθηνών, όπου είχε καθηγητές τους σημαντικότερους συνθέτες της λεγόμενης «εθνικής σχολής», της νεότερης μουσικής στην Ελλάδα, όπως τον Μιχάλη Βούρτση, τον Β. Σωζόπουλο, τον Λεωνίδα Ζώρα.

Το 1934 έλαβε το πτυχίο Ωδικής και Ενοργανώσεως, Διευθύνσεως Μπάντας, Αρμονίας και ακόμη Δίπλωμα Φούγκας, με καθηγητή τον Μάριο Βάρβογλη. Έτσι κατηρτισμένος, δόθηκε με ζήλο και αφοσίωση στην διδασκαλία της μουσικής εντός και εκτός του Σχολείου. Τον ίδιο χρόνο, ο Β. Χαραμής διορίσθηκε αρχιμουσικός της Φιλαρμονικής του Δήμου Ναυπλιέων και συνέστησε ανδρική χορωδία και μαντολινάτα. Το έτος 1935 ίδρυσε στο Ναύπλιο «Μουσικό Σύλλογο» από φιλοπρόοδους συμπολίτες και ίδρυσε ακόμη παράρτημα του Ελληνι­κού Ωδείου Αθηνών, που λειτούργησε έκτοτε υπό την διεύθυνσή του.

Ο Μαέστρος Β. Χαραμής, 1937.

Το Ωδείο Ναυπλίου στεγαζόταν αρχικά στο κτίριο της «Αστικής Σχολής», όπου βρίσκεται σήμερα η βιβλιοθήκη «ο Παλαμήδης», έπειτα, στο «Βουλευτικό», το παλαιό οθωμανικό κτίριο της πλατείας Συντάγματος. Μετά από αυτά, το 1936, ο Δήμος Ναυπλιέων του αναθέτει την ανασυγκρότηση της Δημοτικής Φιλαρμονικής, την οποία διεύθυνε περιστασιακά ο Κ. Διαμάντης, γνωστός αρχιμουσικός του στρατού,  η οποία όμως υπολειτουργούσε και βρισκόταν σε αναζήτηση αρχιμουσικού. Ο Χαραμής τότε συγκέντρωσε  τους μουσικούς, τους έφερε σε κλίμα πειθαρχίας και προσωπικής υπευθυνότητας. Απαίτησε δουλειά και συνέπεια και όταν ο δήμος καθυστέρησε τις οικονομικές υποχρεώσεις του προς τους μουσικούς, ο Χαραμής δε δίστασε να υποβάλλει την παραίτησή του. Τα πράγματα βελτιώθηκαν και τα ζητήματα της Φιλαρμονικής λύθηκαν οριστικά και χωρίς διαλείψεις. Ειδικότερα, στις 10/20 Μαΐου 1940 με Βασιλικό Διάταγμα, αναγνωρίσθηκε η Δημοτική Φιλαρμονική Ναυπλίου «ίδιον νομικόν πρόσωπον», «δημοσυντήρητος», με σκοπό «την ψυχαγωγίαν του κοινού της πόλεως και προαγωγήν του μουσικού αισθήματος των δημοτών Ναυπλίου δια συναυλιών, μουσικών συγκεντρώσεων κ.λπ.» Ο Χαραμής παρέμεινε για εξήντα σχεδόν χρόνια επικεφαλής της Μπάντας.  

 

Η Φιλαρμονική του Δήμου Ναυπλίου τη δεκαετία του 1950. Στο μέσο όρθιος ο αρχιμουσικός Β. Χαραμής.

 

Παράλληλα, το ίδιο έτος, ο Βασίλειος Χαραμής συνέστησε δύο μεγάλες χορωδίες κοριτσιών και αγοριών αντίστοιχα στα Γυμνάσια Αρρένων και Θήλεων της πόλης και μία μικτή, τη γνωστή με το όνομα «Ναυπλιακή Χορωδία». Η χορωδία αυτή λέγεται και εκκλησιαστική χορωδία του Ιερού Ναού της Παναγίας, όπου έψαλλε κάθε Κυριακή, υπό τη διεύθυνση του Βασ. Χαραμή. Το 1942, λόγω του δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και μετά την επιστράτευση πολλών μελών της, η Ναυπλιακή Χορωδία ανασυγκροτείτε και αποτελείται πλέον μόνο από γυναικεία μέλη, έτσι,  με τη νέα της μορφή συνεχίζει να ψάλλει στο Ναό της Παναγίας.     

 

Η χορωδία της Παναγίας.

 

Τον Απρίλιο του 1939, ο Β. Χαραμής διορίσθηκε καθηγητής της Ωδικής του Γυμνασίου Ναυπλίου, όπου και παρέμεινε συνεχώς, προαγόμενος «κατ’ απόλυτον έκλογήν» στους ανώτερους βαθμούς του Κλάδου του, μέχρι του Γυμνασιάρχου. Με την τελευταία ιδιότητα διετέλεσε Διευθυντής του Γυ­μνασίου Θηλέων της ίδιας πόλεως μέχρι της συνταξιοδοτήσεώς του. Μεγάλο όμως ήταν το εξωσχολικό μουσικό έργο του Βασ. Χαραμή. Η τοπική του Ναυπλίου εφημερίδα πολιτική, δικαστική και των ειδήσεων «Σύνταγμα», με ιδρυτές τους Σωτήριο και Παναγιώτη Ιω. Ιατρού και διευθυντή τον Στυλ. Ν. Κωστόπουλο, έγραφε την 2 Απριλίου 1939:

«Από της παρελθούσης Δευτέρας ανέλαβε τα καθήκοντά του ως καθηγητού της Ωδικής εις το Γυμνάσιόν μας ο φίλος συμπολίτης αρχιμουσικός κ. Β. Κ. Χαραμής. Είνε περιττόν, νομίζομεν, να εξάρωμεν επί τη ευκαιρία την εν γένει δράσιν του δια την μουσικήν και καλλιτεχνικήν πρόοδον της πόλεώς μας, διότι είναι τόσον γνωστή και πανθομολογουμένη, ως ακριβώς γενική εξεδηλώθη η χαρά δια τον επιτυχή διορισμόν του. Ημείς τω απευθύνομεν τα πλέον εγκάρδια συγχαρητήριά μας, ευχόμενοι όπως και εις το νέον αυτό στάδιον της καλλιτεχνικής ζωής του, εξακολουθήση το αναδημιουργικόν δια την μουσικήν ζωήν μας έργον του».

Το πόσο δικαίωσε την εκτίμηση προς το πρόσωπό του και τις προσδοκίες των συμπατριω­τών του ο νεαρός τότε καθηγητής Βασίλειος Κ. Χαραμής, μαρτυρεί το πολύπλευρο έργο του, από τα πρώτα καθηγητικά του χρόνια μέχρι σήμερα.

 

«Έκαστον γαρ δένδρον εκ του ιδίου καρπού γινώσκεται ου γαρ εξ ακανθών συλλέγουσι σύκα, ουδέ εκ βάτου τρυγώσι σταφυλήν ο αγαθός άνθρωπος εκ του αγαθού θησαυρού της καρδίας αυτού προσφέρει το αγαθόν και ο πονηρός άνθρωπος εκ του πονη­ρού της καρδίας αυτού προσφέρει το πονηρόν εκ γαρ του περισσεύματος της καρδίας λαλεί το στόμα αυτού» (Λουκ. στ’, 44-45).

 

Ο Βασίλειος Χαραμής είχε από τα προηγούμενα χρόνια δώσει δείγματα της εργατικότητάς του, μετά όμως το διορισμό του ως επίσημου κρατικού λειτουργού, ανέλαβε με αυξημένο κύ­ρος μεγαλύτερες πρωτοβουλίες, αξιοποιώντας πρωτίστως, τις τοπικές μουσικές δυνάμεις. Και τούτο ήταν το πρώτο σωστό βήμα, αφού με την παρουσία του κανείς δεν τέθηκε στο περιθώριο. Το αντίθετο, αξιοποιήθηκαν, εξεφράσθησαν όσοι ζητούσαν κάποιον για να τους ενθαρρύνει και τους εμπνεύσει. Έτσι, αβίαστα, τον αναγνώρισαν και τον ακολούθησαν πολλοί ταλαντούχοι, ώστε πρώιμοι να φανούν οι πρώτοι καρποί του καλού του έργου. Στην εβδομαδιαία τοπική εφημερίδα «Ναυπλιακή Ηχώ» (έτος ΙΒ’, φύλλον 602 της 19ης Δε­κεμβρίου 1937), με διευθυντή και ιδιοκτήτη τον ευπατρίδη Μιχ. Ν. Λάμπρου διαβάζουμε: «Η χορωδία Ναυπλίου, ανασυσταθείσα ήδη προ ολίγων μηνών επί νέων βάσεων και υπό την συστηματικήν διδασκαλίαν του διακεκριμένου καθηγητού κ. Βασ. Χαραμή, δίδει την προ­σεχή Τετάρτην 22 τρέχοντος, εν τη αιθούση του κινηματοθεάτρου «Τριανόν» την πρώτην της Καλλιτεχνικήν Συναυλίαν με εκλεκτά χορωδιακά έργα…». Όσοι φαίνονται στην δημοσιευόμενη εδώ φωτογραφία ήταν μέλη της αναδιοργανωμένης εκείνης ανδρικής χορωδίας.

 

Μέλη της Ναυπλιακής Χορωδίας με τον Μαέστρο Β. Χαραμή το έτος 1935.

 

Στόχος του Βασ. Χαραμή ήταν ό,τι γράφεται με μεγάλη ευαισθησία και με καλλιτεχνικά τυπογραφικά στοιχεία σε ακροτελεύτιο κείμενο, του προγράμματος «Μεγάλης Καλλιτεχνικής Συ­ναυλίας της Χορωδίας Ομίλου Φιλομούσων Ναυπλίου – Πρόνοιας», που δόθηκε το Σάββατο της 8ης Φεβρουαρίου 1937, στην αίθουσα «Τριανόν», «υπό την διεύθυνσιν του καθηγητού της κ. Βασίλη Χαραμή υπέρ του νεοϊδρυθέντος Ωδείου». Στην εκδήλωση αυτή συνέπραξαν «ευγενώς προσφερθέντες οι καθηγηταί τοΰ Ωδείου Δις Πέκου (βιολί), Κος Καραμπέτης (βιολί)». Εκεί διαβάζουμε: «Το Ναύπλιον με τας ωραίας παραδόσεις και με το ευγενές κοινόν δεν πρέπει να στερήται μουσικής κινήσεως». Και σε άλλο πρόγραμμα καλλιτεχνικής εκδηλώσεως διαβάζουμε: «Ενισχύοντας το έργον του Ωδείου, ενισχύετε τον πολιτισμόν μας».

Τα μηνύματα αυτά περνούσαν αβίαστα και πειστικά στην Ναυπλιακή κοινωνία και η μουσική κίνηση κέρδιζε συνε­χώς οπαδούς, συνεργάτες, φίλους και θαυμαστές χορωδούς και μαθητευόμενους, που σύχναζαν στο επιβλητικό κτίριο του «Βουλευτικού», ειδικά παραχωρημένο από τον Δήμο για να στεγάζει το Ωδείο Ναυπλίου.

Τα προηγούμενα χρόνια φιλοξενήθηκε στην «Αστική Σχολή», το σημε­ρινό δηλαδή κτίριο της Κεντρικής Βιβλιοθήκης Ναυπλίου «Ο Παλαμήδης», απ’ όπου και μετακόμισε στο «Βουλευτικό», γιατί η Αστική Σχολή χρησίμευσε κατά τα χρόνια του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου και της ξενικής κατοχής (1941-1944) ως δημόσιο πολυϊατρεΐο του Ναυπλίου. Το «Βουλευτικόν», μετά την στέγαση εδώ των μουσικών δραστηριοτήτων της πόλεως, διαμορφώθηκε με ήπιες επεμβάσεις, υπό την άοκνη παρακο­λούθηση του Β. Χαραμή, ο εσωτερικός του χώρος σε αίθουσα συναυλιών και μουσικών παρα­στάσεων· εφοδιάσθηκε με μεγάλη θεατρική σκηνή, με τα απαραίτητα καθίσματα, με πολλά μου­σικά όργανα και λειτούργησε ως οργανωμένο ωδείο, παράρτημα του Ελληνικού Ωδείου Αθηνών, υπό την διεύθυνση του Βασιλείου Χαραμή.

Εδώ φοίτησαν αμέτρητοι μαθητές και μαθήτριες, παρακολουθώντας τις σχολές: πιάνου, βιολιού, ακορντεόν κ.λπ., μαθαίνοντας μου­σική, άλλοι ως μέλη τής χορωδίας και άλλοι ως μικροί ηθοποιοί, ανεβάζοντας στην σκηνή ωραία θεατρικά έργα. Στον ίδιο χώρο ακού­στηκαν συναυλίες από μεγάλους συνθέτες και παλιές χορωδίες, προσκεκλημένες γι’ αυτό το σκοπό στο Ναύπλιο.

Μουσικές εκτελέσεις έκανε η Φιλαρμονική Εταιρεία Ναυπλίου με την μπάντα της, υπό την διεύθυνση πάντα του Βασ. Χαραμή, στο Δημοτικό Πάρκο Ναυπλίου και σε άλλους ανοιχτούς χώρους, τους θερινούς κυρίως μήνες, όπως στην Πλατεία Συντάγματος. Τους καλοκαιρινούς μήνες χάριζε αξέχαστες βραδιές στα παραλιακά κέντρα του Νικολάου Μπέλια ή των Αποστολοπούλου – Χαραλάμπους. Εκεί, στο πλατύ και εκτεταμένο κατάστρωμα της παραλίας, επάνω στο χειμέριο κύμα, που ήταν μέχρι το 1868 έξω των τειχών, άκουσαν οι Ναυπλιώτες αμέτρητες συμφωνίες, απολαμβάνοντας ταυτόχρονα την απέραντη θέα, το παραθαλάσσιο βενετσιάνικο φρούριο, το Μπούρτζι, στον εγγύτερο ορίζοντα, το χιλιόχρονο Άργος με τα παραλιακά περί­χωρά του και μακρύτερα, τα αγέρωχα βουνά της Τριπολιτσάς, τον συμπαγή ορεινό όγκο της Κυλλήνης (Τζήρεια), να καταλήγει σε χαμηλότερα βουνά και καταπράσινα υψώματα.

Σημαντική ήταν και η παρουσία του, 1993, στη «Χορωδία Ιερού Ναού Αγίας Τριάδος Λυγουριού», όπου διατέλεσε για πέντε χρόνια δάσκαλος και μαέστρος της. Η λειτουργία της οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στον Β. Χαραμή, ο οποίος με την ακάματη δραστηριότητά του προσέφερε αφιλοκερδώς τις υπηρεσίες του στο Λυγουριό.  

Ο Β. Χαραμής τιμήθηκε  με διάφορες διακρίσεις από πολλούς Φορείς και στις 18.12.1993 του απενεμήθη επαξίως σε ειδική τελετή το «Χρυσό κλειδί» της γενέτειράς του, που τόσο ευδόκιμα «δια βίου» υπηρέτησε.

Την Παρασκευή 27 Μαΐου 2011, το πρωί, ο Βασίλειος Χαραμής απεβίωσε στην οικία του, σε ηλικία 102 ετών. Ο υπεραιωνόβιος μαέστρος σημάδεψε δημιουργικά με το πέρασμά του τα πολιτιστικά και καλλιτεχνικά δρώμενα του Ναυπλίου. Αποκάλυψε ταλέντα, δημιούργησε χορωδίες, μπάντες, παρουσίασε αμέτρητες συναυλίες. Χάραξε και άνοιξε δρόμους, άναψε φώτα, προσέφερε και καλλιέργησε τον πολιτισμό.   

 

Πηγές


  • Γεωργίου Αθ. Χώρα, «Μουσική Παιδεία και Ζωή στο Ναύπλιο / 18ος – 20ος αιώνας», Έκδοση του Δήμου Ναυπλιέων, Ναύπλιον, 1994.
  • Τάκης Καλογερόπουλος, Λεξικό της Ελληνικής μουσικής, εκδόσεις Γιαλλελή, 2001.

 

Read Full Post »

Μότσης Φώτης


  

Φώτης Μότσης

Ο Φώτης Μότσης γεννήθηκε στο Ζωτικό, στη Λάκκα Σούλι, το 1955. Από τα ιδρυτικά μέλη της Ενωτικής Πορείας Συγγραφέων. Ζει και εργάζεται στο Ναύπλιο ως εκπαιδευτικός.

 

Βιβλία του:

¨Κραυγές¨ (Σείριος, 1973), ποίηση

¨Απολογία των δρόμων¨ (Ελεύθερος Τύπος, 1983), ποίηση

¨Το μικρό απέραντο¨ (Ελλέβορος, 1999), ποίηση

¨Υδράργυρος ρέων¨ (Ελλέβορος, 2001), δοκίμια

¨Ο Ιούδας της νύχτας¨ (Ελλέβορος, 2003), ποίηση

¨Αμαρυλλίδος και Ιππεάστρου¨ (Ελλέβορος, 2005), ποίηση

¨Ηπειρώτικο¨ (Ελλέβορος, 2006), ποίηση

¨Νυχτερινό γαίας απείρου¨ (Ελλέβορος, 2007), ποίηση

 

χάρος ἄπειρος

 

΄Τοιμάζονται νά σφάξουν τό βαθύ τό αἷμα

Νά λαξοπελεκήσουν τά πλευρά τοῦ ὄρους   

Νά τ΄ἀποθέσουνε στήν πύρα ἐπάνω τῆς ψυχῆς τους

καθώς ἀπ΄τό ἡφαίστειο ἀναδεύουνε ίσκιοι λαμπροί

γιά ν΄ἀνασάνουν λαγαρόν αὐγερινό

τοῦ ἀποθαμένου τήν ἀνάσα

 

Ἐκεῖθε τά λιγνά πλευρά τῶν πεθαμένων

Ὅσων ἀκόμα ἀλυχτᾶν στό Σούλι

Ὅσων πηδᾶνε ἀϊσκιωτα ἀπό πηγάδι σέ πηγάδι

Στίβουν τό ἀναπάντεχο νερό

Δένουν στόν κόμπο τῆς Ἤπειρος τά σπλάχνα

Σβῶλο τά κάνουν

Bίγλα στό φρύδι τοῦ ὁρίζοντα

 

Σωρός τά ξύλα στήν αὐλή    

Mέ τόν σαπίτη μέ τή δεντρογαλιά καί τό κονάκι

στόν λήθαργο στήν τσέπη τοῦ χειμώνα

 

Χιόνι μεγάλο ἔρχεται ἀσήκωτο

Κιόλας ἀκούγεται ἀπό τά μακρινά

τραχύ τό βογγητό τῆς ἀγκαλιᾶς πού πάει νά σμίξει

Γυρνᾶν στή ρίζα τους τά δέντρα

Χορεύουνε τόν γύρο τῆς καρδιᾶς τους    

Τόν θάνατο ἀναπαριστοῦν χαρούμενα

μέ ρίζα ἀπ’ τόν λυγμό κομμένη     

 

Σφιχταγκαλιάζουν αἷμα τά κλαριά   

ἀνάβουν τά δαδιά τους ὅλα

Φυσᾶνε στό κλαρίνο χέρια δάχτυλα λυγμοί ἀνήφορος

Φυσᾶνε σ’ ὅλα τά μεριά ὁλοῦθε

γιά νά διαβεί το ψίκι μέ τόν χάρο

 

Ἔρχονται τότες φίλοι κι΄ ἄλλοι

νά ΄μολογήσουν τήν καλή κουβέντα    

νά πιοῦνε τό ρακί

Καί ἱστοροῦν τόν ἔρωτα

Ὅ,τι δέν ἔχει ἀρχή

καί πέρας οὔτε

Ὡσάν  ζωνάρι τοῦ θεοῦ

 

Φτύνουν στή χούφτα ροζιασμένη τήν εὐχή          

Καί φτύνουν τρίς πρός ὅλες τίς μεριές

τοῦ κόρφου τους

να μήν μᾶς ἀνταμώσει ἐδώ πάνω ὁ Ἄδης

Και το ξορκίζουνε μέ τοῦ στανιοῦ τόν λόγο

μέ τά καμώματα τῆς μυγδαλιᾶς

στά ἄσπρα της φουστάνια καί στά ρόδινα

 

Ἄγαρμποι ἀφτιασίδωτοι 

Μόλις ροβολημένοι ἀπό τίς λίπες

Φουμάρουν τά μουστάκια τοῦ καλαμποκιοῦ

Φουμάρουνε τῆς γῆς ὁλάκερης τον ἴλιγγο

Σέ κάθε χῶμα  Σ΄ ὅλα της τά βάθη ἀναρριγούν

Σφαδάζουνε στόν κάθε στεναγμό της

γιά ν΄ ἀκουμπήσουν ὕστερα ἀέρινα στό χῶμα

σέ γῆ πού ντύθηκε στ’ ἀνθρώπινα καί σεργιανᾶ

τρελλή χορευταρού στή σερνική τή νιότη ἔμπροσθεν

Καιρός χειμώνας Ἄπειρος

 

Ἐκειός

μέ κοντομάνικη φανέλα

Τό στῆθος δάσος κουμαριές ἀλλοπαρμένες

νά αἱμορραγοῦν ἀπ’ τόν καρπό κόκκινη μέθη

Δάχτυλα ἴσαμε τό σπυρί τοῦ ἀφαλοῦ τῆς γῆς

καί πρόσωπο ἄφοβο στόν ἥλιο

σταχυολογοῦσε τῆς μέρας τά καμώματα

Ἄρμεγε βροχές ἀπ’ τό πολύ ἀψηλά τό σύγνεφο

Μετροῦσε τίς ξερακιανές ρωγμές στόν πάτο στό πηγάδι

ὅπου εἶχε λέει κατηφορίσει φάρες καί φάρες

ὥσπου νά ΄βρεῖ τό ἄκριντο νερό τό ἀμίλητο

τό πετρωμένο αγερικό

γιά νά τό πιεῖ  νά γιάνει ὁ ἔρωτας

 

Καί ἦταν πάλι

μέσα σέ τούτη τήν ἀχλή ὀρθός

Στό διάβα τῶν ψυχῶν ξανά ὁλόρθος  

Ἐλαφροπετάει τή μιά ἀπό βουνό σέ ράχη

Ὕστερα ἐρωτοφιλεῖ τόν ἥλιο

Ἐνδύεται κατάσαρκα τούς δρόλαπες

Ποδένεται ὅλης τῆς θάλασσας τό ρίγος

καί δράμει νά κουρνιάσει

στ΄ ἀντραλεμένα γένεια τοῦ θεοῦ

 

Στούς ἴσκιους πού χαράζει ἀνάμεσο

τά φτερωτά τά ἄλογα στά κυριακάτικά τους

καί ἡ βηματισιά ἀπ΄τίς ψυχές

ὅσων ὁ Ἀχέροντας ἀρνήθηκε νά βρέξει

 

Ψηλόλιγνες γυναῖκες κυπαρίσσια γνέφανέ του

Ἄλλες  καμώνονταν τό δέντρο

Τή στιβαρή δεσιά στά ἄσπρα καί μέ τά φτερά

στό ἀπανώχειλο τοῦ λάκκου

Ἄλλες ἦσαν ἰτιές  ἦταν ἀνθοί

καθώς ὁδεῦαν ἄδουσες στήν κρήνη

καί ἴσα πού φύσαγε στό διάβα τους

ὁ ψίθυρος 

 

Θώπευση τρυφερή κρυφό φιλί

καλοστρωμένη ἀτσάλα

 

Στά πόδια του λησμονημένος ὕπνος

ἀνάδινε ἐρωτικά τριφύλλια

 

Ἄ! πῶς εἶν΄ ὁ θάνατος ὅμοια ἡ ζωή

Πῶς εἶναι ἡ ζωή θανάσιμη ἐδῶ πέρα

 

Τό βλέμμα της

ἀράγιστο ἴσαμε τώρα

λές

τῆς  μάνας πού τόν ἔκλαιγε ἀκόμα

 

 

 

ηπειρώτικο

Στην Ήπειρο

η ώρα της αυγής στιγμή

ήχος μέλας

του στεναγμού από τα βάθη του έρωτα

από την κόκκινη καρδιά του μαύρου κότσυφα

κι᾽ από το σπλάχνο του πουλιού πού λέει τα

χρώματα

Θεός πελώριος αφήνει στο κατόπι δρόμο λάλο

διαβαίνει τους λυγμούς της νύχτας καβαλάρης

στήνει με κεραυνό με πάταγο

την καλυβούλα του φωτός ψηλά πίσω απ΄ τον ήλιο

στα σκοτάδια

Δεν λογαριάζει σύμφωνα λαλεί λαλεί

και δεν κοντανασαίνει

παρά εκεί όπου ο αλαργινός ο φθόγγος

αϊ, αϊ, ούουου, ούουου

αφήνει τόπο στον ψιλό λυγμό

στο μοιρολόι

ομολόγει την καλημέρα στο τοπίο

σε  άλλον θεό χαμογελά

αγριεύει

Read Full Post »

Θεοφανόπουλος  Δημήτριος  (1842-1922)


  

Θεοφανόπουλος Δημήτριος

Καθηγητής Ρωμαϊκού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας. Γεννήθηκε στο Άργος και ήταν απόγονος του Αργείου οπλαρχηγού Δημ. Θεοφανόπουλου. Σπούδασε νομικά στην Αθήνα και στη Γερμανία για έξι χρόνια, καθώς επίσης στο Παρίσι και στη  Bιένη.* Το 1875 εξελέγη υφηγητής, το 1876 έκτακτος και το 1879 τακτικός καθηγητής του Ρωμαϊκού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας** όπου δίδαξε 38 χρόνια. Διετέλεσε επίσης και Β’ Αντιπρόεδρος και σύμβουλος της αρχαιολογικής εταιρείας.

Από το συγγραφικό του έργο, ξεχωρίζει η εργασία του, «Πραγματεία περί αιρέσεων κατά το ρωμαϊκόν και βυζαντινόν δίκαιον,1875 ». Ήταν άριστος πανεπιστημιακός δάσκαλος και διακρινόταν για τη σαφήνειά του στη διδασκαλία και τη βαθιά επιστημονική του γνώση.

Με την πολιτική ασχολήθηκε μόνο μια φορά εντελώς περιστασιακά, στις 18 Σεπτεμβρίου 1894,  όταν μετά το θάνατο του Άγγ. Γεωργαντά έγιναν τοπικές εκλογές για την  πλήρωση της βουλευτικής έδρας και προτάθηκε ως υποψήφιος από την Τρικουπική παράταξη, αλλά δεν εκλέχτηκε.***

 

Υποσημειώσεις


 

* Εφ. «Η Αργολίς», φ. 211/3-10-1873.

** Κακώς αναφέρεται ως καθηγητής Αστικού Δικαίου σε διάφορες εγκυκλοπαίδειες. Οι πηγές τον αναφέρουν ως καθηγητή Ρωμαϊκού Δικαίου ( βλ. εφ.«Αγαμέμνων», φ. 29/25-3- 1889  κ.α. ).

*** Εκλέχτηκε ο Ιωάννης Ζωγράφος ( βλ. εφ. «Αγαμέμνων», φ. 105/16-10-1894 ).

  

Πηγές


  • Εθνικόν και Καποδιστριακόν Πανεπιστήμιον Αθηνών, «Εκατονταετηρίς 1837-1937», Πυρσός, Αθήναι, 1937.
  • Λεύκωμα της Eκατονταετηρίδος της εν Aθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας 1837-1937, Αθήνα χ.χ. 
  • Οδυσσέας Κουμαδωράκης, « Άργος το πολυδίψιον » Εκδόσεις Εκ Προοιμίου, Άργος, 2007.

Read Full Post »

Επετειακή  αρθρογραφία – Αφιέρωμα στον Αδαμάντιο Κοραή (1748-1833)


 Του Σπύρου Καραμούντζου

 

Στη διετή Μετεκπαίδευση Δασκάλων στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (1963-65), περίοδο που φοίτησα κι εγώ, θυμάμαι τον αείμνηστο Νικόλαο Τωμαδάκη, εξέχων καθηγητής στο μάθημα της Λογοτεχνίας, να μας δίνει μεταξύ των άλλων χρήσιμων συμβουλών του και την εξής:

Εάν θέλετε, μας έλεγε, να βιώσετε ή να αισθανθείτε καλύτερα μία εθνική ή θρησκευτική εορτή, πρέπει να επιλέξετε και να διαβάσετε προσεχτικά τις ημέρες αυτές ένα βιβλίο. Από αυτό θα πληροφορηθείτε από πρώτο χέρι τα ιστορικά γεγονότα, θα νιώσετε το μεγαλείο, τον ηρωισμό, την εθνική περηφάνια , την κατάνυξη και θα αντλήσετε τα αναγκαία διδάγματα. Μας υπέδειξε μάλιστα και μερικά, όπως π.χ. τα διηγήματα του Παπαδιαμάντη, τα απομνημονεύματα του Κολοκοτρώνη και του Μακρυγιάννη, το Ρήγα Φεραίο, τον Οδυσσέα Ελύτη κ.λ.π. Επίσης να διαβάζετε ποίηση, ν’ ακούτε κλέφτικα τραγούδια και τη Σοφία Βέμπο για το έπος του 1940.

Στη συνέχεια τη συμβουλή αυτή την έλεγα κι εγώ στους μαθητές μου στο σχολείο και αργότερα ως Σχολικός Σύμβουλος στους δασκάλους της Περιφέρειάς μου. Το ίδιο όμως κάνω σε κάθε εθνική μας εορτή με την επετειακή  αρθρογραφία, παρουσιάζοντας στους αναγνώστες μου, που θα το θυμούνται και μπορεί να το επιβεβαιώσουν, όχι μόνο το ιστορικό της επετείου αλλά και αποσπάσματα από το βιβλίο που διάβασα.

Κατά τη φετινή  εθνική μας εορτή της 25ης Μαρτίου 1821, σειρά έχει να παρουσιάσω, στα επιτρεπτά πλαίσια ενός άρθρου, όχι μόνο τη βιογραφία και την εθνική προσφορά, αλλά και απόσπασμα κειμένου του Αδαμάντιου Κοραή, μιας από τις μεγαλύτερες πνευματικές φυσιογνωμίες του νεότερου  Ελληνισμού.

 

Αδαμάντιος Κοραής

 

Αδαμάντιος Κοραής, λιθογραφία, 1863.

Ο Αδαμάντιος Κοραής γεννήθηκε στη Σμύρνη το 1748. Ο πατέρας του ήταν έμπορος και καταγόταν από η Χίο. Η μητέρα του ήταν Σμυρνιά. Τα πρώτα γράμματα τα διδάχτηκε στην Ευαγγελική Σχολή της Σμύρνης, όπου δίδασκε και ο παππούς από τη μητέρα του Διαμαντής Ρύσιος. Από αυτόν  κληρονόμησε εκτός από την πλούσια βιβλιοθήκη και το πάθος για την παιδεία και τη μόρφωση. 

Όταν ο πατέρας του τον έστειλε στην Ολλανδία ως ανταποκριτή των εμπορικών του υποθέσεων, αυτός επιδόθηκε στην εκμάθηση των ευρωπαϊκών γλωσσών και λιγότερο με το εμπόριο. Αργότερα σπούδασε ιατρική στο Πανεπιστήμιο του Μομπελιέ της Γαλλίας χωρίς να ασκήσει ποτέ το επάγγελμα του γιατρού.

Στη συνέχεια εγκαταστάθηκε μόνιμα για όλη του τη ζωή στο Παρίσι όπου η παρουσία πολλών αξιόλογων ελληνιστών και οι μεγάλες βιβλιοθήκες τού επέτρεπαν να μελετήσει την αρχαία ελληνική γραμματεία και να συγγράψει τα βιβλία που ήθελε. Στη Γαλλική πρωτεύουσα έζησε σε εποχές που στάθηκαν σημαντικές για την ευρωπαϊκή ιστορία και τον ευρωπαϊκό πολιτισμό: Γαλλική Επανάσταση, Ναπολέων, διαφωτισμός κλπ. που χάραξαν και το δικό του προσανατολισμό.

Μέσα σ΄ αυτήν την κατεύθυνση  τον απασχολούσε σοβαρά η σκέψη πως μόνο αν μορφωθούν οι Έλληνες θα μπορούσαν να ελευθερωθούν. Την πνευματική ανάπτυξη τη θεωρούσε προϋπόθεση για την ελευθερία και την ανεξαρτησία. Το μυστικό της μόρφωσης υπήρχε στους αρχαίους συγγραφείς.

Γι’ αυτό άρχισε να γράφει ακατάπαυστα, σε γλώσσα απλή και κατανοητή και με την οικονομική βοήθεια των αδελφών Ζωσιμάδων εξέδωσε μία σειρά βιβλίων με τίτλο «Ελληνική Βιβλιοθήκη» 17 τόμων. Πλουτάρχου Βίοι Παράλληλοι, Αριστοτέλη Ηθικά Νικομάχεια και Πολιτικά, Ξενοφώντα Απομνημονεύματα, Πλάτων Γοργίας κλπ. Πρωτοπόρος του Ελληνικού διαφωτισμού, γι΄ αυτό  δικαιολογημένα θεωρείται ως ο μεγαλύτερος από τους δασκάλους του γένους. Με τα αμέτρητα συγγράμματά και τις διδαχές του, με επιστολές, φυλλάδια, προκηρύξεις, πολιτικοκοινωνικούς  διάλογους  κλπ. συμπλήρωσε το εθνοφωτιστικό του έργο, εμψύχωσε τους σκλαβωμένους Έλληνες και  βοήθησε τόσο στην εθνεγερσία όσο και μετά την απελευθέρωση.

Ένα αξιόλογο κείμενό του, που συνεχίζει μέχρι και σήμερα να είναι επίκαιρο και καλόν θα είναι να το διαβάζουν όλοι οι Έλληνες και κυρίως αυτοί που μας κυβερνούν είναι «Αι πολιτικαί παραινέσεις προς τους Έλληνες».   Μικρό απόσπασμα αυτού, αναφερόμενο στην πραγματική ελευθερία είναι το ακόλουθο και φυσικά με γλωσσικούς ιδιωματισμούς, όπως δηλαδή  το έγραψε ο  Αδαμάντιος Κοραής:

Πραγματική ελευθερία

« Η ελευθερία του ανθρώπου είναι να πράσση (να πράττει) ανεμποδίστως όχι ό,τι θέλει, αλλ’ ό,τι συγχωρούν οι νόμοι. Δια την άγνοιαν (αγνοούσαν την αξία της ελευθερίας ) αυτής οι πρόγονοί μας δεν ήρκεσαν να την φυλάξωσι πολύν καιρόν, αφού με τους ηρωικούς αγώνας των ολίγοι αυτοί τον αριθμόν, εδίωξαν πολλάς βαρβάρων μυριάδας, οι οποίοι εζήτουν να τους δουλώσωσι. Δια την άγνοιαν αυτής δεν ηδυνήθησαν ούτε πόλις με πόλιν, ούτε πολίτης με πολίτην να συνδεθώσι με την αυτήν ομόνοιαν, ήτις τους έκαμε να θριαμβεύσωσι κατά των τυράννων. Μόλις εδίωξαν τον δεσπότην της Ασίας, εζήτησαν να δεσπόσωσιν αυτοί πολίται συμπολίτας (ομοεθνείς ) , πόλεις άλλας ομογενείς πόλεις.

Δια την άγνοιαν αυτής αι δύο τάξεις των πολιτών, οι επίσημοι (αριστοκρατικοί, ολιγαρχικοί) και οι δημοτικοί (δημοκρατικοί), δεν ηθέλησαν να πιστεύσωσιν, ότι της ελευθερίας η φυλακή (η φύλαξη ) δεν είναι ασφαλής, αν δεν φυλάσσεται εντάμα (αντάμα, μαζί ) και από τους δύο.

Οι επίσημοι ήθελαν μόνοι αυτοί να δεσπόζουσιν ολιγαρχικώς την πολιτείαν και πολλοί εξ αυτών έφθασαν εις τόσην πλεονεξίαν, ώστε εμβαίνοντες εις πολιτικά αξιώματα να ομνύωσι τον άνομον και αναίσχυντον όρκον, και να μεταχειρίζονται ως εχθρούς, ποίους;  Όχι τους βαρβάρους τυράννους της Ασίας, ως ήθελε φυσικά συλλογισθήν πας ένας, αλλά τους δημοτικούς. Οι δημοτικοί πάλιν, όταν υπερίσχυαν εις την πολιτείαν, έπιναν το γλυκύτατον της ελευθερίας ποτήριον. Αλλά μη γνωρίζοντες τι πράγμα είναι η ελευθερία, την έπιναν άκρατον, έχοντας κακούς κεραστάς, τους καταράτους δημαγωγούς, έως εμεθύοντο και εγίνοντο και αυτοί της πατρίδος των τύρρανοι, πράσσοντες τας αυτάς πλεονεξίας, τας αυτάς αδικίας, δια τας οποίας εκατηγόρουν τους ολιγαρχικούς. 

Και το κακόν δεν έμεινεν έως αυτού. Η άκρατος ελευθερία έφθειρεν όλων των πολιτών τα ήθη, διότι με πρόφασιν αυτής ούτε γυνή, λέγει ο Πλάτων, εσεβάζετο τον άνδρα ούτε τέκνα τους γονείς ούτε μαθηταί τους διδασκάλους ούτε νέοι τους γέροντας.

Από τοιαύτην άνομον ελευθερίαν, όταν μεθυσθή η πόλις, δεν είναι πλέον πολιτική κοινωνία, αλλά γίνεται κοινωνία ληστών ή μάλλον αγρίων θηρίων, τα οποία χωρίς αίσθησιν αμοιβαίας αγάπης, χωρίς φροντίδα του κοινού συμφέροντος δαγκάνονται, σπαράσσονται, τρώγονται αμοιβαίως, έως να εξολοθρευθώσιν ολότελα.

Εξεναντίας αληθινήν ελευθερίαν τότε μόνον έχει ο πολίτης, όταν την μεταχειρίζεται με τρόπον, ώστε να μην εμποδίζη άλλου συμπολίτου κανενός ελευθερίαν. Και τότε μόνον εμπορεί να την φυλάξη, όταν σεβάζεται και τους συμπολίτας του ως ελευθέρους. Η άκρατος ελευθερία ευρίσκεται εις την κατάστασιν της φύσεως και για να ελευθερωθώσιν από τους καθημερινούς πολέμους και τας εις αλλήλους αδικίας, όσας η τοιαύτη ελευθερία γεννά, ενώθησαν οι άνθρωποι εις πολιτικάς κοινωνίας και ηναγκάσθησαν να θυσιάση μικρόν ο καθένας μερίδιον της ακράτου ελευθερίας, δια να φυλάξη το υπόλοιπον με ειρήνην. Δια τούτο ωνόμασαν προσφυέστατα την δικαιοσύνην θυγατέραν της ανάγκης και μητέρα της ειρήνης.»

Ο μεγάλος αυτός σοφός και πατριδολάτρης είχε την ευτυχία να δει έστω και ένα μικρό μέρος της πατρίδας του ελεύθερο από τον τουρκικό ζυγό, νιώθοντας ικανοποίηση και δικαίωση των προσπαθειών του. Πέθανε στο Παρίσι, στις 6 Απριλίου  1833 και ετάφη με φροντίδες μαθητών και φίλων του στο κοιμητήριο του Μονπαρνάς.

Η Ελλάδα ευγνωμονούσα για τις υπηρεσίες που προσέφερε στο έθνος μετέφερε τα οστά του, που  ετάφησαν με επίσημη τελετή στο  Α΄ Νεκροταφείο των Αθηνών, στις 8 Απριλίου 1877. Το προηγούμενο έτος μάλιστα είχαν στήσει τον ανδριάντα του στα Προπύλαια του Εθνικού Πανεπιστημίου.

 

Μελίσσια, 5-3-2011

Σπύρος Καραμούντζος

 

Βιβλιογραφία:

 

  • Κ. Παπαρηγοποούλου: Ιστορία του Ελληνικού Έθνους
  • Εγκυκλοπαίδεια: Πάπυρος, Λαρούς, Μπριτάνικα
  • Γ. Βαλέτας: Αναλύσεις Νεοελληνικών κειμένων
  • Εκδοτικής Αθηνών:  Ιστορία Ελληνικού, Έθνους                                                    
  • ΟΕΔΒ: Ελληνική Ιστορία των νεοτέρων χρόνων

Read Full Post »

« Newer Posts - Older Posts »