ΑΡΓΟΛΙΚΗ ΑΡΧΕΙΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Η ιστορική οικογένεια Μάλλωση της Ερμιόνης

Θεοδωράκης Μάλλωσης (1791-1864)

Ο Θεοδωράκης Μάλλωσης φέρεται ως ο γενάρχης της ερμιονίτικης οικογένειας Μάλλωση γεννημένος στην Ερμιόνη περί το 1791.

Από την έναρξη της Επανάστασης βρέθηκε στο πλάι του πολέμαρχου καπετάν Γιάννη Μήτσα, τον οποίο ακολουθούσε σε όλες τις μάχες. Ήταν ο αχώριστος μπιστικός του. Έλαβε μέρος στην πολιορκία του Ναυπλίου, κατά τη διάρκεια της οποίας τραυματίστηκε στην Άρεια, προάστιο της πόλης. Στη συνέχεια συμμετείχε στις μάχες του Άργους, των Δερβενακίων, της άλωσης του Παλαμηδίου καθώς και στην εκστρατεία του Καραϊσκάκη στον Πειραιά. Έτσι βρέθηκε κοντά στον καπετάνιο Γιάννη Μήτσα τις τελευταίες στιγμές της ζωής του, ενώ η παράδοση θέλει να θρήνησε πικρά το χαμό του.

Στις 20 Φεβρουαρίου του 1825 προάγεται σε υποχιλίαρχο, ενώ οι διάφορες επιτροπές εκδουλεύσεων μετά την ανεξαρτησία της χώρας τον ενέταξαν στους αξιωματικούς και του χορηγήθηκε ο βαθμός Ζ΄ του ανθυπολοχαγού. Με τον βαθμό αυτό κατατάχθηκε το 1838 στη Βασιλική Φάλαγγα και το 1845 προήχθη σε υπολοχαγό. Επίσης τιμήθηκε «με το Αργυρούν Αριστείον Αγώνος», ενώ η Πολιτεία μετά την επανάσταση του χορήγησε μια μπρατσέρα [από το ιταλικό Bracciera ή brazzera ήταν τύπος μικρού ιστιοφόρου πλοίου με δύο ιστούς (κατάρτια)] ως αμοιβή για τις υπηρεσίες του προς αυτή κατά τη διάρκεια του αγώνα.

Αξιόλογη ήταν η προσφορά του Θοδωράκη Μάλλωση και στην κοινωνική ζωή της Ερμιόνης. Στον κατάλογο των συνεισφορών της 19^ης Δεκεμβρίου 1829 φαίνεται να έχει καταθέσει 50 γρόσια για τη σύσταση της Αλληλοδιδακτικής (Καποδιστριακής) Σχολής Ερμιόνης. Μάλιστα από λάθος του συντάκτη της κατάστασης καταχωρείται στην 11^η θέση ως Σταμάτης Μάλλωσης κάτω ακριβώς από το όνομα του Σταμάτη Μήτσα.

Το 1842, ως μέλος της εξεταστικής επιτροπής, υπογράφει τον κατάλογο «των ευδοκιμησάντων μαθητών εις τας Δημοσίας εξετάσεις διενεργηθησομένας την 16^ην Αυγούστου 1842».[1] Τα στοιχεία του αναφέρονται και στους πίνακες ενόρκων της Ερμιονίδας των ετών 1842, 1845, 1849 και 1850. Επίσης τον βρίσκουμε στους εκλογικούς καταλόγους έτους 1853 του Δήμου Ερμιόνης με α/α 191, ετών 48; και επάγγελμα κτηματίας. Στην καταγραφή των κατοίκων της κοινότητος Καστρίου, που έγινε στις 20 Μαρτίου 1822, ο Θοδωράκης Μάλλωσης αναγράφεται ως «Θοδωράκος» χωρίς επίθετο με «ψηχαίς» πέντε (5).

Τέλος, όπως υποστηρίζει, με ιδιαίτερη πικρία, ο εγγονός του Γιάννης Ηρ. Μάλλωσης, ο Καπετάν Θοδωράκης Μάλλωσης, για κομματικούς λόγους, «δεν ανεγράφη εις τους εξ Ερμιόνης αγωνιστάς εις την αναμνηστικήν στήλην την στηθείσαν εν Κρανιδίω και αποκαλυφθείσαν την 29^ην Σεπτεμβρίου 1930 κατά τας αυτόθι εορτάς της εκατονταετηρίδας…». Ο γηραιός πολέμαρχος απεβίωσε στην Ερμιόνη το 1864 σε ηλικία 73 χρόνων.

Από την μέχρι τώρα έρευνά μας προκύπτει ότι ο Θοδωράκης Μάλλωσης είχε τρία αγόρια, τους Γιάννη, Δημήτρη και Ηρακλή. Είναι όμως πολύ πιθανόν να είχε και κορίτσια, τα οποία δεν μπορέσαμε να εντοπίσουμε, καθώς οι γυναίκες τότε δεν ψήφιζαν και δεν αναγράφονταν στους εκλογικούς καταλόγους της πόλης, στους οποίους ανατρέξαμε.

Ιωάννης Θ. Μάλλωσης

 Ο Ιωάννης Θ. Μάλλωσης γεννήθηκε στην Ερμιόνη περί το 1827 τον τελευταίο, δηλαδή, χρόνο της Επανάστασης. Σύμφωνα, μάλιστα, με τον ανιψιό του, βουλευτή Γιάννη Ηρ. Μάλλωση, «εσπούδασεν εις το Γυμνάσιον Ναυπλίου» σε ανταμοιβή του Ελληνικού Κράτους των υπηρεσιών που πρόσφερε ο πατέρας του στον εθνικό αγώνα. Τα στοιχεία του Γιάννη Θ. Μάλλωση για πρώτη φορά καταχωρούνται στους εκλογικούς καταλόγους του Δήμου Ερμιόνης τους έτους 1853, με α/α 42 και ηλικία 26 ετών.

Στους βουλευτικούς καταλόγους του Δήμου Ερμιόνης του έτους 1867 ο Ιωάννης Θ. Μάλλωσης έχει α/α 267, ηλικία 40 ετών και επάγγελμα υπάλληλος. Από πληροφορίες γνωρίζουμε ότι ήταν ανώτερος ταμειακός υπάλληλος του κράτους. Επίσης αναγράφεται και στους βουλευτικούς καταλόγους του Δήμου Ερμιόνης του έτους 1876, με α/α 287 και ηλικία 59 ετών.

Τον Ιωάννη Θ. Μάλλωση, ως δημόσιο υπάλληλο, εκτιμούσε ιδιαίτερα για τις ικανότητές του και την τιμιότητά του ο Πρωθυπουργός Χαρίλαος Τρικούπης. Ο Ι. Θ. Μάλλωσης φέρεται να διετέλεσε Δήμαρχος Ερμιόνης στα μέσα της 10/ετίας του 1880 (1885-1886), ενώ την υπογραφή του εντοπίσαμε σε αρκετά έγγραφα εκείνης της εποχής που αφορούν το Σχολείο της Ερμιόνης. Τέλος, από τους καταλόγους του Δημοτικού Σχολείου Αρρένων Ερμιόνης, έτους 1866, φαίνεται πως ο Ι. Θ. Μάλλωσης είχε μια κόρη την Ευανθία, η οποία γεννημένη το 1860 ήταν τότε μαθήτρια της Α΄ τάξης, με αριθμό καταλόγου 97.

Δημήτριος Θ. Μάλλωσης

Ο Δημήτριος Θ. Μάλλωσης ήταν ο δεύτερος γιος του Θοδωράκη Μάλλωση και αδελφός του Γιάννη, γεννημένος στην Ερμιόνη περί το 1838. Είναι γραμμένος στους βουλευτικούς καταλόγους του Δήμου Ερμιόνης έτους 1867, με α/α 186, ηλικία 29 ετών και επάγγελμα εργάτης. Τα στοιχεία του επίσης υπάρχουν και στους αντίστοιχους καταλόγους του έτους 1876, με α/α 200 και ηλικία 39 ετών.

Ηρακλής Θ. Μάλλωσης

Ο τρίτος γιος του Θοδωράκη Μάλλωση, Ηρακλής, γεννημένος και αυτός στην Ερμιόνη περί το 1842, φέρεται εγγεγραμμένος στους βουλευτικούς καταλόγους του Δήμου Ερμιόνης του έτους 1867 με α/α 232, ηλικία 25 ετών και επάγγελμα ναύτης. Στους ίδιους καταλόγους του έτους 1876, έχει α/α 257, ηλικία 33 ετών, επάγγελμα ναυτικός, ενώ στους εκλογικούς καταλόγους του Δήμου Ερμιόνης έτους 1906 έχει α/α 232, ηλικία 64 ετών, επάγγελμα ναυτικός.[2]

Ο Ηρακλής Θ. Μάλλωσης, μετά τον θάνατο της συζύγου του από την οποία είχε ένα γιο τον Θεόδωρο, φαίνεται πως ήρθε σε δεύτερο γάμο με την Ελένη το γένος Βόντα, η οποία είχε και αυτή μια κόρη την Αικατερίνη από τον πρώτο της γάμο. Ο Ηρακλής και η Ελένη Μάλλωση απόκτησαν δυο γιους τον Κυριάκο και τον Γιάννη, μετέπειτα βουλευτή.

Θεόδωρος Ηρ. Μάλλωσης

Ο Θεόδωρος Ηρ. Μάλλωσης γεννήθηκε στην Ερμιόνη το 1875 και είναι γραμμένος στους εκλογικούς καταλόγους του Δήμου Ερμιόνης του έτους 1907 με α/α 740, ηλικία 31 ετών και επάγγελμα μηχανικός.

Κυριάκος Ηρ. Μάλλωσης

Ο Κυριάκος Ηρ. Μάλλωσης γεννήθηκε στην Ερμιόνη το 1878 και φοίτησε στο μονοτάξιο Ελληνικό Σχολείο της πόλης το σχολικό έτος 1890 – 1891 σε ηλικία 12 χρόνων. Είναι γραμμένος στους εκλογικούς καταλόγους του Δήμου Ερμιόνης του έτους 1907, με α/α 620, ετών 25 και επάγγελμα γεωργός. Ο Κυριάκος Ηρ. Μάλλωσης παντρεύτηκε τη Δέσποινα Δημ. Νικολάου με καταγωγή από την Ερμιόνη και απεβίωσε σε νεαρή ηλικία.

Ιωάννης Ηρ. Μάλλωσης (1890-1949)

Ιωάννης Ηρ. Μάλλωσης (1890-1949)

Ο Ιωάννης Ηρ. Μάλλωσης, γιος του Ηρακλή και της Ελένης Μάλλωση (το γένος Βόντα), γεννήθηκε στην Ερμιόνη το 1890. Φοίτησε στο Δημοτικό Σχολείο Αρρένων του τόπου (Καποδιστριακό) και είναι γραμμένος στο Μαθητολόγιο του Σχολείου κατά το σχολικό έτος 1899 – 1900 στην Δ΄ τάξη, ενώ φαίνεται να συνέχισε τις σπουδές του στην Αθήνα.

Ακολούθησε τη δημοσιογραφία και μετά τους Βαλκανικούς πολέμους διορίστηκε Διευθυντής του Γραφείου Τύπου Θεσσαλονίκης, ενώ στη συνέχεια τοποθετήθηκε ως Υποδιοικητής των επαρχιών Κιλκίς και Έδεσσας. Όταν ιδρύθηκε το Λαϊκό Κόμμα διετέλεσε Γραμματέας του αρχηγού του κόμματος Δημητρίου Γούναρη.

Το 1917, μετά τα δραματικά γεγονότα του εθνικού διχασμού, εξορίζεται στο Αιάκειο της Κορσικής μαζί με τους Δημήτριο Γούναρη, Ιωάννη Μεταξά, Σπύρο Μερκούρη,Ίωνα Δραγούμη, Κωνσταντίνο Έσλιν, Ιωάννη Πεσμαζόγλου και άλλους.

Το 1921 τοποθετήθηκε Διευθυντής των Γραφείων της Βουλής, όπου παρέμεινε μέχρι τον Σεπτέμβριο του 1922. Από το 1924 μέχρι το 1928 ήταν εκδότης της εβδομαδιαίας Πολιτικής Επιθεώρησης «Νέα Εποχή».

Τη 10/ετία του 1930 ασχολήθηκε με την πολιτική, πολιτεύτηκε με το Λαϊκό Κόμμα και εκλέχθηκε τρεις φορές Βουλευτής, δύο Αργολιδοκορινθίας και μία Ερμιονίδας.

Αναλυτικότερα:

• Από 25 Σεπτεμβρίου 1932 έως 24 Ιανουαρίου 1933, Βουλευτής Αργολιδοκορινθίας, ενώ εκλέχθηκε και Γραμματέας της Βουλής.

• Από 5 Μαρτίου 1933 έως 1 Απριλίου 1935, Βουλευτής Ερμιονίδας, ενώ εκλέχθηκε και πάλι Γραμματέας της Βουλής. Στην ΚΗ (28^η) συνεδρίασή της, την Τετάρτη 16 Μαΐου 1934, ο Ιωάννης Μάλλωσης, αναφερόμενος στα πρακτικά της 14^ης Μαΐου, υποστήριξε ότι η Βουλή μέσω του προϋπολογισμού της πρέπει να ενισχύσει τον πρώην Βουλευτή Πετρακάκο για την έκδοση της εξαιρετικής του εργασίας, που αφορά την Κοινοβουλευτική Ιστορία της Ελλάδας. «Νομίζω –είπε- ότι εκπροσωπώ την γνώμην ολοκλήρου της Βουλής συνιστών όπως ενισχυθή ο εν λόγω συγγραφεύς και αναγραφή το σχετικόν κονδύλιον εις τον προϋπολογισμόν».

Ο προεδρεύων Αντιπρόεδρος Σπ. Τρικούπης ανακοίνωσε ότι το Προεδρείο αποφάσισε να εγγραφεί πίστωση 100.000 δραχμών. Ο Ιωάννης Μάλλωσης ανταπαντώντας τόνισε ότι το ποσό δεν επαρκεί για την αγορά τετρακοσίων σωμάτων για τους πρώην Βουλευτές. Μετά απ’ αυτό ο προεδρεύων δεσμεύτηκε λέγοντας ότι αν χρειαστεί μεγαλύτερη ενίσχυση θα δοθεί. Πρωθυπουργός ήταν τότε ο Παναγής Τσαλδάρης ο οποίος με παρέμβασή του υποστήριξε την πρόταση του Μάλλωση.

• Από τις 9 Ιουνίου 1935 έως 17 Δεκεμβρίου 1935 Πληρεξούσιος (Βουλευτής) της Ε΄ Εθνικής Συνελεύσεως του 1935 στην Αθήνα, στην οποία εκλέχθηκε ως Γραμματέας και τον Μάιο του 1946 ανέλαβε τη διεύθυνση του Γραφείου Προσωπικού της Βουλής.

Ο Ιωάννης Μάλλωσης διακρίθηκε και ως συγγραφέας βιβλίων, κυρίως ιστορικού περιεχομένου, μερικά από τα οποία περιέχουν και προσωπικά βιώματα. Αυτά είναι:

• «Μάρτυρες», Αθήνα 1920. Βιβλίο αφιερωμένο στον «αλησμόνητο» αδελφό του Κυριάκο, που αναφέρεται στον Κωνσταντίνο Έσλιν και τον Ίωνα Δραγούμη.

• «Ο Ίων Δραγούμης εξόριστος».

• «Η εν Ερμιόνη Γ΄ Εθνοσυνέλευσις, 18 Ιανουαρίου – 18 Μαρτίου 1827», Αθήνα 1930. Το βιβλίο είναι αφιερωμένο στον καπετάν Θοδωράκη Μάλλωση, αγωνιστή της Επανάστασης του 1821.

• «Δίτομη Πολιτική Ιστορία Δημήτριος Γούναρης», Τόμος Α΄, 1902-1920. Ο δεύτερος τόμος δεν εκδόθηκε.

Η εν Ερμιόνη Γ΄ Εθνοσυνέλευσις, 18 Ιανουαρίου – 18 Μαρτίου 1827

Ο Γιάννης Ηρ. Μάλλωσης και η σύζυγός του Θάλεια, με καταγωγή από τη Βυτίνα, απόκτησαν τρία παιδιά, δύο κορίτσια (Θεοδότη, Αγγελική) και ένα αγόρι (Κυριάκος/Κούλης). Η Θεοδότη και ο σύζυγός της Αντώνιος Βλάχος είχαν δύο παιδιά (Γιάννης, Χαρίκλεια). Η Αγγελική και ο σύζυγός της Ευάγγελος Γιαννακόπουλος είχαν τρία κορίτσια (Θάλεια, Λυδία, Άννα) και ο Κυριάκος (Κούλης), υπάλληλος Δ.Ε.Η., παντρεμένος με την Σπυριδούλα Κωστελένου είχαν δύο παιδιά (Γιάννης, Θάλεια).

Ο Γιάννης Μάλλωσης απεβίωσε στις 8 Φεβρουαρίου 1949 σε ηλικία 59 ετών. Ο θάνατός του προξένησε ιδιαίτερη θλίψη σ’ ολόκληρη την επαρχία Ερμιονίδας, γιατί ο «κυρ» Γιάννης ήταν πολύ αγαπητός σε όλους. Εξυπηρετούσε χωρίς καμιά διάκριση κομματικούς φίλους και αντιπάλους, γι΄ αυτό τις πολιτικές του νίκες τις υποδέχονταν όλοι με μεγάλη χαρά. Απόδειξη τα πολλά αυτοσχέδια τραγούδια που έφτιαχναν γι’ αυτόν μετά τις εκλογικές νικηφόρες αναμετρήσεις με τη γνωστή επωδό: «Μαλλωσάκη, Μαλλωσάκη/συ τους πότισες φαρμάκι».

Αναπαύεται στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών στον οικογενειακό τάφο Ιωάννη Βλάχου. Εκεί είναι θαμμένοι, επίσης, ο γαμπρός του Αντώνιος Βλάχος (6-8-1976) και η σύζυγός του Θεοδότη (14-8-2004), κόρη του Ιωάννη Μάλλωση.

Υποσημειώσεις

[1] Στον κατάλογο είναι γραμμένοι δεκαπέντε άρρενες μαθητές μεταξύ των οποίων ο Αντώνης Μήτσας και ο μετέπειτα ιερέας Διαμαντής Φασιλής.

[2] Πολλοί Ερμιονίτες, μεταξύ αυτών και ο αείμνηστος «Κυρ» Απόστολος, αναφερόμενοι στο πρόσωπό του, τον αποκαλούσαν «ο γέρο-Ηρακλής».

Γιάννης Μ. Σπετσιώτης – Τζένη Δ. Ντεστάκου

Πρόσωπα και γεγονότα στην Εθνανάσταση του 1821 στον Κάτω Ναχαγιέ (Ερμιονίδα)  Τεύχος  Β’ – Γιάννης Μ. Σπετσιώτης – Τζένη Δ. Ντεστάκου, Αθήνα 2021.

* Θεωρούμε υποχρέωση να ευχαριστήσουμε τον κύριο Γιάννη Αντ. Βλάχο, εγγονό του Γιάννη Μάλλωση, για τις πολύτιμες πληροφορίες που μας εμπιστεύτηκε.

Διαβάστε ακόμη:

• Η ιστορική ερμιονίτικη οικογένεια των Μερκούρηδων
• Μήτσας ή Μήτζας Γιάννης (1794 ή 1795-1827)
• Μήτσας Ι. Αδριανός – Ο Γενάρχης της ένδοξης οικογένειας των Μητσαίων
• Η μάχη στο Άργος (24 Απριλίου 1821) με τον Κεχαγιάμπεη, η εμπλοκή στη Μονή Κατακεκρυμμένης και ο Παπαρσένης Κρέστας
• Το ξεκίνημα της Επανάστασης του ’21 στην Ερμιονίδα