Feeds:
Δημοσιεύσεις
Σχόλια

Posts Tagged ‘Φιλελληνισμός’

Ο φιλελληνισμός του Λουδοβίκου Α’ της Βαυαρίας (1786-1868)

Posted in Άρθρα - Μελέτες - Εισηγήσεις, Ελεύθερο Βήμα, Φιλἐλληνες, tagged , , , , , , , , , , on 11 Απριλίου, 2025| 2 Σχόλια »

Ο φιλελληνισμός του Λουδοβίκου Α’ της Βαυαρίας (1786-1868)

 

 «Ελεύθερο Βήμα»

Από την Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας και Πολιτισμού.

Η Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας και Πολιτισμού, δημιούργησε ένα νέο χώρο, το «Ελεύθερο Βήμα», όπου οι αναγνώστες της θα έχουν την δυνατότητα να δημοσιοποιούν σκέψεις, απόψεις, θέσεις, επιστημονικά άρθρα ή εργασίες αλλά και σχολιασμούς επίκαιρων γεγονότων.

Δημοσιεύουμε σήμερα στο «Ελεύθερο Βήμα» μια ενδιαφέρουσα ανακοίνωση των μαθητών του 2ου Λυκείου Άργους την οποία παρουσίασαν στο 9ο ευρωπαϊκό μαθητικό συνέδριο που διεξήχθη στο Μόναχο από 25 Νοεμβρίου έως και 2 Δεκεμβρίου 2024 με θέμα: «Η Γερμανία των Ελλήνων – Η Ελλάδα των Γερμανών. Η κλασική Ελλάδα και η επίδρασή της στον γερμανόφωνο πολιτισμό», της οποίας την Επιστημονική επιμέλεια είχε ο φιλόλογος Απόστολος Τσιτσιγιάννης, με τίτλο:

«Ο φιλελληνισμός του Λουδοβίκου Α’ της Βαυαρίας (1786-1868)».

Τα Ευρωπαϊκά Μαθητικά Συνέδρια οργανώνονται σε πόλεις της Ευρώπης με ισχυρή ιστορική ελληνική παρουσία. Από το 2014 στην Πόλη, σε συνεργασία με το Οικουμενικό Πατριαρχείο και τη Μεγάλη Πατριαρχική του Γένους Σχολή, και στη συνέχεια στην Τεργέστη, τη Λευκωσία, τη Νάπολη, το Βελιγράδι, τη Βενετία, τη Βερόνα, τη Ρώμη, το Παρίσι, χιλιάδες μαθητών είχαν την ευκαιρία να συνεργαστούν, να αλληλεπιδράσουν δημιουργικά και να παρουσιάσουν τις εργασίες τους ενώπιον των συμμαθητών τους από σχολεία όλης της Ελλάδας και της χώρας φιλοξενίας.

Τα Ευρωπαϊκά Μαθητικά Συνέδρια οργανώνονται από καθηγητές της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και βασίζονται σε μία εκπαιδευτική ιδέα εξωστρέφειας και συνεργασίας. Στόχος είναι η επικοινωνία των μαθητών, η γνωριμία με πολιτιστικά κέντρα της Ευρώπης, η κατανόηση της κουλτούρας άλλων λαών, η απόκτηση μιας κοσμοπολίτικης αντίληψης.

 

Στις αρχές του 19ου αιώνα ένας ενθουσιώδης φιλελληνισμός απλώθηκε σε όλη σχεδόν την Ευρώπη. Ο φιλελληνισμός εστίαζε στη σύνδεση αρχαίας και νέας Ελλάδας κατοχυρώνοντας το ελληνικό αίτημα για ελευθερία. Η Βαυαρία υπήρξε ένα από τα σπουδαιότερα κέντρα του φιλελληνισμού. Ο πιο σημαντικός εκφραστής του φιλελληνικού αυτού ρεύματος ήταν ο Λουδοβίκος Α’ της Βαυαρίας (1786-1868), ο πατέρας του Όθωνα, του πρώτου βασιλιά της Ελλάδας μετά την απελευθέρωσή της από τον τουρκικό ζυγό (1832-1862).

 

Λουδοβίκος Α΄ της Βαυαρίας (1786-1868) του Οίκου των Βίττελσμπαχ. Έργο του Γερμανού ζωγράφου Ζόζεφ Στίλερ (Joseph Karl Stieler).

 

Ο Λουδοβίκος ο Α’ ανέβηκε στο θρόνο το 1825 και επεδίωξε να φτιάξει μια δεύτερη Αθήνα στην κοίτη του ποταμού Ίζαρ. Ποθητός του στόχος ήταν η επανασύνδεσή με τη «μυθική Ελλάδα». Ο στόχος αυτός συνδέεται με το κίνημα του Διαφωτισμού, το ρεύμα του Νεοκλασικισμού και του Ρομαντισμού τα οποία αναπτύχθηκαν στα τέλη του 18ου αιώνα και στις αρχές του 19ου αιώνα στη Δυτική Ευρώπη εμπνεόμενα από την αρχαία ελληνική σκέψη και φιλοσοφία. Στο ίδιο περίπου χρονικό πλαίσιο η Γαλλική Επανάσταση και η «απελευθέρωση των εθνών» από αυταρχικά καθεστώτα ταυτίζονται νοητά με τον πνεύμα αρχαίων Ελλήνων σοφών που φαίνεται να τους δίνει περισσότερες εγγυήσεις ορθής διακυβέρνησης και δικαιοσύνης. (περισσότερα…)

Read Full Post »

Ημερίδα – «Φιλελληνισμός και Ελληνική Επανάσταση του 1821: νέες έρευνες και ερωτήματα»

Posted in Ειδήσεις - Πολιτισμός, tagged , , , , , , , , , , on 7 Φεβρουαρίου, 2024| Leave a Comment »

Ημερίδα – «Φιλελληνισμός και Ελληνική Επανάσταση του 1821: νέες έρευνες και ερωτήματα»

 

Η Βρετανική Σχολή Αθηνών και ο Σύνδεσμος Φιλολόγων Αργολίδας, με την υποστήριξη του Δήμου Ναυπλιέων και του Κέντρου Ελληνικών Σπουδών Ελλάδος του Πανεπιστημίου Harvard, διοργανώνουν ημερίδα το Σάββατο 10 Φεβρουαρίου (10πμ-630μμ), στο κτήριο του Βουλευτικού στο Ναύπλιο. Στόχος της είναι να αναδείξει νέες μελέτες για τη σχέση του Φιλελληνισμού και της Ελληνικής Επανάστασης του 1821.

 

Φιλελληνισμός και Ελληνική Επανάσταση του 1821

 

Ο Σύνδεσμος Φιλολόγων Αργολίδας γιορτάζει το 2024 τα 40 χρόνια δημιουργικής παρουσίας. Έχοντας καταξιωθεί εντός και εκτός νομού ως ένας βασικός πόλος γνώσης και πολιτισμού, τιμά αφενός τα 200 χρόνια από τον θάνατο του Λόρδου Βύρωνα και στρέφει τη ματιά προς τους νέους ανθρώπους επιθυμώντας να συμβάλλει στην αγάπη προς την Ιστορία και τον Ανθρωπισμό, αξίες που ενέπνευσαν και συνεχίζουν να εμπνέουν τους Φιλέλληνες, όπου Γης. Για αυτούς τους λόγους είναι εκ των διοργανωτών της Ημερίδας.

 

Βρυζάκης, Θεόδωρος – Η υποδοχή του Λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι, 1861. Λάδι σε μουσαμά, 155 x 213 εκ. Εκτίθεται στην Εθνική Πινακοθήκη – Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου.

 

Από την πλευρά της Βρετανικής Σχολής Αθηνών η ημερίδα διοργανώνεται στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος “Unpublished archives of British Philhellenism during the Greek Revolution of 1821”, το οποίο υλοποιείται στη Βρετανική Σχολή Αθηνών σε συνεργασία με την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος (ΕΒΕ) και χάρη στη γενναιόδωρη υποστήριξη του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ).

Άστιγξ Αμπνεϊ Φραγκίσκος

Έχοντας έναν χρονικό ορίζοντα τριών ετών (2021-24), το πρόγραμμα έχει δύο στόχους: ο ένας είναι η δημιουργία ενός ψηφιακού αρχείου (The George Finlay Papers) που περιλαμβάνει πρωτότυπα τεκμήρια από τα έγγραφα του Σκωτσέζου εθελοντή και ιστορικού George Finlay (1799-1875) και του Άγγλου πλοιάρχου Frank Abney Hastings (1794-1828) και που αποτελούν μέρος της συλλογής George Finlay της Βρετανικής Σχολής Αθηνών.

Ο δεύτερος είναι να ρίξει νέο φως στη σχέση μεταξύ του Φιλελληνισμού και της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 μέσω μιας σειράς επιστημονικών δραστηριοτήτων όπως επιστημονικά συνέδρια, αναρτήσεις σε ιστολόγια, ομιλίες, εργαστήρια, καθώς και έκδοση μελετών για το θέμα, συμπεριλαμβανομένου ενός συλλογικού τόμου που θα κυκλοφορήσει στη σειρά Modern Greek and Byzantine Studies της ΒΣΑ από τον οίκο Routledge. (περισσότερα…)

Read Full Post »

George Jarvis – Από την Αλτόνα στην Ερμιόνη | Ο πρώτος Αμερικανός εθελοντής στην Επανάσταση του 1821

Posted in Άρθρα - Μελέτες - Εισηγήσεις, Ερμιονίδα, Πρόσωπα & γεγονότα του΄21, tagged , , , , , , , , , , on 20 Σεπτεμβρίου, 2022| Leave a Comment »

George Jarvis – Από την Αλτόνα στην Ερμιόνη | Ο πρώτος Αμερικανός εθελοντής στην Επανάσταση του 1821

 

Πρόλογος[1]

 

Αντιλαμβανόμαστε γενικά ότι είναι δύσκολο να αποτιμηθεί συνολικά η προσφορά των ξένων εθελοντών στην ελληνική υπόθεση. Η ιστορία του Φιλελληνισμού κινείται ουσιαστικά μέσα στα πλαίσια του θρύλου. Το κοινό αίσθημα, η σχολική διδασκαλία της ιστορίας του Εικοσιένα και οι προφορικές διηγήσεις από γενιά σε γενιά, υποβαθμίζουν την προσπάθεια για εμβάθυν­ση στην αντικειμενική κριτική θεώρηση της ιστορίας μας. Ποιές οι θετικές και ποιές οι αρνητικές πλευρές στο σύνολο των ξένων συμπολεμιστών; Ποιοί ήσαν οι γνήσιοι φιλέλληνες, ποιοί οι τυχοδιώκτες και ποι­οι οι πράκτορες των Μεγάλων Δυνάμεων; Ωφέλησαν την υπόθεση της ελληνικής ανεξαρτησίας οι ξένοι που κατέβηκαν στην Ελλάδα και σε ποιό βαθμό; Πολλές φορές αγνοήθηκαν ξένοι εθελοντές, που έδειξαν ηρω­ισμό, ήθος, ανιδιοτέλεια και συνέπεια, όπως συμβαί­νει εν πολλοίς στη περίπτωση του George Jarvis, κα­θώς και αυτών που έπεσαν στη μάχη του Πέτα και σε άλλα πεδία μαχών και αντίθετα, τιμήθηκαν εκείνοι οι εθελοντές με αποδεδειγμένη αρνητική παρουσία στην Επανάσταση. Για να βγάζουμε την αλήθεια σε κάθε πε­ρίπτωση πρέπει να την εξετάζουμε ιδιαίτερα.

Στις υπάρχουσες ιστορικές πηγές ο Αμερικανός εθελοντής George Jarvis είναι ο πιο χαρακτηριστικός εκπρόσωπος του ξένου αγωνιστή και φιλέλληνα, που πολέμησε και πρόσφερε τη ζωή του στον ιερό και ηρω­ικό αγώνα των Ελλήνων με τις πιο ειλικρινείς προθέσεις του  χωρίς υστεροβουλίες. Εγκατέλειψε τα πάντα, σπουδές, πατρίδα, γονείς και μέλλον και ήρθε πρώτος από τους Αμερικανούς στην επαναστατημένη Ελλάδα, τη νέα πατρίδα του, όπως την αποκαλούσε. Άγνωστος μέσα σε αγνώστους, μόνο με την αγάπη του για την ελευθερία και την Ελλάδα, αγωνίστηκε κοντά στους θαλασσινούς και στεριανούς επαναστάτες, Υδραίους και Ερμιονίτες, και διακρίθηκε παίρνοντας σταθερά με την αξία του τα αξιώματα του ναυτικού και του στρα­τού, ούτως ώστε να φτάσει μέχρι τον βαθμό του Αντιστρατήγου.

 

«Ο Θεμιστοκλής», υδατογραφία, έργο του Αντωνίου Ε. Κριεζή (1872-1944). Αντίγραφο από έργο του Antoine Roux που φιλοτεχνήθηκε στη Μασσαλία το 1811. Ο πίνακας απεικονίζει το μπρίκι Θεμιστοκλής της νήσου Ύδρας με ρωσική σημαία. Ναυτικό Μουσείο της Ελλάδας.

 

Η πρωτοφανής, βέβαια, συρροή των εθελοντών στην υπόδουλη Ελλάδα δεν ήταν διόλου ανυστερό­βουλη. Στη συντριπτική τους πλειοψηφία οι εθελοντές απέβλεπαν σε αξιώματα, βαθμούς και απόκτηση πε­ριουσίας, διότι σε αρκετές περιπτώσεις ορέγονταν τα τουρκικά κτήματα, τα σπίτια, τους θησαυρούς και τις περιουσίες τους, ενώ ήταν απαιτητικοί και αξίωναν μεγάλους μισθούς, αξιώματα στο στρατό και στη δη­μόσια διοίκηση καθ’ ην στιγμή δεν υπήρχε τακτικός στρατός και δημόσιο Ταμείο. Ο Τζωρτζ Τζάρβις βρισκό­ταν στην άλλη άκρη. Ήταν ο πιο αγνός ήρωας που αγα­πούσε την ελευθερία και γι’ αυτό κατέβηκε στην Ελλάδα. Στόχος της ιστορίας δεν είναι να στηλιτεύσει ή να καταδικάσει, αλλά να αναζητήσει την αλήθεια και τα αίτια των γεγονότων. Και αυτό προσπαθούμε… (περισσότερα…)

Read Full Post »

Η Προσφορά των Φιλελλήνων στην Οργάνωση του Ένοπλου Αγώνα

Posted in Άρθρα - Μελέτες - Εισηγήσεις, Πρόσωπα & γεγονότα του΄21, Φιλἐλληνες, tagged , , , , , , , , , , , , , on 2 Ιουλίου, 2021| Leave a Comment »

Η Προσφορά των Φιλελλήνων στην Οργάνωση του Ένοπλου Αγώνα – Υπό κ. Δημήτρη Μαλέση, διδάσκοντος της Ιστορίας στην ΣΣΕ

 

Η φιλελληνική στάση ως ιδεολογικό και πνευματι­κό ρεύμα, εμπνευσμένο από τα αισθητικά πρότυ­πα και την παιδεία του ελληνικού πολιτισμού, συ­νιστά ένα διαχρονικό φαινόμενο, αναγόμενο στην αρχαιότητα, περνά μέσα από τη ρωμαϊκή κατάκτηση, τους μέσους χρόνους και φτάνει έως τους νεότερους χρόνους της Αναγέννη­σης και του Διαφωτισμού. Ως αναπόδραστη απόληξη, κορυφώνεται κατά τη διάρκεια του αγώνα της ανεξαρτησίας (1821 -1830), με πολ­λαπλές συνέπειες κυρίως ωφέλιμες για την εθνική υπόθεση των επαναστατημένων Ελ­λήνων.

Προκειμένου να κατανοηθεί το κίνη­μα του φιλελληνισμού θα πρέπει να ληφθούν υπόψη οι περιστάσεις που επικρατούσαν στη Γηραιά Ήπειρο, συνεπώς τα αίτια που το κατέ­στησαν μια από τις πιο σημαντικές παραμέ­τρους της Επανάστασης. Αναφερόμαστε αφ’ ενός στο διάχυτο αισθητικό ρεύμα του κλα­σικισμού και του ρομαντισμού κι αφετέρου στην επαναστατική πλημμυρίδα του φιλελευθερισμού, η οποία κατέκλυσε την Ευρώπη μετά τη Γαλλική Επανάσταση, ως ανασχετικό αντίβαρο στην απολυταρχική άμπωτη της Ιεράς Συμμαχίας.

Ο αναστοχασμός της αρχαίας ελληνικής παιδείας οιστρηλατεί μέρος της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης – συνήθως της πνευ­ματικής πρωτοπορίας – και ο ελληνικός χώρος αντιμετωπίζεται ως η διαχρονική κοιτίδα του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Από ένα σημείο και έπειτα, η εύκλεια των κλα­σικών χρόνων καθίσταται η άσβεστη πνευματική λαμπυρίδα και συνεπώς ο αγώνας των Ελλήνων εναντίον του Ασιάτη δυνάστη μετατρέπεται σε κοινή ευρωπαϊκή υπόθεση. [1] Έτσι παρατηρείται το διογκούμενο φαινόμενο της αρωγής των Ευρωπαίων είτε με την αποστολή βοήθειας στον μαχόμενο ελληνισμό είτε με τη φυσική παρουσία ως συμμαχη­τών στις στρατιωτικές αναμετρήσεις.

Η δεύτερη περίπτω­ση, εν προκειμένω, είναι αυτή που μας αφορά στο παρόν πονημάτιο, ήτοι: ποια ήταν η συνεισφορά των φιλελλήνων στην οργάνωση του ένοπλου αγώνα, στη συγκρότηση των εκάστοτε στρατιωτικών σωμάτων και στη διεξαγωγή των επιχειρήσεων. Αυτήν την πλευρά θα επιχειρήσουμε να σκιαγραφήσουμε και να καταλήξουμε σε κάποια συμπεράσματα.

Το κύριο πρόταγμα που τέθηκε ευθύς εξαρχής στην Επανάσταση ήταν ο τρόπος με τον οποίο θα διεξαγόταν ο πόλεμος. Οργάνωση τακτικού στρατού, δυτικοευρωπαϊκού τύπου, σήμαινε την προετοιμασία για δημιουργία ενός ενιαί­ου εθνικού κράτους με οριστικό παραμερι­σμό των προαστικού χαρακτήρα τοπικισμών, όπως είχαν παγιωθεί κατά την προεπαναστα­τική περίοδο. Το εγχείρημα ασφαλώς δεν ήταν εύκολο, διότι ερχόταν σε ευθεία ρήξη με την άλλη εκδοχή, τον κλεφτοπόλεμο, τουτέστιν με τις ριζωμένες πολιτικές πολιτιστικές και στρα­τιωτικές έξεις πολλών ετών. [2] Αυτονόητο ότι, όταν αναφερόμαστε σε Ευρωπαίους στρατι­ωτικούς η επιλογή ήταν ό,τι οι ίδιοι θεωρού­σαν ως φυσικό και ήξεραν: στρατός οργανω­μένος με κεντρικά οργανωμένη διοίκηση και συντονισμό.

Η πρώτη προσπάθεια για τη δημιουργία τακτικού στρατού οφείλεται πάντως σε έναν Έλληνα, προερχόμενο όμως από την Ευρώπη. Ο Δημήτριος Υψηλάντης αξιω­ματικός του ρωσικού στρατού, αφίχθηκε τον Ιούνιο του 1821 στην Πελοπόννησο, με οργα­νωμένο σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα σώμα εθελο­ντών. [3] Τη διοίκησή του την είχε αναθέσει σε δύο φιλέλλη­νες αξιωματικούς τον Baleste και τον Gubernatis.

Ο πρώτος, γνωστότερος με το εξελληνισμένο επώνυμο κατά τη συ­νήθεια της εποχής ως Βαλέστρας, ήταν Κορσικανός λοχαγός μέχρι την πτώση του Ναπολέοντα. Από την Τεργέστη αφίχθηκε μαζί με τον Δ. Υψηλάντη το 1821 στην επαναστατημένη Ελλάδα και με αυταπάρνηση αποδύθηκε σε μια σειρά επιχειρήσεων. Τον επόμενο χρόνο μετέβη στην Κρήτη και επιχειρώ­ντας στην κατάληψη του Ρεθύμνου, συνελήφθη και απο­κεφαλίστηκε.[4]

 

Joseph Baleste, επιζωγραφισμένη λιθογραφία, έργο του Adam Friedel, 1829. Ιωσήφ Βαλέστ ή Βαλέστρας ή Μπαλέστρας (Joseph Balestra, 1790-1822), Γάλλος φιλέλληνας αξιωματικός, κορσικανικής καταγωγής, που γεννήθηκε στην Κρήτη. Κατέχει εξέχουσα θέση στην Ελληνική Επανάσταση, καθώς θεωρείται ο πρώτος εκπαιδευτής και διοικητής των Ελλήνων στρατιωτικών. Γεννήθηκε το 1790 στα Χανιά της Κρήτης, αλλά πολιτογραφήθηκε Γάλλος και πέθανε το 1822, μαχόμενος ηρωικά για την απελευθέρωση της Ελλάδος.

 

Ο δεύτερος Ιταλός αξιωματικός, συμ­μετείχε στη μάχη του Πέτα (1822) όπου αιχμαλωτίστη­κε. Κατάφερε να διαφύγει  και συνέχισε ως αντισυνταγματάρχης στην Επανάσταση. Έλαβε μέρος στην κατάληψη του Ναυπλίου (1822), μετά την έναρξη όμως του εμφυλίου το 1823 αποτραβήχτηκε απογοητευμένος.[5]

Η πύκνωση των τάξεων των Φιλελ­λήνων πύκνωσε τους επόμενους μήνες με αποτέλεσμα να εκδοθεί σχετικό Ψήφισμα, με το οποίο ιδρυόταν σύνταγ­μα Πεζικού και επικεφαλής τον Ιταλό συνταγματάρχη Pietro Tarella, έναν αξιωματικό με υπηρεσία στη μεγάλη στρατιά του Ναπολέοντα και ο οποίος θα σκοτωθεί στη μάχη του Πέτα. (περισσότερα…)

Read Full Post »