Feeds:
Δημοσιεύσεις
Σχόλια

Posts Tagged ‘Κρανίδι’

Μερεμέτης Αθανάσιος (Κρανίδι 1911-Αθήνα 1994)


 

Ο Αθανάσιος Μερεμέτης γεννήθηκε στο Κρανίδι το 1911. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών (1931-1934) και εγγράφηκε στη Νομική Σχολή το 1935. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του διετέλεσε πρόεδρος του Ομίλου Φοιτητών Πανεπιστημίου Αθηνών και του Συλλόγου Φοιτητών Φιλοσοφικής Σχολής. Το 1937-1940 μετέβη στο Βερολίνο. Με την επιστροφή του στην Ελλάδα, εργάζεται στον Δήμο Αθηναίων, ως ιδιαίτερος γραμματέας του Δήμου το 1941 και ως έφορος της Δημοτικής Βιβλιοθήκης την επόμενη χρονιά.

Αθανάσιος Μερεμέτης.

Στο Βερολίνο βρέθηκε με υποτροφία του γερμανικού κράτους, ολοκλήρωσε τη διδακτορική του διατριβή με θέμα τις «Γενικές αρχές του ποινικού και δημοσίου δικαίου σύμφωνα με τον Πλάτωνα» στο ομώνυμο Πανεπιστήμιο, ενώ είχε εκλεγεί και πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Φοιτητών Βερολίνου. Παράλληλα έκανε και σπουδές βιβλιοθηκονομίας, ως υπότροφος του Δήμου Αθηναίων.

Πριν από την έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, με πρωτοβουλία του αρχηγού της γερμανικής αντικατασκοπίας ναυάρχου Φον Κανάρη λαμβάνει χώρα μια σύσκεψη. Η σύσκεψη αυτή συγκλήθηκε με εισήγηση του Ιωάννη Βουλπιώτη, ενός αμφιλεγόμενου ατόμου της εποχής.[1]

Στη σύσκεψη εκείνη παραβρέθηκαν ο πρέσβης Ραγκαβής και διάφοροι νέοι Έλληνες επιστήμονες θετικών επιστημών με λαμπρές σπουδές αλλά και ο φιλόλογος Αθανάσιος Μερεμέτης, ως Πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Φοιτητών Βερολίνου. Ο σκοπός της σύσκεψης ήταν η δημιουργία μιας λέσχης από Έλληνες επιστήμονες που διέπρεπαν στους κλάδους των θετικών επιστημών στη Γερμανία, σε άλλες χώρες και στην Ελλάδα, που στον κατάλληλο χρόνο θα μπορούσε να γίνει εμποροβιομηχανική εταιρεία καινοτομιών, η οποία θα χρησιμοποιούσε στη βιομηχανία εφευρέσεις των Ελλήνων επιστημόνων. Ο μόνος που δεν φαινόταν να συγκινείται με την ιδέα ήταν ο Μερεμέτης. (περισσότερα…)

Read Full Post »

Η προέλευση των κρανιδιώτικων επωνύμων στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα (Ρίζα: ελληνική, αρβανίτικη, τουρκική, λατινική)[1] | Μαρίνα Τσιρτσίκου, Ιστορικός, Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού του Γενικού Επιτελείου Στρατού (ΓΕΣ/ΔΙΣ) – Υποψήφια Διδάκτωρ Σύγχρονης Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων


 

Το Κρανίδι ανήκει στον νομό Αργολίδας, είναι πρωτεύουσα του Δήμου Ερμιονίδας και βρίσκεται στο νοτιοανατολικό τμήμα της Πελοποννήσου. Με την παρούσα έρευνά μου αναλύω την ετυμολογική προέλευση των κρανιδιώτικων επωνύμων στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα με ρίζα: ελληνική, αρβανίτικη, τουρκική και λατινική.

Ως εργαλείο της έρευνάς μου χρησιμοποιώ τα επώνυμα από το «Μητρώο Αρρένων Κρανιδίου». Συγκεκριμένα, έχω δημιουργήσει μια βάση δεδομένων με το πρόγραμμα εισαγωγής δεδομένων Excel και τους τύπους συναρτήσεων (IF, SUM) από το 1842 έως το 1890 με ποιοτικό δείγμα διακοσίων επωνύμων, από τους εγγεγραμμένους στο μητρώο. Τα επώνυμα διακρίνονται ποιοτικά και ποσοτικά ανάλογα με την ετυμολογική ρίζα τους: ελληνική, αρβανίτικη, τουρκική και λατινική. Επίσης, για την έρευνά μου χρησιμοποίησα βιβλιογραφία, λεξικά και προφορικές μαρτυρίες.

 

1. Το Κρανίδι και οι κάτοικοι του

 

Το Κρανίδι συνιστά την έδρα του δήμου Ερμιονίδας – Ερμιόνη, Ηλιόκαστρο, Θερμήσι, Πορτοχέλι, Κοιλάδα, Φούρνοι, Δίδυμα Λουκαΐτη – και περικλείεται από το όρος Δίδυμο. Από τον 12ο αιώνα έως τις αρχές του 19ου αιώνα, Έλληνες, Αλβανικές φάρες, Τούρκοι, Ενετοί και άλλες ευρωπαϊκές ομάδες στην Πελοπόννησο και ειδικότερα στην Αργολίδα δημιούργησαν ένα πολυπολιτισμικό αμάλγαμα στις τοπικές κοινωνίες της περιοχής.

Σημαντικές πληθυσμιακές εισροές σημειώθηκαν, κατά τη διάρκεια της πρώτης και δεύτερης Ενετοκρατίας (1388-1540, 1686-1715) στο Ναύπλιο και την αργολική πεδιάδα, όταν οι Ενετοί συγκρότησαν ένα μισθοφορικό σώμα (stradioti) από Έλληνες, Αλβανούς, Ιταλούς, Γερμανούς, Γάλλους, Φλαμανδούς κ.τ.λ, με σκοπό την προστασία των συνόρων και της αργολικής υπαίθρου από τους Τούρκους, στους οποίους παραχώρησαν γαίες για τη συντήρηση των ίδιων, αλλά και των οικογενειών τους[2].

Ορόσημο όμως στον εποικισμό της Πελοποννήσου θεωρείται η εγκατάσταση 10.0000 χιλιάδων Αλβανών ποιμένων, τους οποίους έφερε ο δεσπότης του Μυστρά Θεόδωρος Παλαιολόγος (1383-1407), λίγο πριν την πτώση της Κωνσταντινούπολης, και τους τοποθέτησε σε περιοχές του δεσποτάτου του για να αυξήσει τον πληθυσμό της επικράτειάς του, που είχε ερημωθεί εξαιτίας των τουρκικών επιθέσεων, αλλά και για να ενισχύσει τη στρατιωτική δύναμη των Βυζαντινών. Ωστόσο, με την πτώση του Δεσποτάτου του Μορέως (1461), πολλοί από αυτούς μετοίκησαν μαζικά προς την Τροιζηνία, την Ερμιονίδα και τα νησιά Ύδρα και Σπέτσες, συμβάλλοντας μέχρι τα μέσα του 17ου αιώνα και στη μαζική αύξηση των κατοίκων του Κρανιδίου. Προσφυγικές εισροές στην περιοχή σημειώθηκαν και στις αρχές του 19ου αιώνα, από τη Μικρά Ασία, την Κρήτη, την Ήπειρο (Άρτα και Σούλι), τη Χίο και την Κάσο[3].

Το 1530, δημιουργείται η πρώτη μεγάλη, οργανωμένη κρανιδιώτικη κοινότητα. Οι Κρανιδιώτες ασχολούνταν με τη γεωργία και τη κτηνοτροφία. Ιδιαίτερα, κατά την περίοδο της δεύτερης Ενετοκρατίας (1686-1715), στην περιοχή είχε ενισχυθεί η αμπελοκαλλιέργεια, η ελαιοκαλλιέργεια και η επεξεργασία του σταριού, ενώ σημαντική ήταν και η ιχθυοκαλλιέργεια τόσο στην ανοικτή θάλασσα όσο και στη λιμνοθάλασσα της Βερβερόντας. Όμως, υπήρχε σημαντική έλλειψη εργατικών χεριών, καθώς οι Τούρκοι, αποχωρώντας από την αργολική πεδιάδα, είχαν εκπατρίσει βίαια ντόπιο πληθυσμό για να τον πουλήσουν στα σκλαβοπάζαρα της Ανατολής (1687). Τότε, οι Ενετοί ενίσχυσαν τον εργατικό πληθυσμό με μετοικεσίες Ελλήνων από τουρκοκρατούμενες περιοχές (Αττική, Βοιωτία, Εύβοια, νησιά του Αιγαίου)[4].

 

Κρανίδι

 

Η Ερμιονίδα προμήθευε τον βενετικό στόλο με ξυλεία από το δάσος της Κορακιάς για ναυπηγική χρήση και καυσόξυλα από το Πόρτο Χέλι (Porto Bizato), ένα από τα σημαντικά απάνεμα λιμάνια της αργολικής περιοχής για την προστασία της βενετικής αρμάδας. Επίσης, οι ακτές της περιοχής φυλάσσονταν από την ενετική πολιτοφυλακή για την προστασία τους από τις επιδρομές κουρσάρων και την αντιμετώπιση του λαθρεμπορίου μεταναστών και αλατιού από τις πλούσιες αλυκές της[5]. (περισσότερα…)

Read Full Post »

Γεώργιος Στρίγκος (1878-1956): Μια πολυσχιδής προσωπικότητα


 

Ο Γεώργιος Στρίγκος, εγγονός αγωνιστή του 1821, συνέδεσε το όνομά του με τον εμποροβιομηχανικό κόσμο του λιμανιού του Πειραιά είτε ως πρόεδρος του Επιμελητηρίου είτε ως γερουσιαστής. Ήταν ένας από τους ιδρυτές του εμπορικού και βιομηχανικού επιμελητηρίου Πειραιώς, του οποίου χρημάτισε και πρόεδρος, καθώς και ιδρυτής του Ναυτικού Μουσείου. Επίσης ιδρυτής μιας από τις πρώτες ελληνικές ιδιωτικές τράπεζες, της τράπεζας Στρίγκου-Εμπειρίκου. Ασχολήθηκε ενεργά με την πολιτική (με το κόμμα Φιλελευθέρων) και εκλέχτηκε βουλευτής το 1926 και γερουσιαστής επιμελητηρίων το 1928. Διετέλεσε και δημοτικός σύμβουλος Πειραιώς. Πολυταξιδεμένος και πάντα ενημερωμένος για τις εσωτερικές και διεθνείς εξελίξεις, ο Γεώργιος Στρίγκος αρθρογραφούσε και μάλιστα μαχητικά για τις απόψεις του. Υπήρξε επιπλέον από τους σημαντικότερους συλλέκτες έργων τέχνης. Η οικία Στρίγκου αποτελεί σήμα κατατεθέν στο Πασαλιμάνι και στέγασε επί σειρά ετών το Γαλλικό Ινστιτούτο.  Σήμερα στεγάζεται το Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη.

 

Γεώργιος Στρίγκος: Αρχείο οικογένειας Γεωργίου Δ. Στρίγκου.

Ο Γεώργιος Στρίγκος αυτοδημιούργητος, φιλότεχνος, αναδείχθηκε σε δεσπόζουσα μορφή της επιχειρηματικής και κοινωνικής ζωής του Πειραιά, στις αρχές του 20ου αιώνα. Ξεκίνησε τη σταδιοδρομία του ως τραπεζικός υπάλληλος, έγινε έμπορος, βιομήχανος, εφοπλιστής και πολιτικός. Στην περίοδο της επαγγελματικής και οικονομικής του ακμής θεωρούνταν ένας από τους σημαντικότερους οικονομικούς παράγοντες της Ελλάδας.

Ήταν ένας μοντέρνος επιχειρηματίας με σημαντική κοινωνική δράση. Υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους συλλέκτες έργων τέχνης του 20ου αιώνα. Η συλλογή έργων τέχνης που διέθετε στο σπίτι του, θεωρούνταν από τις σημαντικότερες ιδιωτικές συλλογές.

Ήταν ιδρυτικό μέλος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιά (Ε.Β.Ε.Π.), Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Πειραιά και βουλευτής Πειραιώς και Νήσων. Το 1949 ιδρύεται η «Εταιρεία του Ναυτικού Μουσείου της Ελλάδος», στο οποίο έγινε πρώτος Πρόεδρος (1949-1953).

Ο Γεώργιος Στρίγκος γεννήθηκε στις 12 Οκτωβρίου 1878 στο Κρανίδι της Ερμιονίδας. Ήταν γιος του Κωνσταντίνου Στρίγκου και της Μαρίας Ζερβού. Ο παππούς του, Ιωάννης Ν. Στρίγκος, είχε ενεργή συμμετοχή στην Επανάσταση με ένα μικρό εκστρατευτικό σώμα από συμπολίτες του που χρηματοδοτούσε ο ίδιος. Τον Σεπτέμβριο του 1821 είχε πάρει μέρος στην πολιορκία της Τριπολιτσάς, υπό την αρχηγία του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη και έναν χρόνο αργότερα πήρε μέρος στη μάχη των Δερβενακίων. (περισσότερα…)

Read Full Post »

Στέφος Αλεξανδρίδης – Ο φωτογράφος του δρόμου, ο φωτογράφος της ασπρόμαυρης φωτογραφίας, της χειροποίητης μαστοριάς!


 

Αντίδοτο στον χρόνο, τη φθορά, τον θάνατο είναι η μνήμη και η τέχνη. Μια από τις τέχνες είναι και η φωτογραφία. Η φωτογραφία συγκρατεί την κίνηση του λεπτού. Αποτελεί εικόνα πολύπτυχη, αισθητική ενώ εκπέμπει νοήματα, είναι έτσι κι αλλιώς μια πολύ δυνατή γλώσσα.

Δεν είναι ζωγραφική αλλά είναι η συνέχειά της και το αποτέλεσμα είναι ποιητικό. Φως και σκιά, διαβαθμίσεις του γκρι· αποτελεί μια μορφή διήγησης που κάποιες φορές είναι προτιμότερη και αμεσότερη από την ίδια την αφήγηση. Επίσης αποτελεί μια αυθόρμητη παρόρμηση, μια αέναη οπτική εγρήγορση που συλλαμβάνει τη στιγμή και την αιωνιότητά της, καταγράφοντας τα συναισθήματα και τον αυθορμητισμό, εξασφαλίζοντας έτσι τις αναμνήσεις.

Οι εικόνες αντανακλούν μαγεία, και πέρα από τη διείσδυση του φωτογραφικού φακού και την ύλη του φωτογραφικού χαρτιού, η αποτύπωσή τους αποτελεί μεγάλη στιγμή καλλιτεχνικής δημιουργίας.

 

…Σ’ αυτήν εδώ τη γειτονιά

ας ήμουν φωτογράφος,

να υπηρετώ την ομορφιά

με τέχνη και με πάθος….[1]

 

Ακριβώς, με τέχνη και πάθος ασκούσε το επάγγελμά του ο Στέφος Αλεξανδρίδης, ο φωτογράφος της επαρχίας μας που συμπληρώνει εννέα χρόνια απουσίας (Φλεβάρης του 2009).

 

Μαντράκια: Ο Στέφος Αλεξανδρίδης στο μπαλκόνι του σπιτιού της Λουλουδίας Λιναρδοπούλου, όπου σήμερα στεγάζεται η Αδελφότητα Κυριών Ερμιόνης «Αγ. Ιωάννης ο Ελεήμον».

 

Γεννήθηκε στις Σπέτσες το 1926, από πρόσφυγες γονείς, σε μια οικογένεια με παράδοση στην τέχνη της φωτογραφίας. Υπηρέτησε την έβδομη τέχνη για πενήντα περίπου χρόνια, με ζωντάνια, κέφι, μεράκι, επαγγελματισμό. (περισσότερα…)

Read Full Post »

100 χρόνια από το θάνατο του Εμμανουήλ Ρέπουλη – Εκδηλώσεις Τιμής και Μνήμης στο Κρανίδι


 

Εμμανουήλ Ρέπουλης (1863-1924). Δημοσιεύεται στο: Εμμανουήλ Ρέπουλης, «Κείμενα- Επιστολές – Άρθρα – Ομιλίες», Έκδοση Δήμου Κρανιδίου, 2001.

Εκδηλώσεις Τιμής και Μνήμης για την επέτειο 100 ετών από το θάνατο του Εμμανουήλ Ρέπουλη (14 Μαΐου 1924) θα λάβουν χώρα στο Κρανίδι από 11 μέχρι και 14 Μαΐου 2024.

 

«Η μοίρα μου ήτο να δουλέψω δύο κυρίους αυταρχικούς, οι οποίοι όλο εταξίδευαν και με άφηναν αντικαταστάτη των: Τον Βλάσην Γαβριηλίδην και τον Βενιζέλον, και οι οποίοι μου εζητούσαν δι’ όλα ευθύνας. Ως δημοσιογράφος είχα τον Γαβριηλίδην ταξιδεύοντα διαρκώς και διά τηλεγραφημάτων του ζητοΰντα δι’ όλα παρ’ εμού ευθΰνας διά το τάδε και τάδε ζήτημα. Και ο Βενιζέλος από μένα εζητούσεν ευθΰνας…»

 

Ο Εμμανουήλ Ρέπουλης (1863-1924) διακρίθηκε στη δημοσιογραφία και την πολιτική ζωή της Ελλάδας για τρεις δεκαετίες. Η δημοσιογραφική του πένα έθεσε τις βάσεις της αμφισβήτησης απέναντι στις κυρίαρχες παλαιοκομματικές αντιλήψεις.

Ως πολιτικός στάθηκε στο μετερίζι του εκσυγχρονισμού και της αστικής ανόρθωσης του κράτους. Μαζί με τον Ελευθέριο Βενιζέλο πραγματοποίησαν ρηξικέλευθες τομές στην πολιτική ιστορία του τόπου και συνέβαλαν στην εδαφική διεύρυνση του ελληνικού κράτους. (περισσότερα…)

Read Full Post »

Άγγελος Ιωάν. ή Πέτρ. Γουζούασης ή Κουζούασης (1799 ή 1801 – 1872;) – Ο πρώτος βουλευτής Ερμιονίδας


 

Γεννήθηκε στο Κρανίδι το 1799 ή τα πρώτα χρόνια του 1800 (1800-1802). Στο μητρώο των Κρανιδιωτών αγωνιστών της Επανάστασης αναφέρεται ως Αγγελής με όνομα πατέρα Ιωάννης, ενώ στους εκλογικούς βουλευτικούς καταλόγους του Δήμου Κρανιδίου του έτους 1867 ο Άγγελος Γουζούασης αναγράφεται με α/α 113, όνομα πατέρα Πέτρος, ηλικία 64 χρόνων και επάγγελμα ιατρός. Το όνομά του αναφέρεται, επίσης, στον κατάλογο συνδρομητών του βιβλίου «Θεωρητικόν της Εκκλησιαστικής Μουσικής» του Παναγιώτη Αγαθοκλέους, γεγονός που δηλώνει το ενδιαφέρον του για την Εκκλησιαστική Βυζαντινή Μουσική. Τα πρώτα του γράμματα τα έμαθε στα σχολεία που λειτουργούσαν στην ιδιαίτερη πατρίδα του κατά την προεπαναστατική περίοδο.

 

Η δράση του στην Επανάσταση

 

Όταν κηρύχθηκε ο αγώνας του 1821 ο Άγγελος Γουζούασης ήταν 21 ή 23 χρόνων. Στις 4 Απριλίου 1821, όταν οι Κατωναχαγιώτες κήρυξαν την Επανάσταση στο Γκούρι Βιτόρεσε, ως μπουλουξής και αρχηγός σώματος ατάκτων μαζί με τον εξάδελφό του Κυριάκο, που ανέλαβε επικεφαλής δεκαπέντε (15) κατωναχαγιώτικων πλοίων, κάλυψαν από θαλάσσης το εκστρατευτικό σώμα διακοσίων (200) παλληκαριών του Κάτω Ναχαγιέ που υπό τον Παπαρσένη κατευθυνόταν προς το Ναύπλιο. Επιπλέον η δύναμη αυτή επιτηρούσε και τον Αργολικό Κόλπο.

Έλαβε μέρος σε διάφορες μάχες των πρώτων χρόνων του αγώνα ενώ οι επιτροπές εκδουλεύσεων τον ενέταξαν στους αξιωματικούς Στ΄ βαθμού (υπολοχαγός) της Βασιλικής Φάλαγγας.

Το 1837 ο Άγγελος Γουζούασης υπέβαλε αίτηση προς τη Γενική Γραμματεία θυσιών και αγώνων ζητώντας να του δοθεί το Αργυρούν Αριστείον του Αγώνα «προς παρηγορίαν της μόνης αμοιβής της διδομένης μοι παρά το έθνος». (περισσότερα…)

Read Full Post »

Ο Γεώργιος Κουντουριώτης εκλέγεται Πρόεδρος Εκτελεστικού στο Κρανίδι – Γιάννης Μ. Σπετσιώτης


 

Είναι γνωστές οι εμφύλιες διαμάχες των Ελλήνων κατά το τρίτο έτος (1823) της Επανάστασης, οι οποίες κορυφώθηκαν τον Δεκέμβριο του 1823 και συνεχίστηκαν με αμείωτη ένταση τους πρώτους μήνες του 1824. Τότε το Κρανίδι ορίστηκε ως έδρα της Προσωρινής Διοίκησης της Ελλάδος. Ο Φωτάκος στα απομνημονεύματά του σημειώνει:

 

«Το Κρανίδι είναι τόπος ξηρός, παράλιος απόκεντρος και δυνατός. Οι συνελθόντες εκεί εμάζευσαν πολλούς στρατιώτας του τόπου, οι οποίοι ήσαν εξησκημένοι εις τα όπλα. Έφεραν δε και άλλους από τας πλησίον νήσους Ύδραν και Σπέτσας. Όλος ο Κάτω Ναχαγές και όλον επίσης το Κρανίδι απίστησεν…».

 

Ωστόσο ο Γιάννης και ο Σταμάτης Μήτσας με τα παλικάρια τους, που όπως είναι γνωστό ακολουθούσαν πάντοτε τον Κολοκοτρώνη, διαφοροποιήθηκαν.

Κουντουριώτης Γεώργιος, λιθογραφία, Εθνικόν Ημερολόγιον, Αθήνα, 1863.

Τα σημαντικά γεγονότα της εκλογής του Γεωργίου Κουντουριώτη ως Προέδρου Εκτελεστικού που έλαβαν χώρα στην περιοχή μας (Κρανίδι – Ερμιόνη), αποτελούν ενδιαφέρουσα πτυχή της τοπικής μας ιστορίας.

Μετά, λοιπόν, τη μη αποδοχή της πρότασης του Βουλευτικού από τον Λάζαρο Κουντουριώτη, αδελφό του Γεωργίου, να αναλάβει την προεδρία του Εκτελεστικού επικαλούμενος λόγους υγείας και ορισμένας άλλας υποχρεώσεις του, εκείνος υπέδειξε για την Προεδρία τον αδελφό του Γεώργιο. Μάλιστα διαβεβαίωσε τον Αντιπρόεδρο του Βουλευτικού, Μητροπολίτη Βρεσθένης Θεοδώρητο, ότι η οικογένειά του και ολόκληρο το νησί της Ύδρας είναι με το Βουλευτικό, που υπερασπίζεται τα δικαιώματα του Έθνους. Η πρότασή του έγινε αποδεκτή. (περισσότερα…)

Read Full Post »

Ηλιού Δημήτριος Π. (18851923)


 

«Ελεύθερο Βήμα»

Από την Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας και Πολιτισμού.

Η Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας και Πολιτισμού, δημιούργησε ένα νέο χώρο, το «Ελεύθερο Βήμα», όπου οι αναγνώστες της θα έχουν την δυνατότητα να δημοσιοποιούν σκέψεις, απόψεις, θέσεις, επιστημονικά άρθρα ή εργασίες αλλά και σχολιασμούς επίκαιρων γεγονότων.

Σήμερα στο «Ελεύθερο Βήμα», ο κ. Δημήτριος Ηλιού σκιαγραφεί την «εικόνα» του παππού του, Δημητρίου Ηλιού του Προκοπίου.

Εκτός από τους πεσόντες στα πεδία των μαχών υπερασπιζόμενους την πατρίδα και την ελευθερία, πολλοί ήσαν κι εκείνοι που έχασαν τη ζωή τους τραυματίες στα νοσοκομεία ή άφησαν την τελευταία τους πνοή στα σπίτια τους ταλαιπωρημένοι από τις κακουχίες. Σε έναν τέτοιον ήρωα, τον Δημήτριο Προκοπίου Ηλιού, αναφέρεται το κείμενο που ακολουθεί. Το έγραψε ο συνονόματος εγγονός του Δημήτριος Προκοπίου Ηλιού, ο νεότερος, βασισμένος στις διηγήσεις της  γιαγιάς του Βασιλικής Κεφάλα Ηλιού.

 

Ο αείμνηστος παππούς μου, Δημήτριος Ηλιού του Προκοπίου, γεννήθηκε στο Κρανίδι στις 2 Ιουλίου 1885, όπως αναφέρεται στην οικογενειακή, διπλή εικόνα, που παραγγέλθηκε στο Άγιο Όρος, ως αφιέρωση των γονιών του για τη γέννησή του. Στην εικόνα αυτή απεικονίζονται στο επάνω μέρος ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου και στο κάτω ο Άγιος Οσιομάρτυρας Προκόπιος. Επίσης, στην αφιέρωση της εικόνας μπορούμε να διαβάσουμε: «Η παρούσα εικών έζωγραφήθη εν τώ Αγίω Ορει του Άθωνος δια χειρός Αβραμίου Μοναχού Σεραφείμ Ιερομονάχου, δια συνδρομής του κυρίου Προκοπίου εκ της πόλεως Κρανιδίου, Εν τη ιερά Νέα σκήτη τη 2 Ιουλίου 1885».

 

Η διπλή εικόνα, που παραγγέλθηκε στο Άγιο Όρος, ως αφιέρωση των γονιών του για τη γέννησή του. Στην εικόνα αυτή απεικονίζονται στο επάνω μέρος ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου και στο κάτω ο Άγιος Οσιομάρτυρας Προκόπιος. Στην αφιέρωση της εικόνας μπορούμε να διαβάσουμε: «Η παρούσα εικών έζωγραφήθη εν τώ Αγίω Ορει του Άθωνος δια χειρός Αβραμίου Μοναχού Σεραφείμ Ιερομονάχου, δια συνδρομής του κυρίου Προκοπίου εκ της πόλεως Κρανιδίου, Εν τη ιερά Νέα σκήτη τη 2 Ιουλίου 1885».

 

Ο αείμνηστος υπηρέτησε, συνολικά, στο Ναυτικό επί εξήμισι (6,5) χρόνια, αρχομένης της κανονικής του θητείας και κατόπιν ως έφεδρος υπαξιωματικός πυροβολητής στο Θ/Τ Γ. Αβέρωφ από την παραλαβή του. Κατά τη διάρκεια της παρουσίας του στο πολεμικό πλοίο ήταν αυτός που φρόντιζε και τον μικρό Ναό του Αγίου Νικολάου, αφού ως ιδιώτης, εκτός από τις εργασιακές ενασχολήσεις του ήταν και Ιεροψάλτης στον μοναδικό, τότε, Ναό της Παναγίας με το ομώνυμο Μοναστήρι, της Κοιλάδας, ιδιοκτησίας της οικογένειας, όπου και βρίσκεται το μνήμα του εξαδέλφου του, Αρχιμανδρίτη Μακαρίου Ηλιού.[1] Ο εν λόγω ιερός χώρος είχε ανεγερθεί προ της Επανάστασης του 1821 και ακόμη υπάγεται στη Μητρόπολη Ύδρας, Σπετσών, Αιγίνης και Ερμιονίδος.

 

Φωτογραφία του Δημητρίου Ηλιού του Προκοπίου μετά την κατάληψη της Λήμνου.

(περισσότερα…)

Read Full Post »

Μαίρη Κ. Παριανού: Μια Κρανιδιώτισσα στην Αντίσταση


 

Στην Αντίσταση κατά της ξένης κατοχής, που έλαβε τεράστιες διαστάσεις, πήρε μέρος η πλειοψηφία του ελληνικού λαού. Ιδιαίτε­ρα δυναμική και πρωτοφανής για την ελ­ληνική πραγματικότητα ήταν η δράση που ανέπτυξαν οι γυναίκες όλων των ηλικιών σε κάθε είδους αντιστασιακή κινητοποίη­ση. Γυναίκες που κουβάλησαν το όπλο, που έγιναν σύνδεσμοι με αντιστασιακές οργα­νώσεις. Γυναίκες που φυλακίστηκαν, εξο­ρίστηκαν, βασανίστηκαν και κατέληξαν σε στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας. Γυ­ναίκες που δεν γνωρίζουμε, δεν δίνουν συ­νεντεύξεις, δεν είναι δημοφιλείς. Γυναίκες που επέλεξαν τη σιωπή, χωρίς να εκμεταλ­λευτούν το παρελθόν τους.

Μια τέτοια γυναίκα είναι και η Κρανιδιώτισσα Μαίρη Παριανού. Η Παριανού γεννήθηκε το 1924 στο Κρανίδι της Ερμιονίδας. Το πρώτο από τα τέσσερα παιδιά του Κοσμά και της Τασίας, εγκαταστάθηκε με την οικογένειά της, σε μικρή ηλικία, στην Αθήνα, αρχικά στην οδό 3ης Σεπτεμβρίου και Ηπείρου και αργότερα στην οδό Αριστοτέλους και Μακεδονίας. Με την κήρυξη του πολέμου η επικοινωνία με την Αμερική δεν μπορούσε να συνεχιστεί πλέον, και ο πατέ­ρας της που εργαζόταν εκεί δεν μπορούσε να στέλνει χρήματα. Έτσι η μητέρα της αναγκάστηκε να νοικιάζει τα τρία δωμάτια του διώροφου σπιτιού τους για να ζήσουν.

Ένα απριλιάτικο πρωινό του 1941 εμφανίζεται ένας κύριος ως ενοικιαστής, ο οποίος ισχυριζόταν ότι ήταν μαυραγορίτης και ονομαζόταν Κώστας Χαλάς. Συμπεριφερόταν περίεργα δεν έβγαινε από το σπίτι την ημέρα, αλλά αργά το βράδυ παίρνοντας προφυλάξεις, γεγονός που είχε βάλλει σε υποψίες την κυρά Τασία. Ώσπου κάποια μέρα ο μυστηριώδης ένοικος ζητά να αρραβωνιαστεί τη Μαίρη, αλλά εκείνη έχει διαφορετική άποψη:

 

«Κόντευα 17 ετών», θα γρά­ψει αργότερα στο βιβλίο της η Μαίρη Παριανού, «Μάνα, εγώ έχω όνειρα. Να λήξει ο πόλεμος να πάω κοντά στον πατέρα μου, σε ανώτερες σχολές. Κι εσύ μου λες να πάρω το μαυραγορίτη; Είχα όνειρα πολλά. Πήγαινα στο Γυμνάσιο, στο μπαλέτο στη σχολή Ζουρούδη και στο Ωδείο, στη Φειδίου, όπου έκανα φωνητική. Ήθελα να γίνω ηθοποιός για μεγάλο θέατρο…».

 

Ο άνθρω­πος που ζητούσε να παντρευτεί την δεκαεφτάχρονη Μαρία δεν ήταν άλλος από τον αρχηγό της αντιστασιακής Οργάνωσης «Προμηθέας II», Χαράλαμπο (Μπάμπη) Κουτσογιαννόπουλο,* απότακτο αξιωματικό του Πολεμικού Ναυτικού. Τελικά τον αρραβωνιάζεται και τον Ιούνιο του 1941 μπαίνει στην Οργάνωση. Συνεργαζόταν στον συντονισμό των εκπομπών του ασυρμάτου, εκτελούσε χρέη συνδέσμου, δραστηριότητα ιδιαίτερα επικίνδυνη, που απαιτούσε συνεχή εγρή­γορση και ψυχραιμία. Αν και τα επιτεύγματα της ομάδας στον τομέα των δολιοφθορών ήταν λίγα σε αριθμό, ήταν τεράστια η προσφορά της στον τομέα των ναυτικών πληροφοριών. Πληροφορίες που έδινε στους συμμάχους σχετικά με την κίνη­ση των νηοπομπών του Άξονα στο Αιγαίο.

 

Σπάνια φωτογραφία του Χαράλαμπου Κουτσογιαννόπουλου σε εκδρομή με συγγενείς μετά τον πόλεμο.

 

Ο Χαρ. Κουτσογιαννόπουλος ήταν εκείνος που έπει­σε τον Ζέρβα να βγει στα βουνά, όταν εκείνος παρά την οι­κονομική βοήθεια που του είχαν προσφέρει οι Βρετανοί προκειμένου να οργανώσει ένοπλα τμήματα, καθυστερού­σε ζητώντας περισσότερα χρήματα. Τελικά με την απειλή ότι θα τον κατέδιδε στη Γκεστάπο, επειδή, όπως ο ίδιος του είχε εκμυστηρευτεί, διαπραγματευόταν με τους Ιτα­λούς, ο Ζέρβας πείστηκε και κατευθύνθηκε προς τα βουνά της Ηπείρου, στις 23 Ιουλίου του 1942. (περισσότερα…)

Read Full Post »

Μονοχάρτζης ή Μοροχάρτζης Γκίκας (1768-1824)


 

Μονοχάρτζης ή Μοροχάρτζης Γκίκας[1] του Νικόλα και της Κατερίνας. Ναυτικός – πειρατής με προεπαναστατική δράση από το Κρανίδι Αργολίδας. Μαζί με τα αδέλφια του Αναστάσιο και Γιώργη ανέπτυξε αντιπειρατική δράση κατά των κουρσάρων του Μαγκρέμπ.[2]

Τον Ιούνιο του 1798 κατατάχθηκε μαζί με τον αδελφό του Αναστάσιο στην νεοσχηματιζομένη Ελληνική Λεγεώνα[3] (Legion Grecque) του γαλλικού στρατού. Συμμετείχε στη μάχη των Πυραμίδων[4] (21 Ιουλίου 1798), καθώς και στη ναυμαχία του Αμπουκίρ[5] (1-2 Αυγούστου 1798), κατά τη διάρκεια των οποίων διακρίθηκε. Για τις υπηρεσίες του προς τη Γαλλική Δημοκρατία τιμήθηκε με το χαλκούν παράσημο Ανδρείας της Δημοκρατίας.

 

Μάχη των Πυραμίδων, 21 Ιουλίου 1798. Έργο του Γάλλου ζωγράφου Louis-François, Baron Lejeune (1775-1848). Συλλογή: Palace of Versailles.

 

Μετά την καταστροφή των Γάλλων, στην Αίγυπτο, κατάφερε να αποφύγει την αιχμαλωσία και να καταφύγει στην Κρήτη. Συνέχισε τα επόμενα δύο χρόνια με τον Αναστάσιο να τροφοδοτεί παράνομα την αποκλεισμένη από τους Άγγλους, Γαλλία, και παράλληλα να καταδιώκει τους κουρσάρους της Βορείου Αφρικής. Το γαλλικό κράτος δεν απέδωσε σε αυτόν και τον αδελφό του, Αναστάσιο, το ποσόν των 60.000 γροσίων που τους είχε υποσχεθεί για την προσφορά τους στη Δημοκρατία. (περισσότερα…)

Read Full Post »

Older Posts »