Feeds:
Δημοσιεύσεις
Σχόλια

Posts Tagged ‘Ζωγραφική’

Μύθοι και Σύμβολα στη Νεοελληνική τέχνη  (19ος – α’ μισό του 20ού αιώνα)


 

 «Ελεύθερο Βήμα»

Από την Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας και Πολιτισμού.

Η Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας και Πολιτισμού, δημιούργησε ένα νέο χώρο, το «Ελεύθερο Βήμα», όπου οι αναγνώστες της θα έχουν την δυνατότητα να δημοσιοποιούν σκέψεις, απόψεις, θέσεις, επιστημονικά άρθρα ή εργασίες αλλά και σχολιασμούς επίκαιρων γεγονότων.

Με αφορμή την έκθεση «Μύθοι και σύμβολα στη νεοελληνική τέχνη», της Εθνικής Πινακοθήκης &ι Μουσείου Αλεξάνδρου Σούτζου στο Ναύπλιο, η οποία θα διαρκέσει έως τις 30 Μαΐου 2024, δημοσιεύουμε σήμερα στο «Ελεύθερο Βήμα» κείμενο που περιλαμβάνεται στον κατάλογο της εκθέσεως, της κας Λαμπρινής Καρακούρτη – Ορφανοπούλου, Ιστορικού Τέχνης Επιμελήτριας της Εθνικής Πινακοθήκης Μουσείου Αλεξάνδρου Σούτζου, με τίτλο:

 

«Μύθοι και Σύμβολα στη Νεοελληνική τέχνη  (19ος – α’ μισό του 20ού αιώνα)».

  

Η ιστορία με το πέρασμα του χρόνου διαστρεβλώνεται,

ενώ ο μύθος εξελίσσεται στο σημείο που γίνεται πραγματικότητα.

Jean Cocteau

 

Ο ελληνικός μύθος αποτέλεσε ανεξάντλητη πηγή έμπνευσης και δημι­ουργίας για τους καλλιτέχνες από την αρχαιότητα μέχρι τις σύγχρονες μορφές πνευματικής και καλλιτεχνικής έκφρασης του ευρωπαϊκού πο­λιτισμού. Οι μύθοι γίνονται πεδίο ερμηνείας και αλληγορικών συνθέσεων προκειμένου να ερμηνεύσουν τη δημιουργία του κόσμου, την πραγματι­κότητα της ζωής, τα φυσικά φαινόμενα, τις σχέσεις ορατού και αόρατου και να προσαρμοστούν στον εκάστοτε κοινωνικό ορίζοντα υποδοχής. Η ελληνική μυθολογία, κατεξοχήν ανθρωπομορφική, εμπνέει ζωγράφους και γλύπτες κυρίως την περίοδο της Αναγέννησης, λόγω του ανανεωμέ­νου ενδιαφέροντος για την αρχαιότητα, που προκάλεσε το πνευματικό κίνημα του Ουμανισμού. Ο μύθος αισθητικοποιείται και γίνεται θέμα στα εικονογραφικά προγράμματα των ουμανιστών.

Την εποχή του Διαφωτισμού και κυρίως στις αρχές του 19ου αιώνα, οι μυθικοί ήρωες θα ενσαρκώσουν το μεγαλείο του ανθρώπινου ηρωισμού σύμφωνα με το πνεύμα του Νεοκλασικισμού. Στις τελευταίες όμως δε­καετίες του αιώνα αυτού, οι προραφαηλίτες και οι συμβολιστές ζωγράφοι προσδίδουν μια νέα δυναμική στο μυθολογικό θέμα, καθώς προβάλλουν πανανθρώπινες μυστικιστικές καταστάσεις της φύσης, προετοιμάζοντας τη νέα συμβολική εκδοχή του μύθου από τους καλλιτέχνες των πρωτοπο­ριών του 20ού αιώνα.

Το παράρτημα Ναυπλίου της Εθνικής Πινακοθήκης και Μουσείου Αλεξάνδρου Σούτσου οργανώνει την έκθεση με θέμα Μύθοι και Σύμβολα στη Νεοελληνική τέχνη (19ος – α’ μισό του 2οού αιώνα), με στόχο να φωτίσει τον ρόλο της τέχνης μέσα από τη διαλεκτική σχέση τέχνης, ιστορίας και κοινωνί­ας.

Παρουσιάζονται γλυπτά, ζωγραφικά έργα και σχέδια με σκοπό να δι­αφανεί ο δημιουργικός τρόπος των Ελλήνων καλλιτεχνών που υιοθετούν, εξελίσσουν και μεταπλάθουν το περιεχόμενο και τη μορφή του μύθου σε νέες προτάσεις έκφρασης, καθώς και οι διαφορετικές εικαστικές αφετη­ρίες των δημιουργών.

Συγχρόνως η έκθεση στοχεύει – μέσω των εκπαιδευ­τικών προγραμμάτων που θα υλοποιηθούν – στην αποκωδικοποίηση των συμβόλων που περιέχονται στα έργα τέχνης με μυθολογικό περιεχόμενο, τα οποία πολλές φορές λανθάνουν και στην αναζήτηση των αξιών και των μηνυμάτων που μεταφέρουν σε εμάς σήμερα.

Το σύνολο των έργων που παρουσιάζονται στην έκθεση, προέρχονται αποκλειστικά από τις συλλο­γές της Εθνικής Πινακοθήκης και Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου, αναδεικνύοντας μια συνολική εικόνα όλων των μορφών της Νεοελληνικής τέχνης και των ανανεωτικών τάσεων της.

 

«Μύθοι και Σύμβολα στη Νεοελληνική τέχνη», εξώφυλλο του καταλόγου.

 

Ο κόσμος της τέχνης στην Ελλάδα (19ος – αρχές 20ού αιώνα)

 

Στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος, τα πρώτα χρόνια της ανεξαρτησίας, δε­σπόζει η ηρωική εικονογραφία του αγώνα, η οποία κινείται στο πνεύμα της εξιδανίκευσης και στο ύφος του ακαδημαϊκού ιδεαλιστικού Ρομαντισμού. Οι νεαροί σπουδαστές που φοιτούν στο Σχολείο των Τεχνών «ασκούνται κυρίως σε γυμνογραφίες, προσωπογραφίες, αλληγορικές και ιστορικές συνθέσεις με θέματα που λειτουργούν ως φορείς υψηλών νοημάτων, πρότυπα αρετής και ηθικής για τον λαό. (περισσότερα…)

Read Full Post »

Σκηνή στο απελευθερωμένο Ναύπλιο, 1831. Karl Wilhelm Freiherr von Heideck ή Heidegger (Εϊδεκ Κάρολος Γουλιέλμος, 1788-1861). Ελαιογραφία σε μουσαμά, 45 εκ. x 57 εκ. © Συλλογή Θανάση και Μαρίνας Μαρτίνου.

 

Σκηνή στο απελευθερωμένο Ναύπλιο, 1831. Karl Wilhelm Freiherr von Heideck ή Heidegger (Εϊδεκ Κάρολος Γουλιέλμος, 1788-1861). Ελαιογραφία σε μουσαμά.

 

Ο Γερμανός στρατιωτικός, μέλος της Αντιβασιλείας και ζωγράφος της Ελληνικής Επαναστάσεως του 1821, Karl von Heideck, δημιούργησε μια σκηνογραφημένη παράσταση, σε μια υπαίθρια κρήνη με ενσωματωμένες αρχαιότητες. Μάλιστα η προσοχή όλων, και του ιερέα, είναι στραμμένη στον τυφλό λυράρη και τον πιστό του σκύλο. Μια σαφέστατη αναφορά στον Όμηρο. Στον πίνακα βλέπουμε πως αρχαιολατρεία και φιλελληνισμός συνομιλούν και διαμορφώνουν όλες τις διαστρωματώσεις του τελικού έργου… Επίσης στον πίνακα συνυπάρχουν άνθρωποι από διαφορετικά περιβάλλοντα. Παρατηρώντας τα ρούχα που φοράνε, καταλαβαίνουμε τη διαφορετική προέλευσή τους: Μια Αρβανίτισσα – Μια γυναίκα από την Ύδρα – Ένας ηλικιωμένος Τούρκος -Ένας φτωχός Έλληνας λυράρης – Ένας ορθόδοξος ιερέας. (περισσότερα…)

Read Full Post »

Η περιοχή της Χουρμαδιάς του Ναυπλίου και το Μπούρτζι, 1841. Ακουαρέλα σε χαρτί, έργο του Γάλλου ζωγράφου Πιερ Μπονιρότ (Pierre Bonirote, 1811-1891).

 

Η περιοχή της Χουρμαδιάς του Ναυπλίου και το Μπούρτζι, 1841. Ακουαρέλα σε χαρτί, έργο του Γάλλου ζωγράφου Πιερ Μπονιρότ (Pierre Bonirote, 1811-1891).

 

Ο Pierre Bonirote οργάνωσε στην Αθήνα, κατ’ εντολή της δούκισσας της Πλακεντίας, την πρώτη σχολή καλών τεχνών στην ιστορία της νεότερης Ελλάδας, την οποία διηύθυνε επί τριετία (1840-1843). Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στην Αθήνα συγκέντρωσε σχέδια της πόλης δημιουργώντας έναν θεματικό κατάλογο με θέμα τη φύση και σκηνές της καθημερινότητας για χρήση των μαθητευόμενων ζωγράφων ενώ φιλοτέχνησε διάφορα έργα σχετικά με την Ελλάδα και τους αγωνιστές της Ελληνικής Επανάστασης. (περισσότερα…)

Read Full Post »

Άποψη του Ναυπλίου. Η φυσιογνωμία της πόλης αποτυπώνεται από τη θάλασσα, βλέπουμε το λιμάνι, το Μπούρτζι, τα κτίρια και τα κάστρα τ’ Αναπλιού. Έργο του Γερμανού ζωγράφου Carl Anton Joseph Rottmann, περίπου το 1834.

 

Άποψη του Ναυπλίου. Η φυσιογνωμία της πόλης αποτυπώνεται από τη θάλασσα, βλέπουμε το λιμάνι, το Μπούρτζι, τα κτίρια και τα κάστρα τ’ Αναπλιού. Έργο του Γερμανού ζωγράφου Carl Anton Joseph Rottmann, περίπου το 1834.

   (περισσότερα…)

Read Full Post »

Σόλτεν Φρέντρικ (Frederik von Scholten, 1796-1853)


 

Σόλτεν Φρέντρικ (Frederik von Scholten, 1796-1853)

Ο Φρέντρικ Σόλτεν εκπαιδεύτηκε στη Σχολή του Πολεμικού Ναυτικού της Δανίας, αλλά το 1823 προσχώρησε στο Γαλλικό Ναυτικό και με την ιδιότητα αυτή συμμετείχε σε δύο εκστρατείες στην Ελλάδα, η πρώτη το 1824-1825 και η δεύτερη το 1828-1829. Κατά τη διάρκεια των εκστρατειών φιλοτέχνησε υδα­τογραφίες από τους τόπους που επισκεπτόταν, τη Θάσο, τη Θεσσαλονίκη, τις Μυκήνες και άλλα μέρη της Πελοποννήσου.

 

Σκίτσα και υδατογραφίες, του Frederik Von Scholten, από την Ελλάδα 1824-29.

 

Το φθινόπωρο του 1824 ο Scholten ξεκίνησε την πρώτη του περιοδεία στο Αιγαίο με το πλοίο Le Cuirassier,  το οποίο αγκυροβόλησε στα ανοιχτά, βόρεια,   του νησιού της Θάσου, όπου και σχεδίασε δύο Ρωμαϊκές σαρκοφάγους και ζωγράφισε μία υδατογραφία ενός όρμου με έναν αρχαίο πύργο ο οποίος δεν υπάρχει πια.

 

Δύο ρωμαϊκές σαρκοφάγοι που σχεδίασε ο von Scholten στη Θάσο. Ένα από τα σχέδια χρονολογείται στις 10 Σεπτεμβρίου 1824.

 

Δύο ρωμαϊκές σαρκοφάγοι που σχεδίασε ο von Scholten στη Θάσο. Ένα από τα σχέδια χρονολογείται στις 10 Σεπτεμβρίου 1824.

 

Ακουαρέλα του 1824 που δείχνει ένα αρχαίο πύργο στη Θάσο, υπογεγραμμένη από τον von Scholten.

 

Το Le Cuirassier συνέχισε για Θεσσαλονίκη και αργότερα έφτασε στο Ναύπλιο, όπου εκείνη την περίοδο έδρευε η Ελληνική κυβέρνηση. Σε μία εκδρομή στις Μυκήνες 25 χλμ. μέσα στην ενδοχώρα ο  von Scholten  σχεδίασε τον μεγαλειώδη τάφο με σχήμα κυψέλης που ονομάζεται «Ο θησαυρός του Ατρέα».

 

Το Ναύπλιο όπως φαίνεται από τη θάλασσα. Ακουαρέλα, von Scholten, Μάρτιος του 1825.

(περισσότερα…)

Read Full Post »

Du MoncelΣυμπλοκή στα ανοιχτά της Πάτρας, 1845.

Ατμοσφαιρική λιθογραφία στην οποία η αραιή χρήση του χρώματος δίνει βάθος στο τοπίο. Δημοσιεύεται στο: Du MoncelDe Venise a Constantinople a travers la Grèce et Retour par Malte, Messine, Pizzo et Naples. Paris, [c.1845].

 

Du Moncel – Συμπλοκή στα ανοιχτά της Πάτρας, 1845.

 

Ο Théodose ή Théodore Achille Louis Vicomte du Moncel (1821- 1884) γεννήθηκε στο Παρίσι και εκτός από ικανός σχεδιαστής και χαράκτης των λιθογραφημένων πινάκων του, ήταν αρχαιολόγος και ηλεκτρολόγος. Το πλούσιο δημοσιευμένο έργο του μαρτυρεί την πολυμέρεια των γνώσεων και ενδιαφερόντων του, που επεκτείνεται σε πολλούς τομείς του επιστητού. Ενώ η μια πλευρά των επιστημονικών του ενασχολήσεων τον στρέφει σε μελέτες για τη φυσική και ειδικότερα τον ηλεκτρισμό, η άλλη, που υπηρετεί την αγάπη του για την αρχαιολογία, τον οδηγεί αναπόφευκτα στην Ελλάδα.

 

Read Full Post »

«Έλληνες Στρατιώτες κατά τη διάρκεια των Εξεγέρσεων του 1829», έργου του Γάλλου ζωγράφου Théodore Leblanc (Τεοντόρ Λεμπλάν, 1800 – 1837). Brown University Library.

 

Théodore Leblanc – «Έλληνες Στρατιώτες κατά τη διάρκεια των Εξεγέρσεων του 1829»

 

Ο Γάλλος στρατιωτικός και ζωγράφος Théodore Leblanc (1800;-1837) παρέμεινε στην Ελλάδα και την Ανατολή περίπου τρία χρόνια, πιθανότατα μεταξύ των ετών 1828 και 1831. Αν και βρέθηκε την ίδια περίπου περίοδο και στους χώρους όπου δραστηριοποιήθηκε η Γαλλική Επιστημονική Αποστολή του Μωριά (1829-1830), εντούτοις ο ίδιος κινήθηκε ανεξάρτητα. Αργότερα έλαβε μέρος στη Γαλλική Εκστρατεία στην Αλγερία (1833) και πέθανε από τα τραύματά του κατά την πολιορκία της πόλης Constantine, όπου υπηρετούσε ως λοχαγός του γαλλικού στρατού το 1837.

 Οι πίνακές του είναι εξαιρετικά σπάνιοι και εκτός από προσωπογραφίες περιλαμβάνουν και σκηνές με αγωνιστές της Ελληνικής Επανάστασης και στιγμιότυπα από τον καθημερινό βίο στις περιοχές όπου βρέθηκε και σχεδίασε. (περισσότερα…)

Read Full Post »

Άποψη του Ναυπλίου – Du Moncel, 1845


 

Άποψη του Ναυπλίου, επιχρωματισμένη λιθογραφία. Σχεδίασε εκ του φυσικού και χάραξε ο Théodose ή Théodore Achille Louis Vicomte du Moncel (τις ανθρώπινες μορφές ζωγράφιζαν στα έργα του οι: H. de Rossi, A. Bayot και Férogio), δημοσιεύεται στο λεύκωμα «Excursion par terre d’ Athènes à Nauplie …», Παρίσι, 1845.

 

Άποψη του Ναυπλίου, επιχρωματισμένη λιθογραφία. Σχεδίασε εκ του φυσικού και χάραξε ο Théodose ή Théodore Achille Louis Vicomte du Moncel, Παρίσι, 1845.

 

Ο Théodose ή Théodore Achille Louis Vicomte du Moncel (1821-1884) γεννήθηκε στο Παρίσι και εκτός από ικανός σχεδιαστής και χαράκτης των λιθογραφημένων πινάκων του, ήταν αρχαιολόγος και ηλεκτρολόγος. Το πλούσιο δημοσιευμένο έργο του μαρτυρεί την πολυμέρεια των γνώσεων και ενδιαφερόντων του, που επεκτείνεται σε πολλούς τομείς του επιστητού. Ενώ η μια πλευρά των επιστημονικών του ενασχολήσεων τον στρέφει σε μελέτες για τη φυσική και ειδικότερα τον ηλεκτρισμό, η άλλη, που υπηρετεί την αγάπη του για την αρχαιολογία, τον οδηγεί αναπόφευκτα στην Ελλάδα. (περισσότερα…)

Read Full Post »

Άποψη του Ναυπλίου (1927), έργου του  Alexander Jamieson (1873-1937).

 

Άποψη του Ναυπλίου (1927), έργου του  Alexander Jamieson (1873-1937).

(περισσότερα…)

Read Full Post »

 Άποψη της Κορίνθου και το Κάστρο Ακροκορίνθου, (1803), σχέδιο του Βρετανού William Walker (1780-1868).

 

Άποψη της Κορίνθου και το Κάστρο Ακροκορίνθου, (1803), σχέδιο του Βρετανού William Walker (1780-1868).

(περισσότερα…)

Read Full Post »

« Newer Posts - Older Posts »