Feeds:
Δημοσιεύσεις
Σχόλια

Posts Tagged ‘Ελεύθερο Βήμα’

Καταστήματα και Δημόσιοι χώροι στη Δαλαμανάρα Άργους (1945-1960)


 

«Ελεύθερο Βήμα»

Από την Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας και Πολιτισμού.

Η Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας και Πολιτισμού, δημιούργησε ένα νέο χώρο, το «Ελεύθερο Βήμα», όπου οι αναγνώστες της θα έχουν την δυνατότητα να δημοσιοποιούν σκέψεις, απόψεις, θέσεις, επιστημονικά άρθρα ή εργασίες αλλά και σχολιασμούς επίκαιρων γεγονότων.

Ο κ. Χρήστος Πίκης σε νεαρή ηλικία (1970).

Σήμερα στο «Ελεύθερο Βήμα», ο κύριος Χρήστος Πίκης, Οικονομολόγος, τέως Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Βιομηχανίας Οχημάτων (ΕΛΒΟ) και Διευθυντής Συμμετοχών της Ελληνικής Τράπεζας Βιομηχανικής Αναπτύξεως (ΕΤΒΑ), μέσα από τις βιογραφικές του σημειώσεις, μας «μεταφέρει» στη γενέτειρά του Δαλαμανάρα και μας παρουσιάζει τα καταστήματα και τους δημόσιους χώρους του χωριού του την περίοδο, 1945-1960.  Πρόσωπα, χαρακτήρες και γεγονότα, σημαντικά για την εποχή, ξεπροβάλλουν  μέσα από την περιγραφή του…

 

 «Καταστήματα και Δημόσιοι χώροι στη Δαλαμανάρα Άργους (1945-1960)»

 

1. Παντοπωλείον «Η Αγάπη», Ανδρ. Χρ. Ρούσσου

 

Έτσι έγραφε η ταμπέλα του παλιότερου και καλύτερου μπακάλικου του χωριού (Δαλαμανάρας). Το είχε ο Μίμης Ρούσσος ή Μανέλης, ένας έξυπνος γλυκομίλητος έμπορος, και ήταν καλά εφοδιασμένο με τα απαραίτητα για κάθε σπίτι, (αλεύρι, όσπρια, ζυμαρικά, λάδι, βούτυρο, τυρί, κρασί, ελιές, σαρδέλες. ρέγκες., μπαχαρικά, κλπ). Ο Μανέλης είχε έναν ιδιαίτερο τρόπο προβολής των εμπορευμάτων του, που ήταν αντικείμενο πλάκας των συγχωριανών Π.χ. για να διαφημίσει τις ρέγκες του φώναζε μέσα από το μαγαζί στο σπίτι, στη γυναίκα του: «Κατίνα, σήμερα μη μου βάλεις κοτόπουλο. Θα φάω ρέγκα». Στο ιδιαίτερο, πλαϊνό χώρο στο κυρίως κατάστημα, όπου ήσαν τα βαρέλια με το κρασί, έβαζε δύο τραπεζάκια όπου κάθονταν για το κρασάκι τους κάποιοι από σοβαρούς πελάτες. Οι προχωρημένοι στο κρασί. (Γιωργοκούνουπας, Κωτσιολάρας, Παντελής, Κωτσιοκούνουπας, κ.α.), πήγαιναν στου Σκουλή.

Τα καλοκαίρια τα τραπεζάκια έβγαιναν έξω, απέναντι από το μαγαζί, κάτω από πανύψηλες λεύκες. Μπροστά στο μαγαζί υπήρχε μια τρόμπα και στέρνα, όπου μονίμως έβγαζε νερό η μάνα του Μίμη, η Μανέλενα. Ο Μανέλης έφερε πρώτος στο χωριό ένα όρθιο βυτίο της HP και πουλούσε πετρέλαιο, απαραίτητο τότε για τους κινητήρες DIESEL με τους οποίους ποτίζονταν τα χωράφια. Το πετρέλαιο πουλιόταν σε μικρά μπετόνια ή για τους προ έχοντες. σε «κανίστρες», λάφυρά από Γερμανικά φορτηγά. Τότε, ο Μανώλης, προσέλαβε. για το πετρέλαιο κυρίως, βοηθό, τον Χρήστο της Μουτσούναινας (Γκούμα). Σε αρκετά μεγάλη για την εποχή ηλικία, ο Μανώλης παντρεύτηκε την στρουμπουλή και ζωηρή Κατίνα από το Άργος και απέκτησαν τη χαριτωμένη Μαιρούλα.

 

2. Σκούλης

 

Καφενείο κυρίως, οινοπωλείο και λίγα είδη μπακαλικής. Ήταν πλάι στο εργοστάσιο του «Κύκνου», πιο προσιτό σε όσους ήθελαν να πιούν το κρασί τους και να κουβεντιάσουν, με «ιδιαίτερο» χώρο για τους πιο προχωρημένους πότες Είχε και τραπεζάκια έξω στην αυλή, όπου αργότερα εγκατέστησε πρατήριο βενζίνης. Στο Σκουλή πήγαινε και το ταχυδρομείο, και θυμάμαι με πόση αδημονία περίμενα γράμματα, όταν άρχισα να αλληλογραφώ, με το συμμαθητή μου στο Γυμνάσιο Βασίλη Σκούμπη από το Σκαφιδάκι τα καλοκαίρια που είχαμε διακοπές και με εκδοτικούς οίκους στην Αθήνα, (Σαλίβερος, κλπ), που ζητούσα και μου έστελναν καταλόγους των βιβλίων τους, που τους διάβαζα και χανόμουν, θέλοντας, αν γινόταν, να τα διαβάσω όλα. Το μαγαζί κρατούσε παλιά ο πατέρας Κώστας Σκουλής και μετά τα παιδιά του, ο Γιώργος, ο Βαγγέλης και ο Τάσος, που πέθανε ξαφνικά νεότατος ενώ έπαιζε ποδόσφαιρο στ’ αλώνια του χωριού. Στους τοίχους του μαγαζιού περιεργαζόμουνα παλιές λιθογραφίες που απεικόνιζαν σκηνές μαχών από τους Βαλκανικούς Πολέμους και το πόλεμο του 1940 στην Αλβανία. Εκεί, όταν ήμουν πολύ μικρός, μερικές βραδιές με πήγαιναν τα ξαδέλφια μου, ο Βαγγέλης, ο Μίμης Δριμούρας και ο Μίμης του Κωτστοκούνουπα, και βλέπαμε τις προετοιμασίες για παράσταση Καραγκιόζη, ενώ άλλες φορές έπαιζε κλαρίνο ο Ρέλιας, συνοδευόμενος από τον γιό του Νίκο στο σαντούρι. (περισσότερα…)

Read Full Post »

Ας φρόντιζαν


 

«Ελεύθερο Βήμα»

Από την Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας και Πολιτισμού.

Η Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας και Πολιτισμού, αποδεχόμενη τις εκατοντάδες προτάσεις των επισκεπτών της και επιθυμώντας να συμβάλλει στην επίκαιρη ενημέρωσή τους, δημιούργησε ένα νέο χώρο, το «Ελεύθερο Βήμα», όπου οι αναγνώστες της θα έχουν την δυνατότητα να δημοσιοποιούν σκέψεις, απόψεις, θέσεις, επιστημονικά άρθρα ή εργασίες αλλά και σχολιασμούς επίκαιρων γεγονότων.

Διαβάστε σήμερα στο «Ελεύθερο Βήμα», σχολιασμό του Φιλόλογου και Συγγραφέα, Αλέξη Τότσικα, που αφορά στο  ποίημα του Κωνσταντίνου Καβάφη με τίτλο:

«Ας φρόντιζαν»

 

Κωνσταντίνος Καβάφης (1863-1933).

Ο Κωνσταντίνος Καβάφης το 1930 έγραψε  το ποίημα «Ας Φρόντιζαν», ένα από τα καλύτερα πολιτικά ποιήματα του, με υπόθεση που τοποθετείται στο ιστορικό πλαίσιο της αρχαίας Συρίας.

Στην Αντιόχεια, την πρωτεύουσα του αρχαίου κράτους της Συρίας, το 2ο αιώνα π.Χ. (182-116 π.Χ.) Φαραώ ήταν ο Πτολεμαίος Η’ με το προσωνύμιο Κακεργέτης. Πήρε την εξουσία μετά το θάνατο του αδερφού του και παντρεύτηκε τη γυναίκα του και αδερφή τους, Κλεοπάτρα Β’. Στη συνέχεια δολοφόνησε τον ανιψιό του και παντρεύτηκε την κόρη της γυναίκας του και ανιψιά του Κλεοπάτρα Γ’. Η Κλεοπάτρα Β’ το 131 π.Χ. ξεκίνησε επανάσταση εναντίον του συζύγου και αδερφού της Κακεργέτη. Τότε εκείνος σκότωσε τον δεκατεσσάρων ετών γιό τους, τον τεμάχισε και της έστειλε τα κομμάτια του σαν δώρο γενεθλίων! Διεκδικητές του θρόνου της Συρίας τότε ήταν και ο Αλέξανδρος Β’ Ζαβίνας, ο Αντίοχος Η’ ο Γρυπός και ο Ιωάννης Υρκανός Α’.

Πρωταγωνιστής του ποιήματος είναι ένας νέος από την «ανώτερη τάξη» με μόρφωση, κρίση και πείρα στη διαχείριση των κοινών, όπως ισχυρίζεται, που διεκδικεί την εύνοια των ηγετών για να βολευτεί στο δημόσιο. Ο νεαρός από την Αντιόχεια έφαγε όλα τα λεφτά του στις απολαύσεις, που είχε να του προσφέρει η πόλη του, και τώρα αναζητά μια ευκαιρία να «μπαλωθεί», να ενταχθεί  στον κρατικό μηχανισμό, στο δημόσιο θα λέγαμε σήμερα, ώστε να εξασφαλίζει χρήματα προφανώς για να συνεχίσει τις διασκεδάσεις του. Δηλώνει μάλιστα με κυνισμό τη «διάθεσή» του να προσφέρει τις «πολύτιμες υπηρεσίες του» σε οποιονδήποτε πολιτικό ηγέτη τις δεχθεί, αρκεί να ανταμειφθεί γι’ αυτές. (περισσότερα…)

Read Full Post »

Βρεντάνος Τζιμαρώλη Αντώνιος


 

«Ελεύθερο Βήμα»

Από την Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας και Πολιτισμού.

Η Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας και Πολιτισμού, αποδεχόμενη τις εκατοντάδες προτάσεις των επισκεπτών της και επιθυμώντας να συμβάλλει στην επίκαιρη ενημέρωσή τους, δημιούργησε ένα νέο χώρο, το «Ελεύθερο Βήμα», όπου οι αναγνώστες της θα έχουν την δυνατότητα να δημοσιοποιούν σκέψεις, απόψεις, θέσεις, επιστημονικά άρθρα ή εργασίες αλλά και σχολιασμούς επίκαιρων γεγονότων.

Διαβάστε σήμερα στο «Ελεύθερο Βήμα», σημείωμα του Συμβολαιογράφου – Ιστορικού ερευνητή κ. Νικολάου Γεωργίου Τόμπρα με θέμα:

«Αντώνιος Βρεντάνος Τζιμαρωλή».

 

Συχνά πυκνά οι Ναυπλιείς λησμονούν το γεγονός ότι το Ναύπλιο ήταν η πρώτη πραγματικά πολυσυλλεκτική  πόλη του νεότερου ελληνικού κράτους. Άνθρωποι από παντού βρέθηκαν εντός των τειχών της ή και εκτός προερχόμενοι από παντού.

Ο Αντώνιος Βρεντάνος Τζιμαρωλή καταγόταν από την Βαυαρία, όπου κατείχε τίτλο ευγενείας Βαρόνου (Freiherren Brentano de Cimaroli). Είχε σπουδάσει στο βασιλικό πολυτεχνικό σχολείο της Βιέννης και είχε  αποκτήσει πτυχίο.[1] Κάποια χρονική στιγμή θα περιέλθει σε δύσκολη θέση, μάλλον για πολιτικούς λόγους και θα εξοριστεί. Έτσι τέλη του 1850 αρχές του 1851 θα έλθει στην Ελλάδα και θα εγκατασταθεί στο Ναύπλιο. Θα διοριστεί καθηγητής χημείας και πυροτεχνουργίας στο Οπλοστάσιο Ναυπλίου στις 10 Μαρτίου 1851.[2]

 

Καρτ ποστάλ. Το παλατάκι του Καποδίστρια, δεξιά το οπλοστάσιο.

 

Το οπλοστάσιο του Ναυπλίου βρισκόταν στην Βόρειο Ανατολική άκρη της πόλης εντός των τειχών και ήταν ταυτόχρονα οπλοστάσιο, χώρος κατασκευής εκρηκτικών, συντήρησης οπλισμού, κοπής ιματισμού στρατιωτών και κατασκευής σκευής ζώων, ήταν δηλαδή αυτό που σήμερα ονομάζεται εργοστάσιο βάσης του ελληνικού στρατού. Το τεχνικό και διοικητικό προσωπικό του αποτελείτο από πολιτικό και στρατιωτικό προσωπικό, το οποίο προερχόταν σε ιδιαίτερα μεγάλο ποσοστό από Έλληνες που είχαν έρθει από παντού όπου υπήρχε Ελληνισμός. Συγκεκριμένα στα εξαιρετικά εκτεταμένα αρχεία του οπλοστασίου που διατηρούνται στα Γ.Α.Κ.  αναγράφονται ως τόποι καταγωγής του προσωπικού Κωνσταντινούπολη, Κυδωνιές, Κρήτη, Ιωάννινα κ.α., όλοι μορφωμένοι. Στην κεντρική υπηρεσία των Γ.Α.Κ. και στον φάκελο του οπλοστασίου υπάρχουν έγγραφα στα γερμανικά και στα ελληνικά που φέρουν την υπογραφή του. (περισσότερα…)

Read Full Post »

Καταφύκι ή Μυγγυριστέα


 

«Ελεύθερο Βήμα»

Από την Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας και Πολιτισμού.

Η Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας και Πολιτισμού, δημιούργησε ένα νέο χώρο, το «Ελεύθερο Βήμα», όπου οι αναγνώστες της θα έχουν την δυνατότητα να δημοσιοποιούν σκέψεις, απόψεις, θέσεις, επιστημονικά άρθρα ή εργασίες αλλά και σχολιασμούς επίκαιρων γεγονότων.

Διαβάστε σήμερα στο «Ελεύθερο Βήμα» επιπρόσθετες πληροφορίες για το φαράγγι Καταφύκι Αργολίδας, 5 χλμ. Β.Δ. της Ερμιόνης, από τον πρόεδρο του «Ερμιονικού Συνδέσμου», Γιάννη Σπετσιώτη.

 

Σε απόσταση 5 χλμ. Β.Δ. της Ερμιόνης βρίσκεται η γνωστή από την αρχαιότητα τοποθεσία του Καταφυκιού με το ομώνυμο φαράγγι ανάμεσα στην Ερμιόνη και τους Φούρνους.

Ο Βασίλης Γκάτσος δέχεται ότι «το φαράγγι λεγόταν κατά την αρχαιότητα καταφυγή, ρ. καταφεύγω = φεύγω προς τα κάτω. Έτσι «επιβεβαιώνεται» ο μύθος ότι εκεί έγινε η αρπαγή της Περσεφόνης από τον Πλούτωνα, που γρήγορα έφυγε προς τα κάτω και χάθηκε στο θεοσκότεινο, ερεβώδες και δυσερμήνευτο βασίλειο για να διαφυλάξει το πολύτιμο λάφυρό του».

Ο Γιάννης Ησαΐας αναφέρει ότι «το όνομα της περιοχής είχε δοθεί τα χρόνια του Μεσαίωνα (5ος -15ος μ.Χ. αιώνας) και προέρχεται από τη λέξη «Καταφύγιον». Εκεί, όπως σημειώνει, ήταν ο τόπος όπου κατέφευγαν οι κάτοικοι προκειμένου να προφυλαχθούν από τις επιδρομές των κατακτητών και των πειρατών».

Είχα ακούσει, όμως, ότι κατά τους χρόνους των ληστρικών επιδρομών στις σπηλιές των βράχων κατέφευγαν οι ληστές ζητώντας ασφαλές καταφύγιο, όταν ένοπλα αποσπάσματα τους καταδίωκαν. Οι ανωτέρω απόψεις θεωρώ πως δικαιολογούν επιτυχώς την προέλευση της ονομασίας Καταφύκι (τοποθεσία και φαράγγι).

 

Το γεφύρι του Καταφυκίου.

(περισσότερα…)

Read Full Post »

Η σφαγή του Άργους από τους Γάλλους (4 Ιανουαρίου 1833) – Με αφορμή ένα ξεχασμένο κείμενο του Δημ. Κ. Βαρδουνιώτη


 

 «Ελεύθερο Βήμα»

Από την Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας και Πολιτισμού.

Η Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας και Πολιτισμού, δημιούργησε ένα νέο χώρο, το «Ελεύθερο Βήμα», όπου οι αναγνώστες της θα έχουν την δυνατότητα να δημοσιοποιούν σκέψεις, απόψεις, θέσεις, επιστημονικά άρθρα ή εργασίες αλλά και σχολιασμούς επίκαιρων γεγονότων.

Διαβάστε σήμερα στο «Ελεύθερο Βήμα», ένα άρθρο του Οικονομολόγου και  Προέδρου της Αργολικής Αρχειακής Βιβλιοθήκης Ιστορίας και Πολιτισμού, Γιώργου Γιαννούση  με θέμα:

«Η σφαγή του  Άργους  από τους Γάλλους (4 Ιανουαρίου 1833) –  Με αφορμή ένα ξεχασμένο κείμενο του Δημ. Κ. Βαρδουνιώτη».

 

Τον Ιανουάριο του 1833 ένα μέρος του γαλλικού εκστρατευτικού σώματος που είχε παραμείνει στην Ελλάδα, και λίγο πριν έρθει ο Όθωνας και οι Βαυαροί στη χώρα, διαπράττει μια μοναδικής αγριότητας σφαγή στην πόλη του Άργους. Περισσότεροι από 250 πολίτες σκοτώνονται μέσα σε  4 ώρες, από τους Γάλλους στρατιώτες στην πόλη. Το ιστορικό γεγονός ξεχάστηκε ιδιαίτερα από την ίδια την πόλη. Ελάχιστες αναφορές έχουν γίνει και η σχεδόν πλήρης απουσία αναλύσεων[1] συνέτεινε στη λήθη!

Τα τελευταία χρόνια η αναζωπύρωση του ενδιαφέροντος για τα γεγονότα της εποχής εκείνης έδωσε τη δυνατότητα να δημοσιευτούν στον τοπικό κυρίως τύπο διάφορα δημοσιεύματα και να ξεκινήσουν συζητήσεις. Τι ακριβώς έγινε την ημέρα εκείνη; Ποιες ήταν οι αφορμές της σύγκρουσης; Ποια πολιτικά και κοινωνικά συμφραζόμενα δημιούργησαν τις προϋποθέσεις της σύγκρουσης; Τα ερωτήματα αυτά δεν μπορούν να απαντηθούν με απλουστευτικές ιδέες και θέσεις αλλά με σοβαρή έρευνα. Όμως, όπως και σε πολλά άλλα θέματα, λείπουν απελπιστικά οι πηγές για το σύγχρονο Άργος, γεγονός που δυσκολεύει μια σοβαρή εξέταση της σύγχρονης ιστορίας του και χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια ανεύρεσης τεκμηρίων.

Βαρδουνιώτης Δημήτριος

Στην προσπάθεια ανακάλυψης τέτοιων τεκμηρίων παρατήρησα πως υπήρχαν κάποιες αναφορές σε ένα κείμενο του Αργείου ιστορικού Δημητρίου Κ. Βαρδουνιώτη για το θέμα αυτό. Το ενδιαφέρον μου για το συγκεκριμένο κείμενο έγινε ακόμη εντονότερο όταν διάβασα το αφιέρωμα του λογοτέχνη Δημ. Φωτιάδη[2] για τη σφαγή του Άργους στην Επιθεώρηση Τέχνης[3].

Το ενδιαφέρον αφιέρωμα στηρίζεται κατά κύριο λόγο στο υπό αναζήτηση κείμενο του Δημ. Βαρδουνιώτη το οποίο, μετά από κοπιαστική αναζήτηση βρέθηκε και έφτασε στα χέρια μου. Πρόκειται για το κείμενο με τίτλο «Η εν Άργει σφαγή» που δημοσιεύτηκε το 1891 στο περιοδικό «Παρνασσός», σε 7 συνέχειες (από τον τόμο ΙΔ) και με έκταση 32 περίπου σελίδων[4]. Το συγκεκριμένο κείμενο αποτελεί μια σημαντική πηγή πληροφοριών και εξέχουσα ανάλυση των γεγονότων για δυο κυρίως λόγους.

  1. Παρότι το συνολικό έργο του σπουδαίου ιστορικού δεν μας είναι γνωστό, στα μέχρι τώρα δημοσιευμένα έργα του αναγνωρίζουμε την επιστημονική μεθοδολογία του και την προσπάθεια αμερόληπτης προσέγγισης των γεγονότων, καθώς επίσης και την επιμονή του στην κατάθεση κάθε σχετικής με το εξεταζόμενο θέμα λεπτομέρειας και πληροφορίας.
  2. Ο Δημήτριος Κ. Βαρδουνιώτης δεν βρίσκεται χρονικά μακριά από τα γεγονότα. Το δημοσιευμένο κείμενό του στον «Παρνασσό» είναι του 1891, δηλαδή μόλις 58 χρόνια μετά τα γεγονότα. Με μεγαλύτερη ευκολία επομένως βρίσκει πηγές πληροφόρησης, γεγονός που του επιτρέπει να τις χρησιμοποιεί στην παρουσίαση και ανάλυσή του γι’ αυτά.

Πράγματι, το κείμενο του Δ. Κ. Βαρδουνιώτη μας δίνει μια συνολική εικόνα των στοιχείων που συνθέτουν την κατάσταση πριν και μετά τη σύγκρουση με τρόπο αναλυτικό και κατά το δυνατόν αντικειμενικό παρά τον ρομαντισμό ο οποίος, μερικές φορές, υπεισέρχεται στο κείμενο μειώνοντας τη σημασία της μεθοδολογίας που ακολουθεί. Για την καλύτερη κατανόηση του κειμένου, θα παρουσιάσω συνοπτικά τα βασικά στοιχεία της παρουσίασης που επιχειρεί ο Δ. Κ. Βαρδουνιώτης. (περισσότερα…)

Read Full Post »

Παρουσίαση του βιβλίου «Περικλέους Επιτάφιος» ή «Επιτάφιος του Περικλή» του Θουκυδίδη στην Αλβανία


 

«Ελεύθερο Βήμα»

Από την Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας και Πολιτισμού.

Η Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας και Πολιτισμού, δημιούργησε ένα νέο χώρο, το «Ελεύθερο Βήμα», όπου οι αναγνώστες της θα έχουν την δυνατότητα να δημοσιοποιούν σκέψεις, απόψεις, θέσεις, επιστημονικά άρθρα ή εργασίες αλλά και σχολιασμούς επίκαιρων γεγονότων.

Έχουμε τη χαρά να φιλοξενούμε σήμερα στο «Ελεύθερο Βήμα» την ομιλία του τέως υπουργού κ. Αλέκου Παπαδόπουλου, που έκανε στην παρουσίαση του βιβλίου «Περικλέους Επιτάφιος ή Επιτάφιος του Περικλή» του Θουκυδίδη στην Αλβανία.  Μια ομιλία  μαρτυρία για το Δημοκρατικό  ιδεώδες. Η άποψή του και ένας ύμνος του πρώην Υπουργού  για την πραγματική  και θεσμική Δημοκρατία! Μια ομιλία που χαιρετίστηκε με ενθουσιασμό από όλους τους συμμετέχοντες στην μοναδική αυτή για την Αλβανία παρουσίαση βιβλίου της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας.

Ο  κ. Αλέκος Παπαδόπουλος διετέλεσε  Υπουργός Οικονομικών, Υγείας και Εσωτερικών επί Κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ και υπήρξε ο εμπνευστής και εισηγητής μεγάλων μεταρρυθμίσεων όπως το νομοσχέδιο «Καποδίστριας» για  την τοπική αυτοδιοίκηση.

 

Την Τετάρτη 16 Νοεμβρίου 2022, στο Maritim Hotel Plaza Tirana, στα Τίρανα της Αλβανίας, σε μια μεγάλη και πρωτόγνωρη εκδήλωση για τα Ελληνοαλβανικά πολιτιστικά δρώμενα, έγινε η παρουσίαση του βιβλίου «Επιτάφιος του Περικλή» του Θουκυδίδη.

Το βιβλίο παρουσίασαν  στην κατάμεστη κόσμου  αίθουσα, ο πρώην Υπουργός κ. Αλέκος Παπαδόπουλος και ο πρώην Υπουργός Εξωτερικών της Αλβανίας  κ. Μπεσνίκ Μουσταφάι του Δημοκρατικού κόμματος. Παρόντες  δύο πρώην Πρόεδροι της Βουλής της Αλβανίας, τέσσερις πρώην Υπουργοί Εξωτερικών, πολλοί πρώην Υπουργοί όλων των κομμάτων, νυν και πρώην βουλευτές, διανοούμενοι  και καθηγητές του Πανεπιστημίου των Τιράνων. Παρόντα και στελέχη της Ελληνικής Μειονότητας της Γείτονος χώρας.

Βαγγέλης  Ντούλες

Την ιδέα της έκδοσης και της μετάφρασης για πρώτη φορά στα Αλβανικά,  είχε  ο Βαγγέλης  Ντούλες, ο οποίος έκανε την μετάφραση χρησιμοποιώντας την απόδοση του Θουκυδίδη από τον  Ελευθέριο Βενιζέλο. Τον πρόλογο του βιβλίου έγραψε ο Αλέκος  Παπαδόπουλος. Ο πρόλογος είναι στα Αλβανικά και στα Ελληνικά, η μετάφραση του Ελευθερίου Βενιζέλου από τον Β. Ντούλες στα Αλβανικά. Επίσης το βιβλίο περιλαμβάνει στα Ελληνικά τη μετάφραση του ΕΛ. Βενιζέλου, καθώς και μια μετάφραση στα Αγγλικά. Η μετάφραση στα Αλβανικά  είναι ένας  πραγματικός άθλος, γιατί  ήταν τεραστίων δυσκολιών η σωστή μεταφορά του λόγου, των εννοιών και του ύφους του «Επιταφίου».

Η γραπτή Αλβανική γλωσσά είναι πολύ πρόσφατη  – ήταν μόνο προφορική  έως τα τέλη του 19ου αιώνα – και  ισχνή και αδύναμη στην  αποτύπωση  εννοιών όπως το έργο του  Θουκυδίδη.

Το εξώφυλλο του βιβλίου σχεδίασε ο γνωστός εικαστικός Χρήστος Παπανικολάου. Ο κορυφαίος Λαρισαίος εικαστικός τιμήθηκε το 2016 με το μεγάλο βραβείο «Giuseppe Sciacca»,  στην Aula Magna του Ποντιφικού Πανεπιστημίου Urbaniana, στην Πόλη του Βατικανού για το έργο του στο Παρεκκλήσιο (Καπέλα) του Καθεδρικού Ναού της Αναστάσεως Τιράνων.

Ο Βαγγέλης Ντούλες γεννήθηκε το 1968 στην Καλογοραντζή Αργυροκάστρου. Είναι πτυχιούχος Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Τιράνων. Εργάσθηκε ως δημοσιογράφος, μεταφραστής και συνεργάτης του Αρχιεπισκόπου Αναστασίου. Το έτος 1999-2000 παρακολούθησε με υποτροφία του Kokalis Foundation το New leadership program στο Kennedy School του Πανεπιστημίου Harvard. Επιστρέφοντας εργάσθηκε ως λέκτορας στο Πανεπιστήμιο Αργυροκάστρου. Το 1997 εξελέγη αντιπρόεδρος και το 1998 πρόεδρος της Δημοκρατικής Ένωσης της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας «Ομόνοια». Το 2002 εξελέγη πρόεδρος του Κόμματος Ένωση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΚΕΑΔ), θέση την οποία διατηρεί μέχρι σήμερα. Από το 2011 εκλέγεται βουλευτής στο Αλβανικό Κοινοβούλιο. Έχει διατελέσει πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και αντιπρόεδρος του Αλβανικού Κοινοβουλίου (παραιτήθηκε το 2015). Επίσης, έχει διατελέσει μέλος Διακοινοβουλευτικής Συνέλευσης Ορθοδοξίας. (περισσότερα…)

Read Full Post »

Το τοπωνύμιο Λιγουριό


 

«Ελεύθερο Βήμα»

Από την Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας και Πολιτισμού.

Η Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας και Πολιτισμού, δημιούργησε ένα νέο χώρο, το «Ελεύθερο Βήμα», όπου οι αναγνώστες της θα έχουν την δυνατότητα να δημοσιοποιούν σκέψεις, απόψεις, θέσεις, επιστημονικά άρθρα ή εργασίες αλλά και σχολιασμούς επίκαιρων γεγονότων.

Δημοσιεύουμε σήμερα στο «Ελεύθερο Βήμα» άρθρο του κ. Χρήστου Πιτερού,  αρχαιολόγου, μέλους του Δ.Σ. Ιδρύματος Ιωάννης Καποδίστριας, πρώην αναπληρωτή Δ/ντή της Δ. ΕΠΚΑ, πτυχιούχου Κλασσικής Φιλολογίας ΕΠΚΑ, Αρχαιολογίας και Τέχνης ΑΠΘ και Επίτιμου  Προϊστάμενου αρχαιολογικών χώρων, μνημείων και αρχαιογνωστικής έρευνας  με θέμα:

«Το τοπωνύμιο Λιγουριό»

 

Για το πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί σχετικά με το τοπωνύμιο Λι(υ)γουριό, έδρα του Δήμου Επιδαύρου, στην τοπική εφημερίδα Αναγνώστης (17.09.2015) δημοσιεύθηκαν δύο σχετικά άρθρα του Β. Μπιμπή και του Γιάννη Γ. Σαρρή (Δραγώνα), ενώ πρόσφατα δημοσιεύτηκε σχετικό άρθρο στην ίδια εφημερίδα (6.10.2022). «Το Λυγουριό έχασε την ταυτότητα του και δεν μπορεί να την ξαναπάρει». Από τις αρχές του 1993, όταν η πρώην κοινότητα Λυγουριού μετονομάστηκε σε Δήμο Ασκληπιείου, από το πρώην κοινοτικό συμβούλιο με έδρα το Ασκληπιείο, αντί του Λιγουριού, χωρίς την ενημέρωση των πολιτών και χωρίς απόφαση του αρμόδιου συμβουλίου τοπωνυμίων, δημιουργώντας συγχύσεις στους κατοίκους και τους επισκέπτες.

Σχετικά με το σοβαρό αυτό πρόβλημα το 1998 δημοσιεύσαμε διεξοδικά γλωσσολογική μελέτη για το τοπωνύμιο Λιγουριό στο περιοδικό Ελλέβορος (Χ. Πιτερός, Το τοπωνύμιο Λιγουριό, περ. Ελλέβορος, τ.13,1998,σελ.97-103). Στη συνέχεια σύμφωνα με το σχέδιο «Καλλικράτης» ολόκληρη περιοχή της Επιδαύρου, με την συνένωση των τριών Δήμων Ασκληπιείου, Αρχαίας Επιδαύρου και Νέας Επιδαύρου, μετονομάσθηκε σε έναν ενιαίο Δήμο Επιδαύρου, για την έδρα του οποίου αναφέρεται ο οικισμός του Ασκληπιείου αντί του ορθού Λι(υ)γουριό.

 

Λιγουριό, περ. 1968.

 

Για την καλύτερη αντικειμενική ενημέρωση των κατοίκων και της παρούσης Δημοτικής Αρχής του Δήμου Επιδαύρου, για το χρόνιο αυτό πρόβλημα, κρίναμε απαραίτητο να αναδημοσιεύσουμε στη συνέχεια την παραπάνω μελέτη μας, που δημοσιεύθηκε το 1998, πριν από είκοσι τέσσερα χρόνια, με μικρές όμως τροποποιήσεις και συμπληρώσεις για λόγους σαφήνειας:

Το γνωστό και σπάνιο τοπωνύμιο Λιγουριό έφερε μέχρι πρόσφατα στην Αργολίδα η γνωστή ομώνυμη κοινότητα στην Επαρχία Επιδαύρου. Η αφορμή για την ενασχόλησή μας με το όνομα αυτό οφείλεται στις ακόλουθες διαπιστώσεις: (περισσότερα…)

Read Full Post »

Ηλιού Δημήτριος Π. (18851923)


 

«Ελεύθερο Βήμα»

Από την Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας και Πολιτισμού.

Η Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας και Πολιτισμού, δημιούργησε ένα νέο χώρο, το «Ελεύθερο Βήμα», όπου οι αναγνώστες της θα έχουν την δυνατότητα να δημοσιοποιούν σκέψεις, απόψεις, θέσεις, επιστημονικά άρθρα ή εργασίες αλλά και σχολιασμούς επίκαιρων γεγονότων.

Σήμερα στο «Ελεύθερο Βήμα», ο κ. Δημήτριος Ηλιού σκιαγραφεί την «εικόνα» του παππού του, Δημητρίου Ηλιού του Προκοπίου.

Εκτός από τους πεσόντες στα πεδία των μαχών υπερασπιζόμενους την πατρίδα και την ελευθερία, πολλοί ήσαν κι εκείνοι που έχασαν τη ζωή τους τραυματίες στα νοσοκομεία ή άφησαν την τελευταία τους πνοή στα σπίτια τους ταλαιπωρημένοι από τις κακουχίες. Σε έναν τέτοιον ήρωα, τον Δημήτριο Προκοπίου Ηλιού, αναφέρεται το κείμενο που ακολουθεί. Το έγραψε ο συνονόματος εγγονός του Δημήτριος Προκοπίου Ηλιού, ο νεότερος, βασισμένος στις διηγήσεις της  γιαγιάς του Βασιλικής Κεφάλα Ηλιού.

 

Ο αείμνηστος παππούς μου, Δημήτριος Ηλιού του Προκοπίου, γεννήθηκε στο Κρανίδι στις 2 Ιουλίου 1885, όπως αναφέρεται στην οικογενειακή, διπλή εικόνα, που παραγγέλθηκε στο Άγιο Όρος, ως αφιέρωση των γονιών του για τη γέννησή του. Στην εικόνα αυτή απεικονίζονται στο επάνω μέρος ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου και στο κάτω ο Άγιος Οσιομάρτυρας Προκόπιος. Επίσης, στην αφιέρωση της εικόνας μπορούμε να διαβάσουμε: «Η παρούσα εικών έζωγραφήθη εν τώ Αγίω Ορει του Άθωνος δια χειρός Αβραμίου Μοναχού Σεραφείμ Ιερομονάχου, δια συνδρομής του κυρίου Προκοπίου εκ της πόλεως Κρανιδίου, Εν τη ιερά Νέα σκήτη τη 2 Ιουλίου 1885».

 

Η διπλή εικόνα, που παραγγέλθηκε στο Άγιο Όρος, ως αφιέρωση των γονιών του για τη γέννησή του. Στην εικόνα αυτή απεικονίζονται στο επάνω μέρος ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου και στο κάτω ο Άγιος Οσιομάρτυρας Προκόπιος. Στην αφιέρωση της εικόνας μπορούμε να διαβάσουμε: «Η παρούσα εικών έζωγραφήθη εν τώ Αγίω Ορει του Άθωνος δια χειρός Αβραμίου Μοναχού Σεραφείμ Ιερομονάχου, δια συνδρομής του κυρίου Προκοπίου εκ της πόλεως Κρανιδίου, Εν τη ιερά Νέα σκήτη τη 2 Ιουλίου 1885».

 

Ο αείμνηστος υπηρέτησε, συνολικά, στο Ναυτικό επί εξήμισι (6,5) χρόνια, αρχομένης της κανονικής του θητείας και κατόπιν ως έφεδρος υπαξιωματικός πυροβολητής στο Θ/Τ Γ. Αβέρωφ από την παραλαβή του. Κατά τη διάρκεια της παρουσίας του στο πολεμικό πλοίο ήταν αυτός που φρόντιζε και τον μικρό Ναό του Αγίου Νικολάου, αφού ως ιδιώτης, εκτός από τις εργασιακές ενασχολήσεις του ήταν και Ιεροψάλτης στον μοναδικό, τότε, Ναό της Παναγίας με το ομώνυμο Μοναστήρι, της Κοιλάδας, ιδιοκτησίας της οικογένειας, όπου και βρίσκεται το μνήμα του εξαδέλφου του, Αρχιμανδρίτη Μακαρίου Ηλιού.[1] Ο εν λόγω ιερός χώρος είχε ανεγερθεί προ της Επανάστασης του 1821 και ακόμη υπάγεται στη Μητρόπολη Ύδρας, Σπετσών, Αιγίνης και Ερμιονίδος.

 

Φωτογραφία του Δημητρίου Ηλιού του Προκοπίου μετά την κατάληψη της Λήμνου.

(περισσότερα…)

Read Full Post »

Το πρώτο ιπποφορβείο της Ελλάδας στο Τημένιο Άργους


 

 «Ελεύθερο Βήμα»

Από την Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας και Πολιτισμού.

Η Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας και Πολιτισμού, δημιούργησε ένα νέο χώρο, το «Ελεύθερο Βήμα», όπου οι αναγνώστες της θα έχουν την δυνατότητα να δημοσιοποιούν σκέψεις, απόψεις, θέσεις, επιστημονικά άρθρα ή εργασίες αλλά και σχολιασμούς επίκαιρων γεγονότων.

Διαβάστε σήμερα στο «Ελεύθερο Βήμα», ανακοίνωση του Οικονομολόγου και  Προέδρου της Αργολικής Αρχειακής Βιβλιοθήκης Ιστορίας και Πολιτισμού, Γιώργου Γιαννούση  με θέμα:

 

«Το πρώτο ιπποφορβείο της Ελλάδας στο Τημένιο Άργους»

  

Η φωτογραφία που παρουσιάζουμε είναι του 1909 και σε αυτήν αποτυπώνεται η επαναλειτουργία του ιπποφορβείου του Άργους έπειτα από πολλές δεκαετίες ερήμωσης. Όπως αναφέρει η φωτογραφία, το ιπποφορβείο βρίσκεται στο Τημένιο καθώς η κωμόπολη της Νέας Κίου δημιουργήθηκε αργότερα. Στο σημείο αυτό λειτούργησε το εργοστάσιο του «Πελαργού».

 

Το πρώτο ιπποφορβείο της Ελλάδας στο Τημένιο Άργους. Φωτογραφία: Αριστείδης Λάιος (1871-1965). Αρχείο: Γ. Πειρούνη.

 

Εκεί, το 1830 ο Ιωάννης Καποδίστριας ίδρυσε το πρώτο ιπποφορβείο «προς παραγωγήν και αναπαραγωγήν ίππων, ίνα καλλιεργηθή εν αυτώ και βελτιωθή η ιπποπαραγωγή εν Ελλάδι, παραχθή δε φυλή ίππων καθαρώς ελληνική…».

Η λειτουργία του καποδιστριακού ιπποφορβείου ήταν βραχύβια καθώς με τη δολοφονία του Κυβερνήτη «έπνευσαν άνεμοι δυσμενείς και εδημιούργησαν πολιτικάς συνθήκας, αίτινες μετ’ ολίγων χρόνων συνεκλόνισαν εκ βάθρων το πολιτικόν οικοδόμημα του αρτιγέννητου ελληνικού Κράτους, διέλυσαν τα όνειρα, διέψευσαν τας ελπίδας, παρέσυραν δε και τα μεγαλεπήβολα του Κυβερνήτου σχέδια, μεταβάλουσαι εις ερείπια πάσας τας οικοδομάς του Ιπποφορβείου, παραδούσαι δε τας μεγάλας και ευφοροτάτας εκτάσεις γαιών του Δημοσίου εις χείρας ιδιωτών αντί πινακίου φακής, επί πολλάς δεκαετηρίδας». (περισσότερα…)

Read Full Post »

Αρχείο Ψύχα – Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος


 

«Ελεύθερο Βήμα»

Από την Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας και Πολιτισμού.

Η Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας και Πολιτισμού, δημιούργησε ένα νέο χώρο, το «Ελεύθερο Βήμα», όπου οι αναγνώστες της θα έχουν την δυνατότητα να δημοσιοποιούν σκέψεις, απόψεις, θέσεις, επιστημονικά άρθρα ή εργασίες αλλά και σχολιασμούς επίκαιρων γεγονότων.

Δημοσιεύουμε σήμερα στο «Ελεύθερο Βήμα» πληροφορίες για το «Αρχείο Ψύχα», από το  μηνιαίο δελτίο προσκτήσεων της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος, αρχείο που ταξινόμησε ο αρχειονόμος Μιχάλης Κοκολάκης. 

Ο Δημήτριος Ψύχας καταγόταν από οικογένεια εμποροκτηματιών του Άργους, αλλά ο πατέρας του Σωτήρ(ι)ος 1789-1850) σταδιοδρόμησε στον αιγυπτιακό στρατό και επέστρεψε στην Ελλάδα με την εκστρατεία του Ιμπραήμ.

 

«Αρχείο Ψύχα»

 

Το καλοκαίρι του 2020 ο κ. Μάριος Ψύχας πρόσφερε στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος 130 αξιόλογα ελληνικά, λατινικά, γαλλικά, ιταλικά και αγγλικά βιβλία του 16ου-19ου αι., που ήταν κληρονομιά των προπατόρων του. Μεταξύ τους είχε περιλάβει μερικά σημειωματάρια ή τετράδια του παππού του Ιδομενέα Ψύχα (1875-1956), δικηγόρου και ερασιτέχνη ποιητή, που έζησε για δεκαετίες στην Αίγυπτο.

Η ανταπόκριση του Τμήματος Χειρογράφων ενθάρρυνε το δωρητή να προσφέρει κι άλλο υλικό του οικογενειακού αρχείου του, και ιδίως 750 επιστολές από το 1858 ως το 1952, 63 φωτογραφίες (μερικές είναι των πρωτοπόρων Ελλήνων φωτογράφων Π. Μωραΐτη, Ξ. Βάθη και Σ. Βενιού), καρτ-ποστάλ από την Πόλη των αρχών του 20ου αι., φιλολογικά κατάλοιπα του Ιδομενέα, κυκλαδίτικα έγγραφα της Τουρκοκρατίας, διάφορα άλλα ενθύμια και το γεμάτο εκπλήξεις χειρόγραφο ιστορικό «περί της οικογενείας των εξ Άργους Ψύχα», έργο του πατέρα του Ιδομενέα Δημητρίου Ψύχα (1837-1909). Χρειάστηκαν μήνες ώσπου να ταξινομηθεί και να καταγραφεί σωστά όλο αυτό το υλικό.

Louis Duprè. Προσωπογραφία του Μωχάμετ Άλη, Αντιβασιλέα της Αιγύπτου. Λιθογραφία, Παρίσι, περίπου 1836.

Μέσα από το αρχείο ζωντανεύουν μορφές που θυμίζουν μυθιστορήματα: Ο γενάρχης της οικογένειας Σωτήριος Ψύχας, μισθοφόρος του Μεχμέτ Αλή και ύστερα του Ιμπραήμ στην πολιορκία του Μεσολογγιού, που παντρεύεται στην Πάτρα μια Τουρκάλα της Τριπολιτσάς, και τελικά φανερώνεται πάλι στην Αργίτισσα μάνα του σαν άλλος Οδυσσέας· ο γιος του Δημήτριος που παίρνει τα όπλα κατά του Όθωνα στο κίνημα του Ναυπλίου (1862) και μετά αρπάζει από τη Νάξο την κόρη του άρχοντα Δομένικου Βαρότση (έχει διασωθεί η ερωτική τους αλληλογραφία)· ο δεσπότης θα καταπραΰνει την οργή του πεθερού, αλλά ο γαμπρός δυσκολεύεται να σταδιοδρομήσει στο Δημόσιο, γιατί αν και συγγενής του Κουμουνδούρου, δίνει την εντύπωση πως φέρεται σαν οπαδός του Βούλγαρη… (περισσότερα…)

Read Full Post »

Older Posts »